Historia
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Historia
Dodaj raport
Historia Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Radziecka kronika pokazuje zdobywanie Gdańska, Sopotu i Gdyni w marcu 1945 roku

Rafał Borowski
6 września 2015 (artykuł sprzed 8 lat) 
Opinie (330)
Najnowszy artykuł na ten temat Zobacz powojenny Gdańsk na wystawie online

Zobacz walki na ulicach Gdańska, Sopotu i Gdyni w marcu 1945 roku

W internecie opublikowano niedawno radziecką kronikę filmową pt. "Oswobodzenie Polski". Jedną z jej części poświęcono zdobyciu Gdańska, Sopotu i Gdyni przez Armię Czerwoną w marcu 1945 roku. Unikatowy film pochodzi ze zbiorów Rosyjskiego Państwowego Archiwum Kino-Foto Dokumentów.



Czy lubisz oglądać stare filmy, dokumentujące historię twojego miasta?

Muzea i archiwa na całym świecie sukcesywnie digitalizują swoje zbiory. Każdego roku, setki tysięcy starych zdjęć i filmów są zapisywane na serwerach i za pomocą internetu są udostępniane wszystkim zainteresowanym. Rosyjskie Państwowe Archiwum Kino-Foto Dokumentów opublikowało niedawno na swojej stronie radziecką kronikę filmową z 1945 roku, zatytułowaną "Oswobodzenie Polski". Jej środkowy fragment poświęcono zdobyciu przez żołnierzy Armii Czerwonej bronionego przez Niemców obecnego Trójmiasta, czyli Gdańska, Sopotu i Gdyni.

Radziecka kronika propagandowa

Trwający siedem i pół minuty film nie jest oczywiście reportażem, tylko kroniką propagandową. Widzimy na nim czerwonoarmistów, którzy przed obiektywem operatora pokazują w jaki sposób przebiegały walki na ulicach Gdańska, Sopotu i Gdyni. Warto pamiętać, że choć część scen jest symulowana, żołnierze byli rzeczywistymi uczestnikami walk, a tłem filmu jest autentyczne pole bitwy, na którym rozgrywała się tragedia zarówno walczących żołnierzy, jak i przebywających w mieście cywilów.

Oprócz żołnierzy Armii Czerwonej, przez chwilę możemy zobaczyć również czołgistów 1 Armii Wojska Polskiego, którzy wspierała Sowietów podczas zdobywania Gdańska, Sopotu i Gdyni.

Tłem filmu są płonące ulice obecnego Trójmiasta. Wiele z nich możemy bez trudu rozpoznać, niektórych nie sposób zidentyfikować. Najwięcej ujęć pochodzi oczywiście z Gdańska. Na filmie możemy ujrzeć również radzieckich dowódców, którzy kierowali walkami o miasta: gen. Wasilija Popowa oraz gen. Pawła Batowa.

Film kończy się ujęciami nakręconymi z lecącego nad zrujnowanym centrum Gdańska samolotu. Na tle doszczętnie zrujnowanego miasta słychać triumfalną muzykę, a lektor ogłasza przepełnionym dumą tonem: "Gdańsk zdobyty! Resztki wojsk niemieckich wyrzucone z miasta!". Kontrastuje to z wyjątkowo ponurym wrażeniem, jakie robi zniszczony Kościół Mariacki, z podziurawionym dachem i wypaloną wieżą.

Wyzwolenie czy zdobycie?

Niemiecko-radzieckie walki o Gdańsk, Sopot i Gdynię były w okresie PRL nazywane "wyzwoleniem". O ile w przypadku Gdyni określenie wydaje się co do zasady uprawnione, o tyle w przypadku Gdańska i Sopotu (Sopot był do 1939 roku częścią Wolnego Miasta Gdańska) wydaje się to nieco dziwne. Dlaczego?

Oba miasta miały wówczas charakter praktycznie na wskroś niemiecki, tzn. były zamieszkane niemal wyłącznie (nie licząc ocalałych z prześladowań członków Polonii Gdańskiej oraz przebywających w mieście robotników przymusowych) przez etnicznych Niemców, wśród których zbrodnicze rządy Hitlera cieszyły się znaczącym poparciem. Broniące Gdańska i Sopotu wojska niemieckie nie broniły w ich odczuciu zgodnie z obowiązującym prawem okupowanego Wolnego Miasta Gdańska, tylko niemieckie miasta Danzig i Zoppot, będące de facto integralną częścią III Rzeszy.

