Historia
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Historia
Dodaj raport
Historia Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

37 lat temu wybuchł strajk sierpniowy

Rafał Borowski
14 sierpnia 2017 (artykuł sprzed 6 lat) 
Opinie (152)
Strajkujący w sierpniu 1980 r. stoczniowcy nie mogli wiedzieć, że ich protest w niespełna dekadę doprowadzi do zmian ustrojowych w Polsce. Strajkujący w sierpniu 1980 r. stoczniowcy nie mogli wiedzieć, że ich protest w niespełna dekadę doprowadzi do zmian ustrojowych w Polsce.

Strajkujący w sierpniu 1980 r. stoczniowcy nie mogli wiedzieć, że ich protest w niespełna dekadę doprowadzi do zmian ustrojowych w Polsce.

fot. Stanisław Składanowski/KFP

14 sierpnia 1980 roku wybuchł strajk w Stoczni Gdańskiej, którego bezpośrednią przyczyną było zwolnienie Anny Walentynowicz z pracy na pięć miesięcy przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Jego zwieńczeniem było podpisanie 31 sierpnia porozumienia pomiędzy strajkującymi a delegacją rządu PRL. To właśnie te wydarzenia zapoczątkowały narodziny NSZZ Solidarność, a w konsekwencji obalenie komunizmu w Europie Środkowo-Wschodniej.



Czy pamiętasz wydarzenia Sierpnia '80?

W drugiej połowie lat 70. gospodarka PRL uległa załamaniu. Jedną z przyczyn było obciążenie budżetu spłatą kredytów zaciągniętych w państwach zachodnich na początku dekady. Po kilku latach znaczącej poprawy poziomu życia - sfinansowanej w znacznej mierze na koszt wspomnianych kredytów - obywatele musieli zmierzyć się z brakami w zaopatrzeniu w artykuły pierwszej potrzeby czy czasowymi przerwami w dostawach energii elektrycznej.

Rządzący próbowali ratować sytuację makroekonomiczną poprzez radykalne podwyżki cen różnego rodzaju towarów. 1 lipca 1980 roku wprowadzono podwyżkę na produkty mięsne sprzedawane w stołówkach i kioskach zakładów pracy. To wydarzenie, w połączeniu z represjonowaniem opozycjonistów po wydarzeniach Czerwca '76 oraz wyborem kardynała Karola Wojtyły na urząd papieski w październiku 1978 roku, spowodowało wybuch strajków w zakładach pracy w całym kraju. Szacuje się, że w lipcu 1980 roku strajkowało ok. 80 tys. osób w 177 zakładach.

Warto podkreślić, że strajkujący żądali nie tylko podwyżek płacy, ale również zmian w funkcjonowaniu związków zakładowych i gwarancji bezpieczeństwa. Ze względu na skalę strajków, które sparaliżowały wiele województw, władze PRL postanowiły pójść na ustępstwa. Delegacje rządowe podpisywały z poszczególnymi komitetami porozumienia, które w znacznej mierze spełniały żądania strajkujących. Wydawałoby się, że fala niepokojów wkrótce wygaśnie. I być może tak by się stało, gdyby nie zwolnienie suwnicowej, działaczki Wolnych Związków Zawodowych - Anny Walentynowicz - 5 miesięcy przed osiągnięciem wieku emerytalnego.

Strajkujący w sierpniu 1980 r. stoczniowcy nie mogli wiedzieć, że ich protest w niespełna dekadę doprowadzi do zmian ustrojowych w Polsce. Strajkujący w sierpniu 1980 r. stoczniowcy nie mogli wiedzieć, że ich protest w niespełna dekadę doprowadzi do zmian ustrojowych w Polsce.

Strajkujący w sierpniu 1980 r. stoczniowcy nie mogli wiedzieć, że ich protest w niespełna dekadę doprowadzi do zmian ustrojowych w Polsce.

fot. Stanisław Składanowski/KFP

Z tego powodu 14 sierpnia 1980 roku załoga Stoczni Gdańskiej im. Lenina przerwała pracę. Na czele komitetu strajkowego stanął inny działacz WZZ - Lech Wałęsa. Kierowany przez niego komitet sformułował następujące postulaty: przywrócenie zwolnionych pracowników stoczni do pracy, podwyżkę płac i zasiłków, zgodę na budowę pomnika upamiętniającego masakrę stoczniowców w Grudniu '70, wreszcie zagwarantowanie bezpieczeństwa strajkującym.

