• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Kamienny Gdańsk sprzed 150 lat

ms
17 lutego 2007 (artykuł sprzed 17 lat) 

Unikalne dzieło XIX-wiecznych gdańskich geodetów, kartografów i drukarzy, czyli kamienne tablice z planem miasta można oglądać od wczoraj w Muzeum Archeologicznym.



Wystawa jest konsekwencją przypadkowego odkrycia, do jakiego doszło w zeszłym roku na terenie składnicy konserwatorskiej w Oliwie. Pod pryzmą innych zabytków odkryto osiemnaście wapiennych tablic wykonanych w drugiej połowie XIX wieku.

Okazało się, że na tablice naniesiono metodą litograficzną sporządzony w latach 1863-68 plan Gdańska wykonanego przez Daniela Buhsego. Opracowanie to powstało m.in. na potrzeby urzędników sądowych i odpowiedzialnych za ściąganie podatków. Było tak precyzyjne, że służyło m.in. do opisywania nieruchomości przy zakładaniu ksiąg wieczystych.

Aby umożliwić replikację planu przeniesiono go metodą litografii na wapienne tablice. Po zwilżeniu ich wodą zachowywały się jak pieczęć. Wystarczyło ich osiemnaście (każda o wadze od 80 do 120 kg) aby przedstawić teren historycznego śródmieścia Gdańska od Biskupiej Górki, przez Gradową Górę, Bramę Oliwską, Stocznię Cesarską, Kanał Na Stępce i Opływ Motławy.

Do naszych czasów przetrwało jedynie kilka odbitek tego planu, z których jedna przechowywana jest w zbiorach gdańskiej biblioteki PAN.

- Pod koniec XIX wieku Gdańsk zaczął się zmieniać. Wtedy to przystąpiono m.in. do rozbiórki fortyfikacji otaczających miasto. Plan Buhsego jest dziś dla nas niezwykle cenny, gdyż pokazuje Gdańsk dokładnie w okresie poprzedzającym jego wielką rozbudowę - tłumaczy Marcin Tymiński z urzędu pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

Planem Buhsego posługiwano się przy odbudowie Gdańska po zniszczeniach II wojny światowej. Dzisiejsze Główne Miasto prawie dokładnie pokrywa się z tym, jakie możemy znaleźć właśnie na planie Buhsego...
ms

Miejsca

Opinie (43) 2 zablokowane

  • Nie ma Starówki ale jest "starówka" jako potoczne określenie historycznego (najstarszego) centrum miasta. Jest to z pewnością nawiązanie do warszawskiego starego miasta ale myśle że z powodzeniem może być uzyte w stosunku do innych miast. Podobnie rzec sie ma z terminem "downtown" pierwotnie używanym wyłącznie w odniesieniu do Nowego Yorku.

    • 0 0

  • "wiernych kopii" a raczej rekonstrukcji w głównym mieście jest naprawde niewiele. Jednak próba rekonstrukcji po tylu latach zniszczonych na wojnie budynków mija sie z celem.Jest to próba fałszywego sprzedania histori miasta. Turyści i mieszkańcy chodząc po starówce mają złudne wrażenie że widza stare miasto a widzą nowe. Bo w tych rekonstrukcjach nic nie jest zabytkowe. nowe są materiały nowe elewacje (choćby najwierniej naśladowane), wnętrza, itp. Jeżeli jakieś miesce od tylu lat już nie jest starówką to po co mamy udawać że nią jest. Takie działania w imie tworzenia "klimatu miejsca" jakoś do mnie nie przemawia. Zreszta ten klimat można również uzyskać przy pomocy nowej architektury a nie pseudohistorycznej.

    • 0 0

  • do wszystkich...

    W Gdańsku nie ma "Starówki". W Gdańsku jest "Stare Miasto", chociaż jakie one tam stare... Nowe "Stare Miasto", raczej tak powinno sie o nim mówić, ale niech tam... Ale napewno nie "Starówka". "Starówka", to jest w Warszawie!!! Póki co nie znajduję na planach miasta Gdańska, ani współczesnych, ani tych wieloletnich czegos o nazwie "Starówka". STARE MIASTO za to jest.

    • 0 0

  • sss

    owszem, targ byl zabudowany od strony motlawy, ale kamieniczkami, a nie jakims zdezeniem falowca ze szklarnia. jestem zdania, ze ,przynajmniej w obrebie murow miejskich, nalezy wiernie odbudowywac gdansk do stanu sprzed IIWS, przeciez to zaden problem, wziac zdjecia archiwalne, dac projektantowi i powiedziec takie o poprosze. na wyspie spichrzow i koncu pobrzeza moga stawiac nowe budynki, nawet ciekawie sie one komponuja, ale niech starowke zostawia w spokoju. mowiac, iz zniszcza klimat miejsca mialem na mysli fakt, iz odwiedzajac targ rybny bede sie czuc jak na elblaskiej, taki klocek kazde miasto moze sobie postawic, ale nie kazde moze sie poszczycic taka historia i taka dokumentacja, ktora pozwala ja odtworzyc. jesli nasi wlodarze beda dalej zmierzac w obecnym kierunku to niedlugo bedzie starczylo zrobic krok w bok od dlugiego targu, zeby sie nadziac na kolejne dziela naszych niedorozwinietych artystow spod nzaku architektury. powinno sie im oficjanie dac szlaban na ta czesc glownego, ktora jeszcze ma szanse wrocic do czasu swietnosci. na stagiewnej dali rade jakos, wierne kopie to to nie sa, ale chociaz nie gryza sie z otoczeniem.

    • 4 0

  • bushe w necie

    na stronie gis gdańsk jest fragment tego planu:
    http://gis.gdansk.pl/hist/buhse/buhse.gif
    akurat widać z targiem rybnym

    • 1 0

  • do mitch

    te przy targu rybnym jak wszystkie kamienice na głównym mieście są projektowane w oparciu między innymi o plan Bushego. a gdyby zrekonstruować ten teren całkowicie wg tego planu to targ rybny byłby mniejszy o połowe i nie zobacyłbyś z niego motławy.

    • 0 0

  • mitch - cieszy mnie Twoja dbałość o odbudowe gdańska

    Tak jak pisałem - jeśli stało tam coś porządnego to powinni to odbudowac !

    • 0 0

  • Eee...

    Dzwoniłem do Muzeum, to powiedzieli, że dzisiaj nie ma, bo zalane.

    • 0 0

  • skreca mnie jak to czytam, znajduja kolejne zabytkowe materialy obrazuajce wyglad gdanska, ale gdy jzu przychodzi do budowania to mamy wolna amerykanke. jesli wybuduja te kamieniczki na targu rybnym to chyba al-kaide wynajme. bezpowrotnie zniszczy sie to miejsce, o wygladzie samych kamieniczek nie wspominajac

    • 3 1

  • odpowiedź

    Muzeum znajduje się na ulicy Mariackiej i warto do niego zajrzeć nie tylko ze względu na to znalezisko. :)

    • 5 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

20 zł
spacer

Vivat Gdańsk! Rekonstrukcje historyczne na Górze Gradowej

pokaz, spacer

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Sprawdź się

Sprawdź się

Jakiego budynku brakuje w kadrze?

 

Najczęściej czytane