Willa przy Orzeszkowej zyska najwyższą formę ochrony?

Katarzyna Moritz

13 kwietnia 2014 (artykuł sprzed 10 lat)

Opinie (141)

Najnowszy artykuł na ten temat Właścicielka zabytkowej willi zrezygnowała z dotacji na remont

Willa przy ul. Orzeszkowej zobacz na mapie Gdańska w dzielnicy Aniołki na szczęście nie dostała, jak głoszą plotki, zgody na rozbiórkę, ale niestety z roku na rok ma coraz większe dziury w dachu, coraz mniej tynku na ścianach, niszczeje niemal w oczach. Pomorski konserwator chce ją w końcu wpisać do rejestru zabytków.

Czy należy willę wpisać do rejestru zabytków?

tak, już dawno należało to zrobić z urzędu, liczy się każda chwila raczej tak i zachęcić właściciela do inwestycji i remontu nie, rejestr i tak nie uratuje willi

Willa przy ul. Orzeszkowej 2 zobacz na mapie Gdańska

w Gdańsku w 2004 roku została sprzedana przez miasto i trafiła w prywatne ręce. Za dom z działką o powierzchni 1427 m kw. właścicielka zapłaciła ponad 1 mln zł. Nie otrzymała żadnych ulg, bo willa jest jedynie w miejskiej ewidencji zabytków. Jednak zgodnie z umową notarialną miała willę wyremontować. Chciała zrobić tam przychodnię, nawet otrzymała wytyczne do remontu.

Gdy dwa lata temu opisywaliśmy ten problem, willa już wtedy prezentowała się fatalnie: dziury w dachu, wybite szyby, odpadające tynki. Z roku na rok jest coraz gorzej. Miejsce to ma ciekawą historię (więcej w ramce poniżej), w okresie Wolnego Miasta Gdańska, był tam polski Inspektorat Ceł, który stanowił jedną z nielicznych wizytówek Polaków.

Czytaj też: Wizytówka przedwojennej Polonii rozpada się.

Ostatnio zaczęły krążyć plotki, że wydano pozwolenie na jej rozbiórkę. Miejski konserwator zabytków jednak kategorycznie temu zaprzecza. Właścicielka już kiedyś próbowała taką zgodę uzyskać, na szczęście bezskutecznie.

- Korespondencja z właścicielką już dawno się urwała, jest cisza. Budynek ma bardzo ciekawą reprezentacyjną formę architektoniczną, jednak obecnie wygląda on bardzo źle - przyznaje Janusz Tarnacki, miejski konserwator zabytków.

Na początku marca wystąpił on do Powiatowego Nadzoru Budowlanego o podjęcie działań mających na celu zapobieżenie dalszej destrukcji poprzez wydanie nakazów zabezpieczających obiekt.

Co jeszcze mogłoby uratować willę? Już dwa lata temu prosiliśmy pomorskiego konserwatora zabytków, żeby zastanowił się, czy nie umieścić obiektu w Wojewódzkim Rejestrze Zabytków. Temat miano przemyśleć, lecz w międzyczasie zmienił się konserwator i sprawa utknęła w martwym punkcie. Wpisu do rejestru dokonuje się na wniosek właściciela albo z urzędu. Niedawno z podobną sugestią wystąpił do pomorskiego konserwatora Janusz Tarnacki, miejski konserwator zabytków.

Co na to pomorski konserwator?

- Rozpoczęliśmy procedurę wpisania willi do rejestru zabytków - przyznał Marcin Tymiński, rzecznik pomorskiego konserwatora zabytków.

Procedura wpisania do rejestru, w zależności od obiektu, może trwać od miesiąca do roku. Przed dokonaniem wpisu prowadzone jest postępowanie przygotowawcze. Inspektorzy konserwatora muszą przeprowadzić m.in. inwentaryzację willi. Postępowanie kończy się wydaniem przez PWKZ decyzji, która - o ile strony nie wnoszą sprzeciwu czy uwag - nabiera mocy prawnej i zabytek otrzymuje numer rejestru zgodny z kolejnym zapisem w księdze rejestru zabytków. Dzięki wpisowi do rejestru, obiekt zyska jedną z najwyższych form ochrony.

Może zostać wykreślony z rejestru jedynie wtedy, gdy ulegnie on zniszczeniu w stopniu powodującym utratę jego wartości historycznej. Decyzje o skreśleniu obiektu z rejestru zabytków wydaje Generalny Konserwator Zabytków działający w imieniu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Są to jednak przypadki wyjątkowe.

