Kultura Wiadomości

Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Kobieca moda w czasach II wojny światowej

Alicja Olkowska

4 sierpnia 2020 (artykuł sprzed 3 lat)

Opinie (88)

- Na co dzień z pomocą przychodziły kobietom bardzo popularne wówczas wydawnictwa poradnikowe, z których można było czerpać pomysły. I tak skrawki tkanin stawały się bluzką, wełniany koc nowym płaszczem, a męskie spodnie klasyczną spódnicą - o ubiorze Polek i Europejek z czasów II wojny światowej rozmawiamy z Moniką Sołoduszkiewicz z Działu Zbiorów Muzeum II Wojny Światowej, prywatnie znawczynią i pasjonatką mody.

Co kryją podziemia Muzeum II Wojny Światowej?

Alicja Olkowska: Choć sytuacja była niebywale trudna, Polki i Europejki, mimo trwającej wojny, chciały w miarę możliwości dobrze wyglądać, a przynajmniej schludnie, bo przecież nie możemy mówić o modowych trendach z czasów II wojny światowej. Czy można to przyrównać do pewnego rodzaju buntu wobec okupanta?

Monika Sołoduszkiewicz: Moda okresu II wojny światowej była odzwierciedleniem zmian, które zachodziły w wielu dziedzinach życia: społecznej, politycznej czy ekonomicznej. Dbałość o schludny wygląd była nie tylko manifestacją godności osobistej, ale i przejawem biernego buntu wobec okupanta. Naturalnie określony strój mógł dawać wyraz uczuciom narodowym i poglądom lub stanowić element prowokacji. Na wystawie głównej Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku prezentujemy przykłady biżuterii patriotycznej z terenów Francji i Holandii, m.in. krzyż lotaryński, który stał się symbolem Francji Walczącej, oraz przedmioty osobiste z podobizną królowej Wilhelminy.

Wystawy w Trójmieście

Co było ważne dla kobiet w tym czasie pod kątem ubioru? Dominowały tylko względy praktyczne?

Poddana ścisłym rygorom gospodarka i powszechna reglamentacja towarów spowodowały, że należało dokonać wyboru pomiędzy tym, co było dostępne na rynku, a tym, co przy odrobinie wysiłku i środków można było stworzyć. Wobec trudności ze zdobyciem dobrej jakości tkanin, materiałów pasmanteryjnych i dodatków u przeważającej większości społeczeństwa doszło do uwolnienia dużej dozy inwencji, która w miarę dostępnych funduszy, materiałów i umiejętności pozwoliła na kreowanie swojego wizerunku.

Pamiątki z muzeum. Co kupisz w sklepie muzealnym?

Domyślam się, że mimo trudnych warunków kobiety wykazywały się pomysłowością i sprytem...

Dużym powodzeniem cieszyły się zakłady reparacji i odnawiania używanej odzieży, chociaż i ten segment rynku podlegał odgórnym regulacjom. Handel na czarnym rynku był nie mniej popularny, a do najbardziej poszukiwanych towarów należały pończochy, kupony tkanin i galanteria skórzana. Jednakże przerabianie ubrań z lat 20. i 30. miało tę podstawową zaletę, że wobec niemożności nabycia nowych materiałów na wolnym rynku wyróżniały się one dobrym krojem i wysoką jakością tkanin.

Mało znane eksponaty z trójmiejskich muzeów, które warto zobaczyć

Na co dzień z pomocą przychodziły kobietom bardzo popularne wówczas wydawnictwa poradnikowe, z których można było czerpać pomysły. I tak skrawki tkanin stawały się bluzką, wełniany koc nowym płaszczem, a męskie spodnie klasyczną spódnicą. Współcześnie powiedzielibyśmy, że bazowano na projektach patchworkowych, a więc skonstruowanych z pozszywanych fragmentów sukienek lub koszul. W latach 40. sukienki z patchworkowych tkanin pojawiły się w paryskich kolekcjach haute couture.

