Niemieccy ewangelicy zwrócą bazylice Mariackiej średniowieczne dzieła sztuki

Rafał Borowski

28 lutego 2020 (artykuł sprzed 4 lat)

Opinie (118)

Najnowszy artykuł na ten temat 50 tys. zł na ratowanie witraża w Bazylice Mariackiej

Po blisko 80 latach powrócą na swoje pierwotne miejsce. Unia Kościołów Ewangelickich w Niemczech podjęła decyzję o przekazaniu bazylice Mariackiej w Gdańsku dwóch średniowiecznych dzieł sztuki: nastawy ołtarzowej oraz jej podstawy, czyli predelli. Oba dzieła zostały ewakuowane ze świątyni w 1942 roku z powodu alianckich nalotów i trafiły do Berlina. Ich uroczyste powitanie nastąpi w sobotę, 4 kwietnia.

Czy zwiedziłe(a)ś historyczne kościoły w Gdańsku?

tak, wszystkie lub niemal wszystkie tak, ale najwyżej dwie, trzy świątynie nie, muszę nadrobić zaległości nie, nie jestem tym zainteresowany(a)

Jak informuje niemiecki portal Deutsche Welle, do bazyliki Mariackiej powrócą niebawem dwa dzieła sztuki sakralnej, które zniknęły z jej wnętrza bez mała osiem dekad temu. Chodzi o nastawę ołtarzową oraz jej podstawę, czyli tzw. predellę. Oba obiekty zostały wykonane przez nieznanych artystów w późnym średniowieczu.

- Ołtarz wykonano ok. 1435 roku. Został ufundowany przez bractwo św. Jerzego do kaplicy bractwa w bazylice Mariackiej. Awers obrazu przedstawia Trójcę Świętą w typie Pietas Domini. Na rewersie dzieła ukazane są postacie króla Artura i wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego. Na predelli namalowano trzy przedstawienia: Trójcę Świętą w wersji Tronu Łaski, patrona bractwa św. Jerzego oraz św. Olafa - opowiada ks. Ireneusz Bradtke, proboszcz bazyliki Mariackiej.
Dzieła zostały wywiezione z Gdańska w 1942 roku. Choć miasto znajdowało się wówczas daleko od linii frontu, właśnie w tym roku stało się ono celem pierwszego, skoordynowanego nalotu, przeprowadzonego przez brytyjskie siły powietrzne.

Ewakuacja podczas II wojny światowej

Warto podkreślić, że Gdańsk był wówczas de facto miastem niemieckim, a przytłaczająca większość jego mieszkańców czuła się obywatelami III Rzeszy. Choć straty wyrządzone przez nalot były niewielkie, zapadła wówczas decyzja o rozpoczęciu ewakuacji z Gdańska najcenniejszych dzieł sztuki i ulokowaniu ich w bezpiecznych miejscach poza miastem.

Akcja objęła także część wyposażenia bazyliki Mariackiej, wśród której znalazły się wspomniana wcześniej nastawa ołtarzowa oraz jej podstawa. Oba dzieła trafiły ostatecznie do Berlina i pozostały w nim po zakończeniu wojny. Nastawa ołtarzowa została umieszczona w berlińskiej Galerii Malarstwa, zaś predella stała się częścią ołtarza w kościele św. Jana w dzielnicy Moabit.

Bazylika Mariacka jest największą na świecie świątynią wzniesioną z cegły. Jej budowa trwała ok. 150 lat.

Dar niemieckich ewangelików

Dysponentem obu dzieł sztuki jest Unia Kościołów Ewangelickich (niem. Union Evangelischer Kirchen) w Berlinie. To właśnie ten podmiot jest bowiem prawnym następcą nieistniejących parafii ewangelickich w Prusach Zachodnich i Prusach Wschodnich, w tym dawnej parafii, która do 1945 roku mieściła się w bazylice Mariackiej w Gdańsku. Władze organizacji zdecydowały o przekazaniu nastawy ołtarzowej i predelli obecnemu gospodarzowi świątyni, czyli katolickiej parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.