Takie samo podejście towarzyszyło również szturmującym miasto żołnierzom 2. Frontu Białoruskiego. Komentujący film lektor również konsekwentnie używa niemieckich nazw Gdańska i Sopotu. Warto również pamiętać, że zdobyte miasta zostały potraktowane przez Sowietów jako miasta zdobyczne, ze wszystkimi tego konsekwencjami, np. demontażem i wywiezieniem do Związku Radzieckiego znacznej części ocalałego majątku, barbarzyńskim traktowaniem ludności cywilnej czy celowym zniszczeniem ocalałych budynków już po zajęciu miasta. Żołnierze Armii Czerwonej po prostu mścili się na Niemcach za okrucieństwa, jakie Wehrmacht i Waffen SS zgotowały na terenie ZSRR kilka lat wcześniej.

W kontekście powyższych faktów, określenie "wyzwolenie Gdańska" jest co najmniej dyskusyjne, nawet jeśli wkrótce po pokonaniu Niemców Sowieci przekazali miasto Polakom.

- Trudno mówić, rzecz jasna, o tzw. wyzwoleniu miasta, nie dając szerszego kontekstu - o zniszczeniach, rabunkach czy gwałtach czynionych przez Armię Czerwoną na tym terenie. A także o tym, że wprawdzie wyparto wojska niemieckie (w Gdańsku nie były to oddziały okupanta), ale ich miejsce zajęły oddziały sowieckie, przy których wydatnej pomocy instalowano nową, komunistyczną władzę. Ale też nie zapominajmy, że była wojna, a Gdańsk został zamieniony w twierdzę i stał się przez to areną zaciekłych walk, co pociągnęło za sobą straty tak w cywilach, jak i zabudowie - wyjaśnia historyk Jan Daniluk.
W jaki sposób został zniszczony Gdańsk?

W wyniku przedstawionych na filmie walk niemiecko-radzieckich, Gdynia i Sopot doznały stosunkowo niewielkich zniszczeń. Zupełnie inaczej było w przypadku Gdańska, którego zabudowa została w większości zrujnowana. Najbardziej ucierpiało zabytkowe centrum miasta - zostało ono zniszczone w ponad 90 proc.

W tym miejscu pojawia się pytanie, którego przed 1989 rokiem nikt nie wypowiadał głośno - w jakim stopniu Gdańsk został zniszczony podczas niemiecko-radzieckich walk o miasto, a w jakim już po jego zdobyciu? Dziś, ćwierć wieku po upadku komunizmu, żaden historyk nie podaje w wątpliwość barbarzyńskich zniszczeń dokonanych przez czerwonoarmistów już po kapitulacji Gdańska. Znane są relacje świadków, którzy na własne oczy widzieli, jak sowieccy żołnierze podpalali ocalałą zabudowę.

- Film stanowi kolejną przesłankę, że historyczna zabudowa Gdańska została w znacznym stopniu zniszczona jeszcze podczas samych działań wojennych. Bombardowania od połowy marca 1945 r., a następnie zmasowany ostrzał artyleryjski w ostatnim tygodniu walk o Gdańsk połączony jednocześnie z brakiem możliwości organizacji odpowiedniej akcji gaśniczej, po prostu musiał spowodować straty w gęstej tkance miejskiej. Oczywiście, to nie znaczy, że oddziały Armii Czerwonej części budynków nie niszczyły już po zakończeniu samych walk. Zachowały się nie tylko liczne relacje na ten temat oraz zapiski samych czerwonoarmistów - tłumaczy Daniluk.
Odpowiedź leży w rosyjskich archiwach

Niestety, opublikowany właśnie film nie pomoże w kwestii ustalenia poszczególnych etapów zniszczenia miasta. I nie chodzi wyłącznie o fakt, iż film ma charakter propagandowy. Nie sposób ustalić dokładnego datowania poszczególnych ujęć, które mogły zostać wykonane zarówno w trakcie walk, jak i wkrótce po ich zakończeniu.

