• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Wspomnienie o dawnej cegielni w Bysewie

wysłuchał Jakub Gilewicz
19 lipca 2015 (artykuł sprzed 8 lat) 
Tak przed laty wyglądała cegielnia w Bysewie. Do dziś przetrwał między innymi budynek biurowy (obiekt z cegły po prawej stronie) i dawny magazyn gliny (najdłuższy obiekt). Tak przed laty wyglądała cegielnia w Bysewie. Do dziś przetrwał między innymi budynek biurowy (obiekt z cegły po prawej stronie) i dawny magazyn gliny (najdłuższy obiekt).

- Na jedną sześć tysięcy wchodziło, a były 22 sztuczne suszarnie. Cegły leżały tam tydzień, po czym trafiały do pieca, a stamtąd na plac lub na samochody. Szło piorunem - opowiada Józef Klinkosch, który wraz z żoną Dorotą przepracował kilkadziesiąt lat w nieistniejącej już dziś cegielni w Bysewie zobacz na mapie Gdańska.



Józef: Wyrobisko było za rowem. Koparka czerpakowa ładowała glinę na wózki, które końmi wyprowadzano na rozjazd. Dalej zabierała je lokomotywka, która w dalszych latach zastąpiła konie i zjeżdżała pod samą koparkę.

Kiedy wózki przyjeżdżały do cegielni, wciągało się je po pochylni do budynku. Do tego ceglanego pośrodku, którego już nie ma. Najpierw na taśmę sypało się z szybra piasek, a później z drugiego dawało się glinę. Były też walce, co zgniatały i przecierak, co wygniatał przez otworki glinę. Trafiała ona do mieszadła, a dalej do prasy. I wychodziła długa bryła, którą dzielono na cegły.

Kiedy były jeszcze miękkie, znaczono je. Po napisie można było poznać, że są z Bysewa. Później cegły odbierały kobiety i kładły na łaty. To takie drewniane listwy. Dwanaście sztuk na łatę wchodziło i było dziesięć wysokości sztaplu. Później na wózek i do suszarni. Na jedną suszarnię sześć tysięcy cegieł wchodziło, a były 22 sztuczne suszarnie. Cegły leżały tam tydzień, po czym trafiały do pieca, a stamtąd na plac lub na samochody.

Jakość zależała od okresu, suszenia i wypału. No i od gliny. Nie powinno być w niej margli. To taki kamyk, który jak się wypali, to staje się jak wapno i kiedy cegła dostanie wilgoci, to rozwala. Cegła z letniej suszarni była bardzo dobra, bo wolno schła. A ze sztucznych? To za szybko szło...

Złota rączka, zupy z puszek i wyjazdy na grzyby

Pracownicy cegielni na tle budynku, w którym znajdowały się m.in. biura, stołówka i świetlica. Pracownicy cegielni na tle budynku, w którym znajdowały się m.in. biura, stołówka i świetlica.
Józef: Załogi było około 60-70 osób, a później mniej, bo jakieś 50. Ja zacząłem w 1957 roku, kiedy blok mieszkalny dla pracowników cegielni pobudowali. Z wykształcenia jestem kowalem. A w zakładzie wiele rzeczy robiłem.

Dorota: Był głową cegielni. Elektryk, mechanik. Jak trzeba było to i na koparce, i na lokomotywce. A do tego potrafił je naprawić. Ja pracowałam od 1971 roku. Najpierw przy ścianach z cegły, a później przy prasie. Łaty się nosiło i szybko układało. A jeszcze później to pracowałam w kuchni.

Była w budynku biurowym na parterze tak jak stołówka i ubikacje. Na pierwszym piętrze mieściły się biura i duża świetlica dla pracowników. Obok było pomieszczenie, gdzie oglądało się filmy. Później zlikwidowali i mieszkania porobili.

Józef: Mleko zawsze dawali. Od gospodarza kupowane. A kiedy nastała mleczarnia, to było butelkowe.

Dorota: Później były też zupy regeneracyjne. Takie jednorazówki z puszki. Otworzyło się, podgrzało i jedli. Grochowa, ogórkowa, warzywna.

