• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Młode Miasto: odsłonięto relikty XIX-wiecznych kamienic

Rafał Borowski
26 października 2021 (artykuł sprzed 2 lat) 
  • Zdjęcia badanej przez archeologów działki na Młodym Mieście.
  • Zdjęcia badanej przez archeologów działki na Młodym Mieście.

Pozostałości kamienic z przełomu XIX i XX wieku oraz drewniane pale, umacniające niegdyś brzegi pobliskiego cieku wodnego odkryto przy skrzyżowaniu ulic Robotniczej i JaraczaMapka na Młodym Mieście. Badania poprzedzają budowę budynku biurowo-usługowego, jednak inwestor nie ujawnia, kiedy rozpoczną się prace.



Czy masz wiedzę o historii Młodego Miasta?

Od kilku miesięcy na trójkątnej działce zlokalizowanej pomiędzy kamienicami przy ul. Robotniczej a biurowcem Eternum przy ul. Nowomiejskiej prowadzone są wykopaliska archeologiczne. Niedawno odsłoniły one relikty stojącej niegdyś w tym miejscu zabudowy. Mowa o kamienicach robotniczych, które zostały zniszczone podczas walk o Gdańsk wiosną 1945 r.

Czytaj również: Radziecka kronika pokazuje zdobywanie Gdańska, Sopotu i Gdyni w marcu 1945 roku

- Odkryte relikty to fundamenty kamienic czynszowych z przełomu XIX i XX wieku, zamieszkanych przez pracowników kolei. W większości są w postaci betonowo-gruzowych wylewek, gdzieniegdzie pokrytych ceglanymi posadzkami. W tej kwestii żadnych niespodzianek nie było. Parcele dokładnie pokrywają się z tym, co zostało odwzorowane na przedwojennych planach Gdańska. Wcześniej na tym terenie, do końca średniowiecza, funkcjonowały łąki. Lokalizacyjnie to od północy mieliśmy Młode Miasto, a od południa Stare Miasto. W dalszym okresie połacie tego terenu to były ogrody i niezabudowane place - komentuje archeolog Sylwia Kurzyńska, która bierze udział w wykopaliskach.

Pozostałości wyposażenia restauracji



Kamienice robotnicze nie były reprezentacyjne. Architektonicznie były zbliżone do zachowanych do czasów współczesnych budynków przy ulicach Robotniczej i Jaracza.

Przedmioty, które zostały odnalezione w piwnicy, gdzie do 1945 r. funkcjonowała restauracja. Przedmioty, które zostały odnalezione w piwnicy, gdzie do 1945 r. funkcjonowała restauracja.
Co ciekawe, w piwnicy narożnej kamienicy u zbiegu wspomnianych ulic archeolodzy odkryli sporą liczbę szklanych butelek, skrzynek na nie oraz porcelanowych naczyń. To pamiątki po funkcjonującej tu niegdyś restauracji, co potwierdzają źródła historyczne, w tym przekazy ustne najstarszych mieszkańców okolicy.

- Ruiny budynków na tej działce stały jeszcze przez jakiś czas po wojnie. Potem zostały zburzone, a urobek, czyli gruz, został po prostu rozplantowany na tej działce. Sporo tego było, warstwa gruzu wynosiła ok. półtora metra. Dopiero po jego usunięciu odsłoniliśmy posadzki piwnic. Warto również wspomnieć, że poziom piwnic jest dokładnie taki sam, jak poziom piwnic zachowanych budynków przy ul. Robotniczej. Dzięki temu wiemy, że nie miało tu miejsce podnoszenie terenu - kontynuuje Kurzyńska.

Kamienice widoczne na planie Buhsego



Zarys kamienic, których fundamenty zostały odsłonięte w trakcie wykopalisk, można bez trudu odnaleźć na pochodzącym z II połowy XIX wieku planie Buhsego. To jeden z najdokładniejszych planów miasta, jaki powstał w ówczesnej Europie.

Precyzja, z jaką oznaczono granice poszczególnych budynków czy przebieg ulic, okazała się nieocenioną pomocą dla budowniczych, którzy odbudowywali Gdańsk ze zniszczeń II wojny światowej.

Fragment planu Buhsego z drugiej połowy XIX wieku, na której wiernie odwzorowano granice parceli. Badana przez archeologów działka została oznaczona kolorem czerwonym. Fragment planu Buhsego z drugiej połowy XIX wieku, na której wiernie odwzorowano granice parceli. Badana przez archeologów działka została oznaczona kolorem czerwonym.
Działki, na której prowadzone są wykopaliska, należy szukać u zbiegu ulic Stifswinkel (pol. Zaułek Fundacyjny, obecnie ul. Robotnicza) oraz Am Holzraum (pol. Przy Składach Drewna, obecnie nie istnieje, a jej fragment stanowi obecnie ul. Jaracza).

