- 1 Był las i błoto, dziś jest 6 mln pasażerów (200 opinii)
- 2 Największe starcie gdańskiej "Gry o tron" (29 opinii)
- 3 O morderstwie na jachcie i upartej nudystce (36 opinii)
- 4 Pozostałości baterii mającej bronić portu (73 opinie)
- 5 Kronika oblężenia Gdańska w 1734 r. Część 2 (12 opinii)
- 6 Te zabytki otwierają się po remontach (88 opinii)
Najbardziej tajemniczy budynek Gdańska
Niewiele jest w Gdańsku zabytków, których historię znamy lepiej, niż ich najnowsze dzieje. Jednym z nich jest budynek przy Okopowej 9: niegdyś była tu brama wjazdowa do miasta, potem gmach gdańskiej policji, a od 65 lat siedziba służb specjalnych.
Szybka ewolucja metod oblężniczych, a zwłaszcza rozwój artylerii, sprawiły, że ta linia obronna miasta nie przetrwała zbyt długo. Już w 1563 r. Brama Karowa została zasypana i znalazła się wewnątrz wału ziemnego, a w latach 1571-76 budowniczy Hans Kramer wzniósł w tym miejscu wysoki bastion z kazamatami, nazwany, podobnie jak jego poprzedniczka, Bastionem Karowym. Miał on przetrwać ponad 300 lat.
Potężne bastiony i otaczająca je fosa, które w XVI-XVIII wieku przydawały Gdańskowi prestiżu, w XIX wieku były już tylko przeszkodą, hamującą rozwój nowoczesnego miasta. Po długich debatach i przełamaniu oporu konserwatywnych środowisk wojskowych, zdecydowano się w końcu na likwidację fortyfikacji. Zgodnie z propozycją niemieckiego urbanisty Jacoba Stübbena, na ich miejscu miały powstać szerokie ulice (m. in. dzisiejsze Podwale Grodzkie, Wały Jagiellońskie i Okopowa), zabudowane reprezentacyjnymi gmachami.
Co ciekawe, podczas niwelacji wałów natrafiono na całkiem dobrze zachowaną średniowieczną Bramę Karową, co zostało udokumentowane na fotografiach z epoki i pozwoliło historykom, zwłaszcza prof. Ottonowi Kloepplowi, na rekonstrukcję wyglądu tej budowli. Pamięć o bramie trwała też w nazwie nowo wytyczonej ulicy, która do 1945 r. nosiła nazwę Karrenwall (północna część obecnej ul. Okopowej, od Bramy Wyżynnej do ul. Św. Trójcy).
Jedną z pierwszych i najważniejszych budowli wznoszonych przy Karrenwall była nowa siedziba Królewskiego Prezydium Policji. Wcześniejszą siedzibę przy ul. Długiej 25 przekazano w 1895 pod budowę gmachu cesarskiej poczty. Pewną ciekawostką jest fakt, że mimo powstania w 1871 r. Cesarstwa Niemieckiego, nadal istniało Królestwo Prus i policja w Gdańsku była wciąż policją pruską. W tym samym czasie poczta była już cesarska, a więc ogólnoniemiecka. Prezydent policji rezydował tymczasowo na przedmieściu Petershagen (Zaroślak) i istniała pilna potrzeba ulokowania jego urzędu w bardziej prestiżowym miejscu.
Budynek przy Okopowej 9 był jednym z tych, które krytyczny rok 1945 przetrwały w najlepszym stanie, choć szczegóły ówczesnych wydarzeń otacza aura pewnej tajemnicy. Można przypuszczać, że wiąże się to z dobrą orientacją wywiadu sowieckiego co do działalności organów bezpieczeństwa III Rzeszy i planami przejęcia archiwów tychże służb (z podobnych względów oszczędzono zapewne siedzibę Gestapo przy Nowych Ogrodach 27).
Nie jest łatwo - ze zrozumiałych względów - opisać powojenne dzieje budynku: wiadomo, że został on przejęty przez Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego, a Milicja Obywatelska - PRL-owski odpowiednik policji - zadowoliła się pobliskim budynkiem przy Okopowej 15 i wspomnianym gmachem przy Nowych Ogrodach. Przy Okopowej 9 lokatorami były m. in. Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych (do 1990 r.), delegatura Urzędu Ochrony Państwa (lata 1990-2002), a obecnie mieści się tu siedziba delegatury Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego.
