• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Fundamenty XVII-wiecznej świątyni przy Twierdzy Wisłoujście

Rafał Borowski
26 lipca 2018 (artykuł sprzed 5 lat) 

Zobacz, w którym miejscu przeprowadzono wykopaliska

Ponad 2 tys. różnego rodzaju przedmiotów oraz fundamenty koszar i kościoła św. Olafa z XVII wieku. Oto efekty zakończonych właśnie wykopalisk archeologicznych na terenie Szańca Wschodniego zobacz na mapie Gdańska Twierdzy Wisłoujście. Badania były pierwszym etapem międzynarodowego projektu ArcheoBalt, który potrwa trzy lata, a jego wartość wynosi ponad 2 mln euro.



Czy interesujesz się wynikami badań archeologicznych w twoim mieście?

Badania na Szańcu Wschodnim Twierdzy Wisłoujście trwały ok. dwóch tygodni. Grupa 12 archeologów z Uniwersytetu Gdańskiego - na czele której stała dr Joanna Dąbal - miała za zadanie przede wszystkim zweryfikować pochodzący z 1673 r. plan twierdzy autorstwa Jerzego Strakowskiego, a dokładnie odnaleźć relikty kościoła św. Olafa.

"Wędrujący" kościół



Poszukiwania zakończyły się pełnym sukcesem, a ich wyniki pozwolą znacznie poszerzyć wiedzę historyków na temat jednej z zaledwie dwóch - obok twierdzy w Bałtijsku w obwodzie kaliningradzkim - zachowanych do czasów współczesnych fortec morskich na całym południowym wybrzeżu Bałtyku.

Lokalizacja kościoła św. Olafa na mapie Strakowskiego z 1673 r. Lokalizacja kościoła św. Olafa na mapie Strakowskiego z 1673 r.

- Podczas prac archeolodzy otworzyli naprzeciwko bramy wiodącej do fortu dwa wykopy. W miejscach wskazanych przez mapę odnaleźliśmy fundamenty kościoła św. Olafa, a właściwie jednej z jego dziesięciu fundacji [kościół był wielokrotnie burzony na przestrzeni wieków i niemal za każdym razem odbudowywany w innym miejscu - przyp. red.]. To XVII-wieczne relikty jego najprawdopodobniej czwartego "wcielenia". Znajdują się one dokładnie w tym miejscu, w którym zostały pokazane na planie z tego samego okresu. To dowód na to, że rzeczywiście mamy do czynienia z autentycznym planem twierdzy, a nie - jak to czasem bywa - jego niezrealizowanym projektem. Oprócz tego, archeolodzy odnaleźli również pozostałości XVII-wiecznych koszar oraz wykopali ponad 2 tys. artefaktów - wyjaśnia dr Andrzej Gierszewski, rzecznik prasowy Muzeum Gdańska, które administruje Twierdzą Wisłoujście.

Znaleziska zasilą zbiory Muzeum Gdańska



Wśród wykopanych przedmiotów dominują monety, tzw. liczmany (metalowe żetony), ozdoby, ceramika i metalowe przedmioty codziennego użytku, np. noże. Wszystkie znaleziska zostaną poddane konserwacji, następnie zostaną opracowane i skatalogowane przez ekspertów, wreszcie w niedalekiej przyszłości będą eksponowane w gablotach wystawienniczych w Twierdzy Wisłoujście.

Dzięki nim, zwiedzający będą mogli lepiej wyobrazić sobie, jak wyglądało codzienne życie załogi, która mieszkała w fortecy ponad 400 lat temu. Jako ciekawostkę warto wspomnieć, że znaczna część przedmiotów została pozyskana z zasypanych jam, które pełniły niegdyś funkcję... śmietników.

  • Nowożytny pocisk, ceramika z herbem Gdańska i nożyk, moneta, metalowa aplikacja z herbem to kilka z eksponatów odnalezionych w trakcie badań.
  • Nowożytna i współczesna ceramika suszy się w promieniach słonecznych.
  • Archeolodzy podczas prac.

- Tak jak się spodziewaliśmy, na terenie wykopalisk natrafiliśmy na bardzo dużo tzw. jam śmietniskowych, w których deponowano kości zwierzęce razem z wszystkimi niepotrzebnymi przedmiotami. Bardzo duża część z nich pochodzi właśnie z XVII wieku. Jeśli chodzi o odkryte przez nas fundamenty kościoła św. Olafa i koszar, to zachowały się one niestety w bardzo słabym stanie. Tutejsza zabudowa miała konstrukcję częściowo murowaną, a częściową drewnianą. I te elementy drewniane nie miały szans zachować się w tutejszych piaskach. To, co rejestrujemy, to wyłącznie elementy kamienne i częściowo rozebrane elementy murowane. Zanim dotarliśmy do poszukiwanych przez nas warstw z XVII wieku, musieliśmy udokumentować obiekty wybudowane tu w XIX i XX wieku - mówi dr Joanna Dąbal z Instytutu Archeologii i Etnologii Uniwersytetu Gdańskiego.

Część projektu o wartości ok. 2 mln euro



Wykopaliska archeologiczne na Szańcu Wschodnim Twierdzy Wisłoujście będą kontynuowane w ramach projektu unijnego Archaeobalt, który będzie realizowany w ciągu najbliższych trzech lat we współpracy z archeologami ze Skandynawii. Jego wartość wynosi nieco ponad 2 mln euro i weźmie w nim udział łącznie pięć podmiotów: Uniwersytet Gdański, Muzeum Gdańska, Muzeum Bornholmu, Uniwersytetu w Aarhus w Danii oraz Uniwersytetu w Lund w Szwecji.

- Głównym celem projektu będzie promocja archeoturystyki skupionej wokół dziedzictwa archeologicznego krajów położonych wokół Morza Bałtyckiego. Tegoroczne badania to zapowiedź wdrożenia i realizacji kilkuletniego, międzynarodowego planu badań wykopaliskowych przy Twierdzy Wisłoujście, z którego będą mogli skorzystać także gdańszczanie i turyści. Podczas prac, będzie można zapoznać się z metodami prac archeologów, nawet zejść do wykopu i uczestniczyć w odkrywaniu lokalnej historii pod okiem profesjonalistów. Takie same działania będą realizowane w Danii i Szwecji - uzupełnia prof. Waldemar Ossowski, dyrektor Muzeum Gdańska.
  • Wykop z pozostałościami muru kościoła św. Olafa.
  • Wykop z pozostałościami koszar z XVII wieku.
  • Pozostałości muru idącego w poprzek wykopu są utożsamiane z XVII-wiecznym kościołem św. Olafa. Wzdłuż niego widoczne są pozostałości budynku z początku XX wieku.
  • Twierdza Wisłoujście z lotu ptaka. Po prawej część Szańca Wschodniego, gdzie prowadzono badania archeologiczne.
  • Las na Szańcu Wschodnim.

Miejsca

Opinie (42) 1 zablokowana

  • Siarkopol

    niech jeszcze oczyszcza zawalony chemią kanał przy twierdzy i będzie ok.,

    • 36 2

  • (1)

    Ile jeszcze jest takich miejsc w Gdańsku

    • 22 4

    • 3

      • 5 3

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

20 zł
spacer

Vivat Gdańsk! Rekonstrukcje historyczne na Górze Gradowej

pokaz, spacer

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Sprawdź się

Sprawdź się

Gdzie w 1967 r. pojawiła się ekipa "Czterech pancernych"?

 

Najczęściej czytane