• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Sporo odkryć archeologicznych w Wielkiej Alei w Gdańsku

Rafał Borowski
21 października 2019 (artykuł sprzed 4 lat) 
Badania archeologiczne wzdłuż al. Zwycięstwa były prowadzone od czerwca do października. Badania archeologiczne wzdłuż al. Zwycięstwa były prowadzone od czerwca do października.

Blisko trzy tys. zabytków ruchomych, w tym kilkanaście dość dobrze zachowanych monet z XVIII i XIX wieku, do tego relikty utwardzonych alejek dla pieszych z lat 20. odkryli badacze z Muzeum Archeologicznego w Gdańsku na terenie Wielkiej Alei Lipowej w Gdańsku.



Czy interesujesz się archeologią?

Pod koniec maja informowaliśmy o przygotowywanej rewaloryzacji Wielkiej Alei Lipowej. Założona pod koniec XVIII wieku, czterorzędowa kompozycja szpalerów lip wzdłuż al. Zwycięstwa we Wrzeszczu znajduje się bowiem w fatalnym stanie. Mnóstwo drzew jest chorych i grozi im wycięcie.

Rewaloryzacja ma zahamować degradację drzewostanu, zachować tak wiele drzew, jak to możliwe oraz doprowadzić do nowych nasadzeń w miejsce drzew usuniętych.

Ruszają prace w Wielkiej Alei Lipowej w Gdańsku

Wstępem do rewaloryzacji były rozpoczęte w czerwcu badania archeologiczne i właśnie ogłoszono ich zakończenie. Polegały one na przeprowadzeniu wykopalisk na terenie wewnętrznych pasów zieleni alei. Zostały przeprowadzone przez zespół specjalistów z Muzeum Archeologicznego w Gdańsku.

  • Przykłady fragmentów kafli płytowych: reliefowych, pokrytych szkliwem ołowiowym oraz płaskorzeźbiony z przedstawieniem anioła. Znaleziska datowane na XVII-XVIII wiek.
  • Przykładowe fragmenty form ceramicznych pozyskanych w trakcie badań: talerze, miska, nóżka "trójnóżka", ucho dzbana. Zbiór datowany jest od połowy XVII do drugiej połowy XVIII wieku.

Jedenaście wykopów



- Ze względu na charakter i rozmiary zabytku, czyli jego przekraczająca dwa km długość, założono 11 wykopów sondażowych. Rozlokowano je na całej długości obiektu, w miejscach wybranych ze względu na uwarunkowania historyczne i możliwości techniczne. Badania archeologiczne miały na celu zbadanie przebiegu zachowanych nawarstwień archeologicznych związanych z budową Wielkiej Alei w latach 1768-1770 oraz jej późniejszymi przekształceniami i użytkowaniem - tłumaczy Krzysztof Dyrda, kierownik prac archeologicznych.
Spośród najważniejszych inwestycji, które przekształciły pierwotny wygląd Wielkiej Alei Lipowej, należy wymienić:
  • budowę torowiska dla tramwaju konnego w 1872 roku,
  • wybrukowanie ulicy w 1892 roku,
  • gruntowną przebudowę alei w roku 1926.


  • Mosiężna aplikacja "haftka". To element ozdobny odzieży, a właściwie część zapięcia.
  • Ołowiana plomba towarowa z przedstawieniem prawdopodobnie św. Jana, pochodząca prawdopodobnie z Anglii.
  • Przykłady fragmentów kafli płytowych: reliefowych, pokrytych szkliwem ołowiowym oraz płaskorzeźbiony z przedstawieniem anioła. Znaleziska datowane na XVII-XVIII wiek.
  • Przykładowe fragmenty form ceramicznych pozyskanych w trakcie badań: talerze, miska, nóżka "trójnóżka", ucho dzbana. Zbiór datowany jest od połowy XVII do drugiej połowy XVIII wieku.

Szelągi i liczmany



Tym, co zapewne najbardziej interesuje naszych czytelników, to odpowiedź na pytanie ile i jakie zabytki ruchome odnaleziono podczas wykopalisk. Łącznie było ich ok. 2800 sztuk, a najciekawszym znaleziskiem wydaje się kilkanaście, dość dobrze zachowanych monet. Numizmaty pochodzą z XVIII i XIX wieku, wśród nich znajdują się m.in. szeląg gdański, szelągi pruskie z Królewca z Elbląga czy liczmany z Norymbergi.

Ale wykopalisk jest znacznie więcej.

