• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Dawna katastrofa na przejeździe w Przejazdowie. Gwóźdź do trumny wąskotorówki w Gdańsku

Maciej Naskręt
26 grudnia 2013 (artykuł sprzed 10 lat) 

Przypominamy kulisy zderzenia autokaru i kolejki wąskotorowej w Przejazdowie, w której zginęły cztery osoby, a aż 27 zostało rannych. Katastrofa przyczyniła się 40 lat temu do zamknięcia lewobrzeżnej części kolei wąskotorowej, która kursowała z Gdańska.



To było pogodne piątkowe popołudnie - 17 sierpnia 1973 roku. Autobus marki Jelcz (tzw. "ogórek") Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Słupsku jechał z ok. 30 osobami dzisiejszą drogą krajową nr 7 (Gdańsk - Elbląg). Pojazd zmierzał do Łeby, a pasażerami byli pracownicy Starachowickiej Fabryki Samochodów Ciężarowych. Autokar właśnie minął Koszwały i zbliżał się do rogatek Gdańska. Za kierownicą pojazdu siedział 32-letni Zbigniew Łubiński.

Chwilę wcześniej ze stacji Gdańsk Wąskotorowy przy ul. Zawodników zobacz na mapie Gdańska wyruszyła kolejka, której stacją docelową była miejscowość Cedry Wielkie. Po drodze pociąg miał się zatrzymać jeszcze w miejscowości Koszwały, ale niestety skład tam nie dotarł.

O godz. 17:28 na 10. kilometrze drogi do Gdańska - w miejscu obecnego Węzła Gdańsk Wschód zobacz na mapie Gdańska - kierowca autobusu wjechał na przejazd kolejowy. Nie minęło nawet pół sekundy, gdy w prawą część autokaru wjechał wagon motorowy i rozpruł poszycie samochodu.

Po wypadku rozpoczęła się akcja ratownicza. W ówczesnym czasie było to wyjątkowo trudne. Służby ratownicze nie posiadały przenośnych pił, czy rozwieraków do stali, a straż pożarna była przygotowana głównie do gaszenia pożarów. Ci pasażerowie, którzy wyszli z wypadku bez poważniejszych obrażeń, uwalniali gołymi rękami ciężej poszkodowanych i zakleszczonych towarzyszy podróży z wnętrza autokaru, jak i pociągu. Na ratunek poszkodowanym wyjechały karetki z Gdańska, Pruszcza Gdańskiego, a nawet Sopotu. Rannych przewożono do gdańskich szpitali.

Następnego dnia w lokalnej prasie pojawiły się apele m.in. do mieszkańców Trójmiasta, o oddawanie krwi osobom poszkodowanym w katastrofie.

Niestety w zderzeniu śmierć poniosły trzy pasażerki autokaru, mieszkanki Starachowic: 49-letnia Ewa Gałka, 13-letnia Maria Guzak, a także 42-letnia Janina Guzak. Wśród ofiar był także pracownik Stoczni Gdańskiej, Wacław Kieloch, który tego dnia podróżował kolejką wąskotorową. Lekarze naliczyli 27 osób rannych, w tym pięć ciężko. Cało z wypadku wyszedł kierowca autokaru.

Co było przyczyną katastrofy? Sprawę badała Komenda Powiatowa MO i Prokuratura Rejonowa w Pruszczu Gdańskim. Już na wstępnym etapie śledztwa ustalono, że kierowca doskonale znał drogę, na której doszło do wypadku. Być może rutyna spowodowała, że zbagatelizował znak ostrzegawczy o przejeździe kolejowym i wjechał na torowisko nie zachowując "szczególnej ostrożności".

Czy podróżowałeś kiedykolwiek koleją wąskotorową?

