• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Czy Dąbrowszczacy znikną z mapy Gdańska?

Rafał Borowski
14 lutego 2017 (artykuł sprzed 7 lat) 
Dąbrowszczacy składają przysięgę na wierność rządowi Republiki Hiszpańskiej. Dąbrowszczacy składają przysięgę na wierność rządowi Republiki Hiszpańskiej.

Czy ul. Dąbrowszczaków zobacz na mapie Gdańska na Przymorzu zmieni swoją nazwę? Wnioskuje o to Stowarzyszenie Federacja Młodzieży Walczącej, której członkowie uważają, że nie powinno się gloryfikować żołnierzy walczących po stronie wojsk republikańskich w wojnie domowej w Hiszpanii w latach 1936-1939. Propozycja podzieliła zarówno historyków, jak i mieszkańców ulicy.



W grudniu ubiegłego roku do Rady Miasta Gdańska wpłynął wniosek dotyczący propozycji zmiany nazw trzech ulic: Ludwika Waryńskiego zobacz na mapie Gdańska we Wrzeszczu, Dąbrowszczaków zobacz na mapie Gdańska na Przymorzu oraz Mariana Buczka zobacz na mapie Gdańska na Chełmie. Jego autorem jest Stowarzyszenie Federacja Młodzieży Walczącej, kultywujące tradycje młodzieżowej organizacji opozycyjnej z okresu PRL.

Autorzy wniosku argumentują, że wskazani patroni podlegają zapisom uchwalonej w kwietniu 2016 roku ustawy o dekomunizacji przestrzeni publicznej. Zgodnie z jej treścią, nazwy ulic i placów nie mogą upamiętniać osób, organizacji, wydarzeń czy dat, które symbolizują komunizm lub inny ustrój totalitarny.

- Nazwy ulic, placów, skwerów noszących imiona zniesławionych działaczy komunistycznych nadal przypominają o czasach, w których gwałcono prawa jednostki w imię "jedynych i słusznych" ideałów. Gdańsk jest miastem szczególnym i wyjątkowym, który położył fundamenty pod nową rzeczywistość Polski. Mając na uwadze prawdę historyczną i absolutną konieczność oddania hołdu bohaterom tych czasów nie godzi się (...) kultywować i upamiętniać osoby niegodne tego miana - widnieje w uzasadnieniu wniosku.
Czytaj także: Muszą zniknąć ostatnie nazwy ulic z czasów PRL

Na nowych patronów gdańskich ulic FMW proponuje Annę Walentynowicz (w miejsce Waryńskiego), Ryszarda Kuklińskiego (w miejsce Dąbrowszczaków) i Antoniego Browarczyka (w miejsce Buczka). Wnioskodawcy proszą, aby w razie odrzucenia ich propozycji, nadać imiona zaproponowanych osób innym ulicom.

Mieszkańcy ul. Dąbrowszczaków w Gdańsku nie chcą zmiany patrona



Dotychczas największe kontrowersje wywołała propozycja zmiana nazwy ul. Dąbrowszczaków. Kim byli Dąbrowszczacy? To ok. 5 tys. Polaków tworzących XIII Brygadę Międzynarodową im. Jarosława Dąbrowskiego, którzy walczyli w czasie wojny domowej w Hiszpanii w latach 1936-1939 po stronie rządu republikańskiego przeciwko faszystowskiej rebelii pod dowództwem gen. Francisco Franco.

Czy warto zmienić nazwę ulicy Dąbrowszczaków?

Mieszkańcy ul. Dąbrowszczaków w większości są przeciwni usunięciu z szyldów dotychczasowych patronów i planują wystosować w tym celu petycję do władz Gdańska i wojewody pomorskiego.

- Większość sąsiadów, z którymi rozmawiałem, jest przeciwna propozycji. Z różnych względów. Jedni uważają, że Dąbrowszczacy walczyli w słusznej sprawie i tym samym zasługują na upamiętnienie. Inni nie chcą ponosić kosztów związanych z ewentualną zmianą, tj. wymiany dokumentów, pieczątek czy przemalowania elewacji. Jeszcze inni po prostu przyzwyczaili się do obecnej nazwy - mówi Marcin Gajewski, mieszkaniec ul. Dąbrowszczaków.
Wspomnianą petycję przygotowują działacze trzech organizacji: partii Razem, stowarzyszenia Lepszy Gdańsk oraz Ruchu Sprawiedliwości Społecznej Piotra Ikonowicza. W ubiegłym tygodniu zorganizowali oni także otwarte spotkanie w osiedlowym klubie "Piastuś", podczas którego przekonywali mieszkańców Przymorza, że pomysł zmiany nazwy ul. Dąbrowszczaków jest niesłuszny.