Już dwa dni później, tj. 16 sierpnia, komitet strajkowy Stoczni Gdańskiej podpisał porozumienie z dyrekcją, która zobowiązała się do spełnienia żądań. Lech Wałęsa obwieścił koniec strajku, ale wówczas obecni w Gdańsku przedstawiciele innych strajkujących zakładów zażądali jego kontynuowania. Powodem był fakt, iż władze PRL nie podjęły żadnych negocjacji w rodzimych zakładach przedstawicieli. I tylko zdecydowana postawa trzech kobiet: Aliny Pieńkowskiej, Anny Walentynowicz i Ewy Ossowskiej zdołała powstrzymać wychodzących ze stoczni robotników.

Strajkujący w sierpniu 1980 r. stoczniowcy nie mogli wiedzieć, że ich protest w niespełna dekadę doprowadzi do zmian ustrojowych w Polsce. Strajkujący w sierpniu 1980 r. stoczniowcy nie mogli wiedzieć, że ich protest w niespełna dekadę doprowadzi do zmian ustrojowych w Polsce.

Strajkujący w sierpniu 1980 r. stoczniowcy nie mogli wiedzieć, że ich protest w niespełna dekadę doprowadzi do zmian ustrojowych w Polsce.

fot. Stanisław Składanowski/KFP

W związku z tym Lech Wałęsa zmienił decyzję i ogłosił okupacyjny strajk solidarnościowy. 17 sierpnia powołano Międzyzakładowy Komitet Strajkowy, który - wraz z analogicznym organem w Szczecinie - skupiał kilkaset zakładów pracy na terenie całej PRL. Tego samego dnia gdański MKS ogłosił słynną listę 21 postulatów. Otwierało ją żądanie utworzenia wolnych związków zawodowych. Kolejne postanowienia dotyczyły m.in. przestrzegania konstytucyjnych praw i wolności, zniesienia przywilejów partyjnych oraz poprawy warunków bytowych społeczeństwa.

Po ponad tygodniu strajku, 24 sierpnia, w Gdańsku i Gdyni strajkowało ok. 130 tys. pracowników ze 140 zakładów, zaś w Szczecinie ok. 60 tys. Ciągłe rozszerzanie się strajków, straty gospodarcze, niemożność siłowego rozprawienia się ze strajkującymi oraz - co niezwykle ważne - solidarność pomiędzy nimi sprawiła, że Biuro Polityczne PZPR ugięło się, a jego delegacja zasiadła do stołu rokowań.

Strajkujący w sierpniu 1980 r. stoczniowcy nie mogli wiedzieć, że ich protest w niespełna dekadę doprowadzi do zmian ustrojowych w Polsce. Strajkujący w sierpniu 1980 r. stoczniowcy nie mogli wiedzieć, że ich protest w niespełna dekadę doprowadzi do zmian ustrojowych w Polsce.

Strajkujący w sierpniu 1980 r. stoczniowcy nie mogli wiedzieć, że ich protest w niespełna dekadę doprowadzi do zmian ustrojowych w Polsce.

fot. Stanisław Składanowski/KFP

31 sierpnia w sali BHP Stoczni Gdańskiej przedstawiciel strajkujących, Lech Wałęsa, oraz przedstawiciel rządu - wicepremier Mieczysław Jagielski podpisali jedno z czterech porozumień, które przeszły do historii jako porozumienia sierpniowe (podobne układy zawarto również w Szczecinie, Jastrzębiu Zdroju oraz Dąbrowie Górniczej). Władze PRL zgodziły się na wszystkie 21 sformułowanych w Gdańsku postulatów.

To właśnie te wydarzenia umożliwiły narodziny Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego "Solidarność", który walnie przyczynił się do upadku komunizm nie tylko w Polsce, ale w całej Europie Środkowo-Wschodniej. Słynne obalenie muru berlińskiego w listopadzie 1989 roku - które dla wielu obcokrajowców jest symbolem upadku komunizmu - było skutkiem tego, co 37 lat temu zaczęło się w Gdańsku. To tutaj rozpoczął się demontaż systemu, który po zakończeniu II wojny światowej podzielił nie tylko Berlin i Niemcy, ale i całą Europę na dwa wrogie obozy.

