Historia
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Historia
Dodaj raport
Historia Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Tych miejsc już nie ma. Na ryby w Chyloni

Piotr Weltrowski
6 listopada 2022 (artykuł sprzed 1 roku) 
Opinie (52)
Staw istniejący na terenie dzisiejszego parku Kilońskiego. Zdjęcie z lat 30. ubiegłego wieku. Staw istniejący na terenie dzisiejszego parku Kilońskiego. Zdjęcie z lat 30. ubiegłego wieku.

Staw istniejący na terenie dzisiejszego parku Kilońskiego. Zdjęcie z lat 30. ubiegłego wieku.

fot. zbiory Muzeum Miasta Gdyni

Najstarsi mieszkańcy dzielnicy pamiętają czasy, gdy łowiono tam ryby i pływano kajakami, ci nieco młodsi - choć też w sile wieku - mogą wspominać zabawy w błocie między blokami, wiele osób jednak nawet nie wie, że w miejscu, w którym dziś znajduje się jeden z popularniejszych w Gdyni parków, kilkadziesiąt lat temu istniał staw - rozlewisko Chylonki.



Wiedziałe(a)ś, że przed powstaniem parku Kilońskiego był tam staw?

Park KilońskiMapka - bo to o nim mowa - znajduje się między ulicami Morską, Chylońską i Wiejską. W swoim aktualnym kształcie istnieje od roku 2001. Wtedy też zakończył się drugi etap prac mających na celu uporządkowanie tej przestrzeni.

Wcześniej - przez lata - sam teren przypominał mokradła. Jeszcze wcześniej istniał w tym miejscu całkiem spory staw, zresztą stworzony w sposób sztuczny.

- Staw powstał przed wiekami po to, aby spiętrzona woda z rzeczki Chylonki, powstrzymana tamą, mogła zasilić pobliskie dwa młyny. Staw, tak jak i pobliski młyn należał do rodziny Kriesel. Dawniej funkcjonował także młyn rodziny Orzeł, po drugiej stronie torów kolejowych, które po 1870 roku podzieliły ówczesną wieś Chylonia na dwie części - mówi Michał Miegoń z Muzeum Miasta Gdyni.
Warto tu przypomnieć, że Chylonia z wsi pod Gdynią w dzielnicę Gdyni zamieniła się w 1931 roku.

Regaty i wędkowanie na środku Chyloni



- Staw mieszkańcom służył również do celów rekreacyjnych, jeszcze przed wojną często pływano tam kajakiem i łódkami, urządzano nawet małe regaty, w pobliżu zażywano kąpieli słonecznych oraz poławiano ryby. Warto dodać, że w górnym nurcie Chylonki istniały jeszcze dwa rybne małe stawy należące do leśniczego - opowiada Miegoń.
Chylonka w okolicy obecnej ul. Chylońskiej. Budowa magistrali wodociągowej. Okres międzywojenny. Chylonka w okolicy obecnej ul. Chylońskiej. Budowa magistrali wodociągowej. Okres międzywojenny.

Chylonka w okolicy obecnej ul. Chylońskiej. Budowa magistrali wodociągowej. Okres międzywojenny.

fot. zbiory Muzeum Miasta Gdyni

Co ciekawe, bez stawu nie byłoby też wówczas świeżego mięsa. Otto Von Bandusch, chyloński rzeźnik, na terenie swojego dworku i masarni (przed laty na jego fundamentach postawiono obiekt o nazwie "Dworek Mitro") posiadał tzw. lodownię, czyli podziemny obiekt służący za chłodnię. Wykorzystywał niską temperaturę panującą poniżej poziomu gruntu oraz lód pobierany w potężnych bryłach zimą ze stawu.

Był staw, powstało śmierdzące mokradło



Już po wojnie chyloński staw z atrakcji stał się problemem, można nawet powiedzieć, że śmierdzącym problemem. Dlaczego?

Staw istniał jeszcze na początku lat 70. Staw istniał jeszcze na początku lat 70.

Staw istniał jeszcze na początku lat 70.

fot. materiały promocyjne albumu Zbigniewa Kosycarza

- Po wojnie staw służył jako prowizoryczny śmietnik i był zasypywany złomem oraz odpadami. Nowi mieszkańcy dzielnicy, która dość szybko zaczęła podlegać metamorfozie w zaplecze mieszkalne pracowników portu i stoczni, nieszczególnie dbali o otoczenie, zaś starzy mieszkańcy mieli coraz mniej sił walczyć z nieporządkiem. Staw zaczął zarastać, a z jego wód wyczuwalny był fetor. Nie było już beztroskich zabaw w wodach - wejście do stawu groziło pokaleczeniem przez potłuczone szkło, co zresztą często się zdarzało. Miejsce zaczęło być niebezpieczne, stanowiło szeroko poruszany w lokalnych mediach problem - relacjonuje Miegoń.

