• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Nietypowe kamienice nad kanałem Raduni

Katarzyna Moritz
24 marca 2017 (artykuł sprzed 7 lat) 
  • Budynek pod adresem Zaroślak 3. Do widocznych powyżej gruntu drzwi, prowadziły nieistniejące już mostki.
  • Budynek pod adresem Na Stoku 40. Do widocznych powyżej gruntu drzwi, prowadziły nieistniejące już mostki.
  • Budynek pod adresem Zaroślak. Do widocznych powyżej gruntu drzwi, prowadziły nieistniejące już mostki.
  • Budynek pod adresem Na Stoku 40. Do widocznych powyżej gruntu drzwi, prowadziły nieistniejące już mostki.
  • Budynek pod adresem Zaroślak 3, Gdańsk Biskupia Górka.

Na elewacjach kamienic wzdłuż kanału Raduni, szczególnie na wysokości ul. Zaroślak zobacz na mapie Gdańska, widoczne są schody, po których zostały tylko poręcze i drzwi umieszczone kilka metrów nad ziemią.



Czy dawne mostki powinny być odbudowane?

W internecie bez problemu można znaleźć galerie zdjęć pod tytułem "Architekt płakał jak projektował" albo "fuszerki budowlane". Są one pełne przykładów bezsensownych projektów lub kompletnie nieudanych wykonań. Schody prowadzące donikąd, okno przedzielone stropem między piętrami, niedające się otworzyć drzwi - jest tego mnóstwo.

Pochodzące z końca XIX i początku XX wieku kamienice stojące przy ul. Zaroślak i Na Stoku w Gdańsku mają pewne elementy, które sprawiają że także mogłyby się znaleźć w takiej galerii. Bo np. w elewacji od strony kanału Raduni znajdują się drzwi i schody, po których zostały tylko poręcze. Ale wbrew pozorom to nie efekt niedouczenia architekta, ani partactwa wykonawcy sprzed lat.

Skąd się wzięły drzwi donikąd?

Dziś drzwi w elewacji wyglądają dziwnie, ale przed laty prowadziły do nich mostki, przerzucone nad kanałem Raduni.

- 100 lat temu Gdańsk wyglądał zupełnie inaczej. Nad Radunią były dziesiątki mostków a przy rzece stało wiele domów, do których wchodziło się od strony wody. Na głównym kanale Raduni łowiono ryby, używano go do celów transportowych, kąpano się w nim - wyjaśnia prof. Jakub Szczepański z wydziału architektury Politechniki Gdańskiej, który kanałowi Raduni poświęcił swój doktorat.
Gdy jednak mostki zniknęły, drzwi przestały być potrzebne. A dzisiejsi mieszkańcy i tak nie korzystają z kanału, tak jak robili to ich poprzednicy, przed stu laty.

  • Nieistniejące mostki przy kamienicy przy ul. Na Stoku 40. Kamienica istnieje do dzisiaj, nie ma jednak balkonów.
  • Jeden z mostków przy dawnym domu przy ul. Na Stoku 31 koło kościoła Menonitów. Zdjęcie z okresu 1890 - 1900.
  • Nieistniejące mostki przy kamienicy przy ul. Na Stoku 40. Kamienica istnieje do dzisiaj, nie ma jednak balkonów. Pocztówka z 1904 roku.
  • Wiele łodzi cumowało na kanale Raduni, także w pobliżu ujścia do Motławy, jeszcze na początku XX w.
Zresztą nic dziwnego, bo kanał na terenie Śródmieścia Gdańska nie ma ciągłości, by móc po nim pływać. Pod al. Armii Krajowej płynie bowiem w podziemnej rurze, potem wychodzi na ziemię przy targach Siennym i Rakowym, by znów zniknąć pod ziemią i w ten sposób pokonać Wały Jagiellońskie.

Kiedyś, dzięki kanałowi Raduni, który w XIV wieku zbudowali Krzyżacy, w Gdańsku istniała gęsta siatka kanałów na Starym i Dolnym Mieście. Przy nich działało 20 różnorodnych młynów, pływały setki łódek, do których wsiadało się prosto z kamienic.