Zobacz także

Więcej w kategorii Historia

Opinie (152) 10 zablokowanych

  • 2017-08-16 15:33

    a dzisiaj jakie mamy zadluzenie krajowe u obcych?

    bo może się okazać że zdecydowanie większe

    6 lat

    • 0 0

  • 2017-08-14 21:53

    Szanowni Państwo (8)

    Uprzejmie informuję, że w 2015 skończył się w Polsce komunizm

    6 lat

    • 8 4

    • 2017-08-14 23:34

      Telewizja niby Publiczna jak za komuny szerzy propagandę sukcesu Pisu ,tak śmiesznie (2)

      manipuluje swoimi wyborcami ,że można zdechnąć ze śmiechu

      hg

      6 lat

      • 2 5

      • 2017-08-16 10:23

        jedyna telewizja która pokazuje prawde ,bo inne tylko kłamią sponsorowane przez Merkel i Putina.

        Fakty TVN które z faktami nic wpólnego niemaja i manipuluja i oszukuja tylko

        6 lat

        • 1 0

      • 2017-08-15 07:06

        Ja umieram że śmiechu jak oglądam tvn

        Tam to dopiero na ostro lecą

        6 lat

        • 4 1

    • 2017-08-15 15:45

      Komuna zacznie kończyć się dopiero 1 października 2017 r., gdy odbiorą UBolom emerytury....

      a skończy się, gdy wreszcie Bolek zostanie puszczony w skarpetkach.

      bumbum215

      6 lat

      • 1 1

    • 2017-08-14 23:47

      Znaczy komunizm obalił Kaczyński i tak będzie w nowych podręcznikach dla dzieci. teraz wiadomo po co ta reforma szkolna.

      6 lat

      • 1 4

    • 2017-08-14 23:36

      skończył się komunizm a zaczęła dyktatura małego ,zakompleksionego ,starego chłopaczka

      z jadem i śliną w pysku.

      Ado

      6 lat

      • 4 4

    • 2017-08-14 23:25

      Ty lepiej poinformuj pielęgniarza że znowu masz odlot po psychotropach i niech ci mocniej zawiąże kaftan.

      6 lat

      • 2 2

    • 2017-08-14 22:58

      taa

      Gomółka wrócił. Narracja szukanie wroga styl...

      kw

      6 lat

      • 4 2

  • 2017-08-14 14:24

    Ankieta (3)

    A gdzie opcja "Nie pamiętam, bo jestem już stary i pamięć mi szwankuje"?

    6 lat

    • 11 14

    • 2017-08-14 14:43

      Nie pamiętam, bo pisałem doktorat o wyższości (2)

      Marksistowskiego prawa pracy.

      Wg PiS strajk u Solidarność były działaniami UB. Na czele nie stał agent Bolek a bracia K.

      Ciekawe....

      6 lat

      • 17 2

      • 2017-08-14 20:10

        Tuba propagandowa TVN i GW (1)

        Zrobiła ci sieczkę w glowie. Pewnie jak kochasz to w smakach masz kawałki POwskiego mózgu.

        Warszawiak

        6 lat

        • 1 5

        • 2017-08-15 23:57

          Warszawiaku - nie każdy lubi kiedu mu z mózgu robią sieczkę

          Więc od TVN, TVP, GW i GP trzymam się z daleka.
          Już przeżyłem czasy propagandy sukcesu za Ojca Narodu E.Gierka i starczy. Dzisiaj nawet opozycji sensownej nie ma - są co najmniej tak śmieszni jak prezes Polak-Katolik (od 40 roku życia).
          Za stary jestem żeby łykać jak Pelikan historyjki o fałszywkach, o woli Suwerena. Boli tylko to, że dzisiaj każda k.... W skarpetkach z symbolem Polski Walczącej to jedyny Prawdziwy Patriota - nawet jeśli nie umie się podpisać a HWDP pisze przez H, a nie CH.

