Ławeczka w Gdyni dla Stefana Żeromskiego

6 czerwca 2010 (artykuł sprzed 13 lat)

Opinie (52)

Gdynia jako młode miasto "tradycyjnie nowoczesne" nie może być zapatrzona tylko w nowoczesność i postęp, musi pamiętać również o historii i ludziach, którzy tworzyli jej dzieje oraz wizerunek. Pamiętamy o budowniczych Gdyni, ale pamiętać należy i o tych, którzy Gdynię pokochali oraz pięknie opisali. Jednym z nich jest Stefan Żeromski.

Ozdobny budynek, w którym mieściła się restauracja Jana Plichty stał na na rogu Świętojańskiej i 10 Lutego do II wojny światowej. Tuż za nim stał budynek, w którym Żeromski mieszkał w 1921 r.

Pod koniec I Wojny Światowej pisarz postanowił zamieszkać na Pomorzu - chciał tu zbierać materiały na książkę. Po wielu miesiącach poszukiwań wybrał parterowy domek u stóp Kępy Redłowskiej. Pisarz zamieszkał tam wiosną i latem 1920 roku. Bez wątpienia wybrał wówczas jedno z najpiękniejszych miejsc na skromnym skrawku polskiego wybrzeża.

Stefan Żeromski odbywał stąd liczne wycieczki do Sopotu, Gdyni, a także Wieżycy, Wejherowa, czy Pucka. Spotykał się z poetami i działaczami kaszubskimi. Tu napisał swój pierwszy utwór o Pomorzu: szkic "Sambor i Mestwin" o witomińskich bukach. Z zacisza orłowskiego wyrwały go sprawy państwowe, a konkretnie depesza wzywająca go do podjęcia działalności propagandowej na Powiślu celem przyłączenia tych terenów do Polski, między innymi w Iławie, Suszu, Prabutach, Kwidzynie, Grudziądzu i wielu innych miejscowościach Warmii, Mazur i powiatów nadwiślańskich.

Minął jednak rok i państwo Żeromscy znów wybrali się nad morze. Tym razem nie do Orłowa, lecz do małej rybackiej wioski, położonej bardziej w głąb zatoki, o nazwie Gdynia. Poeta zamieszkał na rogu ul. Świętojańskiej i 10 Lutego

. Do II wojny światowej stał tu ozdobny budynek, w którym mieściła się restauracja Jana Plichty.

Ten dość obszerny piętrowy budynek, z drewnianym tarasem na parterze i balkonem na piętrze wybudowany został w szwajcarskim stylu w roku 1910. Tuż za nim stał rybacki, parterowy domek z czerwonej cegły, w którym Stefan Żeromski mieszkał w 1921 roku, kontynuując pisanie "Wiatru od morza". Upamiętniła to tablica na domku. Domy te zostały rozebrane w czasie okupacji, do chwili obecnej istnieje w tym miejscu skwerek. Górna część tablicy pamiątkowej z domku, uratowana przez gdyńskich harcerzy, została po wojnie umieszczona na obelisku, stojącym po środku skwerku. Tu napisał opowiadanie "Smętek w Wiślanej Dolinie". Pracował z młodzieżą, współtworzył "Towarzystwo Przyjaciół Pomorza", które zajmowało się promowaniem walorów regionu. Interesował się bardzo budową portu. Widział w Gdyni przyszłość i bastion polskości nad Bałtykiem.

Czy Żeromski powinien dostać swoją ławeczkę-pomnik w Gdyni?

nie, szkoda energii i pieniędzy na takie pomysły pamiątkowe ławeczki dodają miastu wiele uroku, ale jest parę osób badziej zasłużonych dla Gdyni tak, był wielkim Polakiem, miał gdyński epizod i zasługuje na takie wyróżnienie

Kolejnym nadmorskim miejscem pobytu pisarza był Hel. Spędził tu trzy kolejne letnie sezony, pisząc poemat prozą "Międzymorze". Mieszkał w willi Polonia, która uległa zniszczeniu w czasie działań wojennych. Kilkakrotnie odwiedzał Rozewie, nie mieszkał jednak w latarni morskiej. Mimo tego w 1933 r. latarnie nazwano im. Żeromskiego, wmurowano tablicę ku jego czci i urządzono tam wystawę - "Pokój Żeromskiego".

