- 1 Pozostałości baterii mającej bronić portu (69 opinii)
- 2 O morderstwie na jachcie i upartej nudystce (32 opinie)
- 3 Tak organizowano Rajd Monte Carlo w Gdańsku (25 opinii)
- 4 Te zabytki otwierają się po remontach (88 opinii)
- 5 Kronika oblężenia Gdańska w 1734 r. Część 2 (12 opinii)
- 6 "Banany jedzą tylko dzieci bardzo bogate" (36 opinii)
O Cyganie i Krzyżakach, czyli początki Suchanina
Dzielnica Gdańska położona nieopodal Śródmieścia, na wzgórzu nad doliną Siedlecką, znana jest jako Cygańska Góra. Czy ta nazwa jest właściwa? Faktycznie znajdują się na jej terenie ulice Cygańska Góra oraz Taborowa. Znajdziemy tu również bardzo urokliwy staw "Cyganka", wzmiankowany już w średniowieczu. W 677. rocznicę pierwszej wzmianki o Suchaninie przyjrzyjmy się historii tej dzielnicy.
Skąd Cyganie w nazwie? Z legendy
Według legendy o Cygańskiej Górze, spisanej przez prof. Jerzego Sampa, tereny lesistego wzgórza za Siedlcami zaczęto tak nazywać w wyniku szczęśliwego zakończenia historii niesłusznego oskarżenia o przestępstwo.
Podejrzanym o koniokradztwo był Cygan, od lat parający się handlem końmi, który miał swoje obozowisko nad stawem na owym wzgórzu.
Sprawa była o tyle poważna, że przestępstwo kradzieży koni było niegdyś karane śmiercią poprzez powieszenie. Wiele nie brakowało, a ów Cygan nie za swoje winy odpowiedziałby życiem. Szczęśliwie udało mu się oczyścić z zarzutów.
Według autora legenda jest odbiciem starego powiedzenia "Kowal zawinił, a Cygana powiesili".
Rocznica pierwszej wzmianki o Suchaninie
Prawda i historia jednakże jest troszkę bardziej prozaiczna. Pierwsza wzmianka o Suchaninie pochodzi z 28 sierpnia 1343 roku, kiedy to Wielki Mistrz Zakonu Krzyżackiego Ludolf Konig von Wattzau nadał 15 łanów wsi dwóm braciom, Maciejowi z Nanic oraz Nasudzie ze Śmiechowa, spod dzisiejszego Wejherowa. W dokumencie tym Suchanino wzmiankowane jest jako Zochanino oraz Zochanike.
W latach późniejszych tereny współczesnej dzielnicy wzmiankowane są również jako Czuchanike oraz Suchanke. Z tych ostatnich nazw, w wyniku późniejszych przekształceń językowych w gwarach kaszubskich oraz fonetycznej zmiany przez niemieckojęzycznych gdańszczan, wykształciły się z czasem Zigankendorf (Cygańska wioska) oraz Zigankenberg (Cygańska Góra).
Spolszczenie niemieckiej nazwy
Po II wojnie światowej polska administracja dokonała z kolei bezpośredniego tłumaczenia niemieckiej nazwy, stąd przez kilka lat po wojnie dzielnicę nazywano jako Cyganki.
W 1949 roku na mocy Rozporządzenia ministra administracji publicznej z 11 lutego 1949 r. o przywróceniu i ustaleniu nazw miejscowości przywrócono nazwę Suchanino, co było efektem opracowania profesora Stefana Hrabca "Nazwy dzielnic i okolic Gdańska" z 1949 roku. Wedle tego opracowania nazwa dzielnicy jest pochodną nazwy rodowej Suchaniki i pochodzi od imienia Suchana.
Ciekawostką jest, iż nazwa dzielnicy w okresie PRL-u przeszła kolejną niefortunną i nieoficjalną zmianę na Suchonino. Pikanterii całej sprawie dodaje fakt, że nawet instytucje miejskie w swoich dokumentach dzielnicę nazywały Suchoninem, nie wiedząc skąd, na co zresztą zwracała również uwagę ówczesna prasa gdańska.
Profesor Hubert Górnowicz w swoim opracowaniu z 1978 r. pt. "Nazwy Miast Pomorza Gdańskiego", uważa także że nazwa "Suchanino" jest nazwą osobową i pochodzi od "Suchanek".
Mała dzielnica na górze
Współczesne Suchanino to jedna z mniejszych dzielnic Gdańska - liczy tylko 1,44 km kw. oraz zamieszkana jest przez nieco ponad 10 tys. mieszkańców. Położona jest na Suchańskiej Górze, co jest bardziej poprawną nazwą niż Cygańska Góra. Góra posiada dwa wzniesienia: 85,7 m n.p.m. (okolica przy deptaku na ul. Kamieńskiego) oraz 81,6 m n.p.m. (okolica SP 43).
Jeśli chcesz wiedzieć więcej:
- J. Samp, "Legendy Gdańskie", Gdańsk 2004
- P. Samól, "Młode Miasto Gdańsk (1380-1455) i jego patrymonium", Gdańsk 2019
- Rozporządzenie ministra administracji publicznej z 11 lutego 1949 r. o przywróceniu i ustaleniu nazw miejscowości
- H. Górnowicz, Z. Brocki, "Nazwy Miast Pomorza Gdańskiego", Wrocław 1978
Opinie (32)
-
2020-08-28 20:43
Tradycje miejsca
Brawa dla państwa Toczynskich. Tak się pielęgnuje i buduje tradycje miejsca - Suchanina.
- 25 1
-
2020-08-28 19:43
Super artykuł Panie Patryku, oby więcej takich.
- 20 2
-
2020-08-28 13:57
Temat o Cygańskiej Górze już był na portalu Trojmiasto ale ... (1)
ciekawe jest poszerzenie informacji o okres powojenny.
Ciesze się, że autor nie tłumaczy się z określenia Cygan, jak to stało się w innym artykule na portalu w przypadku murzyna.- 47 3
-
2020-08-28 15:11
Gdansk czesto pod niemiecka wladza tez zwalczal Cyganów.
a to jedna z lepszych wiosek gdanskich.
- 2 4
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.