Historia Apteki pod Łabędziem na Dolnym Mieście

Lokalni Przewodnicy i Przewodniczki

5 maja 2015 (artykuł sprzed 9 lat)

Opinie (19)

Najnowszy artykuł na ten temat Zaspiańskie murale mają swoją sławę. Historia w muralach zaklęta

O tym, gdzie była, co w niej sprzedawano i jak mogła wyglądać codzienna rozmowa z aptekarzem w nieistniejącej już Aptece pod Łąbędziem na Dolnym Mieście opowiada kolejna historia z cyklu "Lokalni Przewodnicy i Przewodniczki".

U zbiegu ulic Dobrej (Abegg-Gasse) i Toruńskiej (Thornscherweg) zobacz na mapie Gdańska

pod nr 11 od 1895 r. swoją aptekę prowadził Hermann Knochenhauer (dokładnie ten sam, który w 1919 był przewodniczącym związku aptekarzy Gdańska i okolic). Apteka nosiła nazwę Zum Schwan czyli po polsku Apteka pod Łabędziem. Kiedy właścicielowi zmarło się w 1934 r., jego obowiązki przejął Heinz Knochenhauer i sprzedawał w niej medykamenty do 1945 roku.

Można było kupić tutaj pastylki Paramint "Erbe" na grypę; naturalną wodę gorzką Franciszka-Józefa pitą przy dolegliwościach żołądkowo-kiszkowych, migrenowych bólach głowy i ogólnym podrażnieniu; "Coraminę" stosowaną w przypadkach zatrucia, przełomów oddechowych, chorobach z przeziębienia, dla ratowania topielców i w przewlekłych cierpieniach serca; proszki od bólu głowy o nazwie "Kowalskina"; hartujący mięśnie i nerwy i przywracający świeżość umysłu "Phosphit"; środek przeczyszczający "Skawulin" albo emulsję tranową Scotta produkowaną nie tak znowu daleko, bo na Weidengasse 33-38. Aptekę odwiedzali mieszkańcy pobliskich ulic i chwalili za dobre zaopatrzenie i dyżury prowadzone w niedziele i święta.

Obszerny budynek, w którym mieściła się apteka, posiadał cztery kondygnacje, a o jego rozmiarach niech świadczy fakt, że aż siedem okien na każdym piętrze wychodziło bezpośrednio na ul. Toruńską. Miał on klasyczne boniowanie i bogatą ornamentykę, co świadczyło o zamożności jego właściciela. Wybudowano ją mieszając style, bo są na niej i elementy neorenesansu i neobaroku. Niewątpliwie każdy, kto jechał tramwajem z Targu Rybnego przez Most Toruński od strony Rzeźnickiej i Żabiego Kruka w kierunku zajezdni na ulicy Wiosennej, zwracał uwagę na tę kamienicę.

Po wojnie budynek zburzono, a pusty plac przez wiele lat służył dzieciakom z Dolnego Miasta za miejsce doskonałej zabawy na świeżym powietrzu: gry w klasy, w kapsle albo w bitwę na śnieżki. Na przełomie lat 60. i 70. postanowiono w tym miejscu wybudować dom mieszkalny. Podczas robót ziemnych pod fundamenty odkryto piwnice kamienicy, a w nich zabezpieczone przez ich mieszkańców przedmioty użytku codziennego. Być może pakując je i chowając myśleli, że wrócą do swoich mieszkań po zakończeniu wojny i znowu zaczną z nich korzystać.

Obecnie przedwojenną kamienicę można zobaczyć wyłącznie na przedwojennych pocztówkach. Wspomnienie o niej z pewnością powróci podczas letnich spacerów po Dolnym Mieście. Bo Historia Dolnego Miasta jest pełna podobnych opowieści i wspomnień. I cały czas jest ona na nowo odkrywana przez mieszkańców i sympatyków. Warto się o tym przekonać przychodząc na spacery prowadzone przez Lokalnych Przewodników i Przewodniczki i członków stowarzyszenia Opowiadaczy Historii Dolnego Miasta w Gdańsku.

