• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Poranne mgły, Smętna, Tandeta. Nietypowe nazwy ulic Trójmiasta

Agnieszka Śladkowska
25 kwietnia 2015 (artykuł sprzed 9 lat) 
Niektóre nazwy gdańskich ulic zostały przetłumaczone dosłownie, jak Tandeta czy Gnilna, inne - jak np. Mieszczańska czy Ogarna - to wynik ulepszeń urzędników. Gdyby nie to, mielibyśmy ulice: Skocz po piwo i Psią. Niektóre nazwy gdańskich ulic zostały przetłumaczone dosłownie, jak Tandeta czy Gnilna, inne - jak np. Mieszczańska czy Ogarna - to wynik ulepszeń urzędników. Gdyby nie to, mielibyśmy ulice: Skocz po piwo i Psią.

W Trójmieście jest sporo ulic o specyficznych nazwach. Czopowa, Tandeta, Głucha, Porannych Mgieł, Gnilna jednych bawią, innych dziwią lub konsternują. Jedne to wynik tłumaczenia niemieckich nazw, inne to kreatywność radnych lub zacieranie bardziej problematycznych śladów po zamierzchłych bohaterach.



Czy nazwa ulicy ma dla Ciebie znaczenie przy kupowaniu mieszkania?

Kiedy jedna z przyjezdnych bydgoszczanek kupiła mieszkanie w Gdańsku, wszystko wydawało się idealne, poza nieprzyjemną nazwą ulicy. Czym prędzej więc wybrała się do Urzędu Miasta, żeby felernej nazwy się pozbyć, bo - jak mówiła - żaby w nazwie Żabi Kruk zobacz na mapie Gdańska brzmią wyjątkowo okropnie. Gdyby jednak wiedziała, że nazwa ulicy jest wynikiem niedokładnego tłumaczenia niemieckiego Poggenpfufl, pewnie odetchnęłaby z ulgą, bo jednak lepiej mieszkać przy Żabim Kruku niż przy Ropuszym Bajorze.

- Do zmiany nie doszło, bo musieliby wyrazić zgodę mieszkańcy. Tak było np. podczas zmiany nazwy ulicy we Wrzeszczu z ul. Mireckiego na ks. Zator Przytockiego zobacz na mapie Gdańska. Zmiana ulicy poprzedzona była wykonaniem ankiety wśród mieszkańców, bo wiąże się np. z wymianą dokumentów - tłumaczy Magdalena Kuczyńska z biura prasowego UM Gdańsk.

W podobnej sytuacji jest więcej ulic. Polskie tłumaczenia po 1945 r. były często jedynie zbliżone, lub nawiązujące do niemieckiego oryginału, a czasem po prostu błędne. Niektóre ulice omyłkowo zamieniono ze sobą. Tak stało się z ulicą Łąkową zobacz na mapie Gdańska i okoliczną Wierzbową zobacz na mapie Gdańska.

Czasem nazwy też celowo modyfikowano. Np. z ul. Psiej zrobiono Ogarną zobacz na mapie Gdańska, bo - jak opowiadają przewodnicy - założono, że nikt nie będzie chciał na niej mieszkać. Co ciekawe, nie było już takiej refleksji np. przy Krowiej zobacz na mapie Gdańska.

Niektóre z ulic nie mogły też otrzymać oryginalnego niemieckiego brzmienia z powodów politycznych. Np. główna ulica w Sopocie jest świetnym odzwierciedleniem zmieniającej się sytuacji politycznej. Obecna Aleja Niepodległości zobacz na mapie Gdańska była do 1979 roku ulicą 20 Października (dla upamiętnienia dojścia do władzy w 1956 r. Gomułki) a wcześniej nosiła nazwy Stalina, Hitlerstrasse, Danzigerstrasse.

Przy niektórych ulicach nadal odbywają się spory, czy patron jest wystarczająco godny, żeby został upamiętniany w ten sposób.

