• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Dwa kolejne obiekty z Trójmiasta w rejestrze zabytków

Rafał Borowski
4 lipca 2019 (artykuł sprzed 4 lat) 
Stacja kolejowa Gdynia Wielki Kack. Stacja kolejowa Gdynia Wielki Kack.

Został wybudowany na przełomie lat 20. i 30. ubiegłego stulecia w związku z budową magistrali węglowej między Górnym Śląskiem a Gdynią. Do rejestru zabytków został właśnie wpisany zespół budynków stacji kolejowej na Wielkim Kacku. Natomiast kilka dni wcześniej do rejestru trafił największy i najnowocześniejszy budynek wzniesiony w Wolnym Mieście Gdańsku, czyli obecna przychodnia przy ul. Wałowej 27.



Jak wiele zabytków swojego miasta byłbyś w stanie wymienić?

Wpisany do rejestru zabytków dworzec z Wielkiego Kacka składa się z kilku budynków: budynku dworcowego, magazynu ekspedycji towarowej, ustępu stacyjnego, budynku gospodarczego przy budynku dworcowym, domu zawiadowcy odcinka drogowego oraz magazynu zawiadowcy odcinka drogowego.

Został wzniesiony w latach 1929-1930, w związku z realizacją jednej z największych inwestycji międzywojennej Polski - magistrali węglowej, czyli linii kolejowej, która połączyła zagłębie węglowe na Górnym Śląsku z portem w Gdyni.

Element ważnej inwestycji II RP



- W 1920 r. zapadła decyzja o budowie portu gdyńskiego jako "Tymczasowego Portu Wojennego i Schroniska dla Rybaków". W związku z rozwojem portu w Gdyni i rosnącymi potrzebami transportowymi, sejm II Rzeczypospolitej przyjął ustawę o budowie nowej linii kolejowej, łączącej Górny Śląsk z portem w Gdyni. Magistrala węglowa umożliwiała uruchomienie ciężkiego transportu kolejowego ze Śląska oraz zapewniła niezależność polskiego transportu od Berlina i Wolnego Miasta Gdańska - wyjaśnia Marcin Tymiński, rzecznik prasowy Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Gdańsku.
Dworzec na Wielkim Kacku był jednym z "serii" jedenastu tego rodzaju obiektów, które wzniesiono według projektu architekta Bolesława Tatarczucha wzdłuż nowej linii kolejowej na odcinku między Bydgoszczą a Gdynią. Warto wspomnieć, że w granicach Trójmiasta znajduje się jeszcze jeden dworzec, zbudowany w ramach tej inwestycji - dworzec w Osowej.

Gdańska perła architektury ekspresjonistycznej



Przychodnia przy ul. Wałowej w Gdańsku. Przychodnia przy ul. Wałowej w Gdańsku.
Zespół dworcowy na Wielkim Kacku to nie jedyny obiekt z Trójmiasta, który w ostatnich dniach trafił do rejestru zabytków. W ubiegły piątek rejestr powiększył się o potężny, ceglany gmach przychodni, który góruje nad ul. Wałową w centrum Gdańska. To zdecydowanie najwspanialszy nad Motławą - i zresztą jeden z niewielu - przykład architektury ekspresjonistycznej.

Biorąc pod uwagę tragiczną historię Gdańska, kolejnym walorem gmachu jest fakt, że przetrwał on pożogę II wojny światowej bez szwanku. Sześciopiętrowy budynek przychodni został wybudowany w latach 1925-1927 i od zawsze służył ochronie zdrowia. Od momentu oddania do użytku do roku 1945 mieściła się tutaj Kasa Chorych (niem. Ortskrankenkasse), zaś w bocznym skrzydle znajdował się zakład balneologiczny.

- Ten obiekt posiada wysoką wartość historyczną jako największa i najbardziej nowoczesna inwestycja budowlana Wolnego Miasta Gdańska w okresie międzywojennym, zaprojektowana przez wybitnego, miejscowego architekta, odzwierciedlająca ważne przemiany w dziedzinie światowej architektury. Jest jednym z najbardziej znaczących dzieł gdańskiego modernizmu i najważniejszym w bogatym dorobku Adolfa Bielefelda. Wyróżnia się przede wszystkim ponadprzeciętnymi wartościami artystycznymi. Jest to okazały, bardzo reprezentatywny przykład ceglanego ekspresjonizmu - tłumaczy Marcin Tymiński.