Przypadkowo zasypali Chylonkę



Negatywne zmiany dotknęły też Chylonkę. Potok, który dał początek gdyńskiemu portowi, bo to u jego ujścia inż. Tadeusz Wenda ustalił lokację portu, został poprowadzony jednym korytem. W latach 70. ubiegłego wieku, podczas prac nad poszerzeniem ówczesnej ul. Czerwonych Kosynierów (dziś Morskiej) omyłkowo zasypano rurę wiodącą część wód spod ul. Swarzewskiej przez tereny nadleśnictwa. Sam ciek wodny na terenie dzisiejszego parku zaczął więc być zależny tylko i wyłącznie od deszczówki.

Dziś tak wygląda park znajdujący się na miejscu dawnego rozlewiska Chylonki. Dziś tak wygląda park znajdujący się na miejscu dawnego rozlewiska Chylonki.

Dziś tak wygląda park znajdujący się na miejscu dawnego rozlewiska Chylonki.

fot. trojmiasto.pl

Warto tu też wspomnieć, że pod koniec lat 60. XX wieku, ówczesny prezydent Gdyni, Aleksy Latra, podjął próbę rewitalizacji stawu i stworzenia kąpieliska.

Bagno znane jako "Basen Prezydenta"



- Po tym pomyśle pozostało określenie "Basen Prezydenta", którym do dziś przez mieszkańców pamiętających tamte czasu określane jest szerokie rozlewisko Chylonki w miejscu, gdzie wody znikają w rurze pod parkiem - mówi Miegoń.
Z planów tych nic jednak nie wyszło. Niemal do końca wieku teren dzisiejszego parku jednych straszył fetorem (i obecnością szczurów, które upodobały sobie to miejsce), a innych - głównie najmłodszych - wabił możliwością błotnej kąpieli i zabaw, które nie do końca podobały się ich rodzicom.

Dopiero w 1996 roku zdecydowano o stworzeniu w tym miejscu pełnoprawnego parku. I była to decyzja bardzo dobra, bo dziś park Kiloński to jeden z najładniejszych zielonych zakątków Gdyni.

Zobacz także

Więcej w kategorii Historia

Opinie (52) 3 zablokowane

  • 2022-11-06 12:04

    (14)

    Czy Na Chyloni? Ja tak mówię a jestem lokalsem, mieszkam tu całe życie. Obie formy zarówno Na I W są poniekąd prawidłowe i brzmią naturalnie a nie jak np Na Orłowie co jak się słyszy jednak mocno razi po uszach

    1 rok

    • 29 13

    • 2022-11-06 12:10

      Na Chyloni w kontekście powojennego osiedla/dzielnicy, części Gdyni.

      W Chyloni w kontekście przedwojennej wioski. Tytuł artykuły jest poprawny gdyż odnosi się do łowienia ryb, co można było robić gdy Chylonia nie była jeszcze osiedlem z PRL-u.

      1 rok

      • 14 3

    • 2022-11-06 12:54

      Wcześniej mówiono na", w z czasem zdominowało. U nas, na Chyloni.

      Logik

      1 rok

      • 9 1

    • 2022-11-06 13:15

      Jakiś czas temu jakiś geniusz tu napisał, że... (1)

      Mówi się np "na Morenie" a "we Wrzeszczu" bo Morena jest wyżej, a Wrzeszcz niżej....
      Nic mnie już nie zdziwi na tym portalu :D

      1 rok

      • 10 0

      • 2022-11-06 18:05

        Na Oruni lub w Oruni.

        1 rok

        • 0 0

    • 2022-11-06 14:35

      Język polski (3)

      Dzielnica: na.
      Wieś: w.

      1 rok

      • 1 4

      • 2022-11-06 15:30

        Chylonia generalnie wywodzi się ze wsi, zresztą Oksywie też. (1)

        No i sama Gdynia także zaczynała jako wieś.

        1 rok

        • 5 0

        • 2022-11-06 18:07

          Tak jak każdo miasto na całym świecie.

          1 rok

          • 3 0

      • 2022-11-07 07:05

        serio?

        Na centrum? Na Śródmieściu?

