Wjeżdżając na Skwer Kościuszki, niemalże od razu w oczy rzuci nam się widok okrętu, którego sylwetka na stałe już wpisała się w krajobraz gdyńskiego portu. Mowa tu oczywiście o ORP Błyskawica. Mało kto jednak wie, że obok swych muzealnych zadań okręt jest nadal normalną jednostką wojskową. O służbie na Błyskawicy opowiedział nam pan Bartosz.
Jak wiadomo, po
odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. zaczęły pojawiać się mniej lub bardziej realne plany rozbudowy sił zbrojnych - w tym oczywiście i Marynarki Wojennej. Pomijając okręty, które otrzymaliśmy na mocy porozumień Traktatu Wersalskiego, najbardziej palącym problemem było zamówienie nowych, pełnowartościowych jednostek. Tam, gdzie pojawiają się pieniądze, tam jest obecna i polityka, dlatego też kierując się głównie nią
,rząd polski zamówił pierwsze nowe okręty w stoczniach francuskich. Polskie komisje odbiorcze musiały borykać się z wieloma problemami stwarzanymi przez stronę francuską.
Wystarczy tylko wspomnieć o licznych opóźnieniach, niezgodności w wykorzystanych do budowy materiałach czy też z najzwyklejszą w świecie fuszerką. Biorąc to wszystko pod uwagę, nie może dziwić fakt, iż kolejne zamówienia na okręty podwodne i niszczyciele otrzymały odpowiednio stocznie holenderska i brytyjska.
To właśnie
w brytyjskiej stoczni zwodowano bohatera naszego dzisiejszego materiału, czyli Błyskawicę. Brytyjczycy znacznie różnili się od francuskich partnerów - budowa przebiegała bowiem niezwykle sprawnie i szybko.
Już w 1937 r. Błyskawica przybyła do portu w Gdyni, gdzie wraz z ORP Grom, Wicher i Burza utworzyła dywizjon kontrtorpedowców. Czytaj też:
ORP Błyskawica w słynnej grze World of Warships
Jej dalsze losy są powszechnie znane - 30 sierpnia 1939 r. opuszcza gdyński port i w ramach operacji Pekin wyrusza do Wielkiej Brytanii. Dorobek wojenny jednostki jest spory - przepłynęła przeszło 146 tysięcy mil morskich, podczas których wzięła udział w osłonie ok. 83 konwojów i przeszło 100 innych operacji bojowych.
Na jej koncie możemy zapisać zatopienie dwóch niszczycieli (co prawda przy współudziale innych okrętów),
uszkodzenie co najmniej trzech U-bootów oraz zestrzelenie czterech samolotów nieprzyjaciela (a dodatkowo jeszcze być może trzech) .
Po zakończeniu działań wojennych, dzięki dużemu zaangażowaniu komandora Bolesława Romanowskiego i pod jego dowództwem,
w 1947 r. Błyskawica przybywa z powrotem do Polski, gdzie praktycznie do razu rozpoczyna rejsy szkoleniowe z przyszłymi oficerami naszej floty.
Do roku 1967 Błyskawica przeszła szereg zmian (m. in. wymieniono na niej uzbrojenie z brytyjskiego na radzieckie), jak również remontów. Wspomniany wcześniej rok charakteryzował się tragicznym wydarzeniem, gdyż w sierpniu doszło do pęknięcia rurociągu w maszynowni, na skutek czego śmierć poniosło siedmiu marynarzy.
W swój ostatni rejs okręt wyszedł 11 czerwca 1969 r., po czym przez sześć kolejnych lat pełnił funkcję pływającej baterii przeciwlotniczej. Wszystko zmieniło się w 1976 r., kiedy to zapadła decyzja, by ORP Błyskawica w miejsce ORP Burza została jednostką muzealną.
Myliłby się jednak ten, kto myślałby, że jest to zwykłe muzeum. Otóż
Błyskawica, mimo upływu tylu lat, nadal jest jednostką wojskową. Służbę na niej pełnił również jeden z naszych czytelników pan
Bartosz Stępkowski.