          6 lat

          • 0 1

  • 2017-08-14 16:36

    Polski kler w tamtych czasach nie działał na rzecz ludzi, tylko i wyłącznie w interesie (2)

    kościoła, dzięki obaleniu komuny wszedł Konkordat ,który dał im ogromne przywileje ,a teraz za czasów Pisu mają ich coraz więcej., wszystkie rządy lizały d*pę czarnym ,ale teraz to co robi Pis to przegięcie pały. Zresztą kler w kościołach nagabywał na kogo głosować ,a teraz chce rewanżu ,bo oni nigdy nie byli bezinteresowni

    dgp

    6 lat

    • 11 14

    • 2017-08-14 19:35

      Synu, nie bij się z Bogiem. Nie masz szans. (1)

      6 lat

      • 3 0

      • 2017-08-15 23:47

        A co ma polska hierarchia wspólnego z Bogiem?

        6 lat

        • 0 2

  • 2017-08-14 16:44

    Mały był Hitler , Stalin, Mussolini, Mao, Napoleon, Goebels, Putin i guru Pisu Kaczor (2)

    wygląda na to ,że Pisuary potrzebują dyktatora

    gd

    6 lat

    • 12 15

    • 2017-08-15 23:46

      Jak mówią - g.. za blisko mózgu i widać efekty.

      6 lat

      • 1 0

    • 2017-08-14 19:38

      Mały ty też jesteś i co?

      6 lat

      • 2 1

  • 2017-08-14 13:27

    obalimy tez pislam (25)

    Polska się obudzi i pogonimy ta szarańcze która w 2 lata zrobiła tyle złego ze odbudowa zajmie wiele lat, ale odbudujemy nasz kraj

    precz z nsdapis

    6 lat

    • 76 53

    • 2017-08-14 13:33

      na szczęście tylu głupich ludzi nie ma w naszym pięknym kraju jak 3city (9)

      pamiętajcie że jeszcze tysiące minut rozmów u Sowy na was czekają, więc jeszcze nie prędko do władzy dojdziecie

      UBewatele RP

      6 lat

      • 18 30

      • 2017-08-14 21:33

        Władza Pisu też tak gada tylko nikt ich nie nagrywa,co myślisz ,że oni dobrzy, uczciwi, tam nie ma konfidentów , (4)

        esbeków , złodziejków , jak tak myślisz to jesteś cholernie naiwny

        banm

        6 lat

        • 6 5

        • 2017-08-14 21:51

          Ale jakoś taśm nie ma... (3)

          6 lat

          • 2 4

          • 2017-08-15 10:38

            Nie każdemu pomaga FSB (2)

            6 lat

            • 0 2

            • 2017-08-15 12:52

              (1)

              ty uwazaj

              FSB

              6 lat

              • 0 0

              • 2017-08-15 23:39

                Izwinitie

                6 lat

                • 0 0

      • 2017-08-15 09:11

        Jak Miś z Antkiem...

        Och, a jak ja bym chciał posłuchać co do uszka szepta Misiowi albo temu pyzatemu slicznemu czarnulkowi Antoni.

        Teczowy Stefek

        6 lat

        • 1 2

      • 2017-08-14 16:25

        Szkoda ,że nie masz okazji usłyszeć jak góra Pisowska rozmawia (1)

        wszyscy kręcą ,kombinują ,a dopiero byłaby jeszcze rozmowa misiewiczów ciekawa. ,jesteś naiwny albo głupi ,kto przy korycie ten kręci

        acha

        6 lat

        • 13 6

        • 2017-08-14 22:28

          przynajniej się dzielą

          a nie grabią tylko dla siebie.

          jarek

          6 lat

          • 3 7

      • 2017-08-14 14:35

        Podpis się zgadza, choć

        fsbywatele bardziej by pasowało.

        6 lat

        • 12 1

    • 2017-08-14 16:38

      Ludzie obalili komunę, myśląc, że będą żyli jak w kolorowych pismach (2)

      z zachodu. Rzeczywistość okazała się aż nadto brutalna. W kolorowych pismach nie pokazywali zachodniej biedy, slumsów czy bezrobocia. I tak Polacy zapragnęli z powrotem bezpieczeństwa, kontroli, rządów silnej ręki, opieki Państwa, gwarancji zatrudnienia, rozdawnictwa pieniedzy (500+) czy mieszkań (mieszkanie +) i szeroko pojętego socjalizmu, stąd wzięła się popularność i poparcie dla PIS.

