Historia "dębu zwycięstwa" z Jaśkowej Doliny

Jarosław Wasielewski

18 października 2017 (artykuł sprzed 6 lat)

Opinie (105)

Tysiące osób, które przejeżdżają obok niego każdego dnia, zapewne nie mają pojęcia, że właśnie dziś mijają 154 lata od jego zasadzenia. Mowa o okazałym dębie przy ul. Jaśkowa Dolina zobacz na mapie Gdańska . Warto przypomnieć jego historię.

Czy znała(e)ś historię dębu z Jaśkowej Doliny?

tak, interesowała(e)m się jego historią intrygowało mnie z drzewo z kamieniem obok, ale nie wiedziała(e)m o co chodzi nie, nawet nigdy nie zwróciła(e)m uwagi na to drrzewo

W Gdańsku okazałych, ponadstuletnich drzew jest sporo, ale tego jednego nie sposób nie zauważyć. Przy ul. Jaśkowa Dolina we Wrzeszczu, naprzeciwko budynku oznaczonego numerem 39, rośnie rozłożysty dąb. Jego wielkość sugeruje, że pamięta on co najmniej czasy, gdy Gdańsk należał do Cesarstwa Niemieckiego.

Tymczasem drzewo posadzono nawet nieco wcześniej i to z nie byle jakiej okazji.

Jubileusz wielkiego zwycięstwa

W 1863 roku w całych Niemczech obchodzono pięćdziesiątą rocznicę zwycięstwa koalicji antyfrancuskiej, złożonej z Austrii, Prus, Rosji i Szwecji, nad wojskami francuskimi (ale także polskimi) pod przywództwem Napoleona Bonaparte w bitwie pod Lipskiem ("bitwa narodów", 16-19 X 1813). Po obu stronach wzięło w niej udział ponad pół miliona żołnierzy, z czego zginęło lub rannych zostało nawet 140 tysięcy.

Bitwa pod Lipskiem uwieczniona pędzlem przez rosyjskiego malarza Władymira Iwanowicza Moszkowa (1792-1839).

Była to najkrwawsza z bitew całej epoki napoleońskiej, pierwsza i zarazem najcięższa porażka cesarza Francuzów. W jej rezultacie po stronie koalicji stanęły państwa Związku Reńskiego, Napoleon zmuszony został do defensywy, a po triumfalnym pochodzie wojsk koalicji na Paryż - do abdykacji. Niedługo potem na tron francuski wrócili Burbonowie, a po pokonaniu pod Waterloo powracającego z wygnania Napoleona, Kongres Wiedeński przywrócił dawne porządki na kontynencie.

Nie dziwi zatem, iż w okrągłą, 50. rocznicę zwycięskiej bitwy, w wielu miejscach Niemiec stawiano pomniki, mauzolea i obeliski. Nie inaczej stało się w Gdańsku, należącym wówczas do Prus. Forma i miejsce upamiętnienia w naszym mieście miała jednak charakter - można by rzec - przyrodniczy.

Przyjemne z pożytecznym

Dąb zasadzono na środku Festynowej Łąki (Festwiese), w utworzonym w latach 1832-37 parku Jaśkowej Doliny. To tu organizowano popularne festyny z okazji nocy świętojańskiej, w związku z czym ustawiono m.in. słup do wspinaczek z przeznaczeniem na konkursy.

Widok Festynowej Łąki w kierunku Piecek. Po lewej widoczny słup do wspinania się, po prawej - fragment dzisiejszej ul. Jaśkowa Dolina, w środku - "dąb zwycięstwa". Pocztówka z końca XIX wieku pochodzi ze zbiorów Krzysztofa Gryndera.

Wokół Łąki działała bogata infrastruktura rozrywkowo-gastronomiczna. Miejsce było chętnie odwiedzane przez gdańszczan i mieszkańców podgdańskich osad, stanowiło więc idealną lokalizację dla "zielonego pomnika", który przypominałby masom o ważnym dla historii Niemiec wydarzeniu.

Gimnazjaliści sadzą

Nasadzenia drzewa dokonali 18 października 1863 roku uczniowie Gdańskiego Gimnazjum Akademickiego - szkoły, której tradycja sięgała połowy XVI wieku, a która od lat 30. XIX wieku działała w gmachu przy dzisiejszej ul. Lastadia. Wybór padł na dąb bezszypułkowy (Quercus petraea), co nie było przypadkiem - drzewo to symbolizuje długowieczność, siłę i szlachetność, było czczone przez ludy starożytne, zaś sami Germanie poświęcali je bogowi burz.

Kamień upamiętniający nasadzenie dębu. Do dziś widać na nim napis: 'Gepflanzt am 18 Octbr. 1863' czyli 'Zasadzone 18 października 1863'.