A tak mogła wyglądać jedna z rozmów, jakie gdańszczanie prowadzili w Aptece pod Łabędziem. Treść zainspirowana jest pamiątkami z kolekcji stowarzyszenia "Opowiadacze Historii Dolnego Miasta w Gdańsku".

- Dzień dobry, pani Knochenhauer.
- A dzień dobry, panie Jantzen. Dzień dobry. Jak tam interesy z Siemensem, proszę powiedzieć, jeżeli to nie tajemnica.
- No daję słowo: jak złapię tego listonosza Alberta, to tak mu uszu natrę, że przez następny tydzień będzie miał je bardziej czerwone niż cegły w naszej łaźni na ulicy Śluza.
- A niech pan mu natrze, niech natrze i to mocno. Nie żałuje sobie. Wtedy przyjdzie do naszej apteki po jakieś medykamenty na obtarcia.
- A co do wspomnianego Siemensa. W tym miesiącu przyjeżdża do Gdańska inżynier Max Enzweiler. Będzie w Pruszczu badał racjonalność i ekonomiczność wykorzystania prądu rzeki Raduni. A ponieważ spotkałem się dwa lata temu wiosną na Targach w Poznaniu z przedstawicielami Siemensa, rozmawialiśmy trochę na temat prowadzenia interesów w Polsce i w Wolnym Mieście Gdańsku i wymieniliśmy się adresami, więc teraz ktoś sobie o mnie tam w Berlinie przypomniał i poprosił o pomoc w przygotowaniach do tej wizyty.
- To ten inżynier będzie u pana nocował - ma się rozumieć?
- Tego nie wiem. Być może na początku tak. Ale potem, gdy już będzie pracował w Pruszczu, chyba łatwiej byłoby mu tam właśnie znaleźć jakieś mieszkanie do wynajęcia. Bo to i bliżej, i na miejscu.

Skrzypnęły drzwi i zadźwięczał dzwoneczek nad nimi.

- O! Młody Irmer nadchodzi. Jak tam zdrowie twojej mamy, młody człowieku?
- Nie jest dobrze proszę szanownej pani. Cały czas ją boli.
- Proszę. Specjalnie z Krakowa mąż sprowadził dla pani Elisabeth. Czopki Gąseckiego (te z kogutkiem). Powinny usunąć ból, swędzenie i pieczenie. Jak okaże się, że pomagają, mój Heinz postara się o więcej.
- Dziękuję pięknie. Mama się z pewnością ucieszy.

Drzwi otworzyły się ponownie i do apteki wszedł sympatyczny starszy pan z bródką.

- Pan Bruno! Jak miło pana widzieć. Już się martwiłam, że pan o nas zapomniał.
- A musiałem wyjechać na kilka tygodni w interesach handlowych.
- Mam dla pana na zapleczu odłożone kilka nowych znaczków. Być może jeszcze pan ich nie ma w swoim klaserze.
- A proszę pokazać. Z przyjemnością je przejrzę.
- Czy wiedział pan, że nawet nasze Stągwie Mleczne ukazały się na jednym z nich?

Tekst ukazał się w cyklu "Lokalni Przewodnicy i Przewodniczki", w którym mieszkańcy Gdańska dzielą się opowieściami na temat swoich dzielnic. Cykl powstaje przy współpracy z Instytutem Kultury Miejskiej.

Lokalni Przewodnicy i Przewodniczki

Miejsca

Gdańsk Dolne Miasto Gdańsk

Opinie (19)

Sortowanie
- Od najnowszych
- Od najstarszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-05-05 14:56

Skandal (3)

Skandalem jest aby zburzyć taką piękną kamienicę, która oddawała klimat Gdańska,
a wybudować taki koszmarek - takich przykładów nieprzemyślanych decyzji jest więcej.

danziger
8 lat
- 26 0
Twoja opinia

Zmień treść

Skandalem jest aby zburzyć taką piękną kamienicę, która oddawała klimat Gdańska, a wybudować taki koszmarek - takich przykładów nieprzemyślanych decyzji jest więcej.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-10-26 11:31
  