Propozycje z żurnali były jedynie bardziej ekskluzywną i droższą wersją tego, co projektanci dostrzegli na ulicach Europy. Jednocześnie handel używaną odzieżą i przeróbki krawieckie opatrzonych czy niemodnych fasonów staną się czynnikami kształtującymi rynek mody nie tylko w latach 1939-1945, ale pozostaną obecne w kolejnych dziesięcioleciach.

A co z kobietami walczącymi? Czy w tym czasie szyto mundury z myślą o nich?

W brytyjskich i amerykańskich siłach zbrojnych służyło kilkaset tysięcy kobiet, jeszcze więcej stanowiło trzon ochotniczych służb pomocniczych. W przypadku stroju kierowano się przede wszystkim względami praktycznymi, zatem mundury nie odbiegały zanadto od męskiej wersji, wyjątkiem jest tu oczywiście spódnica z kontrafałdami. Odgórnym regulacjom poddawano nie tylko długość spódnicy, kolor pończoch, ale i rodzaj upięcia włosów czy stosowanie makijażu.

Ubiór kobiet zatrudnionych w przemyśle zbrojeniowym często składał się z koszuli i ogrodniczek z prostymi nogawkami. Nitowaczki urozmaicały swoje kombinezony kolorowymi chustami wiązanymi na głowach. Za pewien ewenement można uznać mundur Women's Royal Indian Naval Service, w którym tradycyjną spódnicę zastępowało drapowane sari ukryte pod dłuższą kurtką mundurową i białą koszulą.

Ubiór to jednak nie wszystko, liczyła się także fryzura. Jakie upięcia były stosowane?

W prasie widujemy najczęściej krótkie fryzury, których główny akcent stanowią ułożone nad czołem loki. Ta sama zasada dotyczy fryzur z upiętych włosów, także tutaj główny akcent stanowią zakręcone kosmyki. W wielu krajach dominuje fryzura nazywana "victory roll", wykonana z włosów zebranych w rulon od linii skroni. Nie mniej popularne, już od końca lat 30., były turbany, wiązane na włosach chusty oraz akcesoria w postaci sztucznych i żywych kwiatów, wplatanych we włosy wstążek albo zdobionych kamieniami grzebieni i wsuwek.

W ramach serii wydawniczej "Kolekcje ze zbiorów Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku" ukazał się pierwszy tom katalogu o eksponatach, autorstwa Krystyny Dąbrowskiej i Moniki Sołoduszkiewicz, poświęcony pamiątkom związanym z polskimi obywatelami zesłanymi w głąb Związku Sowieckiego. Polsko-angielskie wydanie pozwala nie tylko na zaznajomienie się z eksponatami ze zbiorów Muzeum II Wojny Światowej, ale też poznanie świata, w którym osobiste pamiątki i opowiadane przez nie historie stają się realnym świadectwem życia ludzi. Książka do nabycia w sklepie muzealnym.

Alicja Olkowskaa.olkowska@trojmiasto.pl

Wywiady

Adam Orzechowski: Teatr jest ciągle dużym wyzwaniem (16 opinii)
"To człowiek czyni zło i to człowiek przymusza innych do robienia zła" (29 opinii)
Niedługo jej produkcja pojawi się w Muzycznym. Płoszajska o kulisach pracy reżysera (6 opinii)

Miejsca

Muzeum II Wojny Światowej Gdańsk, Władysława Bartoszewskiego 1

Opinie (88)

Sortowanie
- Od najnowszych
- Od najstarszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-08-04 09:04

Coś was tu wszystkich od komentarzy,mamusia za mocno po twarzy biła (1)

,że tyle jadu w was do kobiet

3 lata
- 3 18
Twoja opinia

Zmień treść

,że tyle jadu w was do kobiet
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2020-08-04 09:45
  
  mamusia byla w porządku
  
  ale roszczeniowe glonojady nie
  
  3 lata
  - 6 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  ale roszczeniowe glonojady nie
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-08-04 08:43

(1)

Dziś chętnie też bym się w to ubrała ołówkowa spódnica midi czy garsonki, buty, teraz to właśnie na topie ! Tylko obecnie wszystko sztuczne a wtedy naturalne i to był wielki plus !

miki
3 lata
- 48 0
Twoja opinia

Zmień treść

Dziś chętnie też bym się w to ubrała ołówkowa spódnica midi czy garsonki, buty, teraz to właśnie na topie ! Tylko obecnie wszystko sztuczne a wtedy naturalne i to był wielki plus !
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2020-08-04 09:01
  
  komentarz napisany przez kobietę czy mężczyznę
  
  bo piszesz (ubrała) a podpisujesz się Miki .
  