      6 lat

      • 5 6

      • 2017-08-14 21:37

        To znaczy ,że wyborcy są głupi ,albo naiwni ,bo nic w życiu nie ma za darmo (1)

        a z czasem jak będą za to wszystko płacić to obudzą się z ręką w nocniku ,oby jak najszybciej

        sdf

        6 lat

        • 2 2

        • 2017-08-14 22:37

          za 25 lat złodziejstwa teraz płacą emeryci

          to ich dorobek okrągłostołowa zaraza przepierdzieliła. To były ich emerytury. A Bolesław to pierwszy kmiot który to firmował.

          jarek

          6 lat

          • 3 4

    • 2017-08-14 17:09

      Co ubecka rente zabrali ? (3)

      6 lat

      • 7 7

      • 2017-08-14 17:21

        tobie na pewno zdrajco i sprzedawczyku za 500 srebrników:) (2)

        6 lat

        • 7 7

        • 2017-08-14 20:09

          Kocham PIS.

          Nie lubię tych co nie kochają PIS

          6 lat

          • 2 4

        • 2017-08-14 19:11

          Nie placz tak glosno bo

          chce spac po nocce

          6 lat

          • 1 2

    • 2017-08-14 20:08

      Jak obalisz pislam

      Będziesz miał islam. Proste.

      6 lat

      • 6 4

    • 2017-08-14 19:45

      Kwik odstawionych od koryta lemmingów

      To miód na me uszy.

      zgred

      6 lat

      • 5 5

    • 2017-08-14 19:30

      To sobie obalaj

      Na szczęście takich głupków jest stosunkowo mało

      Warszawiak

      6 lat

      • 3 4

    • 2017-08-14 15:42

      leming to ile juz schetynówek zarobiłes za plucie nienawiscią dzisiaj ? (1)

      zgłos sie do Putina on wiecej placi :) no chyba ze juz sie zgłosiłes wczesniej :)

      6 lat

      • 9 9

      • 2017-08-14 16:25

        ja nic a ty od towarzyszy pislamskich ile bierzesz za komentarz?

        6 lat

        • 8 5

    • 2017-08-14 16:12

      ??? (1)

      A mówią że głupich nie sieją?

      6 lat

      • 1 3

      • 2017-08-14 16:24

        a widzisz... ciebie posiali :)

        6 lat

        • 2 1

    • 2017-08-14 13:35

      nie każdy ogląda TVN czy Polsat czy czyta Wyborczą

      wasza epoka się skończyła

      KOD

      6 lat

      • 16 21

  • 2017-08-15 15:19

    (1)

    Całkowicie niepotrzebnie. Przez ostatnie 28 lat Polacy udowodnili, że chcą komuny.

    6 lat

    • 2 0

    • 2017-08-15 21:46

      Pensja zawsze byla na czas i praca, a dzisiejsi emeryci- kiedyś pracujący w komunie

      mają ogromne oszczędności- nie wiadomo skąd?
      Moi rodzice, nigdy nie byli w partii, tata stoczniowiec, mama pracownica poczty--- kilkadziesiąt tysięcy na koncie a ich sąsiadka dała się nabrać "na wnuczka" i wypłaciła jeszcze więcej niż oni mają (była nauczycielką za komuny, mąż w Bałtyku dawnym pracował.
      Fakt, że skąpią sobie na wszystkim.

      Anna, l. 48

      6 lat

      • 0 0

  • 2017-08-15 20:47

    kto pamięta jak to było w PLO w Gdyni ?

    potrzebne dla autora książki

    mech.

    6 lat

    • 1 0

  • 2017-08-14 15:40

    Pamietajcie ze ci ztego poprzedniego ustroju komunistycznego zbratali sie teraz z PO,Kodowcami, (9)

    Nowoczesną ,PZRPem ,SLD Komunistami i SBkami czy fundacja otwarty dialog finansowaną przez Putina.
    Judasze sprzedali sie za pieniądze jak niektórzy z dawnej Solidarności,czy okazało sie ze chcieli tylko dostac sie do koryta.Oni teraz sie połączyli razem by zniszczyc kraj i odzyskać władze .
    I maraton Solidarnosci jest tez tego upamiętnieniem.