- W naszej opinii, Dąbrowszczacy nie podlegają pod zapisy ustawy dekomunizacyjnej, bo po prostu nie propagują ustroju totalitarnego - przekonuje Przemysław Kmieciak ze Stowarzyszenia Lepszy Gdańsk. - Na całym świecie żołnierze Brygad Międzynarodowych, w tym i Dąbrowszczacy, są powszechnie postrzegani jako osoby, które walczyły z faszyzmem. Nigdzie na świecie nie ma ustawowego zakazu nazywania ulic imieniem żołnierzy Brygad Międzynarodowych. Proponowany w Polsce zakaz byłby ewenementem prawnym na skalę międzynarodową. Poza tym, żołnierze brygady Dąbrowskiego służyli w armii hiszpańskiej i nie mogą być kojarzeni z ustrojem totalitarnym, który panował wówczas w Związku Radzieckim. Hiszpania lat 30. nie była państwem totalitarnym.
Obrońcy Dąbrowszczaków powołują się na szereg fachowych historyków, którzy podzielają ich opinię. Wśród nich znajdują się prof. Paweł Machcewicz, dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku czy prof. Andrzej Paczkowski.

Przy ul. Dąbrowszczaków na Przymorzu mieszka ponad 2 tys. osób. Przy ul. Dąbrowszczaków na Przymorzu mieszka ponad 2 tys. osób.

Historia Dąbrowszczaków dzieli historyków



Odmienne zdanie na temat Dąbrowszczaków reprezentuje Instytut Pamięci Narodowej, który opublikował we wtorek oficjalne oświadczenie na temat ich historii. Zdaniem historyków IPN-u, Dąbrowszczacy walczyli o przekształcenie Hiszpanii na modłę stalinowską.

- Uważamy, że Dąbrowszczacy nie zasługują na formę upamiętniania (bądź uhonorowania) jaką jest patronowanie ulicy. Dąbrowszczacy w czasie wojny domowej w Hiszpanii (1936-1939) walczyli o budowę państwa stalinowskiego. Z ich szeregów wywodzili się aktywiści komunistyczni (m. in. Bolesław Mołojec, Eugeniusz Szyr, Karol Świerczewski) działający na szkodę polskiej niepodległości i demokracji. Żadne argumenty relatywizujące ich działalność (np. że nie wszyscy byli komunistami) nie zmienią faktu, że jako grupa służyli zbrodniczej ideologii komunistycznej - napisano w oświadczeniu IPN.
Lewica nie zgadza się na stosowanie odpowiedzialności zbiorowej

Działacze lewicowi potwierdzają, że wśród Dąbrowszczaków byli komuniści i agenci radzieckiego wywiadu, ale nie zgadzają się na stosowanie wobec wszystkich polskich ochotników XIII Brygady Międzynarodowej im. Jarosława Dąbrowskiego odpowiedzialności zbiorowej.

- Oczywiście, wśród Dąbrowszczaków byli komuniści, łącznie ok. 40 proc. Ale oprócz komunistów były tam również osoby z innych środowisk, np. działacze związkowi, socjaliści, działacze organizacji żydowskich, byli tam nawet członkowie organizacji sanacyjnych. Były to najprzeróżniejsze środowiska, które łączyła niechęć do faszyzmu i chęć obrony republiki przed tym zagrożeniem. Piętnowanie 5 tys. żołnierzy za czyny i postawę garstki z nich jest stosowaniem niesprawiedliwej odpowiedzialności zbiorowej - ripostuje Kmieciak.
Dąbrowszczacy po bitwie pod Gudalajara. Dąbrowszczacy po bitwie pod Gudalajara.

Zbrodni wojennych nie udowodniono, ale paszporty odebrano



Pomimo 70 lat wnikliwych badań na temat historii wojny domowej w Hiszpanii, do dziś nie udowodniono Dąbrowszczakom udziału w żadnej zbrodni wojennej.