- Oczywiście, Gdańsk został zniszczony zarówno w wyniku walk o miasto, jak i wyniku celowych działań żołnierzy Armii Czerwonej już po ich zakończeniu. Otwartym pozostaje jednak pytanie, jakie były proporcje pomiędzy obiema przyczynami. Na chwilę obecną nie mamy źródeł, które przyczyniłyby się do rozstrzygnięcia tej kwestii w rzetelny sposób - kontynuuje Daniluk.
Klucz do rozwiązania tej zagadki spoczywa najprawdopodobniej w wojskowych archiwach rosyjskich. Wiadomo, że podczas zdobywania Gdańska, Armia Czerwona wykonała zdjęcia lotnicze, które dzień po dniu dokumentowały przebieg walk. Te zdjęcia byłyby bezcennym materiałem źródłowym, który pomógłby raz na zawsze wyjaśnić tę kontrowersyjną kwestię.

Jakie miejsca możemy ujrzeć na filmie?

Na filmie możemy dostrzec wiele zlokalizowanych w Trójmieście ulic i obiektów. Niektóre z nich w niemal niezmienionej formie przetrwały aż po dzień dzisiejszy, po innych nie ma dziś najmniejszego śladu.

Na klatkach filmu utrwalono m. in. luterański Kościół Zbawiciela w Sopocie (0:24), Zakład Balneologiczny w Sopocie (0:28), II Liceum Ogólnokształcące w Sopocie oraz stojące po jego prawej stronie budynki przy al. Niepodległości (0:46), szyld na budynku dawnego dworca kolejowego w Sopocie (0:48), Basztę Białą wraz ze skrzyżowaniem ul. Augustyńskiego i Rzeźnickiej w Gdańsku (0:50), ul. Powstańców Warszawy w Sopocie, widoczną zza wejścia do dawnego Kasino Hotelu, obecnie Grand Hotelu (0:59), ostrzał artyleryjski portu w Gdyni (2:05), Kościół św. Piotra w Jelitkowie (2:13), ul. Podjazd w Sopocie od strony dworca kolejowego (3:43), hotel Danziger Hof (4:10), pozbawioną hełmu wieżę Ratusza Głównomiejskiego w Gdańsku (4:23), ul. Okopową w Gdańsku wraz z budynkiem obecnego NBP (4:58), Wyspę Spichrzów w Gdańsku od strony ul. Szafarnia (5:03), pomnik cesarza Wilhelma I w Gdańsku, stojący niegdyś przed Bramą Wyżynną (5:08), wieżę schroniska młodzieżowego na Biskupiej Górce w Gdańsku (5:14), Koszary Wijbego na ul. Rzeźnickiej w Gdańsku (5:16), Żółty Wiadukt, łączący ul. Jana z Kolna z al. Zwycięstwa w Gdańsku (6:03), stację kolejową Gdańsk - Brama Nizinna, zwaną również Gdańsk - Kłodno (6:22), żuraw młotowy "Dziadek", górujący niegdyś nad Stocznią Gdańską (6:50), skrzyżowanie ul. Okopowej z ul. św. Trójcy w Gdańsku (6:53), panoramę Gdańska z Góry Gradowej (6:55).

Zobacz także

Walki o Gdańsk, Gdynię i Sopot w 1945 r. (14)

Opinie (330) 7 zablokowanych

  • 2015-10-19 20:19

    A na koniec kradli i gwalcili..

    Masakra... Hitlerowcy jak i Sowieci... wsio rowno!

    Ten sowiecki czołg z alei juz by mogli sprzątnać, bo to żadna chwała!

    Rys

    8 lat

    • 1 3

  • 2015-09-12 09:40

    rosyjska zakłamana propaganda

    Zobaczcie jak z ludzi głupców robili pokazując żołnierza nabierającego do menażki wody z morza ;/

    gdańszczanin

    8 lat

    • 2 0

  • 2015-09-06 17:24

    Do wszystkich, którzy za wszystko nienawidzą ruskich. (1)

    Sugeruję, abyście w ramach protestu przeciw putinowym spiskowcom przestali od tej chwili korzystać z waszych kuchenek gazowych !
    Ludziska, rodacy - patrioci - przecież tam leci ruski gaz !!!

