- 1 Jeden z pierwszych w Polsce "bliźniaków" (77 opinii)
- 2 Następcy Haffnera wchodzą cali na biało (6 opinii)
- 3 Zaśmiecone gdyńskie westerplatte (76 opinii)
- 4 Idź na spacer śladem linii Gdynia - Kokoszki (85 opinii)
- 5 Zapomniany minister i jego gdyńska historia (47 opinii)
- 6 Upiorne syreny i największe pożary w mieście (33 opinie)
Jak elektrociepłownia na Ołowiance stała się filharmonią
Filharmonia na Ołowiance z lotu ptaka
Niemal dokładnie ćwierć wieku temu podjęto decyzję o adaptacji byłej elektrociepłowni na Ołowiance na siedzibę Polskiej Filharmonii Bałtyckiej. To przykład - jeden z niewielu w całej Europie - zaadaptowania dawnego obiektu przemysłowego na profesjonalną salę koncertową. Co ciekawe, Ołowianka cały czas się zmienia.
Niemiecka nazwa wyspy - Bleihof - ma zbliżoną etymologię. Bleihof oznacza po polsku dosłownie "Ołowiany Dwór" i pochodzi od nazwy nieistniejącego już magazynu, który znajdował się ongiś na wyspie. Ołowiany Dwór był największą składnicą tego szarego metalu, który spławiano do Gdańska z Olkusza w Małopolsce.
Elektrownia niczym średniowieczny zamek
Ołowianką nazywano również pierwszą gdańską elektrownię, oddaną do użytku na omawianej wyspie w 1898 roku. Jej główny gmach - a właściwie jego bogato zdobiona, zaprojektowana w stylu neogotyckim fasada od strony Motławy i górujący nad nią strzelisty komin - stał się jednym z najbardziej charakterystycznych elementów w nadmotławskiej panoramie Gdańska.
- Główny budynek elektrowni od strony Motławy imponował dekoracyjną neogotycką fasadą, która była bogato zdobiona rozetami, flankami, wieżyczkami i "basztami", co cechowało budownictwo przemysłowe XIX wieku. Przez lata elektrownia była modernizowana i rozbudowywana - doprecyzowuje Katarzyna Dudzin z biura prasowego spółki PGE Energia Ciepła.
Pożoga wojenna okaleczyła Ołowiankę
Niestety, ta lokalna perła architektury przemysłowej została znacznie uszkodzona pod koniec II wojny światowej. 25 marca 1945, w trakcie walk pomiędzy broniącymi Gdańska wojskami hitlerowskich Niemiec a szturmującą Armią Czerwoną, w gmach główny elektrowni trafiła bomba lotnicza, która zniszczyła zarówno znaczną część jego konstrukcji, jak i wyposażenia.
Na szczęście neogotycki "zamek" nad Motławą został zakwalifikowany do odbudowy, ale została ona przeprowadzona w uproszczonej formie. Jak możemy się przekonać na podstawie archiwalnych fotografii, z nadmotławskiej fasady elektrowni zniknęły m.in. szczyt ze sterczynami, rozety i flankujące go, nakryte stożkowatymi hełmami baszty.
Elektrownia zaczęła ponownie zaopatrywać gdańszczan w prąd w sierpniu 1945 roku. Natomiast w 1962 roku została przekształcona w elektrociepłownię, czyli zakład wytwarzający w jednym procesie technologicznym w sposób skojarzony energię elektryczną oraz ciepło.
Turbiny ustąpiły instrumentom
Obiekt przemysłowy na Ołowiance zakończył działalność po blisko stu latach działalności - w 1997 roku. Wcześniej, latem 1994 roku, podjęto decyzję o przekształceniu elektrociepłowni w centrum muzyczno-kongresowe. Tak właśnie narodziła się na Ołowiance Polska Filharmonia Bałtycka.
Ta śmiała koncepcja była jednym z pierwszych tego rodzaju projektów w całej Europie. Choć z perspektywy czasu może to zaskakiwać, wywołał on niemałe kontrowersje, a od jego autora, prof. Romana Peruckiego, dyrektora Polskiej Filharmonii Bałtyckiej, wymagał umiejętności w sztuce perswazji. Inicjatywa nietypowej rewitalizacji i adaptacji obiektu przemysłowego zyskała jednak wsparcie ówczesnego wojewody Macieja Płażyńskiego oraz ówczesnego prezesa Elektrociepłowni Wybrzeże - obecnie PGE Energia Ciepła S.A. - Waldemara Dunajewskiego.