Fakt zasadzenia dębu upamiętniono na ustawionym obok głazie, wysokim i szerokim na ponad pół metra. Na płaskiej licowej stronie kamienia wykuto napis: Gepflanzt am 18 Octbr. 1863 (Zasadzone 18 października 1863), który bez problemu można odczytać także dziś.

Anonimowy świadek upadku

Przez kolejne dekady dąb rósł przez nikogo nie niepokojony, podczas gdy wokół swą świetność przeżywał park Jaśkowej Doliny, jeden z pierwszych parków miejskich w Europie. Po przejęciu miasta w 1945 roku, Polacy pozostawili to miejsce samemu sobie i dlatego w krótkim czasie park stał się lasem komunalnym. Wraz z nim swe pierwotne przeznaczenie utraciła Festynowa Łąka, na której postawiono prowizoryczne, drewniane budynki (rozebrano je w ostatnich latach). Obecnie miejsce to jest zaniedbane, stało się klepiskiem służącym za prowizoryczny parking.

Z oczywistych względów po ostatniej wojnie nie zachowała się tradycja związana z historią zasadzenia dębu, dzięki czemu nikt nie wpadł na pomysł, by go wyciąć. Nie stało się to nawet w latach 70. ub. wieku przy okazji poszerzania ulicy Jaśkowa Dolina na potrzeby komunikacyjne powstających wówczas osiedli na morenowych wzgórzach. Dzięki temu pamiętający półtora wieku historii Wrzeszcza dąb rośnie dalej.

Co zaskakujące, dąb z Jaśkowej Doliny nie figuruje w wykazie gdańskich pomników przyrody.

O autorze

Opinie (105) ponad 10 zablokowanych

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-10-18 09:38

dąb starszy niż epicentrum kosmosu czyli gdyni

szok, niedowierzanie oraz masowe omdlenia w UM:))

6 lat
- 6 0
Twoja opinia

Zmień treść

szok, niedowierzanie oraz masowe omdlenia w UM:))
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-10-18 09:47

o to ciekawy artykuł (1)

a czesto tamtedy chodze z kijami no i wchodze w głab lasu/parku ..po prawej stronie w kirunku morena w lesie tez ciekawe pomniki

roland
6 lat
- 11 1
Twoja opinia

Zmień treść

a czesto tamtedy chodze z kijami no i wchodze w głab lasu/parku ..po prawej stronie w kirunku morena w lesie tez ciekawe pomniki
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-10-18 18:00
  
  jedynak odpusc
  
  wm
  6 lat
  - 0 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-10-18 09:50

Mój mąż uratował ten kamień (4)

Zauważył, że robotnicy wykonujący jakieś prace instalacyjne, usunęli kamień stojący im na drodze i chcieli go zakopać. Mąż zwrócił im uwagę na napis i poszedł do pracy do pobliskich baraków. Gdy wracał z pracy, zobaczył wkopany kamień, Ale napis był tyłem do chodnika a przodem do jezdni. Robotników już nie było. I tak ani piesi ani kierowcy nie czytają napisu.

ID
6 lat
- 21 1
Twoja opinia

Zmień treść

Zauważył, że robotnicy wykonujący jakieś prace instalacyjne, usunęli kamień stojący im na drodze i chcieli go zakopać. Mąż zwrócił im uwagę na napis i poszedł do pracy do pobliskich baraków. Gdy wracał z pracy, zobaczył wkopany kamień, Ale napis był tyłem do chodnika a przodem do jezdni. Robotników już nie było. I tak ani piesi ani kierowcy nie czytają napisu.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-10-18 09:55
  
  Spoko masz meza (3)
  
  Świadomy chlop
  
  6 lat
  - 16 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Świadomy chlop
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2017-10-18 10:35
    
    Światowy też (2)
    
    Języki zna.
    
    6 lat
    
    8 1
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Języki zna.
    Regulamin dodawania opinii
    - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
      
      2017-10-18 11:04
      
      bralismy slub w Holandii (1)
      
      Kevin
      6 lat
      
      2 2
      
      Twoja opinia
      
      Zmień treść
      
      Regulamin dodawania opinii
      - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
        
        2017-10-18 11:10
        
        na idiotę zawsze można liczyć
        
        6 lat
        
        7 3
        
        Twoja opinia
        
        Zmień treść
        
        Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-10-18 10:22

Dąb

Ten dąb wygląda najwyżej na 80 latka, ulica mu nie służy

Galko
6 lat
- 6 3
Twoja opinia

Zmień treść

Ten dąb wygląda najwyżej na 80 latka, ulica mu nie służy
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-10-18 10:49

Niedawno temu dębowi podcięto korzenie (1)

podczas kładzenia kabla. Prace wykonywano przeciągając kabel pomiędzy wykopanymi rowami. I żeby zaoszczędzić na kosztach odtworzenia miejsc parkingowych, rowy wykopano tuż przy dębie a kabel przeciągano pod wyasfaltowanymi miejscami parkingowymi. Tak samo zrobiono przy innych drzewach rosnących przy ulicy Jaśkowa Dolina. Inwestorem była Energa a wykonawcą firma z Bojana. Pod pretekstem naprawy linii kablowej wykonano inwestycję wymiany linii kablowej bez konieczności uzgodnień sposobu wykonania inwestycji.