Opinie (70) 3 zablokowane

  • Las do wycinki

    Dobrze, że chronią budynki wpisując je na listę zabytków. Gorzej wygląda sytuacja z zielenią miejską - planowana wycinka części lasu miejskiego na Wroniej Górce po zmianie planu zagospodarowania i budowa obiektów na tym terenie

    • 1 0

  • Najwiekszy zabytek w trojmiescie to Skwer Kosciuszki - zachowany w idealnym stanie, od lat 60 tych (2)

    niemal nic sie nie zmieniło.

    • 22 2

    • Nowy pomnik !

      • 0 0

    • zabytki sie zachowuje a nie przebudowuje

      • 0 0

  • W Gdyni kiedyś było więcej zabytków

    Np. Tam gdzie teraz stoi Info Box , stały kiedyś takie śmieszne domki.
    A na portowej też więcej kamienic było a już nie wspomnę o barakach robotniczych.
    A znowu gdzieś stał taki śmieszny domek podobny do tego w Orłowie przy szkole kolejarzy.
    To wszystko zostało za komuny zburzone.

    • 0 1

  • czy razem z przychodnią na Wałowej (4)

    Wpisano na listę zabytków maszyny zabiegowe?

    • 83 4

    • A czy (1)

      Obsługa jest również zabytkowa? Ale pytanie jest retoryczne...

      • 7 0

      • Jesli obsluga ma więcej niż 50 lat to tak, jest zabytkiem.

        Wiem, bo tez już podlegam ochronie konserwatorskiej i bez zezwolenia Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków nie wolno mnie wywozić za granicę (np. na wycieczkę na Hawaje) ani remontować (przed każdym badaniem lekarz musi uzyskać zezwolenie na ingerencję w integralność mojej tkanki).

        • 2 0

    • Tak, dotyczy wszystkiego. Teraz przy wejsciu kupujesz bilet i dostajesz specjalne kapcie...

      • 7 0

    • Nie wiem o jakich maszynach mowisz

      oddzial fizjoterapii jest dobrze wyposażony i kadra jest OK, mają też np. fibroscan więc chyba tak napisałeś bo napisac coś chciałeś "smiesznego" no ale może chodziło Ci o fotel w gabinecie badania oczu medycyna pracy to fakt, jest zabytkowy

      • 8 1

  • Taki sam budynek dworcowy niszczeje w Wieżycy

    Żukago zagospodrowalo, wyremontwano.

    • 6 0

  • w Gdańsku zdewastowano lub całkowicie rozebrano wiele cennych zabytków i nikt na to nie zwraca uwagi (4)

    Na przykład po wojnie zachowało się w idealnym stanie piękne targowisko we Wrzeszczu, przy Manhattanie, do dzisiaj stoi tam fontanna targowiska a z drugiej strony budyneczek kierownika targowiska z WC. Ten budyneczek zachowany został w idealnym stanie, wejście do WC było w przyziemiu od strony Oliwy, później zrobiono w nim kantor a budyneczek oszpecono.

    Weźmy np tylko samą dyżurkę ochrony przy wjeździe do UCK od ul Dębinki z 1900 roku - zdewastowana jako zabytek z bankomatem w ścianie włącznie.

    To tylko dwa z malutkich przykładów zbrodniczych wprost działań władz.

    • 49 8

    • "Kierownik targowiska z WC"

      to tytuł idealnie podsumowujący funkcję prezydenta Gdańska

      • 2 1

    • Wiesz, warto byłoby (2)

      Choć trochę wiedzieć o czym się pisze. Idź sprawdzić co było w miejscu Manhattanu bo tak jak masz rację co ogółu zjawiska, tak utopisz każdą argumentację taką nieznajomością rzeczy.

      • 10 4

      • W miejscu Manhattanu był szeroko pojęty syf

        Resztki zabudowy i błotnisty parking przed "dolarowcem". Taka wyspa nie wiadomo czego.

