• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Brama Żuławska: zabytek piękny, ale niedostępny

Aleksandra Nietopiel
22 stycznia 2023 (artykuł sprzed 1 roku) 
Opinie (98)
  • Brama Żuławska zwana wcześniej Bramą Długich Ogrodów, 1936 rok. W tle widać kościół św. Barbary.
  • 1957 r., Brama Żuławska w Gdańsku
  • Brama Żuławska po przebudowie w połowie lat 30 XX w. - widok od strony miasta

W pamięci wielu z nas - od zawsze niedostępna. Choć jest atrakcyjnym architektonicznie i historycznie zabytkiem, to można ją podziwiać jedynie z zewnątrz. Mowa o Bramie Żuławskiej stojącej przy wjeździe w ul. Długie OgrodyMapka. Może kiedyś uda się zabytek udostępnić do zwiedzania. Warto jednak zaznaczyć, że wcale nie jest nieczynny.



Czy chciał(a)byś zwiedzić Bramę Żuławską gdyby była dostępna?

Brama Żuławska, wcześniej zwana Bramą Długich Ogrodów jest jedną z 14 historycznych bram wchodzących w skład dawnych obwarowań miasta, zachowanych do czasów współczesnych. W obecnym miejscu i kształcie została wzniesiona w I połowie XVII wieku. Wcześniej, ale nieco dalej istniała inna brama, także zwana Żuławską lub Elbląską, będąca częścią średniowiecznych umocnień Długich Ogrodów. Ta jednak nie przetrwała do naszych czasów.

Historyczne bramy Gdańska z lotu ptaka [ZDJĘCIA]



Brama nad rozlewiskiem



Zakończenie budowy Bramy Żuławskiej nastąpiło w w 1628 roku. Powstała według projektu architekta Jana Strakowskiego. Została zbudowana z cegły i piaskowca i różni się w wyglądzie i ornamentyce od Bramy Wyżynnej czy Bramy Nizinnej. Przed nią znajdowało się rozlewisko, do którego dochodził z Olszynki rów odwadniający, przebiegający wzdłuż obecnej ul. ZawodzieMapka, z powstałą kilka lat wcześniej śluzą. W 1711 roku rozlewisko miało już postać szerokiej fosy z węzłem hydrotechnicznym.

Nowy budynek Bramy Żuławskiej zaczęto regularnie zaznaczać na planach, począwszy od 1696 roku. Prowadził przez nią przejazd i dwa boczne przejścia dla pieszych. Nad przejazdem swoją izbę miała straż.

W czerwonym kółku zaznaczono miejsce funkcjonowania Bramy Elbląskiej, w żółtym lokalizację Bramy Żuławskiej. W czerwonym kółku zaznaczono miejsce funkcjonowania Bramy Elbląskiej, w żółtym lokalizację Bramy Żuławskiej.

Przebudowa Bramy Żuławskiej w XIX wieku



Budynek Bramy Żuławskiej przetrwał do przebudowy, dokonanej, jak podaje "Gedanopedia", zapewne w latach 70. XIX wieku. Zastąpił go szeroki wjazd między ceglanymi pylonami. Całość zespołu bramnego wraz z osłaniającym go fortem rozebrano tuż po 1912 roku. Do 1945 roku przetrwał tylko fragment fosy, później zasypanej.

Brama Żuławska, 1898 r. Brama Żuławska, 1898 r.

1927: zamiast bramy miało powstać osiedle



W trzeciej dekadzie XX wieku planowano rozbiórkę Bramy Żuławskiej. Taką wizję miał ówczesny gdański Nadradca Budowlany, Martin Kiessling. Nie widział w zabytku obiektu użytecznego. Uważał, że można go zburzyć, skoro nie spełnia już swojej roli, bo pozbawiono go obwarowań.

W miejsce bramy miało powstać nowoczesne osiedle mieszkaniowe, które miało być wizytówką Gdańska dla gości przyjeżdżających od strony Żuław.

Takie osiedle w miejscu Bramy Żuławskiej zaprojektował w 1927 r. proj. Martin Kiessling. Takie osiedle w miejscu Bramy Żuławskiej zaprojektował w 1927 r. proj. Martin Kiessling.
Ta wizja się jednak nie ziściła, choć projekt osiedla pozostał. Pisaliśmy o tym więcej w poniższym artykule.

Jak budować w Gdańsku? Ten sam spór od 100 lat Jak budować w Gdańsku? Ten sam spór od 100 lat

Co ze zwiedzaniem Bramy Żuławskiej?



Bramą Żuławską zawiaduje dzisiaj Narodowe Muzeum Morskie. Obiekt został przekazany przez władze Gdańska ówczesnemu Centralnemu Muzeum Morskiemu w Gdańsku w 1974 roku. Choć pozostaje zamknięty dla zwiedzających, nie stoi pusty.