Co ciekawe, zanim drogocenne prezenty wrócą na swoje pierwotne miejsce, nastąpi uroczystość ich pożegnania. Odbędzie się ona w najbliższą niedzielę, podczas nabożeństwa w kościele św. Jana w Berlinie. Jak wynika z informacji niemieckiego portalu, w uroczystości mają wziąć udział m.in. przedstawiciele delegacji z Gdańska, ambasador Polski w Niemczech Andrzej Przyłębski oraz dyrektor Państwowych Muzeów w Berlinie.

Uroczyste powitanie elementów dawnego wyposażenia odbędzie się w sobotę, 4 kwietnia. Jak wyjaśnia proboszcz bazyliki Mariackiej, data nie została wyznaczona przypadkowo.

- Uroczyste powitanie ołtarza i dziękczynienie w formie liturgii w Gdańsku odbędzie się w naszym kościele tuż przed Wielkanocą. Wyznaczyłem datę powrotu ołtarza na ten okres, gdyż Wielkanoc jest dla wszystkich chrześcijan najważniejszym świętem. W tym czasie zakończymy również remont posadzki w nawie głównej bazyliki, stąd właśnie taka, a nie inna data - uzupełnia ks. Bradtke.

Rafał Borowskir.borowski@trojmiasto.pl

Miejsca

Bazylika Mariacka Gdańsk, Podkramarska 5

Opinie (118) 9 zablokowanych

Sortowanie
- Od najnowszych
- Od najstarszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-02-28 12:09

Do tych wszystkich, którzy tak plują na Niemców:

Być może nie wiecie, ale wiele średniowiecznych dzieł z pomorskich kościołów ma nasze arcypolskie Muzeum Narodowe w Warszawie, które konsekwentnie odmawia ich zwrotu. Czasem jednak łatwiej dogadać się z Niemcami, nespa?
Pokażcie teraz, jacy jesteście mocni i zadziałajcie w kierunku odzyskania naszych zabytków.
W internecie każdy mocny.
Pomyślnych wiatrów, zakichani dyplomaci.

wujek pi**ziawa
4 lata
- 20 13
Twoja opinia

Zmień treść

Być może nie wiecie, ale wiele średniowiecznych dzieł z pomorskich kościołów ma nasze arcypolskie Muzeum Narodowe w Warszawie, które konsekwentnie odmawia ich zwrotu. Czasem jednak łatwiej dogadać się z Niemcami, nespa? Pokażcie teraz, jacy jesteście mocni i zadziałajcie w kierunku odzyskania naszych zabytków. W internecie każdy mocny. Pomyślnych wiatrów, zakichani dyplomaci.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-02-28 11:38

Na terenie Polski, głównie w Warszawie i to w magazynach są zabytki z Gdańska, w tym z Bazyliki. Najwyższy czas żeby powróciły na swoje miejsce!

4 lata
- 23 2
Twoja opinia

Zmień treść

Na terenie Polski, głównie w Warszawie i to w magazynach są zabytki z Gdańska, w tym z Bazyliki. Najwyższy czas żeby powróciły na swoje miejsce!
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-02-28 11:28

Ewakuowane w 1942?! Ha, ha

Chyba ukradzione i wywiezione w 45 . W 42 były jakieś naloty na Gdańsk?

4 lata
- 11 27
Twoja opinia

Zmień treść

Chyba ukradzione i wywiezione w 45 . W 42 były jakieś naloty na Gdańsk?
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-02-28 11:11

Dar????? (1)

Jaki to dar , to zwrot i to o wiele lat za późno.

Gydanytz
4 lata
- 69 27
Twoja opinia

Zmień treść

Jaki to dar , to zwrot i to o wiele lat za późno.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2020-02-28 11:18
  
  A kiedy Polacy zwrócą Ukraińcom wywiezione dzieła sztuki i przedmioty liturgiczne
  
  ze Lwowa i wywiezione w większości do Wrocławia ????
  
  4 lata
  - 11 6
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  ze Lwowa i wywiezione w większości do Wrocławia ????
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-02-28 11:08

Miło. (1)

Uczynni naziści "ewakuowali" wiele wartościowych zabytków z ziem polskich.

4 lata
- 42 15
Twoja opinia

Zmień treść

Uczynni naziści "ewakuowali" wiele wartościowych zabytków z ziem polskich.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2020-02-28 11:17
  
  Gdańsk był faktycznie "ziemią polską"
  
  Rob
  4 lata
  - 8 6
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-02-28 11:05

puakau jak oddawau

4 lata
- 15 21
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii