Historia
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Historia
Dodaj raport
Historia Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Taka niepiękna katastrofa. Wybuch gazu w Gdyni w 1931 r.

Jarosław Kus
11 października 2021 (artykuł sprzed 2 lat) 
Opinie (21)
Najnowszy artykuł na ten temat O morderstwie na jachcie i upartej nudystce
Skutki opisanego w artykule wybuchu gazu w centrum Gdyni. Skutki opisanego w artykule wybuchu gazu w centrum Gdyni.

Skutki opisanego w artykule wybuchu gazu w centrum Gdyni.

źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Podczas dzisiejszej podróży w przeszłość cofamy się do października 1931 r. Tym razem przeczytamy m.in. o tragicznym w skutkach wybuchu gazu w centrum Gdyni czy proteście głodowym studentów Szkoły Morskiej. Przeczytamy również o ogromnym ziemniaku, który przypominał kształtem... niemowlę.



W październiku roku 1931, "według ostatnio dokonanego spisu zabudowania miasta Gdyni, na terenie miasta wraz z Kamienną Górą, Oksywiem, Grabówkiem i Obłużem", znajduje się już "1577 budynków mieszkalnych".

A chociaż z "zestawienia tego można wnioskować, że Gdynia powoli zmienia się w miasto o budowlach murowanych", bo "ilość nowo postawionych baraków jest stosunkowo mała", to tak naprawdę faktyczny stan i liczbę gdyńskich nieruchomości pokaże dopiero Drugi Powszechny Spis Ludności, który zaplanowano na grudzień.

Jest spora szansa, że pozwoli to nie tylko ostatecznie oszacować stan gdyńskiej zabudowy, ale umożliwi też wprowadzenie "stałej numeracji domów, której brak bardzo daje się we znaki".

3


Niestety, jak się okazuje w październiku roku 1931, zdarza się, że niekiedy budynków również ubywa. I to w dość dramatycznych okolicznościach. W "mroku chmurnej nocy jesiennej", "w dniu 8 bm. na dziesięć minut przed godziną 7 wieczór", w centrum miasta "rozlega się silna detonacja", zaś spóźnieni przechodnie dostrzegają "słup ognia i dymu", "poczem z hukiem i trzaskiem" zaczynają "walić się mury bloku mieszkalnego Zakładu Ubezpieczeń Pracowników Umysłowych w Gdyni przy ulicy Świętojańskiej [adres jest błędny, chodzi o skrzyżowanie ulic Piłsudskiego i Bema - dop. red.]".

Wskutek eksplozji "gazu świetlnego" - jak określano wówczas gaz ziemny - "narożnik wielkiego bloku mieszkalnego", oddanego do użytku całkiem niedawno, zostaje "dosłownie wysadzony w powietrze, grzebiąc pod gruzami całe rodziny - mężczyzn, kobiety i nieletnie dzieci".

Niestety, prowadzona z wielkim poświęceniem akcja ratunkowa nie dość, że - ze względu na panujące ciemności i padający deszcz - niezwykle trudna, nie kończy się happy endem. "Większość odkopywanych ofiar nie żyje"...

Katastrofa, "która młode nasze miasto okrywa głęboką żałobą", jest jedną z najtragiczniejszych, jakie "w Polsce się wydarzają". Miejsce wypadku prawie natychmiast "staje się miejscem pielgrzymek całej Gdyni", lecz "policja utrzymuje wszędzie jednak wzorowy porządek". Urządzone na koszt państwa uroczystości pogrzebowe, odprawiane pod przewodnictwem biskupa morskiego Stanisława Okoniewskiego, gromadzą na gdyńskich ulicach tłumy.

6


Nim na dobre zakończyło się odgruzowywanie feralnej posesji, zaczęto poszukiwanie winnych tragedii. W trakcie przeprowadzonego śledztwa udaje się stwierdzić, że bezpośrednią przyczyną wybuchu był ulatniający się w kamienicy gaz.

Wiadomo też, że "podobno jedna ze służących schodząc do piwnicy poczuła zapach gazu i uprzedziła o tem dozorcę". Ale "do spostrzeżenia tego jednakże, które mogło zapobiec nieszczęściu, nie przypisano niestety żadnej wagi"... W wyniku "wstępnych dochodzeń" winnymi niedopatrzenia uznano dyrektora gazowni i montera instalacji gazowych, których aresztowano i zamierzano postawić przed sądem.