- Po miesięcznej podróży [do Szwecji - przyp. red.] już miałem wracać do kraju, gdy przyjaciele zaprosili mnie do oddalonej o 150 km od Sztokholmu miejscowości Norrkoeping. Na wyspie, w budynkach po starej elektrociepłowni, mieściła się filharmonia z wodospadem pośrodku obszernego foyer. A oprócz niej - muzeum, restauracje, tawerny i puby - słowem, prawdziwe centrum kulturalne. Wtedy pomyślałem o wyspie Ołowiance i o starej elektrociepłowni, która miała ulec likwidacji. Dlaczego by nie zbudować czegoś takiego w Gdańsku? Natychmiast po przyjeździe, gdy tylko zszedłem z promu, pojechałem na Ołowiankę. Popatrzyłem i powiedziałem sobie - tutaj zbudujemy nową filharmonię! - wspominał prof. Roman Perucki.
Elektrociepłownie Wybrzeże S.A. - obecnie pod nazwą PGE Energia Ciepła S.A. - przekazały w kwietniu 1998 roku prawo wieczystego użytkowania wraz z prawem własności obiektów dawnej elektrociepłowni na wyspie Ołowianka Skarbowi Państwa, z przeznaczeniem na Gdańskie Centrum Muzyczno-Kongresowe. Tak brzmi oficjalna nazwa kompleksu, w którym mieści się Polska Filharmonia Bałtycka. Jego budowa odbyła się w latach 1998-2007.
Demontaż przy dźwiękach orkiestry
Opisując jej ulokowanie w widłach Motławy i kanału Na Stępce, nie sposób nie wspomnieć o pewnym niezwykłym wydarzeniu, które stanowiło ostatni "akord" funkcjonowania elektrociepłowni Ołowianka.
- Symbolicznym zakończeniem pewnej epoki i wkroczeniem w nową erę oraz zwiastunem przyszłości był demontaż w 1997 roku ostatniego turbozespołu elektrociepłowni, który odbywał się... przy akompaniamencie orkiestry - przypomina Katarzyna Dudzin.
I choć już od kilkunastu lat w dawnej hali turbin rozbrzmiewa muzyka, dawny właściciel wciąż jest związany z obiektem na Ołowiance. Od momentu zakończenia eksploatacji Polska Filharmonia Bałtycka może liczyć na mecenat ze strony właścicieli dalej działających elektrociepłowni w Gdańsku i Gdyni.
Ołowianka wciąż się zmienia: nowa sala kameralna i drugi hotel
Wiosną przyszłego roku rozpocznie się gruntowny remont dawnej nastawni, czyli budynku, który bezpośrednio sąsiaduje z kołem widokowym. Obecnie jest on od wielu lat nieczynny, a widoczne są jedynie zawieszone są na nim jedynie siatki sponsorów Filharmonii.
- Planowo przeniesione tam zostaną biura Filharmonii i wybudowana sala kameralna na ok. 300 miejsc, gdzie odbywać się będą próby orkiestry symfonicznej. Zwolnione pomieszczenia w budynku głównym służyć będą muzykom orkiestry do ćwiczeń indywidualnych, ale też dadzą szansę na rozwój oferty całego centrum muzyczno-kongresowego o kolejne, nie tylko muzyczne wydarzenia - informuje Mikołaj Dudkiewicz z Polskiej Filharmonii Bałtyckiej.
Plany zakładają też modernizację i otwarcie nowego hotelu w budynku znajdującym się naprzeciwko Hotelu Królewskiego. Oba obiekty będą miały nowego, wspólnego operatora.
Miejsca
Opinie (109) 7 zablokowanych
-
2019-07-23 10:58
Wspanial kameralna sala koncertowa. I w takiej lokazlizacji ze lepiej nie mozna! Brawo!
- 2 0
-
2019-07-21 09:49
Kiedyś nawet elektrociepłownia wyglądała jak pałac (1)
- 63 1
-
2019-07-23 01:23
teraz wygladaja tak nowoczesne samochody cyganow po dokonanym przez nich liftingu, firanki, badziewne ozdoby, duzo zlocen itp
- 0 0
-
2019-07-21 09:07
Niemce (15)
to umiały budować, sto lat temu a taka technologia...