  3 lata
  - 1 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  bo piszesz (ubrała) a podpisujesz się Miki .
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-08-04 08:12

Ciekawy artykuł dziękuję (2)

Lubię takie

Julia
3 lata
- 49 1
Twoja opinia

Zmień treść

Lubię takie
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2020-08-04 08:58
  
  Susan Peters przepiekna
  
  Julia
  3 lata
  - 4 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2020-08-04 08:13
  
  Sukienke taką jak ta niebieska w kwiatki
  
  widzialam wczoraj w hm :) a ta garsonka biala ma ramiona, ktore teraz są wykorzystywanie przy kurtkach min.jeansowych
  
  Julia
  3 lata
  - 9 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  widzialam wczoraj w hm :) a ta garsonka biala ma ramiona, ktore teraz są wykorzystywanie przy kurtkach min.jeansowych
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-08-04 08:53

Kurde faja, nie wierzę. Oglądam zdjęcia dodane do artykułu, czy teżfotografie ludzi jadących do obozów, i co widzę? Widzę, że pomimo życia w tamtych trudnych czasach przedstawiciele naszego gatunku zdecydowanie częściej wyglądali bardziej elegancko oraz przede wszystkim zdecydowanie schludniej niż przedstawiciele tego gatunku spotkani na ulicy a.d 2020r.- ubrani od stóp do głów w "butikach". Porównując te czasy z obecnymi... Jest to kolejny przykład, że moda, architektura, muzyka zaliczyły tendencje spadkowe w swoim poziomie oraz jakości.
Dlatego obecnie na ulicy najbardziej trendy jest ten, kto wyglada jak łachmaniarz i klałn, szczególnie z "modnymi" tatuażami, dziurami na kolanach, koniecznie też do kompletu muszą być ubrane brzydkie klompy-adidasy(buty maksimum 3 "dozwolonych" marek, inaczej można umrzeć bo nie ma się odpowiedniego doklejonego loga).

Dla ciekawskich, zobaczcie zdjęcia cywilów, którzy przygotowali się do obrony zmęczonego wojną Berlina w 45. Różnica kiedyś a dziś- kolosalna.

3 lata
- 30 4
Twoja opinia

Zmień treść

Kurde faja, nie wierzę. Oglądam zdjęcia dodane do artykułu, czy teżfotografie ludzi jadących do obozów, i co widzę? Widzę, że pomimo życia w tamtych trudnych czasach przedstawiciele naszego gatunku zdecydowanie częściej wyglądali bardziej elegancko oraz przede wszystkim zdecydowanie schludniej niż przedstawiciele tego gatunku spotkani na ulicy a.d 2020r.- ubrani od stóp do głów w "butikach". Porównując te czasy z obecnymi... Jest to kolejny przykład, że moda, architektura, muzyka zaliczyły tendencje spadkowe w swoim poziomie oraz jakości. Dlatego obecnie na ulicy najbardziej trendy jest ten, kto wyglada jak łachmaniarz i klałn, szczególnie z "modnymi" tatuażami, dziurami na kolanach, koniecznie też do kompletu muszą być ubrane brzydkie klompy-adidasy(buty maksimum 3 "dozwolonych" marek, inaczej można umrzeć bo nie ma się odpowiedniego doklejonego loga). Dla ciekawskich, zobaczcie zdjęcia cywilów, którzy przygotowali się do obrony zmęczonego wojną Berlina w 45. Różnica kiedyś a dziś- kolosalna.
Regulamin dodawania opinii