- W tym obiekcie działa pracownia konserwacji zabytków. Z tego powodu brama nie jest i nie będzie udostępniona do zwiedzania. Obiekt można oglądać jedynie od zewnątrz. Nie posiadamy informacji, czy przed przekazaniem Bramy Żuławskiej muzeum było możliwe jej zwiedzanie - informuje Marcin Westphal, zastępca dyrektora NMM ds. merytorycznych.
  • Brama Żuławska dzisiaj jest obiektem niedostanym do zwiedzania, ale dobrze prezentuje się wizualnie z zewnątrz. Jest też problem z dostaniem się do bramy - nie prowadzi tam przejście, a budynek okala droga.
  • Brama Żuławska od strony Długich Ogrodów
  • Karta zabytku dot. Bramy Żuławskiej

14 bram miejskich w Gdańsku



Bramy miejskie w umocnieniach Gdańsku powstawały od średniowiecza po XIX wiek. Do czasów współczesnych zachowało się ich 14, wśród nich charakterystyczne dla Gdańska bramy wodne wychodzące na nabrzeża portowe Motławy.

Miejsca

Opinie (98) ponad 10 zablokowanych

  • Te altorek

    Nie zwana , lecz jest to brama Dlugich Ogrodów. Brama Żuławska została dawno temu rozebrana ... A komuchy po wojnie na łatwiznie zmienili nazwę z czapy...

    • 12 3

  • Skoro brama jest używana do konserwacji to powinni zrobić zdjęcia i je udostępnić ,ale pewnie tego nie robią bo zaniedbali

    • 10 1

  • Opinia wyróżniona

    (6)

    przejeżdżałem tamtędy tysiące razy a nie wiem jak to w środku wygląda

    • 74 5

    • Mogłaś wjechać do środka

      • 11 12

    • i sie nie dowiesz

      • 4 3

    • To samo mogę powiedzieć o Złotej Bramie i wielu innych zabytkach w naszym mieście (1)

      • 7 0

      • Jak to? Naprawde nie byliscie w dosteponych do zwiedzania zabytkow w swoim miescie? Dziwne...

        • 2 1

    • Ja mieszkam obok od 50 lat i nigdy nie miałam okazji tam zajrzeć

      A bardzo bym chciała :)

      • 1 0

    • o kurde, jestes glosem ludu

      my tez przejezdzalismy tam tysiace razy i nie wiemy jak to wyglomda insajd

      • 0 0

  • I tak dobrze, ze na kolejna filie Urzedu Miasta nie zamienili.

    • 12 4

  • Ciekawe, jak jest w srodku. Czemu taka tajemnica, przeciez to zabytek, a nie prywatny folwark. Zupelnie jak architekci, nastepni posiadacze miejskich zabytkow.

    • 14 1

  • Opinia wyróżniona

    Fajny temat,fajny artykul.

    • 36 1

  • Jej niedostępność zawdzięczamy prlowskim (1)

    planistom.

    • 8 3

    • Aż dziwne ze nie Dulkiewicz ;) prawda?

      • 2 4

  • najmniej dostępne miejsce (2)

    Okolice tej bramy to jedno z najmniej dostępnych miejsc w Gdańsku. Aby mieszkańcy ulicy Wygon mogli dojść do Lidla, który jest po drugiej stronie ulicy, muszą: 1. Przejść przez przejście ze światłami przez Siennicka 2. Zasuwać 50m dalej za ulicę Długa grobla, by przekroczyć Długie ogrody 3. Zejść do tunelu pod Podwalem, bo nie ma opcji nadziemnej. A to wszystko, by po prostu przejść na drugą stronę ulicy...

    • 17 0

    • wszystko dla wygody kierofczyków, którym ciągle mało i mało

      • 4 5

    • Teraz jest moda na przejścia naziemne.....

      Może wawrzonek zbuduje przejscie w poprzek dużego, dwu poziomowego skrzyżowania

      • 0 1

  • Mało macie zabytków?

    Co ciekawego może być w bramie, gdy służyła ona do przejeżdżania a nie do zamieszkiwania w niej. Furkę w płocie sobie zwiedzajcie.

    • 7 8

  • bramy (1)

    a ja się pytam gdzie są wrota od bramy nizinnej ?

    • 12 0

    • TAm gdzie fontanna z Targu Siennego i wiele innych rzeczy.

      • 3 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Katalog.trojmiasto.pl - Muzea

Sprawdź się

Sprawdź się

Kiedy został wprowadzony stan wojenny w Polsce?

 

Najczęściej czytane