W średniowieczu istniały dwie główne odnogi kanału. Północny kanał był szerszy, nazywano go niekiedy Wielką Radunią. Węższa, południowa odnoga nosiła miano Małej Raduni. Te dwa cieki łączyły się ze sobą w kilku miejscach. Kanał doprowadzał wodę m.in. na teren Starego Miasta, który był dawnym okręgiem przemysłowym Gdańska. Krzyżacy wykorzystali naturalną różnicę poziomów terenu (dochodzącą w Starym Mieście do 4 m), dzięki czemu woda mogła napędzać kilkanaście młynów w okolicy.

Wraz z postępem technicznym, pojawieniem się maszyn parowych, od XIX wieku Kanały Raduni zaczęły tracić na znaczeniu i część z nich zaczęła zanikać. Pięć lat temu opisaliśmy, odnalezienie jednej z odnóg kanału. Nastąpiło to po tym, jak pod oknami mieszkańców przedwojennej kamienicy przy ul. Podzamcze 6 zobacz na mapie Gdańska zaczął niespodziewanie zapadać się chodnik.

Kanały Raduni materiał z 2012 roku.



Warto też podkreślić, że kanały te często też bywały dość uciążliwe dla mieszkańców, bo poza napędzaniem młynów, służyły do pobierania z nich wody dla celów przemysłowych i z czasem stawały się brzydko pachnącym ściekiem.

Opinie (124) 1 zablokowana

  • nic straconego, Adamowicz buduje wiadukt autostradowy pod same drzwi

    • 12 4

  • Kolejny przykład jak piekne było to niemieckie miasto!! (2)

    A jak paskudne jest obecnie każdy widzi!!
    Bo mamy na stołkach polityków i urzędasów kolesiów polityków!!

    • 21 10

    • Ty chory bezmuzgi debilu. (1)

      Jakie niemieckie, gnido?

      • 5 17

      • a myslisz, ze sloik cos napisze o mordowaniu Polakow od 1939 do 1945?

        • 5 0

  • W czym problem?

    A czemu nie można przywrócić tych mostków, balkonów? Przecież zdjęcie pokazuje kamienice na Biskupiej Górce, która niebawem przejdzie rewitalizację. To może zadbać o to przynajmniej, by mieszkańcy mogli się dorzucić (miejmy nadzieję, że będą już na to dość zasobni) do uatrakcyjnienia swoich nieruchomości w ten właśnie sposób. Trzeba tylko chęci do przypilnowania projektantów, by sobie nie ułatwiali pracy "kasując" detale architektoniczne i upraszczając rozwiązania. Trzeba mieć trochę odważniejszą wizję...

    • 14 3

  • (1)

    Wiadomo już ile ma tych mieszkań czy jeszcze nie ?

    • 12 3

    • Na pewno więcej od ciebie i z tym masz problem...

      • 3 3

  • Kolejny dowód tego, że Gdańsk lata świetności ma już za sobą.

    • 18 1

  • Budyń szykuje kolejną sprzedaż.

    By grunty stały się atrakcyjniejsze i więcej pod stołem wziąć od dewelopera, Budyń przeprowadzi rewitalizację okolicy Biskupiej Górki, ale nie tym razem. Patrzę tobie gnido bydyniowata na ręce. A słyszałem e Biskupia na sprzedaż. To bydlak złodziejski.

    • 15 5

  • Ostatnie zdjęcie. Korzystanie z wody było naturalne. (3)

    Łódki łódeczki, żaglówki. Dla każdego.
    Niestety przyjechaliśmy większości zza Buga bez tradycji wodniackich.
    Gdybyśmy byli miastem morskim to każda rodzina miałaby małą łódkę lub odkrytopokładową żaglówkę.
    Co się musi zmienić abyśmy na plaży nie tylko spacerowali i się opalali. ale też przy brzegu żeglowali, wiosłowali?
    Łódki nie gryzą drodzy gdańszczanie.