- Są takie ulice, że słabo się robi i wszystko się gotuje. Np. ulica Rzymowskiego, średniej jakości pisarza, który przed wojną był wielkim zwolennikiem Piłsudskiego, a po wojnie jeszcze większym Bieruta. Człowiek - chorągiewka. To niemoralne, żeby ktoś taki miał swoją ulicę. Podobnie sytuacja ma się z Berlingiem, którego zachowanie jest dyskusyjne. Żeby dostać swoją ulicę, osoba powinna być wzorem do naśladowania. I mam nadzieję, że dni tych panów są policzone - opowiada Małgorzata Sokołowska, znawczyni historii i autorka Encyklopedii Gdyni.

Sporo jest też ulic, których patroni w rzeczywistości nie istnieją, bo osoba nadająca nazwę błędnie przepisała nazwisko albo zmieniła imię zasłużonego. I tak np. nikt nie słyszał o gen. Józefie Fiszerze zobacz na mapie Gdańska. Generał, który zmarł podczas wyprawy z Napoleonem miał na imię Stanisław. Za to ceniony gdański malarz, na którego cześć nadano nazwę jednej z ulic na Stogach zamiast Wilhelm Stryjewski zobacz na mapie Gdańska, nazywał się Wilhelm Stryowski.

Temat poprawienia błędów był poruszany już kilka razy. I miał być wprowadzony razem z dowodami, w których miało nie być adresu. Dowody są, a Stanisława Fiszera jak nie było, tak nie ma.

Problematyczne dla mieszkańców mogą być też nazwy ulic, których brzmienie nie nasuwa miłych skojarzeń. Szczególnie Śródmieście obfituje w specyficzne nazwy, do których większość długoletnich mieszkańców się przyzwyczaiła, ale turystów i niedawno zamieszkałych w Trójmieście dziwią. Mieszkanie na ulicy Czopowej zobacz na mapie Gdańska, Gnilnej zobacz na mapie Gdańska, Tandety zobacz na mapie Gdańska może rodzić nieprzyjemne skojarzenia. Skąd się wzięły?

- Tandeta to nazwa dokładnie przetłumaczona z niemieckiego Tagnetergasse, a wzięła się od rynku staroci, który tam funkcjonował. Podobnie Gnilna, z niemieckiego Faulgraben, co dosłownie oznacza zgniły rów, a jej nazwa powstała od pozostałości fosy, która właściwie była kanałem odciętym od cyrkulacji, w którym stała gnijąca woda. Czopowa natomiast to wynik niezauważenia kontekstu. Nie chodziło tu o czop, szpunt od beczki, ale o Zachariasza Zapfa (Zappio), browarnika, który miał tam browar - wyjaśnia Aleksander Masłowski, znawca gdańskiej historii.

Ale nie tylko Śródmieście dostarcza tak specyficznych nazw. Na Dolnej Oruni znajdziemy np. ulicę Smętną zobacz na mapie GdańskaGłuchą zobacz na mapie Gdańska.

- Z moich doświadczeń wynika, że ludzie preferują mieszkać na ulicach o nazwach kwietnych, drzewnych lub takich, które nadano na cześć władców. Np. ul. Gnilna, Smętna czy Głucha nie kojarzy się dobrze, może budzić różne emocje i zdarzy się, że ktoś wprost stwierdzi, że to brzydka nazwa. Ale też nie zdarzyło mi się jeszcze, żeby to był powód zrezygnowania z zakupu nieruchomości - przyznaje Ewa Arcisz, agent nieruchomości z Flat Info.

Zdecydowanie mniej ciekawych i ekscentrycznych nazw dostarcza Gdynia. Z tych zapadających w pamięć można wymienić m.in. Śliską zobacz na mapie Gdyni, Porannych Mgieł zobacz na mapie Gdyni, Pustą zobacz na mapie Gdyni czy Rtęciową zobacz na mapie Gdyni.

