• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Niezwykły detal wrócił na fasadę Domu Uphagena

Rafał Borowski
31 października 2021 (artykuł sprzed 2 lat) 
  • Dzwonek jest zawieszony na lewo od drzwi wejściowych do Domu Uphagena.
  • Darczyńcy dokonują oficjalnego odsłonięcia repliki.
  • Pracownicy Muzeum Gdańska oraz darczyńcy dzwonka.

Na fasadę Domu Uphagena przy ul. Długiej 12Mapka w Gdańsku powrócił ciekawy detal architektoniczny. To dzwonek, który jest repliką XVIII-wiecznego oryginału, przechowywanego w zbiorach Muzeum Narodowego. Został wykuty tradycyjną metodą w Kuźni Wodnej w Oliwie.



Czy przywracanie dawnych detali w znanych budynkach ma sens?

Chyba każdy z czytelników zdaje sobie sprawę, jak ogromne zniszczenia przyniosła Gdańskowi II wojna światowa. W ostatnich miesiącach wojny historyczne centrum miasta zostało zniszczone nawet w 90 proc.

Choć od tych zdarzeń minęło 75 lat, przywrócenie wybranych elementów architektonicznych dawnego Gdańska trwa do dziś.

To już kolejny przywrócony detal



Wystarczy wspomnieć o zrekonstruowaniu zegara na wieży kościoła św. Jana w listopadzie 2012 r. czy latarni smolnej na Ratuszu Głównego Miasta, która została odsłonięta w lipcu 2017 r.

Czytaj więcej: Latarnia smolna powróciła na ratusz po 70 latach

Za tego typu przedsięwzięcia są odpowiedzialni zazwyczaj muzealnicy z Muzeum Gdańska. Właśnie poinformowali oni o odsłonięciu kolejnej, interesującej repliki, tym razem na fasadzie Domu Uphagena przy ul. Długiej 12. Mowa o wiernej kopii XVIII-wiecznego dzwonka, który służył do informowania domowników o gościach oczekujących przed drzwiami.

Oryginał dzwonka jest przechowywany w zbiorach Muzeum Narodowego w Gdańsku. Wykonania repliki podjęły się dwie osoby: kowal Bartosz Nawacki oraz konserwator zabytków dr Anna Kriegseisen. Warto podkreślić, że podjęły się tego zadania pro publico bono, czyli nie zainkasowały za to ani złotówki.

Kopię wykonano w oliwskiej kuźni



Kopia dzwonka została wykonana w ubiegłym roku wyłącznie tradycyjnymi metodami w Kuźni Wodnej przy ul. Bytowskiej 1AMapka w Oliwie, która jest jednym z oddziałów Muzeum Gdańska.

Zobacz, w jaki sposób przebiegał proces wykonania dzwonka


- Projekt dzwonka dla Domu Uphagena od początku był pionierskim eksperymentem. Chcieliśmy zobaczyć, czy obecnie uda się nam wyprodukować od początku do końca replikę przedmiotu, dysponując warsztatem oraz tradycyjnymi narzędziami. Pracę zaczęliśmy od przygotowania pieca dymarkowego uzyskując łupę żelaza. Z niej na młocie napędzanym siłą wody wykuliśmy żelazo. Następnie Bartosz Nawacki wraz z zespołem nadał metalowi ostateczny kształt w warsztacie kowalskim - relacjonuje Remigiusz Pacer z Muzeum Gdańska, kierownik oliwskiej Kuźni.

Misternie wykonane zdobienia



Zgodnie z oryginałem, dzwonek został pokryty złoceniami i polichromiami. Zostały one misternie wykonane w pracowni konserwatorskiej drugiego z darczyńców.

- Dawny Gdańsk był miastem pełnym kolorów. Fasady jego domów były bogato zdobione detalami architektonicznymi, które z powodzeniem można nazwać "biżuterią architektury". Niemalże każdy z domów w II połowie XVIII wieku miał taki dzwonek, a wieczorem w blasku latarni, takich jak ta z fasady Ratusza Głównego Miasta, każda ulica musiała wyglądać jak z baśni. Przygotowany przez nas dzwonek dla Domu Uphagena to tylko namiastka historycznego piękna nowożytnego Gdańska - uzupełnia dr Kreigseisen, konserwator zabytków.

Dzwonek zastąpił kołatkę. Dlaczego?