Józef: Były też wyjazdy. Na grzyby, na ryby. Przeważnie na te pierwsze. Izydor jeździł starem z plandeką. Siadało się na pace i w Bory Tucholskie albo do Chmielna, bo tam był ośrodek wczasowy.

Maszyna parowa, gaszenie stodoły i koniec cegielni

  • Józef Klinkosch za swoją pracę w cegielni otrzymał srebrną odznakę "Zasłużony dla budownictwa i przemysłu materiałów budowlanych", a także medal 40-lecia Polski Ludowej.
  • Tabliczka z dedykacją dla Józefa Klinkoscha, którą umieszczono na tyle pamiątkowego zegara.
Józef: Przed wojną korzystano z maszyny parowej. Kominy stały w miejscu, obok którego wybudowano powojenny biurowiec. Jeden był do maszyny parowej, drugi do pieca. W 1945 r. Niemcy wysadzili, coby utrudnić radzieckiej artylerii celowanie. Po wojnie postawiono komin, ale już w innym miejscu. Zamontowano też w silnik elektryczny, który napędzał wszystko.

Dorota: Cegielnia miała też długi magazyn gliny, coby mogła pracować przez cały rok. Środkiem szły tory, a po bokach były doły, gdzie składowano materiał. Ładowało się go na wózki, które poruszały się dzięki lokomotywce.

Józef: Miała swoje pomieszczenie w magazynie z boku. Na terenie cegielni była też stajnia, gdzie trzymano konie. A za kotłownią, tam, gdzie stał nowy piec, znajdowała się remiza. Mieliśmy motopompę i przyczepkę. Kiedyś pojechaliśmy przez pola do sąsiada na górę. Płonęła stodoła. Pierwsi byliśmy.

Przyszedł też czas na modernizację. Podajnik, prasa, przecierak i automatyczne znaczenie. W PRL-u produkowaliśmy miliony cegieł. Po zmianach cegielnia dalej działała. Ale zaczęły wchodzić inne materiały i wypierać cegłę. Potrzebna była jeszcze do kominów, do zabytków, które odnawiano. Ale to było za mało. Do tego zmarła jedna z osób z kierownictwa.

Od lat cegielni już nie ma. Został budynek biurowy i dawny magazyn gliny. Przy drodze widać też tory, którymi jeździła lokomotywka z wózkami.

Poznaj też historię bysewskiego dworu

wysłuchał Jakub Gilewicz

Opinie (75) 7 zablokowanych

  • Bysewo

    Panie Jakubie proszę o więcej tak wspaniałych artykułów ! ! !

    • 22 1

  • wtedy dostał medal i ktoś go doceniał a dziś przechodząc na emeryturę dostaje się tonę papierów do wypełnienia, kopa w d... jak chce się skorzystać z lekarza i splunięcie w twarz w postaci wysokości tej emerytury...

    • 19 5

  • Sklep (3)

    Moja mama miała w budynku biurowym sklep. Pamiętam że na przystanku leżało wielkie drzewo i służyło wszyscy czekajacy na autobus siedzieli na nim. Wujek jak go z milicji wyrzucili to był tam płaczem w wielkim piecu pamiętam specyficzny zapach cegielni Super sprawa ten artykuł powrót do przeszłości

    • 16 1

    • to drzewo (pień) miało w sobie coś niesamowitego, no i sklep z oranżadą, piwem i kiełbasą (gdzie dziś takie kiełbasy...)

      • 3 0

    • jako dziecko siedzialam na tym pniu,pozniej byl opalony i trzeba bylo koc rozkladac,mialam moze z 5 lat. a sklep dlugo prosperowal,jako nastolatka jezdzac na dzialke robilam tam zakupy. ahhh i kierowce sie prosilo zeby do ronda podwiozl :D co za cudne czasy to byly

      • 4 0

    • Ja przechodziłem do taty do pracy i kupowałem w sklepie cukierki oranzade, pozdrawiam Paweł Malc

      • 1 0

  • (2)

    A ja tam mieszkałem...