- Wpisanie do rejestru dałoby właścicielce możliwość pozyskania różnorodnych środków finansowych, nawet z kilku źródeł - czy to ministerialnych czy miejskich, na remont budynku - tłumaczy Tarnacki.

Willa przy Orzeszkowej

Swoje najlepsze czasy willa przeżywała w okresie międzywojennym, gdy Gdańsk był Wolnym Miastem. W 1922 roku została zbudowana na zamówienie jednego z najbogatszych i znanych kupców żydowskich w WMG, Jewelowsky'ego z Sopotu. Wynajął ją ekspozyturze polskiego Inspektoratu Ceł. Oprócz pomieszczeń biurowych były tu również mieszkania. Mieszkali tu m.in. wyższy urzędnik urzędu celnego nadkomisarz Stefan Świda i inspektor celny Mańkowski.

Willa i jej otoczenie, wraz z malowniczym ogrodem, były wyjątkowo zadbane, stanowiły jedną z wizytówek Polaków w Gdańsku. We wnętrzu były eleganckie kandelabry, rzeźbione drzwi, kręcone schody czy polerowane posadzki. We wrześniu 1939 roku budynek zajęła policja gdańska, następnie SS. Do 1945 roku mieściło się tam dowództwo całego nadokręgu SS "Wisła", czyli jednostki administracyjnej organów represji III Rzeszy (SS i policji) na cały Okręg Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie.

Miejsce to po wojnie nie miało jednak szczęścia do właścicieli. Od lat 60. mieściła się tam izba wytrzeźwień. W czasach PRL znajdowało się tam również Przedsiębiorstwo Gastronomiczno-Handlowe Konsumy - firma, która zaopatrywała stołówki i sklepy dla służb mundurowych PRL i członków PZPR. Natomiast w latach 90. - zakład opieki zdrowotnej. Willa w 2004 roku została sprzedana przez miasto.

Zmiana siedziby konserwatora zabytków

Od dnia 14 kwietnia Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Gdańsku (wszystkie wydziały) przyjmować będzie klientów w nowej siedzibie przy ul. Pohulanka 2 zobacz na mapie Gdańska

, 80-807 w Gdańsku. Numery telefonów pozostają bez zmian.

Zdjęcia: Willa przy Orzeszkowej zyska najwyższą formę ochrony?

11 Zobacz zdjęcia

Katarzyna Moritzk.moritz@trojmiasto.pl

Miejsca

Wojewódzki Konserwator Zabytków Gdańsk, Dyrekcyjna 2-4

Opinie (141) 2 zablokowane

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-04-14 07:38

piękny budynek!!!

i nikt .. nikomu z mających coś do powiedzenia się nie podoba????

barbarzyńcy.....
róbmy zdjęcia, apelujmy
róbmy coś,
gdzie są te fundacje zajmujące się Gdanskiem?

10 lat
- 4 2
Twoja opinia

Zmień treść

i nikt .. nikomu z mających coś do powiedzenia się nie podoba???? barbarzyńcy..... róbmy zdjęcia, apelujmy róbmy coś, gdzie są te fundacje zajmujące się Gdanskiem?
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-04-14 07:56

A co z willą (2)

na terenie TVP przy ul. Sobótki??!! Willa jest piękna, ma oryginalne wnętrza, ale jest w dużo gorszym stanie niż ta przy Orzeszkowej- brak dachu, mury się walą, a Pani Moritz w Swoich artykułach nie wspomni o niej ani słowem. Mimo to, że pisałem do Pani w tej sprawie !!!

xyz
10 lat
- 8 0
Twoja opinia

Zmień treść

na terenie TVP przy ul. Sobótki??!! Willa jest piękna, ma oryginalne wnętrza, ale jest w dużo gorszym stanie niż ta przy Orzeszkowej- brak dachu, mury się walą, a Pani Moritz w Swoich artykułach nie wspomni o niej ani słowem. Mimo to, że pisałem do Pani w tej sprawie !!!
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2014-04-14 09:31
  
  ...... Moritz ??? !! (1)
  
  - gdzieś już padało takie nazwisko.....??!! .... film "Ziemia obiecana" ??? !! - jakieś takie..... judaistyczne ??? !! - nie wiem.
  