Szkoda, że pojawili się zwolennicy wojen, mordu, grabieży i poszło wszystko p...du
Mamy pokój i nie zmarnujmy go, taka uwaga to małego co ma szabelkę i chce walczyć cudzymi ręcyma- 101 30
-
2019-07-21 10:57
(4)
Tam nie było żadnej wybitnej technologii - tak po prostu budowano wówczas obiekty przemysłowe w Europie.
A Niemcy potrafili budować także niechlujnie i tandetnie, jak każdy naród.- 9 2
-
2019-07-21 17:20
A powiedz mnie (2)
Czy u ruskich w tamtych czasach czyli sto lat temu też były takie obiekty w miastach podobnych do Gdańska??
- 2 0
-
2019-07-23 01:01
owszem byly
zatrwazajacy jest ciagly spadek wiedzy w polsce- 0 0
-
2019-07-21 20:13
Nie jestem rusofilem - ale zakładanie, że w Rosji pod koniec XIX wieku nie było elektrowni czy innych nowoczesnych zakładów przemysłowych jest śmieszne.
- 1 1
-
2019-07-22 23:41
najlepiej swiadczy o tym fakt ze najwiecej kamienic posypalo sie od samego huku, rosjanie mysleli z poczatku ze te budynki niemcy zaminowali kiedy zorientowali sie co jest przyczyna przed wejsciem do bieda budynku kopali w sciane i te nedzniejsze walily sie
- 0 0
-
2019-07-21 09:44
(2)
Głupio zacząłeś i podobnie zakończyłeś. Niemcy owszem dysponowali technologią którą użyli do zagłady ludzi na świecie i siebie. A naród wybierał różne opcje i teraz wybrał najtrafniej. Popatrz na wyniki. Takich nigdy nie było i są coraz lepsze i gdyby nie taki zacofane jednostki jak ty to było by szybciej i lepiej.
- 15 21
-
2019-07-21 12:33
(1)
Wyniki? Rozdawnictwo i tyle.
- 11 1
-
2019-07-22 23:26
krzywa spozycia rosnie, odplyw mlodych szczegulnie wyksztalconych nie maleje, to sa te wyniki?
- 0 0
-
2019-07-21 09:17
Mowisz o Schetynie? (4)
1.72
- 17 29
-
2019-07-21 09:22
(2)
Mówi o karzełku z Żoliborza.
- 31 16
-
2019-07-21 13:06
Schetyne (1)
lubią więźniowie. W końcu swój swego zawsze polubi
- 7 7
-
2019-07-22 23:22
niewyrosnietego tez chca baardzo polubic wrecz czekaja z niecierpliwoscia
- 1 0
-
2019-07-21 15:46
Nie do końca rozumiem o co Ci chodzi? Uważasz zatem by w Grodnie Białorusini, w Wilnie Litwini, a we Lwowie Ukraińcy polskie napisy usuwali?
- 3 1
-
2019-07-21 14:37
Ten wysmiewany i pogardliwie nazywany "karzełkiem" rozgrywa jak dzieci tzw. "opozycję" (1)
Mozna go lubiec lub nie ale nie ulega watpliwosci, że jako polityk bije na głowę resztę pozostałych "mężyków stanu"....
- 4 7
-
2019-07-21 18:19
Problem w tym że ten karzełek nikogo nie rozgrywa tylko "zatrudnia" odpowiednie firmy doradcze zajmujące się takimi sprawami jak kontrola społeczeństwa.Wykorzystuje TV publiczną jako tubę propagandową.Co gorsza robi to za kasę z finansowania swojej partii czyli z budżetu państwa naszej wspólnej.Generalnie tak jak podzielona jest obecna opozycja to nie mają szans w jesiennych wyborach i powiem szczerze może to i dobrze. Kolejna kadencja PIS, Solidarnej Polski i Polska Razem/Porozumienie bo to jest pełna nazwa obecnie rządzących sprawi że będziemy mogli skosztować prawdziwych efektów ich rządzenia bo jakby nie było obecnie korzystamy z sukcesów poprzedniej władzy czyli jak to mawiano w ubiegłej kampanii wyborczej Polska w ruinie, I zobaczymy jak to będzie fajnie gdy paliwo na giełdach światowych pójdzie do poziomu 100 dolców za baryłkę a tym samym wszystkie artykuły żywnościowe w górę i żadne programy +++ nie pomogą a brać już nie będzie z czego.