        1 rok

        • 0 0

    • 2022-11-06 15:29

      W Chyloni, w Orłowie, na Obluzu, na Karwinach, na Witominie...

      1 rok

      • 4 1

    • 2022-11-06 15:50

      (2)

      W Chyloni, na Witominie i tyle w temacie.

      1 rok

      • 1 1

      • 2022-11-06 16:58

        W Wrzeszczu (1)

        1 rok

        • 1 1

        • 2022-11-07 08:43

          :)

          We Wrzeszczu ;)

          1 rok

          • 0 0

    • 2022-11-06 21:55

      Na

      Bo można powiedzieć Na terenie Chyloni

      Rob

      1 rok

      • 0 1

    • 2022-11-11 15:10

      Wychodzisz z domu w bluzie, czy na bluzie?

      Mieszkasz w mieście, czy na mieście?
      Podstawy języka polskiego się kłaniają

      1 rok

      • 0 0

  • 2022-11-06 12:08

    Ojciec mi opowiadał jak taplał tam się w błocie za dzieciaka. Stare dobre czasy :))) (1)

    technik Maliniak z Nowogrodzkiej

    1 rok

    • 16 7

    • 2022-11-06 13:32

      A Ty masz teraz za to , fajny park z przyrządami do ćwiczeń na powietrzu .

      1 rok

      • 2 3

  • 2022-11-06 12:12

    ciekawa historia (3)

    kolejny odcinek może być o nieistniejącym już jeziorze w Małym Kacku

    1 rok

    • 23 1

    • 2022-11-06 12:45

      (2)

      Chyba w Wielkim Kacku?

      1 rok

      • 1 2

      • 2022-11-06 13:00

        (1)

        Wzdloz tor na przeciwko stacji Gdynia Wielki Kack.

        1 rok

        • 4 1

        • 2022-11-06 14:29

          OK pomyłka

          1 rok

          • 3 0

  • 2022-11-06 12:43

    (12)

    Mam pytanie? A gdzie teraz w Gdyni lub w Gdańsku można swobodnie połowić?

    Sinior Glutto

    1 rok

    • 24 4

    • 2022-11-06 13:34

      (6)

      W Gdańsku jezioro Tuchomek a w Gdyni Bieszkowice .

      1 rok

      • 4 9

      • 2022-11-06 14:02

        mistrz geografii...

        gdzie Rzym a gdzie Krym

        1 rok

        • 14 2

      • 2022-11-06 17:58

        (2)

        a w Gdyni Bieszkowice . No d**il

        1 rok

        • 6 0

        • 2022-11-06 18:03

          Pisze raczej o najbliższym kąpielisku dla gdynian.

          1 rok

          • 1 0

        • 2022-11-06 19:27

          Koleczkowo jest bliżej

          Jan

          1 rok

          • 1 0

      • 2022-11-06 18:04

        Zatoka w porcie... smacznej rybki haha

        1 rok

        • 1 0

      • 2022-11-07 23:37

        Pojechales z tymi Bieszkowicami. Widac, ze swiezy mieszkaniec.
        I Miegon i ja taplalismy sie w latach 70tych w Chylonce. Prezydent Gdyni Latra mieszkal w wiezowcu na Lubawskiej. Corcia chodzila do 10tki, a potem do LO nr.4.

        zuzel

        1 rok

        • 0 0

    • 2022-11-06 14:18

      Martwa Wisła

      Śmieszne pieniądze za wody morskie w porównaniu z pzw.

      Lop

      1 rok

      • 9 0

    • 2022-11-06 16:06

      tylko w Sopocie

      w zasadzie wszystkie knajpy przy monciaku, dobre sztuki, sporo Ukrainek

      1 rok

      • 6 5

    • 2022-11-06 23:18

      Na Zatoce. Dogadaj się z jakimś jachtem, wrzuć im za paliwko itp, łowienie w wodach morskich pozwolenie na rok 42zł, za tydzień 7zł. Śródlądówka może nagwizdać. Główny koszt to dogadanie się z jakimś jachtem żeby popłynąć (żaglowe tańsze, motorowe mają w glowach poprzewracane).

      1 rok

      • 0 0

    • 2022-11-07 10:57

      Lokals

      W Zatoce Gdańskiej połowisz

      Zzz

      1 rok

      • 0 0

    • 2022-11-09 12:48

      nad jeziorem

      Bałtyckim ;-)

      aaa

      1 rok

      • 1 0

  • 2022-11-06 13:00

    Większość miejsc prezydent sprzedał lub zabetonował.