Od początku lat 70 trwała dyskusja na temat przyszłości Gdańskiej Kolei Dojazdowej. Już w pierwszych latach tej dekady chciano likwidować jej lewobrzeżną część, ale mieszkańcy przekonywali ówczesnego zarządcę linii - Dyrekcję Okręgową Kolei Państwowych - o jej dużym znaczeniu dla Żuław. Jednak po katastrofie w Przejazdowie rozgorzała na nowo dyskusja na temat losów linii, ale tym razem głos mieszkańców, w wyniku sierpniowej tragedii, nie był już tak donośny.

Miesiąc po wypadku w Przejazdowie zapadła decyzja o zawieszeniu kursów lewobrzeżnej względem Wisły Gdańskiej Kolei Dojazdowej. Ostatecznie składy wąskotorowe przestały kursować z Gdańska 31 grudnia 1973 r. Tym samym za klika dni minie 40 lat od tego wydarzenia.

Ustalono, że pracownicy zostaną zatrudnieni m.in. w składach opału przy obsłudze normalnotorowych parowozów, a plac (m.in. przy ul. Zawodników) po dawnej stacji trafi w ręce Państwowej Komunikacji Autobusowej. Mieszkańcom okolicznych miejscowości zaproponowano w zastępstwie kolei autobusy podmiejskie.

Gdańska Kolej Dojazdowa

Dziś to już nieistniejąca linia kolei wąskotorowej (750 mm) na obszarze Gdańska i powiatu gdańskiego nazywana też Lewobrzeżną Żuławską Koleją Dojazdową. Linia powstała na Żuławach w ekspresowym tempie. Tylko w 1905 r. połączono takie miejscowości, jak Cedry Wielkie, Koszwały, Świbno, a także Gdańsk.

W okresie międzywojennym, pod rządami Zachodniopruskiej Spółki Małych Kolei, koleją wąskotorową można było dojechać pociągiem pospiesznym z Gdańska do Malborka przez m.in. Nowy Dwór Gdański.

W okresie II Wojny Światowej linia została uszkodzona na wielu odcinkach. Połączenia przywrócono dopiero w 1948 r. Wiosną 1965 obsługę pociągów pasażerskich przejęły wagony motorowe zbudowane w warsztatach w Lisewie i kolejka zaczęła przeżywać swój renesans. Z kolei w 1971 r. zawieszono w wyniku błędnej polityki transportowej kursowanie pociągów na odcinkach Koszwały - Lewy Brzeg Wisły i Prawy Brzeg Wisły - Stegna, a w 1974 roku zlikwidowano całą lewobrzeżną (gdańską) część sieci.

Dziękuję za pomoc w przygotowaniu artykułu Grzegorzowi Fey.
Źródło: Dziennik Bałtycki, wydanie z 18 i 19 sierpnia 1973 r.; Głos Wybrzeża, wydanie z 20 sierpnia 1973 r.

Opinie (121) ponad 10 zablokowanych

  • słoiki (16)

    osoby niezameldowane w gdansku powinny placic za komunikacje podwojnie :)

    • 25 26

    • a Ty potrojnie (11)

      Bo przez Twoje mieszczańskie lenistwo musimy ściągać ludzi z innych miast.

      I jak bedziesz planował wakacje, nie zapomnij płacić podwójnie bo tam bedziesz deklem od tych słoików, o których piszesz...

      • 21 9

      • nie szczekaj (10)

        nie szczekaj na mnie oderwany od pługa sloiku :) nie pojechales do mamusi po sloiczki ?

        • 12 19

        • Mieszkam w centrum Wrzeszcza (8)

          Wiec dla mnie to Ty jesteś deklem od słoika bo pewnie mieszkasz w centrum Przejazdowa:)
          Te słoiki, te słoiki maja w sobie więcej POLSKOSCI, niż Ty gamoniu.

          Chociaż z tym szczekaniem to jakbyś był z Oruni bo u nas w mieście ludzie to nazywają mówieniem...

          • 14 7

          • mieszkasz w centrum Wrzeszcza (7)

            a przyjechałeś skąd?
            Ja kupiłem mieszkanie w bloku, w którym 80% to właśnie słoiki z Mław, Bartoszyc, Słupska i innych wichur... Obecnie pusto na osiedlu, bo słoiki pojechały na święta do mam po pierogi.