Jest jeszcze wiele innych miejsc, w których krótko przebywał lub które opisał. Między innymi: Tczew, Oksywie, Witomino, Krokowo, Żarnowiec, Władysławowo i inne.

Podczas gdy we wszystkich krajach mających dostęp do morza wielu pisarzy zajmowało się tematyką marynistyczną, w literaturze polskiej był to temat zaniedbany. Przełomu dokonał dopiero Żeromski, przybywając tu i wydając "Trylogię Nadmorską". Jego powieści ,,Wisła", ,,Wiatr od Morza" czy ,,Międzymorze" są wyrazami zachwytu nad pięknem polskiego krajobrazu oraz troski poety o przyszłość i znaczenie tej części kraju dla wolnej Polski.

Wydana w 1922 roku zbeletryzowana historia walki o polskość Pomorza "Wiatr od morza" uważana była za granicą jako powieść antyniemiecka, za powieść tę otrzymał państwową nagrodę literacką. Stefan Żeromski wysuwany na kandydata do nagrody Nobla, utracił jednak tę szanse na skutek opinii proniemiecko nastawionych członków szwedzkiej Akademii. Nagrodę otrzymał jednak inny wielki polski pisarz Władysław Reymont, za powieść "Chłopi".

W dniach 7-8 czerwca Towarzystwo Przyjaciół Orłowa w organizuje obchody 90. rocznicy pierwszego pobytu Stefana Żeromskiego na Pomorzu. To doskonała okazja, by odwdzięczyć się Żeromskiemu za jego pracę dla Gdyni i Polski.

Postawienie symbolicznego pomnika Żeromskiemu w postaci ławeczki z siedzącym poetą, na podobieństwo Kaszubów z Placu Kaszubskiego, obok "jego"" domu, gdzie przebywał w latach 20. byłoby uhonorowaniem wielkiego Polaka, który poprzez bohaterów swoich utworów i poprzez własne poglądy stał się jednym z najwyższych autorytetów moralnych dla swoich rodaków.

Mariusz Pająk - autor jest miłośnikiem historii Gdyni, historycznym i społecznym publicystą, przy tym wieloletnim radnym miasta, a także przewodniczącym rady dzielnicy Wielki Kack.

Miejsca

Dom Żeromskiego Gdynia, Orłowska 6

Wydarzenia

Obchody 90. rocznicy pierwszego pobytu Stefana Żeromskiego na Pomorzu 7 - 9 czerwca 2010

Opinie (52) 8 zablokowanych

Sortowanie
- Od najnowszych
- Od najstarszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-06-06 23:25

dla Żeromskiego

-skoro modne są ławeczki-to może być i taka forma uświetnienia pobytu pisarza w Orłowie,a przy okazji uporządkować trzeba teren przy plaży,skwer w Gdyni,gdzie mieszkał .,A gdyby nie było ludzi-marzących o "szklanych domach"-nie było by postępu !

Helena
13 lat
- 3 0
Twoja opinia

Zmień treść

-skoro modne są ławeczki-to może być i taka forma uświetnienia pobytu pisarza w Orłowie,a przy okazji uporządkować trzeba teren przy plaży,skwer w Gdyni,gdzie mieszkał .,A gdyby nie było ludzi-marzących o "szklanych domach"-nie było by postępu !
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-06-06 23:17

Ta ogólnopolska ławeczkomania staje się irytująca i spowszedniała jak utwory Preisnera, czy innego Rubika

13 lat
- 1 9
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-06-06 23:10

Kim Ir Sen bis.

Tu jadł, tam przysiadł a tu się napił. Czas na wycieczki tropem autora.