- Pamiętam, że latem 2002 r. przyszło do mnie wezwanie z Wojskowej Komisji Uzupełnień. Tam powiedziano mi, że już na zimę dostanę przydział do wojska - wspomina pan Bartosz. - Próbowałem się dowiedzieć, gdzie zostanę skierowany, ale na moje pytania otrzymałem odpowiedź "że gdzieś w Polskę". Ostatecznie jednak skierowano mnie do Centrum Szkolenia Marynarki Wojennej w Ustce - chyba tylko dzięki temu, że pochodziłem z Gdańska.Po odbyciu niezbędnego szkolenia los, a w zasadzie decyzja przełożonych, skierowała pana Bartosza, już w stopniu starszego marynarza, na historyczną jednostkę, jaką była Błyskawica.
Jak już wspomnieliśmy okręt nadal jest jednostką wojskową, na której obowiązują zasady takie same jak na innych okrętach stojących w porcie. Członkowie załogi muszą m. in. zdawać testy ze strzelania i musztry. Pełnią również normalne wachty.
Jak wygląda zwyczajny dzień marynarza wspomina pan Bartosz.
- Pobudka odbywała się ok. godziny 6:30. Krótko po niej zaprawa, czyli bieganie po Skwerze Kościuszki i wzdłuż plaży w kierunku Gdańska. Następnie mieliśmy śniadanie, po którym następowało przygotowanie okrętu do przyjęcia zwiedzających. Charakteryzowało się to m. in. czyszczeniem wszystkich mosiężnych elementów naszej jednostki, a jak wiadomo z racji mnogości tychże pracy było naprawdę dużo. W godzinach 10 - 18 (z przerwą na obiad) zwiedzający odwiedzali nasz okręt - opowiada.Trzeba tu zaznaczyć, że jak w każdej jednostce wojskowej również
na Błyskawicy spotkać się możemy z pełnym ceremoniałem wojskowym, takim jak uroczyste podniesienie bandery czy też świst trapowych, gdy na okręt wchodzi lub z niego schodzi oficer. O oddawaniu honoru banderze nie trzeba nawet wspominać. Co istotne - każdy z marynarzy służących na Błyskawicy musi znać jej historię tak, by móc swobodnie o niej opowiadać licznym zwiedzającym.
Oczywiście marynarze również mieli czas dla siebie.
- Po zamknięciu okrętu dla zwiedzających i obowiązkowym sprzątaniu mogliśmy poćwiczy trochę na siłowni, wyjść na miasto czy też na basen w Hotelu Gdynia - mówi pan Bartosz.ORP Błyskawica to nie tylko okręt muzeum, ale również jednostka reprezentacyjna. Niektórzy śmieją się, że jest również najczęściej strzelającym okrętem naszej floty, a to głownie dzięki działkom skrutacyjnym, które strzelają podczas szczególnych uroczystości. To na jej pokładzie najczęściej odbywają się promocje nowych oficerów Polskiej Marynarki Wojennej i tu odbywa się większość oficjalnych spotkań w Gdyni.
Warto również przypomnieć, że
jako jedyny polski okręt Błyskawica uhonorowana została orderem Virtuti Militari, a także prestiżową Maritime Heritage Award za wkład w rozpowszechnianie morskiej historii świata.
Pytamy więc pana Bartosza co szczególnie utkwiło mu w pamięci ze służby na tym niezwykłym okręcie?
- Tak w zasadzie dwa wydarzenia - pierwsze, gdy otrzymałem odznakę członka załogi okrętu i Wzorowego Marynarza. Drugie wydarzenie miało bardziej dramatyczny przebieg, gdyż podczas mojej służby dyżurnego okrętu zobaczyłem, jak do portowego kanału wpadło dziecko. Od razu ogłosiłem alarm i wskazałem miejsce wypadku. Na szczęście dziecko udało się uratować. Dość ciekawą przygodą były również coroczne wizyty w stoczni - pomagaliśmy wtedy pracownikom m. in. w malowaniu okrętu, czego efekty były naprawdę powalające - opowiada.Gdy pytam pana Bartosza, czy gdyby miał możliwość powrotu na Błyskawicę, to by z niej skorzystał, zapada chwila ciszy.
- W obecnej sytuacji, gdy jest żona i dzieci, to nie. Natomiast gdybym mógł cofnąć czas i iść jako młody chłopak do wojska, to bez zastanowienia wybrałbym Błyskawicę - odpowiada.Jak widać magia Błyskawicy ciągle działa, a sam okręt co roku zdobywa uznanie wielu nowych ludzi. Oby trwało to jak najdłużej.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy