Historia
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Historia
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Willa przy Orzeszkowej od roku czeka na najwyższą formę ochrony

Katarzyna Moritz
20 maja 2015 (artykuł sprzed 9 lat) 
Opinie (100)
Najnowszy artykuł na ten temat Właścicielka zabytkowej willi zrezygnowała z dotacji na remont
Ponad rok temu konserwator zabytków zapowiedział rozpoczęcie procedury wpisania do rejestru zabytków willi przy Orzeszkowej. Ponad rok temu konserwator zabytków zapowiedział rozpoczęcie procedury wpisania do rejestru zabytków willi przy Orzeszkowej.

Ponad rok temu konserwator zabytków zapowiedział rozpoczęcie procedury wpisania do rejestru zabytków willi przy Orzeszkowej.

fot. Łukasz Unterschuetz/Trojmiasto.pl

- Czy naprawdę nie ma sposobu, by uratować tę piękną willę? - dziwią się mieszkańcy Gdańska. Na razie nic na to nie wskazuje. W kwietniu minął rok, odkąd pomorski konserwator zajął się procedurą wpisu do rejestru zabytków. Obecnie czeka na ekspertyzę.



Czy takie budynki, jak ta willa, warto chronić?

Artykuł nr 6 ustawy o ochronie zabytków wyraźnie mówi, że ochronie podlegają zabytki bez względu na stan zachowania, szczególnie jeżeli są: "miejscami upamiętniającymi wydarzenia historyczne, bądź działalność wybitnych osobistości lub instytucji".

Niestety, ta forma ochrony ciągle nie dotyczy willi przy ul. Orzeszkowej 2 zobacz na mapie Gdańska w dzielnicy Aniołki w Gdańsku. Kilka tygodni temu znów na temat niszczejącej budowli rozgorzała dyskusja na Facebooku: "ten budynek jest cudowny.... za każdym razem gdy tamtędy przechodzę szlag mnie trafia na zaniedbywanie takich perełek  czy ktoś może zna jego historię?" - napisała Iwona. Barbara pyta natomiast: "czy naprawdę NIE MA sposobu, żeby uratować tę piękną willę? Przetrwała wojnę, przetrwała komunę, a teraz jakiś (...) szmaciarz cynicznie i bezczelnie robi wszystko, żeby stała się ruiną do rozbiórki. Czy naprawdę w Gdańsku mamy nadmiar oryginalnych starych budynków?".

Czytaj też: Wizytówka przedwojennej Polonii rozpada się

Trzy lata temu opisywaliśmy problem. Willa już wtedy prezentowała się fatalnie: dziury w dachu, wybite szyby, odpadające tynki. Z roku na rok jest coraz gorzej. Miejsce to ma ciekawą historię (więcej w ramce poniżej), w okresie Wolnego Miasta Gdańska był tam polski Inspektorat Ceł, który stanowił jedną z nielicznych wizytówek Polaków.

Na razie sprawa utknęła w martwym punkcie i decydująca okaże się ekspertyza. Tymczasem stan budynku ciągle się pogarsza. Na razie sprawa utknęła w martwym punkcie i decydująca okaże się ekspertyza. Tymczasem stan budynku ciągle się pogarsza.

Na razie sprawa utknęła w martwym punkcie i decydująca okaże się ekspertyza. Tymczasem stan budynku ciągle się pogarsza.

fot. Łukasz Unterschuetz/Trojmiasto.pl

Także trzy lata temu prosiliśmy pomorskiego konserwatora zabytków, żeby zastanowił się, czy nie umieścić obiektu w Wojewódzkim Rejestrze Zabytków, czyli nadać mu jedną z najwyższych form ochrony. Propozycja miała być rozważona, lecz w międzyczasie zmienił się konserwator i sprawa utknęła w martwym punkcie. Z podobną sugestią wystąpił do pomorskiego konserwatora także Janusz Tarnacki, miejski konserwator zabytków. Wpisu do rejestru dokonuje się bowiem na wniosek właściciela albo z urzędu.

