- 1 Przymorze kiedyś i dziś. Porównujemy zdjęcia (145 opinii)
- 2 Nietypowa willa prezesa banku nad miastem (55 opinii)
- 3 Te zabytki otwierają się po remontach (88 opinii)
- 4 24-letnia Aneta Kręglicka w 1989 roku (97 opinii)
- 5 "Banany jedzą tylko dzieci bardzo bogate" (36 opinii)
Odkryto zbiornik pierwszej gazowni w Gdańsku
Pozostałości zbiornika - stan z 11 stycznia 2019 r.
Na terenie budowy nowego osiedla odkryto dawny zbiornik prawdopodobnie pierwszej gazowni w Gdańsku, którą uruchomiono w 1853 roku przy ul. Toruńskiej . Dzięki temu na Starym Przedmieściu i Głównym Mieście mogło pojawić się kilkaset latarń ulicznych zasilanych gazem. Nowy właściciel tego miejsca - deweloper Marvipol dokonuje rozbiórki budowli.
Aktualizacja 16 stycznia: Od firmy Marvipol Development, właściciela działki, otrzymaliśmy odpowiedź odnośnie prac i losów odkrytego zbiornika. W całości zamieszczamy w ramce poniżej.
Czekamy na potwierdzenie tych informacji przez dewelopera, który zlecił tam przeprowadzenie badań archeologicznych.
Niemniej pozostałości odkrytego zbiornika widać na dawnych historycznych mapach zarówno z 1910 r. (znajdującej się w zbiorach PAN BG) oraz z 1933 roku, mapa z British Library, London, których fragmenty zamieszczamy poniżej.
Współcześni mieszkańcy Gdańska zapewne nie wyobrażają sobie spacerowania wieczorem po mieście, w którym oświetlenie jest bardzo słabe lub zupełnie go brakuje. A tak właśnie było zanim powstała pierwsza gazownia w Gdańsku. Dzięki niej zastąpiono lampy oliwne, które całkowicie wygaszano po godz. 23, na gazowe. To była spora rewolucja w oświetleniu miasta, a wzorowaliśmy się na Berlinie (gdzie system wprowadzono w 1826) i Londynie.
W celu polepszenia sytuacji już 8 maja 1844 roku zgłoszono projekt oświetlenia ulic lampami gazowymi, a tym samym budowy gazowni przy Toruńskiej. Po jej uruchomieniu 21 grudnia 1853 roku na Starym Przedmieściu i Głównym Mieście (po obecną ul. Szeroką) początkowo uruchomiono 312 latarń publicznych i 508 prywatnych na 68 posesjach.
Rosnące zapotrzebowanie na oświetlenie, a z czasem i na inne cele (kuchenki gazowe), wymusiło rozbudowę gazowni przy Toruńskiej.
Pierwsza gazownia składała się z ceglanego budynku z 12 piecami, budynków o konstrukcji szkieletowej mieszczących chłodnice, urządzenia odsiarczania, maszyn i kotłów, warsztatów, szop węglowych, budynku administracyjno-mieszkalnego dla kierownictwa (przy Thornscherweg, pośrodku działki). Po jego północno-zachodniej stronie stanął zbiornik gazu o pojemności 1200 m sześc.
W 1854 roku przekazano do eksploatacji nowe piece i dodatkowy zbiornik gazu o pojemności 1200 m sześc., w 1864 roku trzeci zbiornik, o pojemności 2900 m sześc.
Jak podaje Gedanopedia, w roku 1861 roku w gazowni zatrudniano 26 pracowników. W 1858 gaz docierał do 757 latarń ulicznych i 5439 lamp w mieszkaniach, instytucjach i sklepach. Pod koniec lat 60. XIX wieku liczba odbiorców wzrosła do 11,8 tys., roczna produkcja w roku 1870 osiągnęła 2 mln m sześc., a dwa lata później - 2,4 mln.
Po kolejnych rozbudowach w 1902 roku produkcja gazu osiągnęła 5,5 mln m sześc. a zasięg sieci gazowej obejmował obszar zamieszkany przez 100 tys. osób. Przy Toruńskiej już nie było możliwości dalszej rozbudowy, podjęto więc decyzję o budowie nowej gazowni w rejonie ujścia Motławy do Wisły, w sąsiedztwie Stoczni Cesarskiej, na 6 ha łąk zwanych Kielmeisterwiese, które dały nazwę ulicy okalającej nową gazownię od południowego wschodu: Kielmeisterweg (ul. Stępkarska , koło Wałowej).
Uruchomiono ją 14 listopada 1904, z produkcją 25 tys. m sześc. na dobę, z docelową możliwością 40 tys. m sześć. Do roku 1910 nowa gazownia wspomagała tę pierwszą, którą ostatecznie wyłączono w 1913 roku. Zachowano jednak zbiorniki gazowni, które stanowiły podstację nowej gazowni i magazyny gazu produkowanego w nocy na godziny szczytowego poboru.