    8 lat

    • 11 6

    • 2015-09-10 08:57

      Taa bo Pawlak na rozkaz TuSSka nas wkopał do 2047 roku w ruski gaz

      w zamian obiecując na prawo i lewo że zamkniemy kopalnie (nie do odbudowania po tym jak np. na jednej wybudoano taką "zaje**istą" filharmonię. A na nasz gaz też mamy zakaz wydobycia.

      aa

      8 lat

      • 0 0

  • 2015-09-07 16:40

    1984 (1)

    szkoda tylko że nikt nie widzi że żołnierze to ludzie ludzie zmanipulowani przez politykę wielką i małą ale zawsze brudną którą siłą napędową są pieniądze i zyski wielkich tego świata

    1984

    8 lat

    • 2 3

    • 2015-09-10 08:52

      tak, wystarczy popatrzeć na wypowiedź Kissingera

      znanego Iluminaty o tym, czym tak naprawdę dla polityków są żołnierze.

      aa

      8 lat

      • 1 0

  • 2015-09-07 12:23

    Rosyjskie archiwa (1)

    Najsmutniejsze jest to ze ci "zacofani" Rosjanie już dawno wyprzedzili polskie, uwstecznione i kołtuńskie archiwa. Systematyczna digitalizacja pokazała nie tylko ten film ale setki innych ciekawych materiałów co sprzyja propagowaniu historii m.in. samej Rosji. Polski CAW tylko stara się utrudnić dostęp do swoich zasobów. komu to służy?

    histeryk

    8 lat

    • 7 1

    • 2015-09-10 08:50

      amerykanie wykupili za grosze nasze archiwa

      również te nowoczesne z muzyką. Poszła w kocioł MUZA i inne firmy nagraniowe. żegnajcie prawa autorskie.

      zofia

      8 lat

      • 0 0

  • 2015-09-07 10:37

    ruscy (1)

    ruscy wbijali baterie łazienkowe w ściany w pokojach bo myśleli, że z każdego miejsca na ścianie poleci woda. ot mądre

    PL

    8 lat

    • 7 5

    • 2015-09-08 21:13

      podłącz się do mózgu

      jeśli go posiadasz .i ciesz się pacanie że ci w d*pe nie wbili baterii

      poli

      8 lat

      • 0 1

  • 2015-09-06 09:20

    Radziecka dzicz (31)

    Zawsze gdzie wchodzili siali spustoszenie. Nawet na tym filmie widać że walą bez sensu z dział w budynki ... .

    ff''

    8 lat

    • 279 79

    • 2015-09-08 21:08

      z sensem by strzelali

      w twój pusty łeb ..

      poli

      8 lat

      • 0 2

    • 2015-09-06 09:27

      A gdzie widać, że walą bez sensui gdzie wedlug ciebie mądralo powinni walić, żeby było z sensem ? (6)

      8 lat

      • 43 37

      • 2015-09-06 09:31

        (4)

        5:18 - to już są tylko ruiny a walą z ciężkiego kalibru jak by tam nie wiem kto się chował.

        8 lat

        • 27 21

        • 2015-09-08 11:56

          no właśnie nie wiesz... a piszesz!

          Edward

          8 lat

          • 1 0

        • 2015-09-06 09:36

          No tak, byłeś, widziałeś, więc wiesz najlepiej, że walili do gruzu i kurzu. (1)

          Idź lepiej na referendum - tam z sensem oddasz swój głos.

          8 lat

          • 29 24

          • 2015-09-07 22:55

            Hmmm... z tak niewielkiej odległości,

            bez osłony? Chyba tylko do filmu sobie strzelali. W ogóle to większość ujęć w tym "dziele" sprawia wrażenie ostro ustawianych. Kto się choć trochę interesuje, to wie jak robiło się w tamtych czasach kroniki filmowe - a ruskie wiodły prym w tej sztuce. Miasto z którego pochodzę (Ostróda) było bronione przez garstkę desperatów, którym udało się uszkodzić Panzerfaustem jeden czołg, po czym dali dyla. Ruskie miasto podpalili, dzięki czemu 60% zabudowy legło w gruzach. Ot, tak...

            Jakub

            8 lat

            • 9 0

        • 2015-09-06 09:53

          A w klasztor na Monte Cassino nasi nie walili?