Co ciekawe, pojawienie się dzwonka na fasadzie Domu Uphagena wynikało... ze zmian obyczajowych, które przyniosła epoka oświecenia. Stosowane dotychczas drewniane kołatki były zastępowane metalowymi dzwonkami. W jakim celu? Przede wszystkim po to, by poprawić los służących w mieszczańskich domach.

- Ok. II połowy XVIII wieku w Europie pod wpływem prac oświeceniowych intelektualistów zaszła drobna, ale znacząca zmiana w traktowaniu służby domowej. Gdańscy mieszczanie zaczęli dostosowywać się do zaleceń, by traktować swoich pracowników w bardziej humanitarny sposób. W większości domów ci ostatni spali w sieni, czasem pod schodami na drewnianych ławach, skąd mogli usłyszeć dźwięk kołatki. Ale od lat 40. XVIII wieku w gdańskich kamienicach dokonują się istotne zmiany w układzie i przeznaczeniu ich pomieszczeń, tzn. służba otrzymuje własne izby. Zmiana w jakości życia pracowników spowodowała, że na fasadach niektórych kamienic, w tym również Domu Uphagena, pojawiały się głośniejsze od kołatek dzwonki - tłumaczy dr Ewa Szymańska, zastępca dyrektora Muzeum Gdańska, ds. merytorycznych.
Muzealnicy prezentują dzwonek na przedwojennej fotografii. Muzealnicy prezentują dzwonek na przedwojennej fotografii.

110 lat muzeum w Domu Uphagena



Data odsłonięcia dzwonka nie była przypadkowa. 1 listopada przypadnie bowiem 110. rocznica otwarcia Domu Uphagena jako atrakcji turystycznej, czyli Muzeum Wnętrz Mieszczańskich. Zwiedzający mogli się przekonać, w jakich warunkach mieszkali dawni gdańszczanie, gdyż wnętrze kamienicy zostało utrzymane w XVIII-wiecznym stylu.

Choć budynek został zniszczony pod koniec II wojny światowej, udało się go odtworzyć po wojnie. Wszystko dzięki decyzji Niemców o zdemontowaniu wystroju domu - w skład którego wchodziły m.in. boazerie, futryny, skrzydła drzwi czy piece kaflowe - i wywiezienia go poza Gdańsk. Polacy odzyskali wyposażenie, które zdeponowano w majątku Gorzędziej oraz kościele klasztornym w Kartuzach, i po odbudowie kamienicy umieścili je w pierwotnej lokalizacji.

Miejsca

Opinie (51) ponad 10 zablokowanych

  • (4)

    Piękny ten dzwonek,niechay służy przez długie lata!

    • 22 6

    • (3)

      Złomiarze już wiedzą...

      • 3 7

      • Dowiedzieli się. (2)

        • 6 0

        • Zaraz Kacperek będzie pytał jaki koszt XD (1)

          • 6 2

          • Czuvay !

            • 2 1

  • Bardzo ładny, bez ironii - piękna robota. (3)

    Przyjmuję zakłady czy szybciej zostanie zniszczony, czy skradziony.

    • 22 9

    • No w końcu SM (2)

      będzie miała co robić - pilnować tego 24h ;)

      • 3 6

      • To nie schody smoleńskie, aby przeznaczać roboczogodziny funkcjonariuszy do pilnowania ;-) (1)

        • 9 3

        • Schody na szczyt ludzkiej głupoty XD

          • 7 1

  • Czuje się bardzo osłabiona (3)

    jak czytam coś takiego o czymś takim ;)

    • 7 17

    • Wzmocnij sie kolejnym kielichem zatem!

      • 8 3

    • Coś podobnego!

      • 3 3

    • co to jest?

      Walnij sobie w żyłę Kasia,na krótko, ale pomoże. I nie pisz już więcej.

      • 6 2

  • Bardzo ciekawy artykuł. Brawo! I brawa dla osób, które dzwonek zrekonstruowały.

    • 91 9

  • (9)

    Podawajcie zawsze kwoty jakie zostaly zmarnowane na takie p_ierdy. Wtedy czlowiekowi bedzie latwiej rozliczyc osoby ktore sa za to odpowiedzialne i rozliczyc ich podczas glosowania.

    • 11 94

    • Zmarnowane ?

      To jest piękne.
      Po takim wpisie frustrata, od razu widać, że smutne i zmarnowane to jest twoje życie.