- Nie ma ani jednego przypadku w historii wojny hiszpańskiej, co więcej - nie ma nawet poszlak wskazujących, że Dąbrowszczacy mogli jako formacja uczestniczyć w jakichkolwiek zbrodniach wojennych w Hiszpanii. Należy jasno to podkreślić, że 70 lat badań nad historią wojny hiszpańskiej i dotąd nie znaleziono ani jednego takiego przypadku. Oczywiście, wojna hiszpańska była pełna różnego rodzaju zbrodni i masakr, ale w ani jednym z tych wydarzeń nie brali udziału Dąbrowszczacy - zapewnia Kmieciak.
Historycy IPN zwracają z kolei uwagę na to, że wielu Dąbrowszczaków wzięło później udział w budowaniu systemu komunistycznego nad Wisłą oraz iż II Rzeczpospolita pozbawiła ich obywatelstwa polskiego. Warto jednak wspomnieć, że mimo tego niektórzy Dąbrowszczacy wzięli później udział w Kampanii Wrześniowej czy wstąpili do Polskich Sił zbrojnych na Zachodzie.

- Rzeczpospolita Polska pozbawiła ich obywatelstwa polskiego (...). W latach wojny jako tzw. "hiszpanie" stali się zapleczem kadrowym dla powstających w centralnej Polsce oddziałów komunistycznej Gwardii Ludowej PPR. Jej pierwszym dowódcą był "hiszpan", przeszkolony w ZSRS dywersant Bolesław Mołojec - jeden z dowódców Brygady im. Dąbrowskiego w 1938 roku. Jako "dąbrowszczacy" stali się częścią propagandowego mitu w okresie PRL, głoszącego, iż komuniści w różnych krajach świata walczyli o wyzwolenie "narodowe i społeczne", przy pełnym przemilczeniu ich dążeń do rozszerzenia systemu stalinowskiego i zasięgu totalitarnego ZSRS na inne kraje Europy - napisano w dalszej części wtorkowego oświadczenia IPN.

Władze Gdańska dystansują się od pomysłu zmiany nazwy ulicy Dąbrowszczaków



Szanse na usunięcie Dąbrowszczaków z przestrzeni publicznej Gdańska i zastąpienia ich gen. Ryszardem Kuklińskim są niewielkie. Władze miasta z dystansem odnoszą się do inicjatywy Stowarzyszenia Federacji Młodzieży Walczącej.

- Jeśli chodzi o moją wstępną opinię, to chciałbym zauważyć, że oceny historyków na temat tego, kim byli Dąbrowszczacy, są rozbieżne i niejednoznaczne, a ich czyn zbrojny cieszy się uznaniem Hiszpanów. Argumentuje się, że wśród nich byli nie tylko komuniści, a nie można stosować odpowiedzialności zbiorowej. Mieszkańcy są zdecydowanie przeciwni zmianie nazwy ulicy, a jeśli już miałaby nastąpić zmiana nazwy, to chcą nazwy neutralnej, niezwiązanej z żadną z osób historycznych - informuje Marek Bumblis, przewodniczący Komisji Kultury i Promocji w Radzie Miasta Gdańska.

Dąbrowszczaków Gdańsk - głosowanie w ciągu najbliższych miesięcy



Los Dąbrowszczaków rozstrzygnie się w tym roku. Władze Gdańska nie precyzują jednak, kiedy dokładnie radni przeprowadzą głosowanie w tej sprawie.

- Dalsza procedura wynika bezpośrednio z istniejącej uchwały Rady Miasta Gdańska z dnia 27 marca 2014 roku ws. zasad stosowanych przy nadawaniu nazw ulicom, placom i innym terenowym obiektom publicznym oraz drogom zewnętrznym w Gdańsku. Przewodniczący RMG skierował wniosek do prezydenta Miasta Gdańska do zaopiniowania. O to samo na styczniowym posiedzeniu poprosiła komisja kultury RMG. Wnioski będą rozpatrywane bez pośpiechu w tym roku - dodaje Bumblis.

Opinie (354) ponad 20 zablokowanych

  • Proponuję ul. Dąbrowszczaków im. Lenina

    • 16 15

  • (3)

    Co im Waryński zawinił?

    • 29 13

    • (1)

      No skąd te minusy? Co komu winien Waryński? Przecież nie był komunistą ani zbrodniarzem żadnym!

      • 8 4

      • Czerwoną dżumę wprowadzał.

        • 0 7

    • edukował chłopów i robotników że szatan to kościół, karbowy i Pan Dziedzic

      za to musiał zginać i za to go dziś obszcz*ją i zdyfamują

      • 5 1

  • A co z Franciszkiem Zubrzyckim? (2)

    Jest patronem niewielkiej uliczki w górnym Wrzeszczu

    • 12 3

    • A co z niejakim Kunickim,komuchem (1)

      Ul Kunickiego boczna od Legionów na granicy Zaspy.