O autorze
Marcin Stąporek
- autor jest publicystą historycznym, prowadzi firmę archeologiczną. Pracował w Muzeum Archeologicznym w Gdańsku i Wojewódzkim Urzędzie Ochrony Zabytków w Gdańsku. Obecnie jest pracownikiem Biura Prezydenta Gdańska ds. Kultury.
Opinie (129) 6 zablokowanych
-
2010-06-09 10:27
Szanowni Policjanci (3)
Czy nie uważacie ,że mieszkańcom Gdańska i turystom odwiedzającym to piękne miasto przysporzylibyście splendoru gdyby wasze władze oddały do publicznego użytkowania schronisko młodzieżowe Na Biskupiej Górce w którym mieszczą się wasze laboratoria. Identyczne warunki mielibyście w dawnych koszarach przy ul Łąkowej i trasy W-Z, które od jakiegoś czasu stoją puste. Reaktywowane schronisko młodzieżowe im. Pawła Beneke ( Kaper,który zdobył dla Gdańska obraz Memlinga Sąd Ostateczny) spowodowałoby ożywienie całej dzielnicy i spełnienie zaprojektowanej działalności społecznej na przylegających obiektach sportowych. Ponadto może przy okazji remontu schroniska młodzieżowego przywrócono by trzeci w Gdańsku Carillon na wieży zegarowej.
- 62 3
-
2010-06-09 22:33
Biskupia Górka (1)
Gdański Bówka tak czytam i zastanawia mnie fakt..... Twojej wypowiedzi. Moze warto napisac e-maila tutaj: www.policja.pl Masz sobie tam 01 Komendy Glownej Policji, napisz do niego petycje.
Budynek Biskupiej jest piekny i wspanialy... ale niestety wymaga remontu.. tylko teraz pytanie.... jakie naklady poniesie Policja wychodzac z niego i wchodzac do innego budynku? Naklady nie poniesie zreszta Policja a My - Obywatele tego Kraju placacy podatki.
Moze miasto przestanie mydlic oczy i w koncu podejmie jakies decyzje o wybudowaniu specjalnych obiektow na Zlotej Karczmie? Tam mieliby swoje bazy i extra....
Mieli juz taki zamysl... jednak jak to w budyniu, utonelo ;-))
Wiec Bówka .. moze pisz z deczko rozumniej o takich klopotach lokalowych.
Pozdrawiam i mierzi mnie to o piszesz.
P.S. Nie jestem policjantem tylko po prostu widze jak sie sprzeniewierza nasze publiczne pieniadze....
Biskupia Gorka powinna zostac "zwolniona" jednak gdzie przeniesc te armie ludzi?? To jest klopot.- 0 2
-
2015-07-11 12:55
na Biskupiej Gorce nie ma policjantow,,, tam urzeduja pracowinicy cywilni Policji
- 0 0
-
2010-06-09 11:45
A przewieziesz zydków?
- 2 4
-
2010-06-09 17:19
Budynek w Gdyni Ul.Morska 67 (2)
Siedziba Wermahtu...o ile sie nie mylę. Wciąż są tam dziwne zabudowy, niby plac zabaw, niby murek oddzielający miejsca parkingowe. Ostatnio wykopali tam trupa podczas remontu.
- 3 0
-
2011-03-09 19:05
Wehrmachtu
jak juz a nie zadnego "wermahtu"
- 1 0
-
2010-06-09 19:38
tak, tez ponury budynek z "dusza"
- 1 0
-
2010-06-10 09:45
(3)
Artykulik ciekawy, fajny. Wczoraj pojechalem zobaczyc ten budynek. Nad wejsciem faktycznie napis jakis brzmiacy niemiecki jak ss,to mi sie nie podoba. A ciekawe jak czuja sie tam pracownicy... Wszystko ladne i do remontu elewacja bez napisow takich.