          Wojna to wojna.

          8 lat

          • 35 8

      • 2015-09-06 09:31

        jak z sensem to nigdzie....

        8 lat

        • 12 0

    • 2015-09-07 02:03

      Mieli zapukać do drzwi i poprosić esesmanów o wyjście?

      Władimir Merkel

      8 lat

      • 6 1

    • 2015-09-06 09:50

      byłeś tam wtedy? (19)

      byłeś tam wtedy?

      byłeś tam wtedy?

      8 lat

      • 13 10

      • 2015-09-06 10:08

        (17)

        Gdańsk został zdobyty prawie nie zniszczony.Dopiero potem został spalony przez swołocz ruską.Pewnie lemingu spytasz się skąd to wiem-od razu ci odpowiem-Jestem RODOWITYM gdańszczaninem i wiem to z bezpośrednich źródeł.

        SLAW

        8 lat

        • 38 26

        • 2015-09-06 10:58

          No nie gadaj SLAW ! (11)

          A co ? Opowiadał ci wujek Sasza, czy dziadek z Wermachtu ?

          8 lat

          • 14 7

          • 2015-09-06 12:25

            (8)

            Poczytaj sobie ciemniaku co to było u ruskich trzy dni dla zwycięzców.Wtedy zabieraj głos rosyjski trolu.

            SLAW

            8 lat

            • 7 10

            • 2015-09-06 12:56

              Myślisz, że taki "ciemniak" ja ja potrafi czytać ? Przeceniasz mnie. Ty jesteś the best i to wystarczy. (7)

              8 lat

              • 4 2

              • 2015-09-06 13:00

                SLAW - stajesz się niemiły, ty rydzykowy elfie. (6)

                Patriotyzm, obiektywizm i fakty historyczne, całkiem pomieszały ci się z objawami twojej paranoi.

                8 lat

                • 5 4

              • 2015-09-06 13:47

                (5)

                A dla czego mam być miły dla nieuków i ignorantów z poziomu gimnazjum?I dź poczytaj swoją ulubioną G.. Wartą gazetę.

                SLAW

                8 lat

                • 7 7

              • 2015-09-06 14:29

                Obrażasz SLAW już nawet gimnazjalistów ? A co oni ci zrobili - też ci coś zrujnowali ? (1)

                8 lat

                • 4 6

              • 2015-09-06 21:49

                Trolla najłatwiej upokorzyć zignorowaniem, czemu więc odpowiadacie na prowokacje?

                8 lat

                • 4 1

              • 2015-09-06 14:28

                SLAW - jesteś niestety jedynie pospolitym, sfrustrowanym, nawiedzonym i niereformowalnym tłukiem. Dotarło? (2)

                8 lat

                • 6 6

              • 2015-09-06 14:41

                (1)

                Za to ty istoto humanoidalna-na miano człowieka nie zasługujesz-jesteś zwykłym głąbem,nieukiem i pospolitym DEBILEM.

                SLAW

                8 lat

                • 6 9

              • 2015-09-06 16:10

                Tak, tak SLAW - jesteś Bogiem. I przyznaj - lubisz DUŻE literki, co (łatwiej je rozróżniasz, he, he)?

                8 lat

                • 5 5

          • 2015-09-06 16:39

            (1)

            Nie wszyscy tu przyjechali niektórzy są stąd, mój dziadek został chociaż służył w wermahcie , reszta famili wyjechała do niemiec ze strachu przed ruskim, w domu nie wolno było o tym rozmawiać bo pełno było szpicli wszędzie ,w tym sąsiedzi za ścianą, ja się dowiedziałem dopiero w latach 70 , dziadek był Polakiem z Kaszub, pracował w gdańsku

            8 lat

            • 8 1

            • 2015-09-06 17:04

              No i szanowna familia z Kaszub ...

              ... skończyła jako niemieccy emeryci u tych, co nie okupowali Gdańska (bo był ich), u tych, co nie strzelali do Polaków i innych nacji, u tych, co nie mordowali ludzi w obozach.