            • 6 6

            • A ja pochodzę z" okolicy szlacheckiej" ziemi łomżyńskiej. I jestem z tego dumny. Może i mój dziad krowy pasał, ale szlachcic na zagrodzie równy wojewodzie. A pasał, bo prarobki pouciekały do miasta.

              • 1 1

            • jeżel uważasz, że ktoś jadąc do rodziny staje się słoikiem (3)

              to nie mamy o czym gadać. Zresztą - oryginalni Gdańszczanie to byli tu ostatnio przed ruskim "wyzwoleniem". Twój dziadek gdzie gęsi pasał?

              • 8 3

              • (2)

                pasał te gęsi razem z twoją babcią w Krużewnikach, a twój dziadek obgryzał ze złości paznokcie od nóg widząc to. Pasuje ci słoiku?

                • 2 5

              • najbardziej ty mi nie pasujesz "antysłoiku" i twoja gęba. Tak nieładnie wygląda... Nauczyłby cię kto kultury, ale chyba batogiem.

                • 0 3

              • daj sobie na luz cebulaku

                • 2 0

            • (1)

              GDN Siedlce - u mnie na osiedlu to samo. Parkingi puste, czereśniaki wyjechały do swoich rodzinnych wioch sprawdzić, czy krowa u ojca w oborze ludzkim głosem przemówi. U mnie zaraza z kujawsko-pomorskiego się zalęgła

              • 4 3

              • pozostaje sie cieszyc że nie ma GLE i GWE albo GPU w pobliżu bo by istna oranżeria była...

                • 2 1

        • hahaha

          kolejny frajer leczący kompleksy kosztem innych ;)

          • 15 5

    • NLI, CWS, NEB i inni (2)

      jeżdżą na ubezpieczeniu rodziców. To fajni, normalni ludzie, których życie rzuciło daleko od domu...Wierzcie mi, chcieliby mieszkać tam gdzie chcą ale mieszkają tam gdzie muszą. Wielu z nich jeszcze nie dorosło do emigracji bo starzy rodzice..., siostra w zagrożonej ciąży itp., itd...Ot takie buraki (fajne) wyrwane z domu z korzeniami...
      A my, tutejsi, rodzice na Przymorzu a my prawie w Kowalach (gmina Kolbudy żeby nie było) w czy jesteśmy lepsi???

      • 1 3

      • ?

        Co to za rejestracje NLI? CWS? Zobacz dokładnie a potem pisz.

        • 1 0

      • ?

        Co to za rejestracje NLI? CWS? Zobacz dokładnie a potem pisz.

        • 1 0

    • i jeszcze dodatkowy podatek

      za buty pozostawiane przed drzwiami

      • 2 1

  • Reaktywować natychmiast z powodu

    Doskonały transport kierunek mierzeja wiślana .
    wspaniała atrakcja turystyczna i to na miarę europejską .
    można to zrobić za pieniądze unijne .

    • 4 0

  • Waskotorowka.

    Pamietam jak do Gdanska przyjezdzaly kobiety z pobliskich wsi przywozac na sprzedaz mleko,jaja,drob.Czekaly juz na nie przekupki ,ktore kupowaly od nich towar potem sprzedajac przed "Gdanska Hala".Czasami udawalo kupic sie cos innym osobom,ale to byla rzadkosc.

    • 3 0

  • W 1952 kolejka waskotorowa w gdansku przy elblaskiej ruszylismy 120 junakow sluzba polsce do serowa nad wisla-zdarzylo sie ze lokomotywa stanela pod lekka gorka i ani rusz-junacy z wigorem popchneli sklad pociagu i do przodu do serowa do brygady.