2


Wybuch "gazu świetlnego" nie jest jedynym niepokojącym wydarzeniem tej jesieni. Do gorszących (choć na szczęście nie tak tragicznych) scen dochodzi też w Szkole Morskiej w Gdyni.

Może ten "niebywały incydent" to nic wielkiego, choćby w zestawieniu z nowymi doniesieniami z Wolnego Miasta Gdańska, "stającego się coraz wyraźniej bramą wypadową rewizjonizmu niemieckiego", wystarcza jednak, by dojść do przekonania, że w roku 1931 nad Bałtykiem zapanowała "smutna, bardzo smutna jesień".

5


Lecz przecież znad morza płyną też optymistyczne wieści! Gdyńska poczta działa lepiej niż kiedykolwiek, dostarczając nawet takie przesyłki, których dostarczyć się nie da. Gdyńska stocznia zaczyna wreszcie produkować statki, na razie jeszcze nie tak "romantyczne", jak ów transportowiec, który z wizytą wpływa do gdyńskiego portu, ale... to tylko kwestia czasu. A gdyńskie ziemniaki... sami spróbujcie!

4


Źródło: "Gazeta Gdańska" nr 196 z 11 października 1931 r. i nr 205 z 18 października 1931 r., "Dziennik Bydgoski" nr 232 z 8 października 1931 r., "Gazeta Bydgoska" nr 232 z 8 października 1931 r. i nr 241 z 18 października 1931 r., "Ilustrowany Kurier Codzienny" nr 278 z 8 października 1931 i nr 299 z 29 października 1931 r. oraz "Ilustracja Polska" nr 53 z 4 października 1931, nr 55 z 18 października 1931 r. oraz nr 56 z 25 października 1936 r. Skany pochodzą z Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej, Kujawsko-Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej, Małopolskiej Biblioteki Cyfrowej oraz Wielkopolskiej Biblioteki Cyfrowej.

Zobacz także

Dawne gazety - Historia Trójmiasta (396)

Opinie (21) 1 zablokowana

  • 2021-10-15 22:52

    czy to nie jest Anker...

    ps...fakt...nie było tych delfinów to fakt....

    2 lata

    • 0 0

  • 2021-10-12 12:39

    gaz świetlny (2)

    Gaz świetlny to inaczej gaz miejski i nie ma nic wspólnego z gazem ziemnym.

    Storczyk

    2 lata

    • 3 0

    • 2021-10-12 17:15

      To znaczy, że produkowała go gazownia? (1)

      2 lata

      • 1 0

      • 2021-10-14 22:20

        Gaz świetlny zwany też miejskim produkowany był podczas suchej destylacji węgla.

        Wynalazek Williama Murdocha - 1792 r. (za stroną Teatr NN w Lublinie).

        2 lata

        • 0 0

  • 2021-10-13 21:51

    Poczta w Gdyni - marzenie...

    2 lata

    • 0 0

  • 2021-10-11 23:00

    Szczęśliwe lata Gdyni - bez UM, 1000 urzędników, parkometrów (4)

    Buspasów, słupków, delfinków, drzew w donicach i inwestycji biała farbą. I bez 1mld długu.

    2 lata

    • 8 2

    • 2021-10-13 01:00

      Tak jak piszesz to bylo kiedy Gdynia byla wiocha. (1)

      2 lata

      • 0 1

      • 2021-10-13 12:53

        W 1931r Gdynia miała 30 tys. mieszkańców, pracowitych, z roku na rok się rozrastała i ludzie

        sciągali tu z całego kraju żeby żyć. Od 20 lat to miasto się cofa, jedyne z czego jest słynne to PR UM, a ludzie wyprowadzają się... jedyne co się rozrasta to UM i dług.