    • 7 1

    • ja też

      • 4 0

    • Paweł

      Jak się nazywasz, bo ja Paweł Malc

      • 1 0

  • mam gdzieś kilkadziesiąt zdjęć z końca dzialalnosci. może by mini album zrobic (2)

    • 8 1

    • udostępnisz te zdjęcia?chętnie bym obejrzał,bo mieszkałem obok.

      • 1 0

    • Teraz najlepszym albumem jest

      umieszczenie tych zdjęć w necie.

      • 2 0

  • (5)

    przydałoby się odzyskać Polskę z rąk okupantów by znów były cegielnie linie kolejowe czy opieka medyczna...

    • 8 8

    • w połowie lat 90 pracowałem na budowach

      Murarze nienawidzili wyrobów z cegielni Bysewo.
      Grubość cegieł 4,5-9,5 cm zamiast 6,5cm - inne wymiary podobnie, pękało to to, wytrzymałość żadna, mnóstwo wtrąceń węglanów i innego śmiecia.
      Nic dziwnego że poszli na dno i zostało tylko wspomnienie.

      • 6 0

    • (2)

      Nie ma cegielni? Tak na szybko, to w okolicy są przynajmniej dwie, w Redzie i w Małkowie.

      Jedną poniemiecką linię kolejową dopiero co odbudowano.

      Ale tego już marudy nie widzą.... Im tylko w głowach "Polska w ruinie". Normalnie, jesteście, jak ta smerfetka z "W głowie się nie mieści", tylko mniej uroczy.

      • 4 1

      • możesz podać namiary na te cegielnie? (1)

        interesuję się losem starych zakładów przedwojennych i z chęcią bym podjechał kiedyś rowerkiem pofocić

        • 2 1

        • Przez "są" mam na myśli "działają", a przez "cegielnie" mam na myśli "fabryki pustaków", więc raczej nie są to przedwojenne zakłady. Pan Józef wyjaśnia to w artykule.

          • 0 1

    • ... i dorożki by wróciły

      Pan Józef wyjaśnił ci ładnie dlaczego zamykane są cegielnie ale przez swoje polityczne pitololo jesteś odporny na wiedzę.

      • 4 0

  • a czy ktoś coś wie na temat cegielni w kokoszkach? mam cegłe z napisem kokoschken, ale nic na ten temat nie moglam znalezc.

    • 3 0

  • (3)

    a ja tam pracowałam w latach 83/84 na magazynie. To wtedy należało do GPCB. Bardzo fajni ludzie tam pracowali, to były czasy kiedy SKORPION grasował po kokoszkach

    • 5 0

    • Ja tam miałem dużo kolegów i koleżanki które razem chodziliśmy do szkoły w Bysewie i do Klubowa

      • 1 0

    • Cegielni

      A jak się nazywasz bo ja Paweł Malc

      • 1 0

    • Ja spotkałem skorpiona, stał za płotem przy polu Wojowski ch później Pli htow w Bysewie sam na sam, wracałem z pracy o godz

      • 0 0

  • Lata temu dowódca jednostki wysłał nas tam do przebierania cegieł na budowę domu który sobie budował.A było co robić żeby wybrać odpowiednie spośród stosu powykrzywianych i popękanych

    • 3 0

  • (5)

    Bysewo. Była,bardzo ciekawym obiektem.Mój,wujek pracował tam wiele lat.Obsługiwał też Bagier.!

    • 7 1

    • Mój ojciec tagrze pracował przy bagrze

      • 1 0

    • Jak się nazywasz, bo ja Paweł Malc, tam pracował mój Tata Malc Augustyn przy wykopie gliny

      • 1 0

    • Cegielni

      Mój Ojciec też pracował przy wykopie gliny

      • 1 0

    • Jak się nazywasz, bo ja Paweł Malc, pozdrawiam

      • 0 0

    • Jak się nazywał.,bo mój ojciec też pracował

      • 0 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7 (2 opinie)

(2 opinie)
20 zł
spacer

Vivat Gdańsk! Rekonstrukcje historyczne na Górze Gradowej

pokaz, spacer

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Sprawdź się

Sprawdź się

Jak obecnie nazywa się dawny węzeł Leningradzki?

 

Najczęściej czytane