    • 2 1

  • Kononowicz dobrze mówił że wkrótce "nie będzie niczego" (14)

    • 143 13

    • "W Polsce nic sie nie opłaca" - takim tokiem myślenia wkrótce nic nie zostanie .... dorobek naszych dziadków szlag tra (7)

      • 113 7

      • eeeeeeetam wiele rzeczy się oplaca w dzisiejszych czasach

        np. taki pge arena. czystą przyjemnością jest tam topić pieniądze podatnika zamiast w produkującej statki stoczni. sądzę że załoga pge arena ma znacznie wyższe zarobki niż miała załoga stoczni. albo ecs. czy nie lepiej sfinansować zarobki załogi ecsu niż wyrzucać pieniądze na sprzątanie miasta, czyli wedlug urzędników w błoto. trzeba patrzeć na rzeczywistość bardziej optymistycznie.............

        • 3 0

      • Super! Linie kolejowe zbudowane przez niemieckie firmy... (4)

        Wykorzystywane później do transportu więźniów do Sztutowa... To najprawdziwszy dorobek naszych dziadków... Pytanie, jakich Ty masz dziadków?

        • 9 19

        • (3)

          Idąc Twoim tokiem rozumowania musieli byśmy zlikwidować 100% głównych linii kolejowych, ponieważ właśnie nimi szły transporty do Auschwitz, oraz innych obozów koncentracyjnych i pracy. Rozumiem, że SKM też nie jeździsz.

          PS. tramwaje też Niemcy budowali.

          • 19 4

          • Trolejbusy w Gdyni to też niemiecka inwestycja z czasów "Gotenhafen"

            • 5 0

          • dorobek naszych dziadków szlag trafi (1)

            Taka była wypowiedź mojego przedmówcy. Jak byś ją przeczytał w całości i ze zrozumieniem, a następnie moją wypowiedź domyśliłbyś się iż mój wpis jest pewnego rodzaju aluzją... Idąc moim tokiem myślenia - tory zostały wyprodukowane przez firmę z Niemiec (właściciela cukrowni na żuławach) potem wykorzystywane do transportów. Więc wątpię iż należy nazywać je dorobkiem naszych dziadków. Czy jest to dla Ciebie jasne teraz? Pozdrawiam

            • 3 9

            • Na terenie Wielkich Żuław według niemieckiego spisu narodowego z 1910r Polaków było 1200, co stanowi 2,8% ludności, więc się nie dziw że to Niemcy budowali tam kolej, a dziadków w większość ludzi ma kochanych.
              Poza tym jak ktoś buduje tory to myślę, że w 100% z przeznaczeniem do transportów, bo chyba nie miałeś na myśli tego, że właściciel cukrowni w 1905r wybudował kolej z myślą o transportach więźniów podczas II WŚ nie wiedząc pewnie, że za dziewięć lat wybuchnie dopiero pierwsza?

              • 4 1

      • taki to kraj

        Tak masz rację w Polsce nigdy nic się nie opłacało a pamiętam lata 1950-60, teraz tez nawet chleba piec to się nie opłaca.

        • 18 2

    • no to, co - skoro taki biznes (3)

      to sprzedajesz co masz i inwestuejsz?

      • 1 3

      • re: no to, co - skoro taki biznes (2)

        to sprzedajesz co masz i inwestujesz?

        Jakbyś uważnie przeczytał, to byś wiedział że na tą skalę jest to inwestycja dla Gminy a nawet kilku gmin. Miasta, Urzędu Marszałkowskiego. Bo przynosi korzyści w skali globalnej całej gminie. Przyciąga turystów tak jak gdzie indziej kompleks przedwojennych bunkrów na Wale Pomorskim czy gród w Biskupinie.

        Inwestycje w przystanie żeglarskie Pętli Żuławskiej spowodowały ogromny wzrost turystycznego ruchu wodnego, powstanie czterech kolejnych prywatnych przystani żeglarskich, powstanie kilku nowych firm czarterowych i rozbudowę dotychczas funkcjonujących, które zainwestowały w jachty motorowe (akurat produkcja jednej firmy zlokalizowana jest na Żuławach). Nastąpiło to tylko w ciągu jednego roku po oddaniu przystani do użytku. Spowodowało ogromny wzrost rozpoznawania słowa Żuławy dzięki dużej reklamie i promocji a także wzrost zainteresowania całym regionem. A program rozbudowy się jeszcze nie skończył, teraz powstają przystanie w Rybinie i w Katach Rybackich.