6 lat
- 17 0
Twoja opinia

Zmień treść

podczas kładzenia kabla. Prace wykonywano przeciągając kabel pomiędzy wykopanymi rowami. I żeby zaoszczędzić na kosztach odtworzenia miejsc parkingowych, rowy wykopano tuż przy dębie a kabel przeciągano pod wyasfaltowanymi miejscami parkingowymi. Tak samo zrobiono przy innych drzewach rosnących przy ulicy Jaśkowa Dolina. Inwestorem była Energa a wykonawcą firma z Bojana. Pod pretekstem naprawy linii kablowej wykonano inwestycję wymiany linii kablowej bez konieczności uzgodnień sposobu wykonania inwestycji.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-10-18 10:59
  
  to może urzędnicy z WOŚ,RDOŚ czy innej organizacji jakich pełno sprawdzą ten wątek i domagają się innych nasadzeń?Swoją drogą czy na tym dębie nie powinna być tabliczka jako pomnik przyrody?Tylu urzędników i instytucji a na forum trzeba o takich rzeczach pisać......Kto za taki stan odpowiada?Ma wrażenie ,że większość urzędów to miejsce do którego przychodzą ludzie za psi pieniądz wypić kawkę i posiedzieć do 16.....
  
  6 lat
  - 9 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  to może urzędnicy z WOŚ,RDOŚ czy innej organizacji jakich pełno sprawdzą ten wątek i domagają się innych nasadzeń?Swoją drogą czy na tym dębie nie powinna być tabliczka jako pomnik przyrody?Tylu urzędników i instytucji a na forum trzeba o takich rzeczach pisać......Kto za taki stan odpowiada?Ma wrażenie ,że większość urzędów to miejsce do którego przychodzą ludzie za psi pieniądz wypić kawkę i posiedzieć do 16.....
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-10-18 11:11

za kilkanaście lat każdy przejeżdżający obok samochód przestanie istnieć, a dąb sobie będzie stał

lub nie, bo jakiś gamoń z piłą się o to postara...

6 lat
- 8 1
Twoja opinia

Zmień treść

lub nie, bo jakiś gamoń z piłą się o to postara...
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-10-18 11:19

no asz mnie ręce świeżbią...

szyszek
6 lat
- 3 3
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-10-18 12:43

Wycinanie! (1)

Proponuję wyciąć Pałac kultury,to dopiero symbol tzw.Komuny!zabrać się do roboty!

d*pek 2017
6 lat
- 5 1
Twoja opinia

Zmień treść

Proponuję wyciąć Pałac kultury,to dopiero symbol tzw.Komuny!zabrać się do roboty!
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2017-10-18 15:05
  
  Za kilka lat
  
  jak skończą wymieniać w nim okna.
  
  6 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  jak skończą wymieniać w nim okna.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-10-18 12:45

Prośba

Jeśli, któryś z radnych osiedla czyta proszę o złożenie wniosku o pomnik przyrody do magistratu, bo widzę, że niejednemu projektantowi może on kolidować z projektem, a wtedy historii i przyrody nie będzie.

Michał Przybylski
6 lat
- 10 0
Twoja opinia

Zmień treść

Jeśli, któryś z radnych osiedla czyta proszę o złożenie wniosku o pomnik przyrody do magistratu, bo widzę, że niejednemu projektantowi może on kolidować z projektem, a wtedy historii i przyrody nie będzie.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-10-18 13:20

gląz przy dębie na Jaskowej Dolinie

Ale za to głaz przy dębie znajduje się na liście pomników będących w utrzymaniu Gdańskiego Zarządu Dróg i Zieleni ( strona GZDiZ zakladka gdańskie pomniki). W zeszłym roku glaz na zlecenie GZDiZ został odczyszczony,

6 lat
- 5 0
Twoja opinia

Zmień treść

Ale za to głaz przy dębie znajduje się na liście pomników będących w utrzymaniu Gdańskiego Zarządu Dróg i Zieleni ( strona GZDiZ zakladka gdańskie pomniki). W zeszłym roku glaz na zlecenie GZDiZ został odczyszczony,
Regulamin dodawania opinii