W kwietniu zeszłego roku pojawiła się iskierka nadziei. Konserwator oznajmił, że rozpoczyna procedurę wpisania willi do rejestru zabytków. Taka procedura, w zależności od obiektu, może trwać od miesiąca do roku.

Rok już minął - dlaczego wciąż nic w tej sprawie się nie zmieniło?

- Właścicielka w porozumieniu z PWKZ zleciła ekspertyzę stanu technicznego budynku, którą wykona rzeczoznawca ministerialny. Po jej otrzymaniu PWKZ zdecyduje, czy budynek trafi do rejestru zabytków - wyjaśnia Marcin Tymiński, rzecznik pomorskiego konserwatora zabytków.

Czytaj też: Willa przy Orzeszkowej zyska najwyższą formę ochrony?

Jeżeli budynek okaże się zdatny do zachowania, w pierwszej kolejności należałoby przykryć dach, by willa nie ulegała dalszej degradacji. Niewykluczone też, że ekspertyza może wykazać, iż dom skrywa dużą wadę, grożącą katastrofą budowlaną. Wtedy może się okazać, że budynek nie zostanie jednak wpisany do rejestru.

Miejmy nadzieję, że za kilka tygodni dowiemy się, co się stanie z tym ciekawym miejscem. Tym bardziej, że wpisanie do rejestru dałoby właścicielce możliwość pozyskania różnorodnych środków finansowych, nawet z kilku źródeł - czy to ministerialnych, czy miejskich, na remont budynku.

Willa w 2004 roku została sprzedana przez miasto i trafiła w prywatne ręce. Za dom z działką o powierzchni 1427 m kw. właścicielka zapłaciła ponad 1 mln zł. Nie otrzymała żadnych ulg, bo willa jest jedynie w miejskiej ewidencji zabytków. Jednak zgodnie z umową notarialną miała willę wyremontować. Chciała zrobić tam przychodnię, nawet otrzymała wytyczne do remontu. Jednak potem na kilka lat urwał się z nią kontakt.

Willa przy Orzeszkowej

Swoje najlepsze czasy willa przeżywała w okresie międzywojennym, gdy Gdańsk był Wolnym Miastem. W 1922 roku została zbudowana na zamówienie jednego z najbogatszych i znanych kupców żydowskich w WMG, Jewelowsky'ego z Sopotu. Wynajął ją ekspozyturze polskiego Inspektoratu Ceł. Oprócz pomieszczeń biurowych były tu również mieszkania. Mieszkali tu m.in. wyższy urzędnik urzędu celnego nadkomisarz Stefan Świda i inspektor celny Mańkowski.

Willa i jej otoczenie, wraz z malowniczym ogrodem, były wyjątkowo zadbane, stanowiły jedną z wizytówek Polaków w Gdańsku. We wnętrzu były eleganckie kandelabry, rzeźbione drzwi, kręcone schody czy polerowane posadzki. We wrześniu 1939 roku budynek zajęła policja gdańska, następnie SS. Do 1945 roku mieściło się tam dowództwo całego nadokręgu SS "Wisła", czyli jednostki administracyjnej organów represji III Rzeszy (SS i policji) na cały Okręg Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie.

Miejsce to po wojnie nie miało jednak szczęścia do właścicieli. Od lat 60. mieściła się tam izba wytrzeźwień. W czasach PRL znajdowało się tam również Przedsiębiorstwo Gastronomiczno-Handlowe Konsumy - firma, która zaopatrywała stołówki i sklepy dla służb mundurowych PRL i członków PZPR. Natomiast w latach 90. - zakład opieki zdrowotnej. Willa w 2004 roku została sprzedana przez miasto.