      • 1 1

      • a co z Mickiewiczem Adam mu było na imię

        wszak to pierwszy redaktor Trybuny Ludów

        • 2 1

  • Hehe komedianci z razem jak zwykle po stronie czerwonych

    • 18 28

  • Precz z lewakami!

    • 18 36

  • Ci młodzi walczący spieprzaliby gdzie pieprz rośnie gdyby tylko nastąpiło jakieś zagrożenie. (5)

    Ponieważ żyją w puchu mogą sobie walczyć chociaż z nazwami ulic. Są żałośni.

    • 61 17

    • (2)

      Za to Ty jesteś wybitny i zbroisz się przed najeźdźcami, żeby bronić ojczyzny, której nawet nie szanujesz.

      • 6 13

      • (1)

        kraju silnego gospodarczo i związanego z zachodem nikt nie ruszy. przez 8 lat byliśmy na tej drodze, teraz rosyjska v kolumna u władzy wszystko niweczy

        • 10 6

        • Rosyjscy patrioci z PiS-u już się o to postarają

          Robią wszystko, czego putin mógłby pragnąć. A wiecie, ilu otk-owców rozwaliłby jeden rosyjski "zielony ludzik"? Cały oddział!

          • 2 0

    • I z drzewkami, które bohaterski wyrywali parę lat temu w Warszawie podczas jakiejś demonstracji... Nie będzie drzewo pluć nam w twarz, ni dzieciom naszym drzazg wbijać! ;)

      • 4 0

    • to samo mozna napisac o ,,bohaterach'' z ss,ze dzisiaj zyjacy nie moga ich osadzac bo wtedy nie zyli i ze ss stawialo zaciety opor.... czy naziole czy komunisci i tak nie ma zadnej roznicy.

      • 1 0

  • a kiedy zmiana alei Bandytów Wyklętych? (9)

    • 58 29

    • parobku stalina ciebie powinni deportowac na syberie bys mugł il laski lizac:) (3)

      nie podoba sie to wynocha z kraju

      • 13 22

      • to dlaczego nie wyjechałeś kiedy rządziła po?

        • 14 6

      • "mugł"

        Tępy tłuk po trzech klasach, ale w koszulce z orłem i PW z kotwicą.

        • 14 5

      • Niewiedza

        Poczytaj o niektórych Wyklętych w Wikipedii nim zaczniesz obrażać. Niewiedza często ośmiesza opiniotwórcę

        • 0 0

    • (1)

      Dokładnie. Przeszkadza im, że wśród Dąbrowszczaków byli komuniści, ale nie przeszkadza nazywanie ulic zbiorczym określeniem szerokiej grupy, wśród której poza osobami walczącymi o niepodległość, były też osoby odpowiedzialne za zbrodnie noszące znamiona ludobójstwa (nawet wg IPN, który wiadomo z kim sympatyzuje) i oddziały kolaborujące z nazistami (brygada świętokrzyska).

      • 17 6

      • nie ma zadnych dowodow na kolaboracje NSZ z nazistami,brak walki to jeszcze nie kolaboracja.

        • 2 3

    • niestety perspektywę Wyklętych przyjął Adamowicz

      ulicami, alejami, muralami

      • 5 1

    • Jesteś chory psychicznie?

      • 2 2

    • Popieram

      Niektórzy Żołnierze Wyklęci też mają krew dzieci, pomijając już ich rodziców na rękach-biorę tych z muru na ul. na ich część. Poczytajcie sobie o ich drodze bojowej. Są równi w mojej opinii ze stalinizmu, hitleryzmem i banderowcami. Zaznaczam, niektórzy z nich, choć nie na taką skalę, ale mord szczególnie na bezbronnych dzieciach to mord. Odsyłam do Wikipedii

      • 3 1

  • Kult komunistów trzeba usuwać!!I tu niema zadnej dyskusji na tem temat ale (17)

    Frustraci zawsze chcą każdy temat wykorzystać do robienia dymu!!!!
    lumumby tez była zmieniona i nie było najmniejszych problemów z jej zmianą !!
    przestańcie kłamać ze mieszkańcy nie zgadzaja sie na zmianę ulicy bo to nieprawda to bzdura!!Kolejna sprawa to wymiana dokumentów ten burak kłamie i wy to powtarzacie

    wymiania dokumentów ze względu na zmianę nazwy ulicy jest bezpłatna!!
    bo publikujecie tylko jedna stronę i totalnych frustratów którzy kłamią i oszukują!!