  GIT
  10 lat
  - 0 3
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  - gdzieś już padało takie nazwisko.....??!! .... film "Ziemia obiecana" ??? !! - jakieś takie..... judaistyczne ??? !! - nie wiem.
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2014-04-14 09:33
    
    No i?
    
    Nazwisko to nazwisko. Masz z tym jakiś problem?
    
    FD
    10 lat
    
    3 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Nazwisko to nazwisko. Masz z tym jakiś problem?
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-04-14 08:28

Willa?

10 lat
- 2 0
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-04-14 09:27

......... musi jeszcze troche poniszczeć :)!

- a potem sie rozleci...... albo zapali..... !? :).

takieżycie
10 lat
- 2 0
Twoja opinia

Zmień treść

- a potem sie rozleci...... albo zapali..... !? :).
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-04-14 10:12

takie inwestycje w Gdansku tylko dla "przedsiebiorczych wtajemniczonych".......

taaakkk, skad my to znamy. Najpierw doprowadza sie obiekt do oplakanego stanu aby sprzedac swojemu za symboliczna zlotowke potem doprowadza sie do powolnego konania, niekiedy pomaga sie malym ogienkiem. Ubezpieczenie zaplaci odszkodowanie i nic tylko zacierac rece i liczyc kase za piekna czysta dzialke w atrakcyjnym punkcie. Kilka lat temu PG wykupila od miasta dzialki wraz z budynkami (na preferencyjnych warunkach oczywiscie) na ul.Traugutta. Miasto zmusilo tych ludzi do przyjecia w zamian innych mieszkan. Domy wyburzono, pozostal jeszcze jeden w ktorym mieszkaja ludzie. Po kilku latach okazalo sie ze jedna z tych dzialek jest na sprzedaz, poczatkowo chciano 5 Milionow pozniej cene obnizono na 4 Miliony. Jednak takie "cuda" sie czasem w Gdansku dzieja.

sas
10 lat
- 6 0
Twoja opinia

Zmień treść

taaakkk, skad my to znamy. Najpierw doprowadza sie obiekt do oplakanego stanu aby sprzedac swojemu za symboliczna zlotowke potem doprowadza sie do powolnego konania, niekiedy pomaga sie malym ogienkiem. Ubezpieczenie zaplaci odszkodowanie i nic tylko zacierac rece i liczyc kase za piekna czysta dzialke w atrakcyjnym punkcie. Kilka lat temu PG wykupila od miasta dzialki wraz z budynkami (na preferencyjnych warunkach oczywiscie) na ul.Traugutta. Miasto zmusilo tych ludzi do przyjecia w zamian innych mieszkan. Domy wyburzono, pozostal jeszcze jeden w ktorym mieszkaja ludzie. Po kilku latach okazalo sie ze jedna z tych dzialek jest na sprzedaz, poczatkowo chciano 5 Milionow pozniej cene obnizono na 4 Miliony. Jednak takie "cuda" sie czasem w Gdansku dzieja.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-04-14 10:22

No to kiedy pożar???. No bo pewnie trzeba postawić wtretny tandetny blow w miejsce tego??

.

Krzychu
10 lat
- 3 0
Twoja opinia

Zmień treść

.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-04-14 11:49

rudera (1)

syf smród i ubóstwo

10 lat
- 2 4
Twoja opinia

Zmień treść

syf smród i ubóstwo
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2014-04-14 13:20
  
  u Ciebie
  
  w domu?;p
  
  sghsfh
  10 lat
  - 2 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  w domu?;p
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-04-14 11:56

Mielewczyki te wille kupili?

10 lat
- 3 1
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-04-14 12:36

willa

Umowa była. Nie wyremontowała. Miasto zabiera jej nieruchomość! Tak powinno być!

ryba
10 lat
- 9 0
Twoja opinia

Zmień treść

Umowa była. Nie wyremontowała. Miasto zabiera jej nieruchomość! Tak powinno być!
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2014-04-14 12:43

Jeszcze jeden

to samo dzieje się z pięknym budynkiem po TVP na Sobótki. To samo z zajezdnią tramwajów konnych w Oliwie. To jest szerszy problem w Gdańsku

gaba
10 lat
- 9 0
Twoja opinia

Zmień treść

to samo dzieje się z pięknym budynkiem po TVP na Sobótki. To samo z zajezdnią tramwajów konnych w Oliwie. To jest szerszy problem w Gdańsku
Regulamin dodawania opinii