      • 44 6

    • (1)

      Czytaj ze zrozumieniem. Napisano, że twórcy wykonali dzwonek pro publico bono.

      • 38 2

      • ależ zmarnowano, bo przecież przez ten czas mogli pracować na niego, a nie jakieś pro publico bono ;)

        • 19 0

    • Dobrze, że 70mln zł zmarnowane przez Sasina ci nie przeszkadzają.

      • 28 6

    • Podaję.

      70mln na makulaturę wyborczą. 480mln na maseczki bez atestu i respiratory widmo. 2mld na budowę elektrowni w Ostrołęce i kolejne 1.5mld na jej zburzenie. 100mln rocznie na łąkę zwaną CPK. 380mln "nagród" dla ojca tranzystorysty z każdego możliwego Ministerstwa. 280mln dla kolegów mistera Zero z Funduszu Sprawiedliwości...

      • 23 2

    • (2)

      Ale to, ze jedni zmarnowali kase na wybory, maseczki itd. to znaczy, ze UM tez ma tak samo robic bo mniej i oni tez ? Ja moge krasc bo inni tez kradna ?? Chore poglady ani z jednego ani z drugiego miasto do przodu nie idzie. Jakis bibelot na scianie ktory wcale nie byl darmowy drog nam nie zalata.

      • 2 14

      • "Warto podkreślić, że podjęły się tego zadania pro publico bono, czyli nie zainkasowały za to ani złotówki.", redaktor wytłumaczył jak krowie na rowie, a oczadziały suweren dalej swoje...

        • 9 1

      • A przypomnij mnie proszę czyje to słowa - "wystarczy nie kraść"?

        • 6 0

    • dlaczego wyborco PIS rzygasz jadem nienawiści?

      wystarczyłoby przeczytać artykuł, ale po co... przecież nigdy nie chodzi o fakty, zawsze o tę bezinteresowną nienawiść

      • 11 1

  • Oby z darmowym dzwonkiem nie bylo tak jak z bezkosztowym muralem zlodzieja, ktory kosztowal krocie. (4)

    • 11 13

    • A gdzie jest mural z Sasinem w Gdańsku? (3)

      Albo Szumowskim? Obajtkiem? Morawieckim?

      • 9 6

      • (1)

        Wystarczy że z twoim kumplem jest.

        • 3 6

        • Ze Zbyszkiem zwanym Zero? A gdzie?

          • 4 2

      • Jedna banda. Nie wymieniaj nam tu przestępców.

        Wystarczy że mamy mordę skorumpowanego indywiduum na kamienicy w centrum. Chociaż... po sąsiedzku z miejscem po pomniku pedofila więc pasowało.

        • 0 0

  • ...,,Chyba każdy z czytelników zdaje sobie sprawę, jak ogromne zniszczenia przyniosła Gdańskowi II wojna światowa''... (1)

    Nie tylko Gdańskowi, dlatego jak Izraelici upominają się o swoje kamienicę, trzeba im udostępnić kupy gruzu(odpadów budowlanych) z polskich wysypisk i niech na własny koszt transportują to do siebie.

    • 14 11

    • Głupiś czy z PiSu?

      • 9 6

  • Piękna robota Kowala, taki zawód który niestety chyba już na wyginięciu

    • 41 5

  • Gdyby to był dzwonek kościelny, to proboszcz by dwadzieścia lat zbiórkę urządzał. (2)

    Zauważyliście, że w każdym kościele jest zbiórka na budowę/remont dachu? Zawsze i wszędzie.

    • 17 10

    • (1)

      Nie, nie zauważyłem. W kościołach, do których uczęszczam takich zbiórek nie ma. Autor ma jakiś wypaczony obraz rzeczywistości.

      • 5 8

      • autor ma ciagoty koscielne

        • 0 6

  • Ciekawe ile czasu powisi nim go Angole,Holendrzy,Niemcy albo inni Skandynawowie zawiną

    Przecież oni przyjeżdżają uczyć nas cooltury

    • 11 9

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7 (1 opinia)

(1 opinia)
20 zł
spacer

Vivat Gdańsk! Rekonstrukcje historyczne na Górze Gradowej

pokaz, spacer

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Sprawdź się

Sprawdź się

Gdzie zabrzmiał pierwszy carillon w Gdańsku?

 

Najczęściej czytane