  Zburzenie
  
  Przecież tej kamienicy po wojnie już nie było,Uszkodiły ją działania wojenne
  
  kika
  8 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Przecież tej kamienicy po wojnie już nie było,Uszkodiły ją działania wojenne
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-05-05 19:10
  
  skandalem jest doprowadzić oryginalne,wyjątkowe
  
  i stare dzielnice Gdańska do takiego stanu jak obecnie.To powinno być dumą Gdańska a na dzień dzisiejszy jest kupą.
  
  piter
  8 lat
  - 12 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  i stare dzielnice Gdańska do takiego stanu jak obecnie.To powinno być dumą Gdańska a na dzień dzisiejszy jest kupą.
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-05-05 15:01
  
  Koszmarek to masz na rogu Łąkowej i Chłodnej.
  
  Toto na Toruńskiej zachowuje przynajmniej zabudowę pierzejową.
  
  Uj
  8 lat
  - 7 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Toto na Toruńskiej zachowuje przynajmniej zabudowę pierzejową.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-05-08 18:18

Mała

Super historia i mało znana

8 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Super historia i mało znana
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-05-06 07:36

Targ Rybny? (2)

"tramwajem z Targu Rybnego przez Most Toruński od strony Rzeźnickiej i Żabiego Kruka w kierunku zajezdni na ulicy Wiosennej" -
historię ul. Wiosennej sobie wy-google-wałam i to już wiem, że była, ale Targ Rybny???!!! Może autorowi chodziło o Maślany? Bo Rybnego w tej okolicy nie kojarzę. Jeśli się mylę to proszę mnie oświecić.

dan
8 lat
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

"tramwajem z Targu Rybnego przez Most Toruński od strony Rzeźnickiej i Żabiego Kruka w kierunku zajezdni na ulicy Wiosennej" - historię ul. Wiosennej sobie wy-google-wałam i to już wiem, że była, ale Targ Rybny???!!! Może autorowi chodziło o Maślany? Bo Rybnego w tej okolicy nie kojarzę. Jeśli się mylę to proszę mnie oświecić.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-05-06 18:52
  
  Targ Rybny - to nie jest pomyłka (1)
  
  Dan - wg posiadanej wiedzy - tramwaj jadący ulicą Toruńską korzystał z linii, która wiodła następnie przez ulice - Żabi Kruk, Ogarna, Targ Węglowy, Szeroka, Grobla, Tobiasza, TARG RYBNY. A potem szła ona nawet w kierunku dworca kolejowego - ale przez tereny tam gdzie Osiek i ulica Wałowa.
  
  Jacek Górski
  8 lat
  - 1 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Dan - wg posiadanej wiedzy - tramwaj jadący ulicą Toruńską korzystał z linii, która wiodła następnie przez ulice - Żabi Kruk, Ogarna, Targ Węglowy, Szeroka, Grobla, Tobiasza, TARG RYBNY. A potem szła ona nawet w kierunku dworca kolejowego - ale przez tereny tam gdzie Osiek i ulica Wałowa.
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2015-05-07 08:44
    
    Dzięki za info. Mamy tu do czynienia ze sporym skrótem myślowym;) A każda informacja o przedwojennej sieci tramwajowej wprawia mnie w zdziwienie.
    
    dan
    8 lat
    
    1 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Dzięki za info. Mamy tu do czynienia ze sporym skrótem myślowym;) A każda informacja o przedwojennej sieci tramwajowej wprawia mnie w zdziwienie.
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-05-05 21:54

Śluza 2 (1)

Fajna dzielnica, spędziłem tam dzieciństwo, właśnie na ul. Śluza. A kto pamięta jak odkopano bunkry w drodze na Olszynkę za zajezdnią? Czego tam nie było...