Wracając do oświetlenie gazowego, warto dodać, że funkcjonowało ono w Gdańsku na niektórych ulicach do 1970 roku.
Marvipol Development pragnie poinformować o statusie prac prowadzonych w ramach realizacji projektu Dwie Motławy w Gdańsku przy ulicy Toruńskiej.
Wszystkie prace na działce odbywają się pod nadzorem i za imiennym zezwoleniem Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Gdańsku.
W dniu 12 grudnia 2018 roku dokonano odbioru badań prowadzonych na terenie inwestycji. Zgodnie z otrzymanym protokołem Pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków stwierdził, że badania oraz dokumentację odebrano bez uwag i uznał je za zakończone. Jednocześnie Konserwator zezwolił na rozbiórkę odkrytych elementów murowanych i pali drewnianych. Wszystkie elementy zostały utrwalone w dokumentacji konserwatorskiej.
Marvipol Development chciałby podkreślić, że wszelkie prace oraz związane z nimi procedury zostały zaakceptowane, a następnie zaplanowane i wpisane w harmonogram realizacji inwestycji.
Mariusz Skowronek, biuro prasowe Marvipol Development
Inwestycje
Dwie Motławy
Gdańsk Stare Przedmieście, ul. Toruńska
- 25 do 58 m2
- Powierzchnia
- zakończona
- Realizacja
Opinie (298) 10 zablokowanych
-
2019-01-11 13:16
Taki news (1)
Pozostałości tego zbiornika odkopano już chyba z dwa czy trzy tygodnie temu a od kilku dni trwa jego wyburzanie. Dziś rano mało co już z niego zostało.
- 5 2
-
2019-01-11 15:35
latem, mam zdjęcia
- 2 0
-
2019-01-11 12:28
(1)
Produkowali gaz? Może coś wiecej na temat technologii
- 4 0
-
2019-01-11 15:34
umiesz czytać to sobie wyguglaj,,, jak na lekcjach z chemii robiłeś coś innego
- 2 0
-
2019-01-11 11:54
Co się stało z ulicą Latarnianią? (1)
- 10 2
-
2019-01-11 15:33
a Służebna a Żołnierza tułacza?
- 1 1
-
2019-01-11 12:00
Stara gazownia (1)
Potwierdzam, że odkryty zbiornik jest elementem starej gazowni - potwierdzone na historycznym planie gazowni.
- 10 1
-
2019-01-11 15:32
link, zdjecia planu Gdańsk Historyczny się ucieszy
- 1 0
-
2019-01-11 10:53
Tu widać oba zbiorniki przy Toruńskiej. (5)
https://i.postimg.cc/ZJMQx748/Screen-Hunter-2657-Jan-09-09-25.jpg
- 12 0
-
2019-01-11 13:42
(1)
No, chyba ktoś zablokował dostęp do tego zdjęcia, bo próby otwarcia tegoż spełzają na niczym :(
- 1 4
-
2019-01-11 15:31
zdjęcie i link wstawiłam do Opowiadaczy Historii i Gdańsk Historyczny, Das Historische Danzig
do Albumu Stare Przedmieście, dziś wszystko jest widoczne na osi
- 2 0
-
2019-01-11 12:19
petarda, dzięki! (1)
tacy ludzie powinni pisać albo przynajmniej redagować artykuły, a nie ktoś kto kursuje tylko chata-Zieleniak.
- 9 0
-
2019-01-11 12:58
no i jeszcze ściąganie zdjęć z "Gdańsk historyczny", a gdzie kasa dla fotografa?
- 2 3
-
2019-01-11 11:00
ooo jakie piekne zdjecie, serdeczne podziękowania, widać wszystko co potrzeba ... :)
- 6 0
-
2019-01-11 15:28
Proszę zaktualizaować artykuł. Zbiornik już zniszczony, miejsce zasypane gruzem i zaorane.
- 14 1
-
2019-01-11 15:24
Szkoda
dla kogoś związanego z gazownictwem to swego rodzaju rarytas i ciekawe informacje
- 5 3
-
2019-01-11 15:20
A nie da się trochę wypłukać szczelinowego aby spełnić marzenia dońcia?
- 1 6
-
2019-01-11 15:07
OOO, a gruz na kaszuby do "byłych wyrobisk".
w ten sposób szybciej sobie zasypią po sprzedaży piasku.
- 4 0
-
2019-01-11 15:07
Po co badania, skoro zbiornik już został przez dewelopera zburzony?
Tak się dba o historię Gdańska. Ech, ręce opadają.
- 14 2
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.