Czytaj więcej: Wyjątkowy plan Gdańska - Plan Buhsego - powszechnie dostępny

Drewniane pale, pozostałość po ciągu wodnym



Oprócz pozostałości budynków archeolodzy natrafili także na kilka drewnianych pali. Wszystko wskazuje na to, że są one znacznie starsze niż piwnice. Ich dokładne datowanie będzie przedmiotem badań, których wyniki powinny być znane na początku przyszłego roku.

Dlaczego pale są bardziej interesujące niż fundamenty?

- Piwnice zostaną rozebrane, gdyż nie przedstawiają żadnej wartości historycznej. Jesteśmy ciekawi, co znajdziemy pod nimi. Odkryliśmy już trochę konstrukcji drewnianych, przede wszystkim pale. Ciągną się one wzdłuż ul. Robotniczej, która biegnie w śladzie istniejącego tam niegdyś cieku wodnego. Całkiem możliwe, że te pale są elementami umocnienia kanału. Pale są dla nas najciekawsze, bo o tych kamienicach wiedzieliśmy, a te pale są dla zaskoczeniem. Jesteśmy ciekawi, co czeka nas po rozbiórce piwnic i co wniesie to do naszej wiedzy o historii Młodego Miasta - uzupełnia archeolog.

W tym miejscu powstanie biurowiec



Wykopaliska na Młodym Mieście poprzedzają budowę budynku biurowo-usługowego. Inwestorem jest spółka RWS, która wybudowała także stojący tuż obok badanej działki biurowiec Eternum przy ul. Nowomiejskiej. Przedstawiciele spółki nie chcą ujawniać, kiedy na badanej obecnie przez archeologów działce rozpoczną się prace budowlane.

  • Budynek przy ul. Jaracza, którego deweloperem jest firma RWS Group.
  • Budynek przy ul. Jaracza, którego deweloperem jest firma RWS Group.
  • Budynek przy ul. Jaracza, którego deweloperem jest firma RWS Group.
Więcej na temat planów inwestycyjnych w tej części Młodego Miasta pisaliśmy w artykule Największy fiński deweloper będzie budował na Młodym Mieście.

Miejsca

Opinie (107) 6 zablokowanych

  • Zaleją betonem (2)

    bo się nie znają na dawnym budownictwie i zachwieją gospodarką wodną w tym rejonie . Nic tylko czekać na zapadające się ulice, zalane piwnice, pękające ściany kamienic...albo wylewającą się wodę w budynkach kilometr dalej...
    Przypomnę , że Gdańsk to miasto "wodne", na wilgotnym, bagnistym, glinianym terenie i te pale drewniane wszędzie tak szumnie i ze zdziwieniem odkopywane, trzymają to wszystko w kupie...

    • 22 3

    • tak jak zrobili to z ecs za czasow dulkiewicz

      • 2 0

    • popieram

      Te pale mozna znalezc zarowno w Gdansku w Malborku zwłaszcza chodzi o zamek krzyzacki jak i Wenecj U nas uzywano debu drewna ktore lubi wode ale waronki wilgotnosciowe otoczenia musza byc stałe wszelkiego rodzaju osuszanie terenu jak to ma miejce w Gdansku podczas budowy garazy jest bardzo szkodliwe dla tej techniki palowania Pale wysychaja i nastepuje przemieszczenie fundamentow co obserwuja mieszkancy starych kamienic w poblizu nowych inwestycji na swoich sufitach czy scianach Dobrym przykładem jest kosciuł sw.Mikołaja przy Hali Targowej

      • 8 0

  • (5)

    I dziwnym zbiegiem okoliczności już drugi raz w ciągu dwóch tygodni pali się budynek dawnego szpitala stoczniowego, który jest obok...

    • 38 6

    • a wczesniej robili tam demolki za pieniadze, za zgoda wladz miasta. jakies watpliwosci jeszcze? (2)

      esc tez powstal na zniszczonych zabytkach

      tego wam nie powiedza, a takie sa fakty.

      • 11 1

      • za zgodą? jest na to dokument? (1)

        ecs na zabytkach? masz mapy?

        • 2 7

        • A Ty masz?

          • 1 0

    • I jeszcze powiedz, że ten szpital to zabytek! Powinien być już dawno wyburzony!

      • 2 5

    • I co w ziazku z tym?