              8 lat

              • 2 4

        • 2015-09-06 10:56

          Tak, tak, rozumiem - pamiętasz te wydarzenia doskonale. Skontaktuj się z Wołoszańskim - może się czegoś od ciebie nauczy. (1)

          Ciemnota takich jak ty pisiorków i wasze bezgraniczne przeświadczenie o własnej wszechwiedzy i nieomylności, jest zwyczajnie zatrważająca.
          I dla jasności - mam jednakowo złe zdanie o wszystkich rządzących do tej pory, bo wszyscy już mieliście okazję pokazać, że dobrzy są oni jedynie albo w kitowaniu albo w wymachiwaniu szabelką.

          8 lat

          • 13 16

          • 2015-09-06 12:24

            Ciemniakiem jesteś ty i to najgorszego asortymentu-peowskim śmieciem.

            SLAW

            8 lat

            • 7 13

        • 2015-09-06 10:37

          Teraz rodowitych Gdańszczan jak mrówek, zwłaszcza w żłobkach , podstawówkach i gimnazjach.

          ksa

          8 lat

          • 12 6

        • 2015-09-06 10:25

          (1)

          Mozna prosic o autograf?

          michu

          8 lat

          • 11 5

          • 2015-09-06 10:33

            Rylcem na hełmie chyba :-)

            8 lat

            • 11 4

      • 2015-09-06 19:01

        Nie byłem tam wtedy.

        Nie byłem tam wtedy.

        Nie byłem tam wtedy.

        8 lat

        • 0 0

    • 2015-09-06 10:33

      (1)

      W Warszawie po upadku powstania Niemcy walili w budynki i wysadzali je z sensem według ciebie. Gratulacje znaffco historii.

      DT

      8 lat

      • 17 3

      • 2015-09-06 11:00

        Masz rację, przepraszam. Przecież na wojnie, jak na wojnie - przeciwnicy okładają się pyskach kwiatami.

        8 lat

        • 12 2

  • 2015-09-06 09:13

    Gdańsk (15)

    spalony przez sowiecką swołocz i dzicz !!! http://www.gdansk.oblaci.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=52&Itemid=60

    8 lat

    • 304 105

    • 2015-09-08 19:33

      polską i rosyjską - pamietaj o tym że to

      Polacy i rosjanie spalili to miasto

      8 lat

      • 5 3

    • 2015-09-07 15:16

      gorzej niż Warszawa po wojnie

      8 lat

      • 7 2

    • 2015-09-06 09:30

      Spalony przez sowiecką dzicz, w rewanżu za działania niemieckiej dziczy na wschodzie, (9)

      8 lat

      • 80 16

      • 2015-09-06 11:04

        Moja babcia wychowala sie za Bugiem (8)

        Jak przyjechali Niemcy - wg Jej relacji - nie bylo dla zwyklych ludzi tak zle. Po prostu znikneli Zydzi.

        Jak sie pojawili Ruskie to bylo duzo gorzej - gwalty i rabunek.

        Jednak najgorzej bylo, jak przeszli i jedni i drudzy i "polscy partyzanci" zaczeli tam "od nowa Polske budowac". Zero litosci, zero skrupulow.

        8 lat

        • 42 13

        • 2015-09-06 20:52

          To co piszesz pokrywa się z opowiadaniami moich dziadków

          Mieszkali (babcia nadal mieszka) w wiosce pod kartuzami.
          Przyszli niemcy rozgościli się, trzeba było im tylko dać lepsze izby, i im służyć. Przemocy i gwałtów nie było, wtedy w domach zostały głównie kobiety dzieci i starcy; więc niemiec mógł zrobić co chciał. Za to jak kacapy "osowbadzały" Gdańsk, i niemcy pakowali się do odwrotu to ostrzegali przed ruskimi, żeby się schować przed nimi, bo 10 letniej dziewczynce, chłopcu czy 60 letniej babci nie odpuszczą. Proponowali nawet żeby z nimi uciekać do niemiec. Przez te 5 lat wszyscy nauczyli się niemieckiego więc nie było by to żadnym problemem. Jak ruski front przetaczał się przez wiochę połowa zabudowań spłoneła, ludzie czekali w kryjówkach aż ruskie przejdą dalej, gwałty i rozboje były standardem, bo ruskiemu wyzwolicielowi sie to należało w jego mniemaniu w zamian za "wyzwolenie"

          c

          8 lat

          • 39 4

        • 2015-09-06 11:30

          Ano tak, niepotrzebnie się martwiłem - jeśli "zniknęli tylko żydzi", to faktycznie wszystko ok. (4)