- 1 0
-
2010-06-10 10:40
(2)
Przed pisaniem sie zastanow,a nie po.Glupota od ciebie bije.
Wprowadziles sie do Niemieckiego Miasta i masz pretensje ze Garbaty .......- 1 2
-
2010-06-10 11:03
(1)
Miasto niemieckie pisze się z małej litery, nie jest nazwą własną, trzeba do liceum chodzić. Jeśli chodzi o słabe zastanawianie się i głupota to domena paru innych tutaj wpisów. Interesuję się głównie Starą Oliwą i Brzeźnem- swoimi korzeniami właśnie w tym mieście, gdyż cała moja rodzina tu mieszkała. Historia budynku opisanego w artykule była mi obca więc wyrażam (jak sądzę czytelnie) pogląd jedynie porównawczy do dużego grona osób niesympatycznie kojarzących.
- 1 0
-
2010-06-10 18:14
Troche mnie ponioslo,przepraszam!!!!!
- 0 0
-
2010-06-09 10:01
(6)
Z wielką chęcią zobaczyłbym o on tam w sobie kryje:)
- 75 6
-
2010-06-09 10:39
nic specjalnego (4)
Wysokie pomieszczenia i szerokie korytarze.
Zimne ponure wnętrza.- 15 1
-
2010-06-09 11:31
historia sb-ckich przesluchan. (2)
jop
- 6 0
-
2010-06-10 10:48
Przesłuchania sbeckie odbywały się (1)
przy Okopowej 15, ponieważ w budynku Okopowa 9 nie było aresztu. W związku z tym "goście" byli przesłuchiwani przez sbeków przy Okopowej 15. Wiem, bo w 1982 przesłuchiwali mnie tam
- 4 0
-
2010-06-10 11:13
Areszt był
Potocznie nazywany Tajwanem.
W 1982 szefem SB w każdym województwie był Z-ca Komendanta Wojewódzkiego MO. Większość przesłuchań odbywała się na terenach komend i komisariatów MO.- 2 0
-
2010-06-09 13:47
fakt że zimne...
w najbardziej upalne dni jest chłodek :-) Byłem w środku - więcej nie powiem ... hehehe
- 6 0
-
2010-06-09 11:32
kopnij w drzwi na pewno wejdziesz
- 14 0
-
2010-06-09 12:08
(1)
ponure miejsce
oddać to jakiejś uczelni albo liceum, a dotychczasowych lokatorów przesiedlić w okolice wałów ze skierowaniem do robót publicznych- 10 7
-
2010-06-10 10:53
Bez urazy, ale mówisz nie na temat
przy Okopowej 9 nie ma lokatorów, bo tam nie ma aresztu. Areszt jest przy Okopowej 15. Pozdrawiam
- 0 2
-
2010-06-09 18:58
gdańskie zabytki (2)
Ostatnio gościłam rodzinę z Krakowa. Chcieli obejrzeć wnętrze ratusza na ul. Długiej i Dwór Artusa. Byli bardzo zawiedzeni tym, co zobaczyli. W ratuszu - zgodnie z informacją na stronie www.mhmg.gov.pl - udostępnione miały być zwiedzającym trzy sale z ich dawnym wystrojem, tymczasem można zobaczyć jedynie we współczesnych wnętrzach jakąś skromną wystawkę. W dworze Artusa też skromnie, część ekspozycji prezentowana we współczesnych wnętrzach, m.in. plansza z rysunkiem przedstawiającym dawną sień Gdańską - to można oglądać w folderach. Było mi po prostu wstyd za włodarzy naszego miasta, że tak sztandarowe dla Gdańska zabytki przedstawiają się tak skromnie.
- 13 0
-
2010-06-09 19:47
Mario. A teraz wyobraź sobie, że przyjeżdża ktoś kto tu nikogo nie zna. (1)
Czyta na drogowskazie koło Zieleniaka: "Stare Miasto - Old Town". I co znajduje? Smutne bloki i wieżowce co mają tyle wspólnego z Gdańskiem ile Kaliningrad z Królewcem. Czyli tylko lokalizację.