Zin
8 lat
- 5 0
Twoja opinia

Zmień treść

Fajna dzielnica, spędziłem tam dzieciństwo, właśnie na ul. Śluza. A kto pamięta jak odkopano bunkry w drodze na Olszynkę za zajezdnią? Czego tam nie było...
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-05-06 11:59
  
  Pytanie od Opowiadaczy Historii
  
  Panie Zin - a podzieli się Pan z nami Opowiadaczami swoimi wspomnieniami z Dolnego Miasta. Np. - co znaleziono we wspomnianych bunkrach? I gdzie one się fizycznie mieściły?...
  
  Jacek Górski
  8 lat
  - 1 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Panie Zin - a podzieli się Pan z nami Opowiadaczami swoimi wspomnieniami z Dolnego Miasta. Np. - co znaleziono we wspomnianych bunkrach? I gdzie one się fizycznie mieściły?...
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-05-05 14:30

Leki zawsze sprzedawały się dobrze i sprzedawać się będą. (1)

Wystarczy włączyć radio lub tv. Dosłownie leki na wszystko mimo to, że większość wcale nie działa.

Pani Goździkowa
8 lat
- 11 3
Twoja opinia

Zmień treść

Wystarczy włączyć radio lub tv. Dosłownie leki na wszystko mimo to, że większość wcale nie działa.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-05-05 15:02
  
  A Paracetamol ma silne działanie uboczne czego koncerny nie publikują.
  
  8 lat
  - 2 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  A Paracetamol ma silne działanie uboczne czego koncerny nie publikują.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-05-05 12:59

Dolne miasto (2)

Mieszkam na wyspie spichrzów obok budynku, który jest pozostałością po getcie gdańskim, mam pytanie czy istnieją fotografie z tych czasów. Bo ta historia Getta niewielu jest znana. Zawsze tylko stare miasto i dolne miasto a stare przedmieście ze swoją historią Getta i młynów, spichlerzy jakieś tabu?

miki
8 lat
- 15 1
Twoja opinia

Zmień treść

Mieszkam na wyspie spichrzów obok budynku, który jest pozostałością po getcie gdańskim, mam pytanie czy istnieją fotografie z tych czasów. Bo ta historia Getta niewielu jest znana. Zawsze tylko stare miasto i dolne miasto a stare przedmieście ze swoją historią Getta i młynów, spichlerzy jakieś tabu?
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-05-05 14:53
  
  Nie sądzę, żeby Niemcy w czasie istnienia getta biegali z aparatami
  
  i dokumentowali co się dzieje w okolicy. Możesz zacząć szukać na gdansk.fotopolska.eu
  
  Uj
  8 lat
  - 1 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  i dokumentowali co się dzieje w okolicy. Możesz zacząć szukać na gdansk.fotopolska.eu
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2015-05-05 14:15
  
  szukajcie a znajdziecie .....
  
  8 lat
  - 0 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-05-05 14:51

Lubię takie historie.

Poproszę więcej takich ciekawych opowieści...

Mcmartin
8 lat
- 10 0
Twoja opinia

Zmień treść

Poproszę więcej takich ciekawych opowieści...
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-05-05 13:06

Super historia... Jakże piękne było to dolne miasto. Jakie fantastyczne klimaty, piękne kamienice i te lampy gazowe. Ach.. Bardzo lubię dolne miasto, czuję tam klimat lat minionych. Są to oryginalne mury. A nie odtworzone jak na Długiej. Dolne miasto jest super!

ola
8 lat
- 29 0
Twoja opinia

Zmień treść

Super historia... Jakże piękne było to dolne miasto. Jakie fantastyczne klimaty, piękne kamienice i te lampy gazowe. Ach.. Bardzo lubię dolne miasto, czuję tam klimat lat minionych. Są to oryginalne mury. A nie odtworzone jak na Długiej. Dolne miasto jest super!
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-05-05 12:59

Bardzo fajne.

Poczułem klimat WMG z tamtych czasów.

8 lat
- 17 0
Twoja opinia

Zmień treść

Poczułem klimat WMG z tamtych czasów.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-05-05 12:05

Jak zwykle super historia.

FSD
8 lat
- 23 0
Twoja opinia

Zmień treść

Jak zwykle super historia.
Regulamin dodawania opinii