Zobacz także

Willa przy Orzeszkowej (16)

Opinie (100) 4 zablokowane

  • 2015-05-20 08:05

    kolejna perełka prawdziwego przedwojennego gdańska ginie bezpowrotnie.... (3)

    Jak wszytko naprawdę oryginalne, przedwojenne i wcześniejsze, jak dolny Wrzeszcz, oliwa... dolne miasto, Orunia, biskupia.... zniszczyć, zaorać tanio oddać na samozniszczenie, deweloper czeka i rączki zaciera.

    joł

    9 lat

    • 34 2

    • 2015-05-20 17:28

      A kto wygrywa w Gdańsku co wybory?

      Nie ci sami ludzie? Cały czas budyń z PO widocznie ludziom to się podoba. Przykre, że ludzie nie rozumieją, że TAK to oni mają wpływ na to miasto i to za ich przywoleniem to miasto ginie. Przynajmniej jesli idzie o zabytki.

      KJH

      9 lat

      • 4 0

    • 2015-05-20 08:07

      i dawna Rzeżnia Miejska jedyne takie obiekty w Europie . (1)

      lon

      9 lat

      • 10 1

      • 2015-05-20 15:54

        a zajezdnia? i pierdylion innych.... o i kina na długiej... żal.pl

        lol

        9 lat

        • 4 1

  • 2015-05-20 07:11

    Jak oni redegują te umowy sprzedazy , ze nie można wlascicielowi odebrać (1)

    nieruchomości jak nie spełnia jej postanowien. Czuc tu duży smrod korupcyjny .
    Nie było z nia kontaktu a zabytek niszczal , niszczał i czekał na ogien , jak to zwykle w Gdansku bywa.

    lon

    9 lat

    • 30 0

    • 2015-05-20 15:52

      tak jak ty rede gujesz posty:-)

      Podziel się opinią...

      lol

      9 lat

      • 1 0

  • 2015-05-20 10:04

    Wlascicielka czeka, (2)

    az budynek sie rozleci,albo ktos podpali.Przyklad byle zaklady miesne,zabytkowa zajezdnia tramwajowa ,w wiekszosci spalone.Tak to jest z gdanskimi zabytkami,sprzedaje sie cwaniakom,a oni tylko czekaja by problem rozwiazal sie sam. Wstyd,ze perelki architektury i historii miasta ulegaja takiej dewastacji.

    Jadwiga.

    9 lat

    • 14 2

    • 2015-05-20 15:40

      ale takiej rudery się nie ubezpiecza

      a jeśli ubezpieczyła, to tylko na specjalnych warunkach, za co zapłaciłaby fortunę,
      to zabytek i opuszczony- odmowa ubezpieczyciela w temacie ochrony ubezpieczeniowej

      B

      9 lat

      • 1 1

    • 2015-05-20 12:35

      Aż żal tyłek ściska, żeby tacy pseudo biznesmeni i ci co im to oddali w łapy okazali się takimi gnojamiiiiii

      zielona żaba

      9 lat

      • 2 1

  • 2015-05-20 15:07

    kurczę tyle możliwości- apartamentowiec, pałac ślubów, hotel....... (1)

    a tu ruina i to prywatna ruina w środku miasta
    a jakby tam kury zaczęto hodować? ktoś by się zainteresował?

    9 lat

    • 6 3

    • 2015-05-20 15:20

      Tak

      Ale najpierw trzeba pozbyć się wrzoda - tego zabytku.

      Pani x

      9 lat

      • 2 2

  • 2015-05-20 07:06

    Ta sama sytuacja z budynkiem TVP na Sobótki. (4)

    To jest wprost niepojęte.

    lon

    9 lat

    • 90 1

    • 2015-05-20 15:03

      Macie swoją d.pokracje

      9 lat

      • 6 0

    • 2015-05-20 07:23

      i wieloma innymi kamienicami pod zarządem GZNK (2)

      9 lat

      • 22 1

      • 2015-05-20 07:37

        no wlasnie (1)

        Może ktoś mógłby się w końcu zabrać za bandę nierobów i grubasow z Gznk.
        To jest dopiero cyrk!

        zły obecnie

        9 lat

        • 19 1

        • 2015-05-20 09:24

          sprzedac, panstwo nie powinno zajmowac sie utrzymywaniem budynkow, bo robi to nieudolnie

          P

          9 lat

          • 3 1

  • 2015-05-20 06:39

    Z pewnością działka (bez budynku) już ma przyrzeczonego nowego właściciela i teraz czas robi swoje. (2)

    Za max. dwa lata będą tam stały nowe budynki z pustaka, aluminium i szkła.

