Katastrofa kolejowa pod Malborkiem sprzed prawie 95 lat

Maciej Naskręt

24 stycznia 2015 (artykuł sprzed 9 lat)

Opinie (82)

Wydobywanie ciał i ich identyfikacja po katastrofie pod Malborkiem 22 listopada 1920 r.

Wspominamy katastrofę kolejową, która wydarzyła się prawie 95 lat temu na torach pod Malborkiem, który wtedy należał do Niemiec. Zginęło w niej 20 osób, a 36 zostało rannych.

Krótka informacja o katastrofie kolejowej pod Malborkiem w Gazecie Gdańskiej z 25 listopada 1920 r.

To był chłodny poniedziałkowy poranek - 22 listopada 1920 r. Kilka minut przed godziną 7 z Kwidzyna dzisiejszą jednotorową linię kolejową (nr 207 a wtedy 171a) w kierunku Malborka wyruszył ciągnięty przez lokomotywę pociąg osobowy oznaczony numerem 1001. Z racji porannego przejazdu zabierał on głównie pracowników do malborskich zakładów, w tym cukrowni. Pociągiem podróżowali też uczniowie.

W tamten poniedziałek poranny skład zabrał mieszkańców na kolejnych przystankach - m.in. Ryjewo, Sztumska Wieś, Sztum, Grzępa i Gościszewo. Połączenie cieszyło się ogromną popularnością, do tego stopnia, że w Malborku skład był praktycznie zawsze pełen. Nie inaczej było we wspominany feralny poniedziałek.

Gdy pociąg osobowy nr 1001 zbliżał się do Malborka na tę samą linię, ale w przeciwnym kierunku - od strony Malborka w kierunku Kwidzyna - wyjechał pociąg towarowy. Do dziś nie wiadomo dlaczego ten skład zajął tor, po którym z przeciwnej strony jechał skład osobowy.

Przytomnie na szczęście zachował się jeden ze strażników budki kolejowej, przy której wspomniany skład towarowy miał zaraz przejechać. Słysząc zbliżający się pociąg od strony Malborka i wiedząc, że zaraz nadjedzie skład z Kwidzyna nakazał zaciągnąć hamulec maszyniście pociągu towarowego. Skład zatrzymał się.

Problem w tym, że wciąż po torach od strony Kwidzyna poruszała się lokomotywa z czterema wagonami, w tym dwoma pasażerskimi trzeciej klasy w stronę Malborka. Strażnik z budki kolejowej wybiegł naprzeciwko nadjeżdżającej lokomotywie, ale ta z impetem wyłoniła się zza łuku i gdy maszynista zorientował się, że na torach stoi inny pociąg było już za późno... i doszło do zderzenia czołowego.

Na zdjęciu widać uszkodzone wagony towarowe i jeden pasażerski.

Zobacz miejsce katastrofy na mapach Google.

Czy interesują cię katastrofy komunikacyjne na Pomorzu?

tak, warto przypominać co pewien czas te wydarzenia tak, ale tylko te największe, najbardziej poważne nie, ale wiem, że wiele osób to interesuje nie, to nie moja "bajka"

Ówczesne wagony nie posiadały czegoś takiego jak kontrolowana strefa zgniotu, a ich konstrukcja była w dużej mierze wykonana z drewna, co zapewniało jedynie ochronę przed warunkami pogodowymi na zewnątrz. W wyniku zderzenia pierwsze dwa wagony (towarowe) i trzeci pasażerski z powodu nagłego zatrzymania wpadały i rozbiły się na wagonie z węglem podczepionym za lokomotywą. Czwarty wagon pasażerski jak i lokomotywa pociągu nie uległy poważnemu zniszczeniu.

Bilans tej katastrofy był ogromny. Zginęło 20 osób a 36 zostało rannych. W ówczesnej Gazecie Gdańskiej (wydanie z 25 listopada 1920 r.) napisano, że pomimo upływu trzech dni nie udało się wydobyć części ciał zakleszczonych w szczątkach wagonu. Zginął m.in. syn weterynarza ze Sztumu - niejakiego Schmidta. Natomiast syn sztumskiego landrata - urzędnika administrującego powiatem - cudem ocalał.

Warto nadmienić, że jeszcze tego samego dnia przywrócono ruch na linii kolejowej z Malborka do Kwidzyna. Podróżni musieli jedynie przejść przez miejsce katastrofy, by przesiąść się na podstawiony pociąg. Zapewne wtedy jeden z podróżnych wykonał zdjęcia dostępne w artykule.