Wnioski w sprawie nadania nazw mogą zgłaszać także mieszkańcy, jeśli więc kupimy nieruchomość na ulicy, która nie ma jeszcze nazwy, mamy dużą szansę, że urzędnicy przystaną na naszą propozycję, a poza własną satysfakcją zostanie nam jeszcze chwała lub pogarda kolejnych zadowolonych lub zniesmaczonych pokoleń. Choć ciężko będzie pokonać niemiecką kreatywność.

- Dawna nazwa Mieszczańskiej zobacz na mapie Gdańska - Bierholdsche Gasse w polskim tłumaczeniu to mniej więcej skocz po piwo. Gdyby ją po prostu przetłumaczono, byłaby to na pewno najbardziej zabawna nazwa w Trójmieście - wyjaśnia Masłowski.

Opinie (307) 7 zablokowanych

  • Na Przymorzu jest ul. Kubusia Puchatka. (3)

    A w Osowej ulica, na której każdy dresiarz chciałby mieszkać, ul. Nike :)

    • 19 1

    • Od kiedy tam jest Przymorze? (1)

      Ulice Kubusia Puchatka, Jasia i Małgosi to boczne od Bażyńskiego w Oliwie. Nieco dalej jest Krasnoludków.

      • 8 1

      • a Baby Jagi i Wilka nie ma

        • 5 0

    • bywałem na ul. Jacka i Agatki, Bolka i Lolka, Reksia nawet :)

      nie byłem jeszcze na ul. Żwirka i Muchomorka. Oczywiście to nie w 3mieście

      • 7 0

  • Czasy się zmieniają więc trzeba nadążyć, moje propozycje: (4)

    - Zapadniętej studzienki
    - Wysokich kolein
    - Wybitego zawieszenia
    - Kałużowa
    - Braku chodników
    - Propagandy sukcesów (zawsze na czasie)
    - Megalopolis
    - Opóźnień SKM
    - Awarii SKM
    - Najdroższego biletu

    • 204 21

    • proponuje jeszcze "po dziurze" albo po prostu "dziurawą" :)

      • 3 0

    • jeszcze Malkontentów i Ciagle Niezadowolonych ze Wszystkiego (2)

      to ostatnie to musi być jakiś płac bo ulica może być za mało pojemna

      • 36 15

      • Hejterow

        • 13 0

      • Ale siewykazalem co? Bedziesz czytal dumnie swoj post do wieczora? Ladny ranek. Ludzie dobry nastroj maja, zartuja to nie. Trafi się taki co innym zarzuci bycie malkontentem a sam wypisuje jak lysy czupryna o kant kuli. Radosci troche w sercu i na twarzy!

        • 10 13

  • Na Tandecie są dobre restauracje chociaż. (3)

    • 39 3

    • a pamięta ktoś Lumumby, Świerczewskiego, Rokosowskiego? (1)

      • 11 0

      • jeszcze Marxa

        ale nie Braci Marx ;)

        • 3 0

    • Mieszkancy Galaktycznej patrza na reszte mieszkancow jak na g... :)

      • 18 0

  • (21)

    To jeszcze nic, w porównaniu z Warszawą, tam komisja od nazw ulic już nie ma pomysłów... Wynalazki jak ul. Katalogowa, Kwadratowa, Taśmowa, Codzienna, Pospolita, Twórcza, Echa Leśne...

    • 67 0

    • musi być jakaś alternatywa (1)

      • 2 0

      • Albo z cztery

        • 1 0

    • W Warszawie jest reż ulica Wybieg, Etiudy Rewolucyjnej,...

      • 1 1

    • Nie ma to jak w Warszawie (9)

      np Gnojna

      • 29 3

      • Wiejską w W-wie powinni zmienic na Gnojną

        • 3 0

      • w Wawie praskie ulice maja swoje piosenki (1)

        Harmonia z cicha na 3/4 gra....
        Spokojnie bo sie moze skonczyc zle, gdy na Gnojnej bawimy sie :)

        • 6 1

        • Harmonia na 3/4 rżnie - tak do rymy źle

          • 1 0

      • (5)

        A u nas "Gnilna", no i czym to się różni?