    6 lat

    • 22 27

    • 2017-08-14 16:18

      (1)

      Wielki Jarosław nie miał odwagi zapisać się do Solidarności.

      Jarek

      6 lat

      • 9 5

      • 2017-08-15 10:40

        Mamusia z Urzedu Kontroli widowiski i Wydawnictw zakazała,

        6 lat

        • 2 0

    • 2017-08-14 23:28

      Pamiętać trzeba myśli czy opinie ludzi inteligentnych ,a to co napisałeś to prostackie

      bzdury

      ado

      6 lat

      • 0 1

    • 2017-08-14 16:41

      jesteś cienkim pisowskim trolem ,ale masz sukces jako jedyny ,bo nie robisz błędów (1)

      pol

      6 lat

      • 2 3

      • 2017-08-14 20:24

        Składnia nie ta, pomyśl zanim coś napiszesz

        6 lat

        • 0 1

    • 2017-08-14 16:39

      Co ty bredzisz , ,manipulujesz,wyborcy Pisu twój tekst łykną ,bo prostactwo ,a ludzie (1)

      inteligentni myślą i twojego prostackiego tekstu nie kupią

      zc

      6 lat

      • 5 2

      • 2017-08-14 19:09

        jest was garstka

        40% do 20%

        6 lat

        • 1 1

    • 2017-08-14 16:29

      DLACZEGO JÓZEF BĄK sie niezapisał do solidarnosci specjalista od rtynku lotniczego,komunikacji miejskiej i dziennikarstwa :)

      6 lat

      • 2 5

    • 2017-08-14 16:28

      Gdyby głupota mogła fruwać miałbyś odlot ,a tak musisz płacić za marne piwko

      ada

      6 lat

      • 4 3

  • 2017-08-14 16:05

    i UBecja przywiozła Bolka (7)

    ,zeby kontrolować nastroje wśród robotników. Wałek szybko był najgłośniejszy ( bo nie bał sie represji ubecji) i w ten sposób ubecja postawiła swego kapusia jako lidera strajków.
    Gawiedzi szybko sprzedano bajke o skakaniu prze mur...

    eyewithnes

    6 lat

    • 33 30

    • 2017-08-15 10:17

      a to prawda

      ale pokłon należy oddać Wałęsie i nie osądzać, krzywdy Polsce nie zrobił.
      Poddał się chwili jak wszyscy w stoczni i wywalczyli wolność, nikt nie sądził ze sprawy przybiorą taki obrót.
      A tera trzeba pilnować, przewrót i powrót do przeszłości bardzo bliski...

      emi

      6 lat

      • 1 2

    • 2017-08-15 08:08

      cały KOR to ubecja? - lecz się pustaku

      6 lat

      • 1 1

    • 2017-08-14 16:29

      pie*rzysz bzdury . (1)

      dopl

      6 lat

      • 4 6

      • 2017-08-14 20:25

        Niestety taka prawda o tym po zawodówce gościu

        6 lat

        • 2 1

    • 2017-08-14 19:56

      Ale mohery uważają go za bohatera

      Warszawiak

      6 lat

      • 1 1

    • 2017-08-14 19:22

      Polacy i historia będą pamiętać Boleczka

      Warszawiak

      6 lat

      • 2 1

    • 2017-08-14 16:34

      trolling

      Uwaga troll!

      6 lat

      • 5 5

1
2
3
4

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7 Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

20 zł
spacer
kwi 27-5.05
g. 10:00, 13:00, 16:00
Gdańsk, Pomnik Poległych Stoczniowców
20 zł
ulgowy 15 zł
Gdynia wielu narodowości Gdynia wielu narodowości

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład
maj 16
czwartek, g. 17:30
Gdynia, Biblioteka Wiedzy
Wstęp wolny
więcej (2)

TV Filmy

6075

Ten tunel ratował kiedyś życie (69)

więcej (1566)

Katalog.trojmiasto.pl - Muzea

więcej

Sprawdź się

Sprawdź się

Ile postulatów liczyły drewniane tablice z sierpnia 1980 wywieszone na bramie stoczni gdańskiej?

 

Najczęściej czytane