    • 26 62

    • (10)

      To, że mieszkańcy się nie zgadzają to prawda. Mieszkam na ul. Dąbrowszczaków i mówię: NIE ZGADZAM SIĘ!

      • 19 9

      • mieszkam na ul, Dąbrowszcaków i jestem za zmianą nazwy (9)

        • 5 13

        • Jak ci się nazwa ulicy nie podoba to się wyprowadz

          • 8 3

        • (7)

          Mam nadzieję, że w takim razie pokryjesz koszty wymiany dokumentów wszystkich mieszkańców tej ulicy.

          • 8 4

          • jakie kosztyy ? (1)

            • 1 3

            • Jakie koszty? Na przykład elewacje!

              IPN przyjdzie i za darmo nowe wymaluje?

              • 5 0

          • Argument powalający z nóg.

            • 2 2

          • tłuku pancerny niema kosztów wymiany dokumentów taki cymbały jak ty nawet czytac niepotrafią! (3)

            Wymiana dokumentów jest bezpłatna!!

            Los Dąbrowszczaków rozstrzygnie się w tym roku. bzfdura kompletna Zmiana nazwy została zatwierdzona w zeszłym roku przez sejm i zostanie ona zmieniona nikt tutaj niema nic do gadania.
            Głosowanie bedzie tylko nad tym ją nową nazwę nadac tej ulicy!!

            • 1 4

            • Nic nie zostało zatwierdzone przez Sejm.

              W ustawie dekomunizacyjnej nie ma słowa o Dąbrowszczakach.

              • 4 0

            • (1)

              Zdjęcie też ci bezpłatnie zrobią? I do domu przyjdą byś czasu nie tracił??;)

              • 2 0

              • I tak wymieniasz dowód co 10 lat i za każdym razem z nowym zdjęciem, tym bardziej, że teraz też obowiązują zasady zdjęcia wg nowej fotometrii, więc nie pitol głupot.

                • 0 0

    • (2)

      Bzdury gadasz - przyjadą kosmici i za wszystko tobie zapłacą? Jeśli za cokolwiek płaci urząd to oznacza, że zapłacił za to każdy podatnik.

      • 13 4

      • dobrze że kiedyś zmienili Hitlerstrasse (1)

        bo by teraz jakiś "liberał" gardłował, że strata pieniędzy podatników...

        • 6 7

        • Za to będzie Kaczorstrasse

          Sieg Kwa!

          • 5 0

    • Najlepsze, że Lumumba nie był komunistą i zmiana nazwy ulicy była totalnie pozbawiona sensu.

      • 11 5

    • Nie walczyli o komunizm!

      To jest wielka sciema, większość walczyła z faszyzmem!

      • 14 8

    • średnio bezpłatna... dokument, tusz, zdjęcie, urzędas kosztują!!!!

      • 10 4

  • (5)

    Trzeba przypomnieć, że po wojnie bardzo wielu tzw. "dąbrowszczaków" wstąpiło do UB, czy KBW (np. jeden z dowódców Wacław Komar - właściwie Mendel Kossoj) i wielu innych.
    Czy nie możemy czcić prawdziwych bohaterów, którzy nigdy nie służyli zbrodniczym systemom?

    • 27 38

    • Ile to jest 'bardzo wielu'?

      Podasz liczbę? Bo w rzeczywistości było to ok. 2% stanu kadrowego Dąbrowszczaków.

      • 12 7

    • Nonsens! (2)

      Więcej Dąbrowszczaków walczyło w armiach zachodnich niż służyło w powojennej UB. Proszę sprawdzić swoje źródła, zamiast powtarzać ideologiczne bajki IPN/PiS.

      • 11 6

      • (1)

        Prawdziwe informacje tylko na WUMiL oraz od "utrwalaczy władzy ludowej"!!!!!!!!!!!!!!

        • 4 2

        • Zapytaj Kryżego i Piotrowicza, oni wiedzą lepiej, co ich towarzysze partyjni robili. Cóż, dobry specjalista do dobry specjalista, czy to w budowie domów, czy w tępieniu opozycji... PiS-owi też się przydadzą.

          • 4 1

    • Możesz, ale za własne pieniądze. Nie upoważniłem Cię do występowania w moim imieniu.

      • 4 0

  • Zamiast zmieniać nazwy ulic, niech zmienia nazwe mlodziezy walczacej na mlodziez pisowska

    • 41 17

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Sprawdź się

Sprawdź się

Od jakiego wyrazu utworzono nazwę Brzeźno?

 

Najczęściej czytane