• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Dwa kolejne obiekty z Trójmiasta w rejestrze zabytków

Rafał Borowski
4 lipca 2019 (artykuł sprzed 4 lat) 
Stacja kolejowa Gdynia Wielki Kack. Stacja kolejowa Gdynia Wielki Kack.

Został wybudowany na przełomie lat 20. i 30. ubiegłego stulecia w związku z budową magistrali węglowej między Górnym Śląskiem a Gdynią. Do rejestru zabytków został właśnie wpisany zespół budynków stacji kolejowej na Wielkim Kacku. Natomiast kilka dni wcześniej do rejestru trafił największy i najnowocześniejszy budynek wzniesiony w Wolnym Mieście Gdańsku, czyli obecna przychodnia przy ul. Wałowej 27.



Jak wiele zabytków swojego miasta byłbyś w stanie wymienić?

Wpisany do rejestru zabytków dworzec z Wielkiego Kacka składa się z kilku budynków: budynku dworcowego, magazynu ekspedycji towarowej, ustępu stacyjnego, budynku gospodarczego przy budynku dworcowym, domu zawiadowcy odcinka drogowego oraz magazynu zawiadowcy odcinka drogowego.

Został wzniesiony w latach 1929-1930, w związku z realizacją jednej z największych inwestycji międzywojennej Polski - magistrali węglowej, czyli linii kolejowej, która połączyła zagłębie węglowe na Górnym Śląsku z portem w Gdyni.

Element ważnej inwestycji II RP



- W 1920 r. zapadła decyzja o budowie portu gdyńskiego jako "Tymczasowego Portu Wojennego i Schroniska dla Rybaków". W związku z rozwojem portu w Gdyni i rosnącymi potrzebami transportowymi, sejm II Rzeczypospolitej przyjął ustawę o budowie nowej linii kolejowej, łączącej Górny Śląsk z portem w Gdyni. Magistrala węglowa umożliwiała uruchomienie ciężkiego transportu kolejowego ze Śląska oraz zapewniła niezależność polskiego transportu od Berlina i Wolnego Miasta Gdańska - wyjaśnia Marcin Tymiński, rzecznik prasowy Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Gdańsku.
Dworzec na Wielkim Kacku był jednym z "serii" jedenastu tego rodzaju obiektów, które wzniesiono według projektu architekta Bolesława Tatarczucha wzdłuż nowej linii kolejowej na odcinku między Bydgoszczą a Gdynią. Warto wspomnieć, że w granicach Trójmiasta znajduje się jeszcze jeden dworzec, zbudowany w ramach tej inwestycji - dworzec w Osowej.

Gdańska perła architektury ekspresjonistycznej



Przychodnia przy ul. Wałowej w Gdańsku. Przychodnia przy ul. Wałowej w Gdańsku.
Zespół dworcowy na Wielkim Kacku to nie jedyny obiekt z Trójmiasta, który w ostatnich dniach trafił do rejestru zabytków. W ubiegły piątek rejestr powiększył się o potężny, ceglany gmach przychodni, który góruje nad ul. Wałową w centrum Gdańska. To zdecydowanie najwspanialszy nad Motławą - i zresztą jeden z niewielu - przykład architektury ekspresjonistycznej.

Biorąc pod uwagę tragiczną historię Gdańska, kolejnym walorem gmachu jest fakt, że przetrwał on pożogę II wojny światowej bez szwanku. Sześciopiętrowy budynek przychodni został wybudowany w latach 1925-1927 i od zawsze służył ochronie zdrowia. Od momentu oddania do użytku do roku 1945 mieściła się tutaj Kasa Chorych (niem. Ortskrankenkasse), zaś w bocznym skrzydle znajdował się zakład balneologiczny.