        • 9 7

        • A co Wam te nazwy przeszkadzają? (4)

          Jak dla mnie to fajnie właśnie mieszkać przy ulicy o oryginalnej nazwie. Grunwaldzkich, Niepodległości itp. pełno w każdym mieście a taka Gnilna niepowtarzalna, jeszcze ciekawiej jakby przetłumaczyć dosłownie i mowić że się mieszka przy Zgniłym Rowie

          • 25 2

          • (3)

            W Toruniu jest ul. Wielki Rów, co Ty na to?

            • 8 1

            • Całkiem fajna nazwa (1)

              ale do Zgniłego Rowu się nie umywa.

              • 9 1

              • To raczej Zgniły Rów się nie umywa. A czemu się nie umywa? Bo zgniły. A czemu zgniły?

                • 2 2

            • Gdyby taka ulica była w miejscowości Majtki to bym sie tam od razu przeprowadził

              Na pytanie policji o miejsce zamieszkania odpowiadałbym przy Wielkim Rowie w Majtkach.

              • 45 1

    • Ha! To jeszcze nic!

      Pomijając Warszawę (Cyrulików, Szatkowników, Kartonowa itp) to największe jaja są w podmiejskich osiedlach i willowych wsiach, i tak:
      - Wólka Kozodawska pod Piasecznem (wille warszawiaków) - ul. "Gruszek i Jabłuszek"
      - całe Zalesie Górne (też wille warszawiaków), np: Leśnych Boginek, Wiekowej Sosny, Młodych Wilcząt, Droga Dzików, Zaczarowanej Róży, Sinych Mgieł, Szmaragdowych Żuków, Kwiat Paproci...

      https://www.google.pl/maps/@52.0242952,21.0387625,16z

      • 5 0

    • W Warszawie mają ulicę ' Na bateryjce' więc mnie już nic nie zdziwi. (4)

      Choć Lastadia w Gdańsku ładnie brzmi..

      • 22 1

      • MT (3)

        Czyżbyś sadził(a), że chodzi o bateryjkę do pilota? ;-)
        No a Lastadia - w rzeczy samej ładnie.

        • 6 0

        • (2)

          Co to znaczy "lastadia"?

          • 5 2

          • Łaszt - miara objętości, ładunek

            • 2 0

          • Siedzisz przed kompem i nie potrafisz znaleźć?

            Polecam gedanopedia.pl

            • 7 0

    • piszesz o wynalazkach a mi się nasunęło, że w Warszawie również jest ulica Wynalazek :)

      • 4 0

    • U nas tez jest kwadratowa

      • 1 0

  • a słyszeliście o ulicy (1)

    Antka Rozpylacza w Wa-wie ?

    • 6 1

    • Tak :D

      • 0 0

  • Smoleńska (2)

    a ja pół życia mieszkałem na SMOLEŃSKIEJ czy to zbieżność...

    • 19 1

    • Gdzie jest taka ulica?

      • 0 0

    • Nie, to zamach!

      • 19 1

  • ulica (2)

    Ja mieszkam na Mickiewicza i mam na nazwisko Mickiewicz.

    • 15 1

    • Super :D

      • 1 0

    • ja tak samo

      • 8 0

  • Szczęśliwa i Radosna (2)

    Szczęśliwą i Radosną mamy w Gdyni. Ale to akurat przyjemne nazwy :)

    • 4 0

    • W Gdyni zrobili fajnie, że ulice są tematyczne na każdej dzielnicy, a nie przypadkowe.

      • 0 1

    • w pobliżu Radosnej jest jeszcze ul. Wesoła ;)

      • 5 0

  • Zdaje się w Rębiechowie...
    Ulica nazywa się "Pod chmurką"

    • 0 0

  • BLKJ (1)

    A w Gdyni jest ulica Blogoslawionej Krolowej Jadwigi - to sie napewno miesci w kazdej rubryce w formularzach. Ha ha.

    • 6 0

    • Wpisuje się tylko Jadwigii :)

      • 1 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Sprawdź się

Sprawdź się

Jaki jest najstarszy budynek w Gdańsku?

 

Najczęściej czytane