    Brambor

    9 lat

    • 96 2

    • 2015-05-20 07:58

      żeby to był pustak to ok...betonem zaleją o tyle. (1)

      Podziel się opinią...

      lol

      9 lat

      • 8 0

      • 2015-05-20 15:02

        Jak ludzie nie potrafią się zebrać i zaprotestować, to tak to wyglada, że miasto zamiast pięknie brzydnie

        tyvole

        9 lat

        • 5 0

  • 2015-05-20 14:42

    Czy konserwator zna ustawę o ochronie zabytków?

    Na jakiej podstawie Konserwator uzależnia wpis do rejestru zabytków od wyniku ekspertyzy technicznej i to wykonywanej na zlecenie właściciela? Art. 6 Ustawy... mówi: Ochronie i opiece podlegają, bez względu na stan zachowania:
    1) zabytki nieruchome będące, w szczególności: c) dziełami architektury i budownictwa. Wbrew temu obowiązkowi Konserwator już zezwolił na rozbiórkę Wolego Łba, rejestrowego domku robotniczego na Dolnym Mieście, piwnic rejestrowego browaru we Wrzeszczu i jeszcze innych. A więc "stawiam na dużą wadę..."

    Baśka

    9 lat

    • 12 0

  • 2015-05-20 06:08

    Stawiam na dużą wadę zagrażającą... A wy? (4)

    No i dziwnym trafem się samozapali pewnie...

    opieszałość

    9 lat

    • 151 0

    • 2015-05-20 14:02

      czeka i czeka czyli zaraz będzie pożar

      na dniach

      taki polski klasyk

      9 lat

      • 3 1

    • 2015-05-20 08:11

      (2)

      jestem za, po co komu taki syf. zostanie wpisane na liste i nic nie bedzie mozna z tym zrobic i nie bedzie pieniedzy na nic innego niz zabezpieczenie przed osobami postronnymi. rozebrac i zrobic park.

      .

      9 lat

      • 2 22

      • 2015-05-20 11:57

        Jak park?

        "Park technologiczny" chyba. Albo apartamentowiec "Lady Orzeszko Park"

        r

        9 lat

        • 1 0

      • 2015-05-20 09:08

        a jak się wyremontuje zabytek to się przyczepią,że został on wyremontowany i jeszcze haki na to znajdą

        poszaleli

        koko

        9 lat

        • 10 2

  • 2015-05-20 13:32

    a co z willa przy ul Małąchowskiego 1 ??

    jw

    zcz

    9 lat

    • 4 0

  • 2015-05-20 13:12

    Po nazwisku, po nazwisku...

    Dlaczego nie napisano, jak nazywa się nabywca-słup, która pomaga komuś prać pieniądze? Ile jeszcze razy naiwni urzędnicy będą wpisać do umów jakieś zobowiązania, o których z góry będzie wiadomo, że można je mieć w d...?! Proponuję zażądać dostępu do takiej umowy w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej. Zobaczymy, czy rzeczywiście obowiązek taki wpisano...

    Aniołek

    9 lat

    • 9 1

1
2
3
4
5

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

TV Filmy

XVIII-wieczne dzwony wróciły do Gdańska (131)

więcej (1573)

Katalog.trojmiasto.pl - Muzea

więcej

Sprawdź się

Sprawdź się

W którym roku Gdańsk po raz pierwszy stał się Wolnym Miastem?

 

Najczęściej czytane