- 7 1
-
2019-07-22 14:18
jeszcze pozostało usunięcie sołdka szpecącego gmach nad Motława (1)
- 5 2
-
2019-07-22 18:31
Racja
won ten złom
- 3 1
-
2019-07-22 11:36
To chyba jedyne co się w Gdańsku udało, choć architekci płaczą, że nie postawili tam szklanego kloca (1)
Nie wiem czemu budynku nie spalono jak innych zabytków, by postawić w tym miejscu "nowoczesną" szkaradę. Może był za duży, może zbyt w centrum. Fakt, że jest to jedyny budynek użyteczności publicznej w Gdańsku, który jakoś wygląda. Wstydźcie się architekci złomka ECS, dramatu szekspirowskiego, drapaczy chmur na Wyspie Spichrzów, forum, czy piramidy.
- 6 0
-
2019-07-22 18:30
Popieram
Filharmonia dużo lepsza od ECS czy tragicznego Muzeum Wojny nie wspominając Forum Gdańsk czy bunkra szekspirowskiego. Kto projektował Filharmonię, bo nie wiem? To najlepszy projekt w Gdańsku. Szacunek dla architektów.
- 2 0
-
2019-07-21 20:15
Super (2)
Świetna adaptacja na potrzeby filharmonii. Projekt powstał w pracowni Kozikowski Design, którą niektórzy tu krytykują. Projekt Filharmoni jak i inne tej pracowni w tym Deo Plaza same się bronią bo są dobre.
- 4 2
-
2019-07-22 18:26
zgoda
Kozikowski dużo projektuje w Centrum Gdańska. Robi dobre projekty a krytyka to pewnie od zawistnych koleżaerk i kolegów albo spółki FRAG. Żaden z jego budynków przykładowo Deo Plaza, Puro, Filharmonia, Nowa Motława i inne nie jest nieudany, Są dobre.
- 2 0
-
2019-07-22 10:47
popieram
Dobry projekt, z interesującymi wnętrzami a pewnie nie było łatwo wbudować filharmonię w istniejący przemysłowy budynek. Udało się, to udana inwestycja. Czas na nową operę.
- 2 0
-
2019-07-21 10:07
Dobry projekt adaptacji (2)
Autor projekty. Kozikowski. Dawniej Ołowianka truła dzisiaj jest atrskcją Gdańska. Dużo dała kładka. Dobry projekt wpisania filharmoni w dawny obiekt przemysłowy. Pochwała za wnętrza.
- 50 4
-
2019-07-22 18:20
Bzdura
Akustyka w Filharomoni na Ołowiance jest dobra. Może wolisz tę w Operze Bałtyckiej lub w Teatrze Szekspirowskim. W tych dwóch to dopiero dramatyczna akustyka .
- 1 0
-
2019-07-21 10:30
nie pisz Tadek
dawniej Ołowianka truła - napisz również grzała kilkadziesiąt tysięcy tyłkow
- 12 0
-
2019-07-21 10:40
Zdjęcie z 1946 (2)
...Ludzie z minionych wieków mieli wrodzone poczucie piękna i estetyki. Tworząc budynki wirtuozyjnie posługiwali się wszelakimi kształtami. Dzisiaj znają tylko kąt prosty....
- 26 1
-
2019-07-22 01:00
A kto ich miał nauczyc poczucia piękna i estetyki?Chyba nie komunistyczne prościuchy z awansu spolecznego! (1)
- 0 1
-
2019-07-22 14:23
Była szkola uczaca tego. Ale wlodarze miasta ja zlikwidowali i sprzedali grunty.
do kogo miec pretensje?
- 0 0
-
2019-07-21 10:44
(1)
Najlepszą decyzją, wymuszoną przez mieszkańców, było zdjęcie z filharmonii tego oczoje.nego wyświetlacza dziwnych treści, rodem z dworca PKS.
- 32 2
-
2019-07-22 14:17
jeszcze pozostalo usuniecie soldka szpecacego gmach
- 1 2
-
2019-07-21 23:27
Odbudować te dwie baszty
- 4 0
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.