          8 lat

          • 36 9

          • 2015-09-06 16:19

            o żydów niech się umartwiają żydzi, a nie cały świat (3)

            racjonalny

            8 lat

            • 30 10

            • 2015-09-06 16:58

              A o Polaków Polacy (bo co świat obchodzą wieczne żale i pretensje Polaków do całego świata). (2)

              I dochodzimy do wniosku, że jakby każdy pomyślał o sobie, to o wszystkich byłoby pomyślane.
              Amen.

              8 lat

              • 19 8

              • 2015-09-06 17:07

                w 3 zdaniach napisałeś rozprawkę ze wstępem, rozwinięciem i zakończeniem (1)

                moje gratulacje. Tylko teza nietrafiona

                racjonalny

                8 lat

                • 7 9

              • 2015-09-06 18:58

                Dziękuję a gratulacje i przepraszam, że nie w pełni cię moje wystąpienie zadowoliło.

                8 lat

                • 3 4

        • 2015-09-06 13:35

          Ci polscy partyzanci to slynni i wychwalani pod niebiosa zolnierze wykleci.

          Misza

          8 lat

          • 10 19

        • 2015-09-06 11:30

          A moja babcia nie.

          8 lat

          • 10 3

    • 2015-09-06 18:07

      i zniszczony przez rządy Adamowicza

      pokazują stadiony teatry i trasy ale to beton i asfalt natomiast
      miasto to ludzie gdzie wiec oni są

      8 lat

      • 12 16

    • 2015-09-06 11:23

      Ale masakra.........................Rzeż............

      :(

      8 lat

      • 11 1

    • 2015-09-06 09:15

      Do tej pory wschodni sąsiedzi to dzicz , zwłaszcza ukraińska

      8 lat

      • 72 34

  • 2015-09-08 09:10

    polszczyzna (1)

    1. "radziecki" to odnoszący się do radnego
    2. po polsku mówimy "sowiecki" czyli odnoszący się do sowietów
    3. sowieci nie przyszli tu z pomocą czy wyzwoleniem. mieli po drodze do berlina podczas wywierania zemsty na niemcach.

    bówka

    8 lat

    • 1 0

    • 2015-09-08 15:05

      Polszczyzna

      1) "Sowiet" to po polsku "rada" ( a nie "radny")
      2) Po polsku raczej lepiej "radziecki"-"sowiecki" wtedy gdy chcesz mowic po rusku
      3)Racja

      8 lat

      • 3 0

  • 2015-09-06 20:21

    (1)

    17 września 1939, pamiętamy....

    Cichy

    8 lat

    • 8 0

    • 2015-09-08 14:56

      Pamiec

      Jestem pewien,ze Rosjanie tez pamietaja-ofensywe kijowska.

      8 lat

      • 0 0

1
2
3
4
5

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7 Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7 (2 opinie)

(2 opinie)
20 zł
spacer
maj 4-5
g. 10:00, 13:00, 16:00
Gdańsk, Pomnik Poległych Stoczniowców
20 zł
ulgowy 15 zł
Vivat Gdańsk! Rekonstrukcje historyczne na Górze Gradowej Vivat Gdańsk! Rekonstrukcje historyczne na Górze Gradowej

Vivat Gdańsk! Rekonstrukcje historyczne na Górze Gradowej

pokaz, spacer
maj 4
sobota, g. 11:00 - 16:00
Gdańsk, Hevelianum
Wstęp wolny
Gdynia wielu narodowości Gdynia wielu narodowości

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład
maj 16
czwartek, g. 17:30
Gdynia, Biblioteka Wiedzy
Wstęp wolny
więcej (3)

TV Filmy

1371

Garnizon Gdańsk pod dowództwem Kristofera von Hagelsberg (1)

więcej (1569)

Katalog.trojmiasto.pl - Muzea

więcej

Sprawdź się

Sprawdź się

Co trzymała w dłoniach „Natasza” - dziewczyna z pomnika Braterstwa Polsko-Radzieckiego w Gdyni?

 

Najczęściej czytane