    1 rok

    • 27 3

  • 2022-11-06 14:24

    W Chylonii! (1)

    Ech wy niby dziennikarze

    1 rok

    • 6 10

    • 2022-11-06 15:54

      Jedno i

      Chyloni piszemy przez jedno i, jeśli mamy zwraca uwagę na to, czy należy pisać na czy w :)
      Bierze się to z tego, że tylko do wyrazów obcego pochodzenia piszemy dodatkowe i :)

      1 rok

      • 4 0

  • 2022-11-06 14:33

    Wieś

    W każdej wsi były takie stawy.
    Na Obłużu i na Oksywiu...

    Zwierzęta potrzebują wody.

    1 rok

    • 12 0

  • 2022-11-06 15:43

    Zimą jeżdziło się tam na łyżwach.

    1 rok

    • 8 0

  • 2022-11-06 17:53

    Lech (3)

    Na Obłużu został jeszcze staw uregulowany,po drugiej stronie ulicy Płk.D był większy zasypany.

    1 rok

    • 12 0

    • 2022-11-06 19:28

      Artur (1)

      W którym miejscu dokładnie ten zasypany

      1 rok

      • 1 0

      • 2022-11-06 20:36

        Tam gdzie nowa stacja benzynowa

        1 rok

        • 1 0

    • 2022-11-10 06:09

      Staw na Obłużu

      To prawda dokładnie w tym miejscu
      Znajduje się stacja diagnostyczna.Natomiast w okolicach tamtejszej pętli autobusowej był staw hodowlany.

      Matley

      1 rok

      • 0 0

  • 2022-11-06 17:55

    (3)

    Pamiętam lata 1975 ,dwa stawy między dawną ulicą Czerwonych Kosynierów.Robiliśmy tratwy ze styropianu na których plywałiśmy .Łowiliśmy setki TZ.kolek na robaka i sznurek.Bywało że pieklismy je na ognisku na patelni i jedliśmy bialko z nich wydobywające.Pamiętam też rzeczkę Chylonkę bardzo rozległą,kiedy jeszcze nie było zrobionego koryta, ktora plynęla wzdluż obecnej ul.Mlyńskiej,od dawnego mlyna gdzie był salon gier z fliperami który prowadził nazywany przez nas żyd,ze względu na ogrom swojego nosa.Ciekawe czy jeszcze on żyje.Przedtem te flipery staly w budzie robotniczej przy samej rzeczce Chylonka.Pamiętam jeszcze tz.odpusty przy kościele gdzie sprzedawano śpiewające koguciki,korkowce,kapiszonowce ,pileczki na gumkach ,lizaki w ksztalcie kogutów itp.Piękne to były czasy ,mimo to że byla bieda,ale było tak bardzo radośnie,i wszyscy byli równi.Pozdrowienia dla wszystkich z tamtych czasów ,ja rocznik 66

    Mieszkaniec ul.Mlyńskiej

    1 rok

    • 37 0

    • 2022-11-06 20:49

      To wszystko prawda.

      Czar wspomnień.
      Rocznik 63. Mieszkaniec z Zamenhofa

      Mix

      1 rok

      • 4 0

    • 2022-11-07 08:36

      Tak bylo

      1 rok

      • 0 0

    • 2022-11-07 16:24

      1966

      Dobry rocznik, pozdrawia dawny Chyloniak ze Starogardzkiej.

      1 rok

      • 0 0

1
2

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7 Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

20 zł
spacer
kwi 29-5.05
g. 10:00, 13:00, 16:00
Gdańsk, Pomnik Poległych Stoczniowców
20 zł
ulgowy 15 zł
Vivat Gdańsk! Rekonstrukcje historyczne na Górze Gradowej Vivat Gdańsk! Rekonstrukcje historyczne na Górze Gradowej

Vivat Gdańsk! Rekonstrukcje historyczne na Górze Gradowej

pokaz, spacer
maj 4
sobota, g. 11:00 - 16:00
Gdańsk, Hevelianum
Wstęp wolny
Gdynia wielu narodowości Gdynia wielu narodowości

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład
maj 16
czwartek, g. 17:30
Gdynia, Biblioteka Wiedzy
Wstęp wolny
więcej (3)

TV Filmy

1256

Garnizon Gdańsk pod dowództwem Kristofera von Hagelsberg (1)

więcej (1569)

Katalog.trojmiasto.pl - Muzea

więcej

Sprawdź się

Sprawdź się

Gdzie znajdował się zbiornik użytkowany jako lodowisko na przełomie lat 50. i 60. XX w.?

 

Najczęściej czytane