    • 19 1

    • taki holenderski klimat

      Potem przyszli Prusacy a potem My zza Buga ;)

      • 14 2

    • Łódki nie gryzą,ale (1)

      gryzą miejscy urzędnicy ,którzy za wszelką cenę starają się nam zatruwać życie różnymi zakazami. Kilometry nabrzeży w Gdańsku są po prostu martwe !!!!

      • 11 0

      • Nie do końca miejscy. Woda w Gdańsku jest własnością Skarbu Państwa i jest w gestii Urzędu Wojewódzkiego.

        • 4 0

  • Jadłem raki i ryby z Raduni, płwałem w niej, pływałem tratwą, strzeałem z procy do butelek a zimą rąbałem lód... (3)

    Piekliśmy je nad ogniskami, które paliliśmy niemal codziennie w pobliżu Radunii.

    Mostki... Ostatni wiódł ze nie istniejącego cmentarza na Salvatorze / Na Stoku do ul. Jedności Robotniczej. Później, gdy ulicę rozebrano i wał obniżono mostek wiódł do nikąd, wisiał 4 metry nad ziemią, dawną Jedności Robotniczej.

    Po dnie Raduni po w/w mostkami wiodły tory, dawni mieszkańcy używając wózków, które jeździły po torach oczyszczali co jakiś czas Kanał Raduni. Widok torów na dnie Raduni sprawiał bajkowe wrażenie, ale i ceglane mury Kanału, szerokiego i położonego wśród zieleni dodawały uroku, dzisiaj wąskie, wysokie betonowe koryto nikomu nie będzie przypominać niczego miłego.

    Domy nad mostkami posiadał frontowe ściany i wejścia do kamienic od strony Raduni, dzisiejsze wejścia główne to dawniej były wejścia od podwórza... Tam są klatki " Przelotowe ".

    Dzisiaj ludzie spędzą swoje młode lata na zwiedzaniu Forum Raduni i przed komputerami, nie wiem czy wyjdzie im to na zdrowie.

    • 30 0

    • Kamienica (1)

      Kamienica na pierwszym zdjęciu to nie ul. Na Stoku, ta jest od tyłu, tylko po wojnie ul. Jednosci Robotniczej. Tu mieszkałem do roku 1963 pod nr 10 Dzieciństwo spedziłem tak jak opisał von Danzig. Było wspaniale.

      • 3 5

      • Kamienica z pierwszego zdjęcia to Zaroślak 1, kiedyś Jedności Robotniczej 14

        Ulica Na Stoku zaczyna się dalej, za mostkiem napoleońskim, wszystkie budynki nad kanałem Raduni należą do dzielnicy Zaroślak ( dawniej Petershagen ) co widać na opisie starej pocztówki, dzielnica Biskupia Górka jest dalej, należy do niej większa część ul. Na Stoku, trudno określić od jakiego numeru...

        • 6 0

    • W Forum Radunia nie będzie co zwiedzać, chyba tyko rekonstrukcję Kunsztu Wodnego

      A Biskupią Górkę i Zaroślak można zwiedzać do dzisiaj, są nawet bezpłatne wycieczki z przewodnikami, szkoda tylko że schronisko wraz z wieżą są wciąż we władaniu Policji, ten obiekt jest wymarzoną lokalizacją na luksusowy lub budżetowy hotel, z wieży widok jest niesamowity, zjeżdżałem z niej kiedyś na tyrolce, nad ul. Biskupią, chyba w 1989 roku...

      • 5 0

  • Dlaczego z tych starych zdjęć bije porządek, ład? Odpowiedź na to pytanie jest niezwykle prosta:
    - ulice, trotuary, trawniki nie są zawalone samochodami
    - budynki nie są oklejone pstrokatymi reklamami (vide kolorowe pocztówki)
    - architektura, choć skromna, jednak nie jest niepozbawiona detali, które odpowiednio dobrane i rozmieszczone tworzą pewną całość, budują harmonię całego budynku

    • 25 2

  • Pięknie to kiedyś wyglądało. Najbardziej podoba mi się zieleń, wielkie drzewa pięknie zdobiące okolicę. Eh.

    • 22 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Sprawdź się

Sprawdź się

Kto otrzymał pierwszy numer telefoniczny w Gdańsku?

 

Najczęściej czytane