- Ten obiekt posiada wysoką wartość historyczną jako największa i najbardziej nowoczesna inwestycja budowlana Wolnego Miasta Gdańska w okresie międzywojennym, zaprojektowana przez wybitnego, miejscowego architekta, odzwierciedlająca ważne przemiany w dziedzinie światowej architektury. Jest jednym z najbardziej znaczących dzieł gdańskiego modernizmu i najważniejszym w bogatym dorobku Adolfa Bielefelda. Wyróżnia się przede wszystkim ponadprzeciętnymi wartościami artystycznymi. Jest to okazały, bardzo reprezentatywny przykład ceglanego ekspresjonizmu - tłumaczy Marcin Tymiński.

Opinie (70) 3 zablokowane

  • Uczyć się od naszych ojców i dziadków

    Jaks ię pomyśli o realiach gospodarczych i technicznych możliwościach czasu lat 20 i 30 ubiegłego wieku i do odzisiaj widzi rozmach i dbałóść o szczegóły przy inwestycjach z tamtej epoki to tylko podziw i pokora do tego co się klepie dzisiaj w Polsce. Wtedy myśl projektanta i czyny wykonawców były na ówczesnym światowym poziomie a dzisiaj ? Daleko nam do tego. Zbiurokratyzowane zachowawcze myślenie tysięcy urzedników i decydentów pogłębia przepaść Polski pomiędzy naprawdę rozwijającymi się krajami z Azji czy Europy bo nie widzą potrzeb przyszłych za 50 czy 100 lat tylko działają aby załatać dziurę z ostatnich 50 lat. To co się dzisiaj buduje musi być naprawdę nowoczesne i trwałe aby potomni nas nie krytykowali za zaściankowość i brak znajomości co znaczy postęp w obecnych czasach.

    • 6 2

  • Gdańsk nie dba o zabytki.

    ile ich spłonęło przez ostatnie 20 lat? 1000 letni gród pod zarządem nieodpowiedzialnych pseudopostępowców się wykrwawia.

    • 11 3

  • .

    za mojego życia, ponad 50 letniego, ile pięknych kamienic popadło w ruinę i rozebrano

    • 9 1

  • Tez mi zabytki..wiejski dworzec i poniemiecka rudera..

    • 1 12

  • Kiedy wreszcie remont ? (1)

    Budynek przychodni od lat zasługuje na renowacje. Wewnątrz coś tam dłubano w ostatnich latach, ale ściany wyglądają bardzo kiepsko - liczne ślady po powojennych uzupełnieniach niespójne z całą resztą. Marna stolarka okienna.

    • 4 0

    • Gdy przejmie go prywatny inwestor i

      zrobi tam apartamenty po 25.000 za metr - bo takie są plany.....były już za budyniona

      • 1 1

  • Super, że gdańska perła architektury ekspresjonistycznej zyskała godne sąsiedztwo w postaci bastionu wałowa, nie? (3)

    • 11 2

    • Dokładnie (1)

      • 1 0

      • Co, dokładnie?

        • 0 1

    • To taki współczesny odpowiednik architektury ekspresjonistycznej:)

      • 1 0

  • a dworzec w Osowej nie jest zabytkiem?

    Dlaczego? Przecież to immanentnie bez sensu. :D

    • 6 0

  • no i ?

    uznaliście patałachy powiązane z WKZ gmach na Wałowej za zabytek dopiero teraz ? Ciekawe....hmm jak by to ująć - deweloper postawiał swoje kartony i zakończył w zasadzie inwestycję, to teraz macie wolną rękę nie... A co z otoczeniem i budynkami które były niszczone od lat celowo, bo w planach były te wieże ?

    • 3 2

  • Nowe zabytki haha.

    Zabytki są stare. Nowe wpisy :D

    • 5 0

  • dużo starsze deweloperzy wypalili.

    • 11 1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7 (2 opinie)

(2 opinie)
20 zł
spacer

Vivat Gdańsk! Rekonstrukcje historyczne na Górze Gradowej

pokaz, spacer

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Sprawdź się

Sprawdź się

Co znajdowało się wcześniej w miejscu, gdzie aktualnie znajduje się parking przy Centrum Handlowym Batory?

 

Najczęściej czytane