        2 lata

        • 1 0

    • 2021-10-12 08:38

      Początki zawsze inspirują (1)

      Z czasem na coraz większą skalę. W ostatnim rankingu prezydentów miast pierwsze miejsce zajął prezydent Wrocławia, który rozkopuje nieustannie miasto. I wzbogaca o elementy, które wymieniłeś. "Dla wygody" mieszkańców :)

      2 lata

      • 0 0

      • 2021-10-12 12:18

        Czyli Wrocławianie nie uczą się na błędach Gdynian ...

        No szkoda, widać muszą dostać po własnej d..pie żeby zmądrzeć.

        2 lata

        • 2 0

  • 2021-10-11 14:30

    Nieźle, nie wiedziałem że w 1931 takie bloki stawiali (2)

    Normalnie jak dzisiejsze.

    2 lata

    • 28 2

    • 2021-10-11 14:40

      (1)

      Widać nawet styropian i płyty G-K

      2 lata

      • 7 1

      • 2021-10-11 20:51

        To nie styropian.

        Styropian wynaleziono w 1950 roku...

        2 lata

        • 2 0

  • 2021-10-11 19:49

    Jakies nie dalej niz 3 lata temu Redaktor zamiescil artykul o tej tragedii w Gdyni ale podal date zdarzenia jako 1928 rok.

    Nawet bylo kilka zdjec z uroczystego pogrzebu ktory przeszedl po obecnej Wladyslawa IV.

    2 lata

    • 2 0

  • 2021-10-11 13:48

    Nieścisłość Błąd w artykule i podpisie zdjęcia (3)

    Wybuch gazu był nie przy ulicy Świętojańskiej, ale Piłsudskiego/Bema (tam gdzie obecnie jest Anker)

    2 lata

    • 22 0

    • 2021-10-11 19:38

      90 lat temu dziennikarz opisal to jako budynek przy Swietojańskiej

      Może było tak, pod takim adresem figurował ten obiekt? Nazwa Świętojańska występuje zarówno w przedwojennej relacji z tego zdarzenia jak i w podpisie pod zdjęciem z 1931 r.

      2 lata

      • 0 0

    • 2021-10-11 14:30

      Zgadza się, ale w artykule z tamtych lat jest napisane, że Świętojańska

      Popatrz pod zdjęciem.

      2 lata

      • 15 0

    • 2021-10-11 14:20

      Nie ma co się czepiać o detale. Nie pomylili Gdyni z Gdańskiem a to już nieomal sukces.

      2 lata

      • 14 2

  • 2021-10-11 16:19

    Ówczesne standardy reporterskie

    Ofiary wymienione z imienia, nazwiska i zawodu/funkcji, a do tego szczegóły obrażeń "z wywalonemi na wierzch jelitami." Gdzie "Faktowi" do tamtych artykułów! :)

    2 lata

    • 13 0

  • 2021-10-11 14:17

    ładnie ujęte

    "walić się mury bloku mieszkalnego Zakładu Ubezpieczeń Pracowników Umysłowych w Gdyni przy ulicy Świętojańskiej".

    pracownik fizyczny

    2 lata

    • 7 0

  • 2021-10-11 13:38

    To jest kamienica, w której jest Anker czyli róg Piłsudskiego i Bema.

    2 lata

    • 29 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7 Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

20 zł
spacer
kwi 28-5.05
g. 10:00, 13:00, 16:00
Gdańsk, Pomnik Poległych Stoczniowców
20 zł
ulgowy 15 zł
Vivat Gdańsk! Rekonstrukcje historyczne na Górze Gradowej Vivat Gdańsk! Rekonstrukcje historyczne na Górze Gradowej

Vivat Gdańsk! Rekonstrukcje historyczne na Górze Gradowej

pokaz, spacer
maj 4
sobota, g. 11:00 - 16:00
Gdańsk, Hevelianum
Wstęp wolny
Gdynia wielu narodowości Gdynia wielu narodowości

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład
maj 16
czwartek, g. 17:30
Gdynia, Biblioteka Wiedzy
Wstęp wolny
więcej (3)

TV Filmy

1132

Garnizon Gdańsk pod dowództwem Kristofera von Hagelsberg

więcej (1569)

Katalog.trojmiasto.pl - Muzea

więcej

Sprawdź się

Sprawdź się

Gdzie w Gdańsku znajdowała się Góra Wisielców?

 

Najczęściej czytane