- 3 0
-
2010-06-10 10:24
Sorki, ale każde miasto ma swój kod kulturowy i nikt pod bezmózgiego turystę nie będzie przenosił nazwy Starego Miasta na Główne Miasto
- 1 0
-
2010-06-10 10:03
tusk
zdradzil nie tylko polakow
- 4 3
-
2010-06-09 10:01
:) (14)
lepiej nie być tam zapraszany.... :-)
- 139 8
-
2010-06-10 01:25
głosyjcie na pis! to tusk katował w tym budynku prawdziwych polaków! (1)
razem z wałesą bolkiem!
- 4 8
-
2010-06-10 10:00
Ten wpis odebrał mi definitywnie chęć zagłosowania na PIS
Jacy wyborcy - tacy kandydaci. Baz wyrazów szacunku :(((
- 4 3
-
2010-06-09 10:06
nie "zapraszany", tylko "zapraszanym". (11)
- 29 25
-
2010-06-09 11:33
(6)
Tak samo jak głąby mówią "rozumię", zamiast "rozumiem" (1 os. l. poj.).
- 22 2
-
2010-06-09 20:32
pff (3)
znalezli sie polonisci. ciekawe czy na dyktandach byliscie taaaacy madrzy.
P.S i tak tu wiecej nie zajrze takze moze wwrzucac.- 2 8
-
2010-06-10 09:08
Nie "wwrzucać" tylko "wrzucać" i nie "moze" tylko "możecie".
Co za naród... ;)
- 3 1
-
2010-06-09 21:16
(1)
więcej luzu kolego
nie pompuj w siebie ciśnienia- 3 3
-
2010-06-09 21:35
miałeś tu nie zaglądać
- 1 1
-
2010-06-09 18:29
(1)
"si" wystarczy albo "jo" też wystarczy
- 3 3
-
2010-06-09 19:35
jo jest fajno
- 6 1
-
2010-06-09 11:31
moze ciebie (2)
niech zaprosza ci bandybi
- 9 11
-
2010-06-09 11:43
nie "bandybi", tylko "bandyci". (1)
Przestań się kompromitować.
- 22 9
-
2010-06-09 16:35
Doooobre
to się uśmiałem, choć to smutne jak niektórzy nasz język kalają:)
- 8 2
-
2010-06-09 12:53
CHyba, że na rozmowę
..o pracę a właściwie służbę.
- 3 2
-
2010-06-09 10:07
a ta synagoga po lewej... (7)
to musiał być piękny budynek :(
- 61 22
-
2010-06-09 12:57
Tak naprawdę nie widziałem jeszcze ładnej synagogi. (4)
I jestem spokojny o to, że nie zobaczę.
- 10 5
-
2010-06-09 13:51
jest taka w Kordobie (3)
budowana przez Arabów.... ciekawe czy dziś by im to zlecili hehehehe
- 2 1
-
2010-06-09 15:07
(2)
no niestety to "senevrati" synagoga została rozebrana bodajże w 1938 przez nazistów...
- 1 1
-
2010-06-10 09:56
przez gminę żydowską wlasnoręcznie , by ocalić ich religijne wartości - wyposażenie :(
nie pamiętam źródła - ale spotkałam się w literaturze z taką informacją :(
- 5 2
-
2010-06-09 16:40
Skąd, możesz ją oglądać w Nowym Yorku!
Żydzi rozebrali ją i w częściach przewieźli statkiem, działkę sprzedali miastu.
- 7 1
-
2010-06-09 12:49
Ale żydki ją rozebrali i wywieźli do stanów
- 16 6
-
2010-06-09 11:31
jaki by nie był został SPRZEDANY wraz z działką miastu i rozebrany, oczywiście miasto zwróciło teren... a kasy z powrotem nie dostało
- 14 0
-
2010-06-09 18:37
Najbardziej tajemniczy budynek (1)
położony jest przy Jaśkowej Dolinie pod Moreną. Od 20 lat duży budynek i olbrzymia działka są puste i nic się tam nie dzieje. 20 lat powolnego niszczenia przy takiej lokalizacji. To dopiero tajemnicza sprawa!
- 4 0
-
2010-06-10 07:55
ktory budynek tam pusty stoi?
- 2 0
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.