        • 3 0

        • wiecznie oczukujecie, ze panstwo za was wszystko rozwiaze, a potem macie pretensje, ze jest zle (1)

          skoro uwazasz, ze to tak zloty biznes, to czemu w to sam nie zainwestujesz, tylko oczekujesz, ze zrobi to za Ciebie urzednik?!

          • 1 4

          • nie, nie, nie oczekiwaliśmy ecsu i bursztynowego nocnika,

            urzędnicy to nam wcisnęli. a my oczekujemy że za nasze pieniądze będą realizowane nasze zachcianki a nie zachcianki urzędników, czyli państwa.
            nic nie rozumiesz z wpisów ludzi, maja jakieś marzenia i chcieliby realizować a ty im zarzucasz że za "państwowe" pieniądze. tak bo to ich pieniądze a żaden urzędnik nie powinien mieć prawa realizacji swoich pomysłów za pieniądze wyborców. przemyśl to.

            • 4 0

    • Jadąc samochodem czesto widzę stare szyny kolei wąskotorowej szczególnie w okolicach Malborka, Elbląga (1)

      Dlaczego tamtędy już nic nie jeździ ??

      • 87 4

      • bo starostwo w Malborku ma ważniejsze problemy i tylko zamek a te tory które widzisz zlikwidowało samemu !

        • 17 0

  • A nową kolej jedyną budowaną w Polsce (4)

    po 40 latach chce wstrzymać jeden pazerny profesor. Dlaczego tym nikt się nie oburza, tylko żal Wam tego czego nie ma.

    • 24 10

    • (1)

      Jakby Ci zbudowali kolejke pod oknem to bys pewnie skakal z radosci, ze sie miasto rozwija!

      • 4 2

      • nie "buduje" a odbudowuje. Taki inteligent jak "profesor" i nie widział śladów dawnej kolejki. Mało tego - 2008 rok zabudowy działki to już pan profesor doskonale wiedział, ze dostanie pieniążki za kupioną działeczkę. I tak właśnie wygląda ta tworzona na znajomościach "nowa arystokracja finansowa".

        • 3 0

    • chamstwo (1)

      Ciekawe ile masz lat??Czy chcecie juz zabrać nam nasze wspomnienia?Powinno wam być przykro ze coś takiego nie przeżywaliście, było biednie ale fajnie a teraz tylko macie biednie

      • 5 4

      • I jak Święta?

        Wszystkiego najlepszego w 2014r.

        • 1 1

  • Ankieta jak zwykle powala (1)

    Ja akurat podróżowałem wąskotorówką tylko jeden raz na trasie Kwidzyn (Mareza) - Korzeniewo i nie wiem co mam w tym wypadku zaznaczyć?

    • 61 3

    • KowalewPleszew

      Ja jechałem wąskotorówką w z Kowalewa do Pleszewa (Wielkopolska) i też nie mam co zaznaczyć.

      • 3 0

  • waskotorówka

    Często jako dziecko w sobotę jezdziłam kolejką do swojej babci do Wiśliny. Fajna to byla podróż.

    • 5 0

  • Ludzie nie prowokować Budynia takimi tekstami

    mało to trzeba żeby wpitzielił następne 500 mln na jakiś
    bezsensowny wydatek typu restauracja Gdańskiej Kolei Dojazdowej?

    • 1 9

  • :-)

    Może i dobrze bo dziś kursowały by te pudełka ze zdjęcia po lekkiej modernizacji jak na skm

    • 0 1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Sprawdź się

Sprawdź się

W czasie II wojny światowej niemieckie wojska wykorzystywały Twierdzę Wisłoujście jako:

 

Najczęściej czytane