      Jak się pół pokoju okopcilo, to teraz będzie można wyburzyć, bo wczesniej nie można było? ludzie, myslcie troche. naprawdę nie każdy budynek trzeba spalić żeby móc go rozebrać. Każdy budynek można rozebrać jeśli nie jest zabytkiem. Ale nie. Rudera z desek przy molo się spaliła- deweloper! Rudera szpital z lat 50 się spalił - deweloper! W tym mieście jeszcze nigdy nie zbudowano niczego na wykreślonym z rejestru zabytku. nigdy. ale banda internetowych d**ili nie myśli, tylko klepie bzdury jeden za drugim

      • 1 3

  • (1)

    Imprezy ecs to maszynka do prania brudnych pieniedzy

    • 8 8

    • pierwszy etat dulkiewicz, nieprzypadkowo

      tak jak zrobili to z ecs za czasow dulkiewicz

      • 0 2

  • esc tez powstal na zniszczonych zabytkach (1)

    tego wam nie powiedza, a takie sa fakty.

    • 7 4

    • pokaż mapy

      • 2 1

  • Opinia wyróżniona

    Młode Miasto: odsłonięto relikty XIX-wiecznych kamienic (4)

    Dziękuję bardzo za ten artykuł. Nareszcie trafiliśmy na dokładną lokalizację mieszkania w którym przed wojną i w czasie jej trwania mieszkała, jako młoda dziewczyna, mama mojego męża. Dokładny adres to: Am Holzraum 18. Czy byłaby możliwość uzyskania dokładnego określenia miejsca na przedwojennej mapie i w którym to jest miejscu badanego terenu? Obecnie posiadamy przedwojenne zdjęcie które zostało zamieszczone w książce pt. "Był sobie Gdańsk" - D.Tuska i nawet zaznaczone przez teściową okna na I-szym piętrze. Jednakże w/w informacja a nawet ewentualna konfrontacja w terenie byłaby dla nas niezwykle ciekawa.

    • 56 2

    • Am Holzraum jest na samym dole zdjecia jak się powiększy to widać, numeracją jest pokręcona

      • 1 0

    • Am Holzraum 18 (1)

      Am Holzraum 18 to dokładnie pomnik Poległych Stoczniowców. W tym samym budynku mieszkał Antoni Lendzion. Naniosłam stary plan na współczesny. Pogratulować takiej lokalizacji.

      • 0 1

      • Ale fajna lokalizacja smród dym i walenie blach ze stoczni

        • 0 3

    • Nie prościej napisać teściowa ?...

      Tak trudno ...

      • 1 2

  • qwa z tymi biurowcami nie mamy ich juz dosyc w gdansku?

    nie mam juz słow co te włodarze tam od....ja

    • 5 3

  • (4)

    Kamienice robotnicze nie były reprezetacyjne...i tak są bardziej reprezentacyjne niż te szklane domy, które tam mają powstać.

    • 83 27

    • Rozumiem, że byś chciał w takiej mieszkać (1)

      Gratuluję

      • 11 5

      • Kiedyś tak.
        Teraz już nie, bo mieszkam w jednorodzinnym domu z czerwonej cegły z 1902 roku.

        • 5 5

    • Dokładnie! Popatrzyłem na te kamienice na Robotniczej i Jaracza. Mają tyle pięknych detali z cegły i szczyty dachów (1)

      • 5 0

      • Obejrzyj wnętrza.

        • 0 0

  • Drewniane pale. (4)

    Młode Miasto istniało też od 1380 do 1454. Zostało założone przez Krzyżaków, a rozebrane przez przez Gdańszczan wraz z zamkiem po wybuchu wojny 13 letniej. Odsłonięte piwnice mogą skrywać znacznie ciekawsze tajemnice.

    • 50 2

    • Jeszcze przed Młodym Miastem (2)

      To był chyba teren osady rybackiej? Gdzie mieszkała ludność pomorska i pruska? Nie wiem, może mylę miejsca ale osada rybacka była jedynym osiedlem, które przetrwało rozbiórkę w 1308 r.

      • 6 1

      • Kodan. (1)

        Mówi wam to coś?

        • 2 0

        • Tak a resztki czerwonych cegieł do dziś znajdujemy na plażach zatoki gdańskiej, takie delikatne o okrągłych kształtach ukształtowane przez wodę i czas

          • 0 0

    • kogo to obchodzi ? to historia i albo się zasypie albo zawali albo spali -tak dba się o zabytki i dobra wspólne w gdańsku , dobra na których sie nie zarabia majątku ...może też uschnąc jak 170 letnia palma

      • 1 3

  • dlaczego elewacje nowych biurowców są ciemne albo wręcz czarne?

    dlaczego tak oszpecacie

    • 4 1

  • Klimatyczne te XIX wieczne kamienice przy Robotniczej/Jaracza.

    Chętnie bym tam zamieszkał.

    • 0 1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7 (1 opinia)

(1 opinia)
20 zł
spacer

Vivat Gdańsk! Rekonstrukcje historyczne na Górze Gradowej

pokaz, spacer

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Sprawdź się

Sprawdź się

gdzie znajdował się dom handlowy Braci Freymannów?

 

Najczęściej czytane