- To zabytki ceramiczne, metalowe, szklane. Wydzielono z nich grupę 47 zabytków o znaczeniu poznawczym dla kultury materialnej mieszkańców. Materiał ten ma duże znaczenie naukowe, ze względu na walory porównawcze dla zabytków pozyskiwanych z terenu Gdańska, jak również innych historycznych metropolii, szczególnie tych należących do europejskiej strefy hanzeatyckiej. Zbiór monet precyzyjnie zawęził datowanie warstw poprzedzających budowę Alei Lipowej - tłumaczy Dyrda.
Awersy niektórych z odnalezionych monet: 1) szeląg pruski 1740; 2) szeląg gdański 1754; 3) szeląg pruski Królewiec 1745?; 4) szeląg Elbląg 1763; 5) szeląg pruski Królewiec 17/0; 6) szeląg Toruń 1761; 7) szeląg Polska Jan II Kazimierz 1664; 8) liczman Norymberga 1705-1743; 9) fenig pruski Berlin 1839; 10) moneta pruska Fryderyk II Berlin 1782; 11) liczman Norymberga 1711-1748; 12) fenig pruski Berlin 1863.
Awersy niektórych z odnalezionych monet: 1) szeląg pruski 1740; 2) szeląg gdański 1754; 3) szeląg pruski Królewiec 1745?; 4) szeląg Elbląg 1763; 5) szeląg pruski Królewiec 17/0; 6) szeląg Toruń 1761; 7) szeląg Polska Jan II Kazimierz 1664; 8) liczman Norymberga 1705-1743; 9) fenig pruski Berlin 1839; 10) moneta pruska Fryderyk II Berlin 1782; 11) liczman Norymberga 1711-1748; 12) fenig pruski Berlin 1863.

Aleja została podniesiona o blisko pół metra



Ciekawym odkryciem były również relikty utwardzonych alejek dla pieszych, które powstały na początku lat 20. XX wieku, lecz nie zostały odbudowane po II wojnie światowej.

Co ciekawe, z przeprowadzonych badań wynika również, że pierwotnie teren alei był położony znacznie niżej. Różnica między obecną a pierwotną powierzchnią gruntu wynosi miejscami niemal pół metra.

- Zbadana stratygrafia alei potwierdziła zaleganie nawarstwień archeologicznych związanych z genezą zabytku i jego przekształceniami od 1768 roku po dzień dzisiejszy. Stwierdzono działania związane z przygotowaniem terenu pod założenie alei, jak również duży stopień zniszczenia nawarstwień historycznych z okresu jej funkcjonowania, w tym niezarejestrowanych elementów infrastruktury nawodnienia. Potwierdzono lokalizację alejek pieszych pomiędzy szpalerami lip, funkcjonujące po 1920 roku i nieodbudowanych po II wojnie światowej. Stwierdzono również współczesne, sztuczne podniesienie terenu o 0,3-0,4 m na całej długości pasów zieleni, warstwą humusu przemieszanego z piaskiem, które przykrywa dolną partię pni drzewostanu - uzupełnia Dyrda.
Relikty utwardzenia alejki pieszej. Relikty utwardzenia alejki pieszej.

Miejsca

Opinie (37) 4 zablokowane

  • W Alei Lipowej blisko 3000 zabytków

    A przy budowie Forum Tylko jakiś fragment tunelu... Dziwne.

    • 51 9

  • Ha ha ha, szału nie ma (2)

    Lepiej sprawdźcie gdzie są teraz zabytki wykopane podczas prac archeo pod deweloperke. Bo nie w Gdańsku.

    • 27 9

    • koparkowy się obłowił

      • 6 1

    • dopalimy cygara i lecimy sprawdzać.

      • 5 1

  • (2)

    Ile szkieletów Polaków zamordowanych przez Niemców tam znajdziemy.

    • 13 14

    • na pewno szkielety Polaków

      którzy napadli na wyspe sobieszewską chcąć ją zgrabić i spalic ale mieszkańcom tej wioski z pomocą ruszyli mieszkańcy Gdańska i przepędzili Polaków. Taka jest historia - poczytaj

      • 3 2

    • tam znajdziemy szkielety

      niemieckich chlopcow powieszonych przez ss za to ze nie chcieli ginac w obronie gdanska. cala aleja lip byla obwieszona wisielcami. sa zdjecia archiwalne

      • 0 0

  • wykop sławojkiem - zakop sławojkie

    • 3 5

  • Dziwne. Archeolodzy znajdują zawsze "bezcenne skorupy"

    Nigdy nic naprawdę cennego.

    Przypadek?

    • 10 11

  • Same śmieci

    Mieszkała tu biedota więc skarby jakie są każdy widzi.

    • 3 14

  • Jedna z ciekawszych monet to szeląg toruński Michała Korybuta Wiśniowieckiegp nr 6 z 1671 roku.Oczywiście błędnie opisana pod zdjęciem (data 1761) .
    Szeląg jest dość rzadki.Reszta nic specjalnego.Boratynek przecież wybito ponad miliard i można znaleźć tego bardzo dużo w całej Polsce.

    • 12 0

  • (2)

    To wszystko przez złe słowo jakiegos polaka

    • 3 5

    • Dekiel już ci odbija, czyżby nagła zmiana pogody zamąciła funkcjonowanie jedynej szarej komórki. (1)

      • 1 2

      • kawa ci nie wystygła

        to wracaj do roboty

        • 1 0

  • Ale skarby buhahahaha

    Jakieś marne szelągi, boratynka i jakiś trojak, pruskie dziadostwo. Lepsze żeczy rozeszły się po archeologach. To pewne

    • 4 3

  • "zachować tak wiele drzew, jak to możliwe oraz doprowadzić do nowych nasadzeń w miejsce drzew usuniętych" - gdyńskie dyzmy powinny brać przykład, brawo Gdańsk!

    • 2 1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

20 zł
spacer

Vivat Gdańsk! Rekonstrukcje historyczne na Górze Gradowej

pokaz, spacer

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Sprawdź się

Sprawdź się

Z którego budynku prawdopodobnie strzelał snajper?

 

Najczęściej czytane