Katastrofa w ówczesnej prasie odbiła się niewielkim echem z dwóch powodów. Po pierwsze polskie gazety były pochłonięte informacjami o tym, co dzieje się na froncie trwającej wojny polsko-bolszewickiej. Informacje z frontu zajmowały wtedy praktycznie całe wydania. Po drugie mieszkańcy Kwidzyna i Malborka oraz terenów do nich przyległych latem 1920 opowiedziały się w plebiscycie za pozostaniem w granicach ówczesnych Niemiec. Stąd polscy dziennikarze niezbyt interesowali się losami mieszkańców na wschód od Nogatu.

Linie kolejowe w północnej Polsce w 1900 r. Na mapie widać linię na odcinku z Kwidzyna do Malborka.

Maciej Naskrętm.naskret@trojmiasto.pl

Opinie (82) ponad 10 zablokowanych

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-01-25 00:29

smutne, ale (1)

ciekawie jest poznać wydrzenia z przeszłosci i dowiedzieć się jak ludzie dysponując prehistoryczną techniką radzili sobie z problemami, ktore też zdarzają się w obecnych czasach. No i ten tekst z gazety napisany starodawną polszczyzną...
Art. naprawdę ciekawy jak umie się czytać między wierszami.

99%
9 lat
- 3 0
Twoja opinia

Zmień treść

ciekawie jest poznać wydrzenia z przeszłosci i dowiedzieć się jak ludzie dysponując prehistoryczną techniką radzili sobie z problemami, ktore też zdarzają się w obecnych czasach. No i ten tekst z gazety napisany starodawną polszczyzną... Art. naprawdę ciekawy jak umie się czytać między wierszami.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-01-26 09:34
  
  Nowoczesną technikę obecnych czasów podziwiać można na pętli tramwajowej w Oliwie w postaci motorniczych, przestawiających łomami zwrotnice.
  
  Chociaż może ja się nie znam i te łomy jakieś nowoczesne są - kompozytowe albo z drukarki 3D...?
  
  9 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Nowoczesną technikę obecnych czasów podziwiać można na pętli tramwajowej w Oliwie w postaci motorniczych, przestawiających łomami zwrotnice. Chociaż może ja się nie znam i te łomy jakieś nowoczesne są - kompozytowe albo z drukarki 3D...?
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-01-25 17:26

no to po malborku ?

9 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-01-25 21:20

pendolinno jes na ekogroszek podobno, czyli ekologia na karzdym kroku i jest niezniszcalne

czy nie?

mnietek
9 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

czy nie?
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-01-25 21:53

okropnie zeszpecone trupy na części bez głów

95 lat temu pisano dosadnie: "okropnie zeszpecone trupy na części bez głów"

czytelniczka
9 lat
- 2 0
Twoja opinia

Zmień treść

95 lat temu pisano dosadnie: "okropnie zeszpecone trupy na części bez głów"
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-01-26 00:14

I pomyśleź, ż ewtedy z parowozem - jechało się szybciej do warszawy niż dizś, i wtedy można było regulować zerarki

od punktualności na kolei....

9 lat
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

od punktualności na kolei....
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-01-26 09:31

Krzyżacy!!

Oddajcie wrak!!

dr parufka
9 lat
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

Oddajcie wrak!!
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-01-26 14:33

Panie Macieju, czekamy na artykuł o katastrofie kolejowej pod Tczewem bodajże w 1972 roku.

9 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Panie Macieju, czekamy na artykuł o katastrofie kolejowej pod Tczewem bodajże w 1972 roku.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-01-26 14:37

Taki wagon "towarowy" z podwyższonym daszkiem z okienkami to pocztowo-bagażowy tzw brankard / dziś już takich nie ma /, a "wagon z węglem" za lokomotywą to tender. Tak kiedyś mówili kolejarze.

9 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Taki wagon "towarowy" z podwyższonym daszkiem z okienkami to pocztowo-bagażowy tzw brankard / dziś już takich nie ma /, a "wagon z węglem" za lokomotywą to tender. Tak kiedyś mówili kolejarze.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-10-28 16:16

mieszkam w domu widocznym na zdjęciu

Mieszkam tam już dziewięć lat, ale o tej tragedii dowiedziałam się dopiero z artykułu... Teraz już wiem, dlaczego można w tym miejscu wyczuć taką specyficzną aurę...

Jolka N.
6 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Mieszkam tam już dziewięć lat, ale o tej tragedii dowiedziałam się dopiero z artykułu... Teraz już wiem, dlaczego można w tym miejscu wyczuć taką specyficzną aurę...
Regulamin dodawania opinii