        • 6 3

      • Naucz się czytać ze zrozumieniem

        Na miejscu Manhattanu w części stały kamienice przy ulicy odgradzającej je od omawianego rynku / targowiska a w nich była m.in Restauracja "Pod Kominkiem" z dancingiem w której bywałem.

        Targowisko o którym wspomniałem, jego teren, istnieje do dzisiaj, ale istnieje tylko jako w swojej dawnej lokalizacji z jednej strony stoi Manhattan frontem od ulicy Grunwaldzkiej a z drugiej strony masz chodnik i przystanki autobusowe też oczywiście przy grunwaldzkiej.

        • 4 5

  • Jest dużo bardzo pięknych zabytków w Gdańsku (10)

    Moi drodzy i kochani które na Cito potrzebują interwencji bo za chwilę będzie miejsce na nową deweloperską zabudowę. Można stworzyć taką listę.

    • 52 10

    • Sven

      Dlaczego masz taką dziwną manierę zwracania się do innych moi drodzy kochani ?
      Czy to jakieś natręctwo?
      Może i wygląda to kulturalnie ale gdy używasz tego w każdym komentarzu, to przestaje to interesujące, Czyżbyś był jakąś zakamuflowaną opcją zniewieściałych facetów ?

      • 1 0

    • (1)

      szkoda ze tylko niemieckie sie chroni, obecnie pilnie na liste zabytkow wpisac trzeba dworzec pks i zieleniak

      • 2 4

      • dorzucilbym jeszcze not

        • 0 1

    • Na zabudowę?

      Raczej na darmowe klepisko do parkowania.

      • 1 0

    • za przychodnią była cenna hala ... była (2)

      • 8 2

      • hala za przychdonią.. (1)

        ...tak była ale ważny jest deweloper a nie historyczne budynki miasta.

        • 5 2

        • szajba odbija wam z tymi zabytkami ... już niedługo całe miasto zabytkujecie?

          w Skandynawii mają zdrowe podejście do zabytków ... jak coś nie było przebudowywane przez ostatnie 100lat - to może być zaklasyfikowane jako zabytek ... w przeciwnym razie nie podlega ścisłej ochronie !!!

          • 3 2

    • U nas w gdyni to byle kosciol to zabytek.

      Byle lapke do tej złej uni europejskiej po kase wyciagnac

      • 5 1

    • W magistracie już dawno maja taką (1)

      listę. Nazywają ją testamentem...

      • 5 4

      • Chyba w dziale PR na Nowogrodzkiej

        Razem z innymi instrukcjami, jak paplanie o nieistniejących medialnych wojenkach...

        • 3 2

  • (2)

    Piękne dworce są na tej magistrali węglowej, szkoda ,że obecnie cześć z nich są w złym stanie...

    • 50 0

    • Wieżyca najlepszym tego przykładem. (1)

      Bliźniaczy budynek do tego z Kacka. Jak można było doprowadzić budynek do totalnej ruiny w samym centrum zagłębia turystycznego Szwajcarii Kaszubskiej, wie tylko PKP...

      • 8 0

      • Niestety, jak widać , można było....

        Tak poza tym , budynek stacji kolejowej w Wieżycy grał w filmie Gdańsk 1939.
        Był stacją kolejową, posterunkiem celnym w Szymankowie

        Poza tym to przecież ważna stacja nie tylko zimą dla narciarzy przyjeżdżających na narty ale także latem dla letnich turystów
        Miejscowi także korzystają z tego przystanku .....

        • 3 0

  • Super, że gdańska perła architektury ekspresjonistycznej zyskała godne sąsiedztwo w postaci bastionu wałowa, nie? (3)

    • 11 2

    • To taki współczesny odpowiednik architektury ekspresjonistycznej:)

      • 1 0

    • Dokładnie (1)

      • 1 0

      • Co, dokładnie?

        • 0 1

  • Gdynia tak sie reklamuje.

    A tam zero prestiżu.

    • 4 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

20 zł
spacer

Vivat Gdańsk! Rekonstrukcje historyczne na Górze Gradowej

pokaz, spacer

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Katalog.trojmiasto.pl - Muzea

Sprawdź się

Sprawdź się

Ile lat ma Gdynia?

 

Najczęściej czytane