13 lat
- 1 5
Twoja opinia

Zmień treść

Tu jadł, tam przysiadł a tu się napił. Czas na wycieczki tropem autora.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-06-06 11:36

(3)

A gdzie Gdynia ma starówkę ??? Co to za miejsce ??? moja babcia ma więcej lat niż ta wioska. Moja Rumia jest starsza a nikt w nią nie wpompował tyle kasy co w gdynie w latach 20. Politycy oszukali kaszubów.

mieszkaniec Rumi
13 lat
- 15 31
Twoja opinia

Zmień treść

A gdzie Gdynia ma starówkę ??? Co to za miejsce ??? moja babcia ma więcej lat niż ta wioska. Moja Rumia jest starsza a nikt w nią nie wpompował tyle kasy co w gdynie w latach 20. Politycy oszukali kaszubów.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2010-06-06 20:12
  
  Rumia za daleko od morza.....
  
  Wake UP !!
  
  Kaszub z Grabowka
  13 lat
  - 3 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Wake UP !!
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2010-06-06 18:27
  
  no i co z tego że Gdynia jest młodym miastem? co wnosi twój wpis? każde miasto w tym kraju musi mieć starówkę?
  heh, bardzo dobrze wpompowana kasa bo dzięki temu nie jeździsz pajacu do gdańskiego portu, tylko masz bliżej do zerkania przez okno na świat, zresztą kto wie czy by cie tam wpuścili... pomyśl dlaczego
  
  loża szyderców
  13 lat
  - 10 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  no i co z tego że Gdynia jest młodym miastem? co wnosi twój wpis? każde miasto w tym kraju musi mieć starówkę? heh, bardzo dobrze wpompowana kasa bo dzięki temu nie jeździsz pajacu do gdańskiego portu, tylko masz bliżej do zerkania przez okno na świat, zresztą kto wie czy by cie tam wpuścili... pomyśl dlaczego
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2010-06-06 13:49
  
  Idź na siłownię i tam rozładuj swoje frustracje.
  
  Zdzisław Bohater Galaktyki
  13 lat
  - 8 3
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Idź na siłownię i tam rozładuj swoje frustracje.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-06-06 18:35

ławeczka ?

pompy do wody kupcie, wały umacniajcie !

13 lat
- 0 13
Twoja opinia

Zmień treść

pompy do wody kupcie, wały umacniajcie !
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-06-06 15:26

Wygląda jak brat bliźniak

Gomułki.

13 lat
- 6 16
Twoja opinia

Zmień treść

Gomułki.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-06-06 14:22

Ławeczka Żeromskiego w Orłowie

Ławeczka - pomnik jest w Orłowie.

13 lat
- 9 2
Twoja opinia

Zmień treść

Ławeczka - pomnik jest w Orłowie.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-06-06 13:51

zapchaj dziure

te artykuły historyczne tak zwane to są zwykłe zapchaj dziury. ot zwykla mozliwosc zarobku dla niektórych

ech
13 lat
- 3 19
Twoja opinia

Zmień treść

te artykuły historyczne tak zwane to są zwykłe zapchaj dziury. ot zwykla mozliwosc zarobku dla niektórych
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-06-06 11:53

Ale slums !

Skoro Gdynia wyglądała tak jak na tym zdjęciu to faktycznie dzisiaj jest postęp ;)

kaka
13 lat
- 12 3
Twoja opinia

Zmień treść

Skoro Gdynia wyglądała tak jak na tym zdjęciu to faktycznie dzisiaj jest postęp ;)
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2010-06-06 11:15

Fajne są takie elementy

Fajna propozycja z tą ławeczką. W Łodzi na Piotrkowskiej jest kilka takich elementów i są super, podniesie to atrakcyjność nadmorskiej strefy dzielnicy. Podobno Rada Dzielnicy Orłowa jest przeciw.

AnnA
13 lat
- 15 2
Twoja opinia

Zmień treść

Fajna propozycja z tą ławeczką. W Łodzi na Piotrkowskiej jest kilka takich elementów i są super, podniesie to atrakcyjność nadmorskiej strefy dzielnicy. Podobno Rada Dzielnicy Orłowa jest przeciw.
Regulamin dodawania opinii