• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Gdańsk dzisiaj i kilka wieków temu

Michał Ślubowski
3 kwietnia 2022 (artykuł sprzed 2 lat) 
Wieża Więzienna w Gdańsku - współcześnie oraz na malunku z XVII wieku. Wieża Więzienna w Gdańsku - współcześnie oraz na malunku z XVII wieku.

Chyba wszyscy lubimy porównywać współczesne nam miasto oraz jego dawne przedstawienia. Dzisiaj będziemy mogli cofnąć się w czasie i zobaczyć, jak wygląda Gdańsk dzisiaj, a jak wyglądał w XVII wieku.



Przemawia do ciebie magia zdjęć i rycin z przeszłości?

Zestawimy współczesne zdjęcia ze słynnymi sztychami na podstawie rysunków Petera Willera. Peter Willer był niezwykle utalentowanym mennonitą z Fryzji, który - jak wielu jego rodaków - w poszukiwaniu szczęścia przybył do Rzeczypospolitej. Tutaj pracował na dworze króla Jana Kazimierza w roli architekta; był również zdolnym inżynierem, kartografem oraz wynalazcą. Specjalizował się w tym, czym jego ojczyzna szczyciła się na całym świecie: okiełznywaniu żywiołu wody.

Nad Motławę Willer trafił po Potopie. Osiadł w mieście, ożenił się i zaczął piastować urząd miejskiego budowniczego. W mieście zajmował się nie tylko hydrotechniką, ale również wznoszeniem nowych budynków i ulepszaniem starych. Zmarł pod koniec XVII wieku i został pochowany w kościele św. Jana, gdzie do dzisiaj zachowała się jego płyta nagrobna.

Dla historyków niezwykle cennym dziedzictwem Willera jest seria sztychów na podstawie jego rysunków, które zostały zamieszczone w dziele "Opis historyczny miasta Gdańska" Reinholda Curickego, opublikowanym w 1687 roku. Te ilustracje są nieocenionym źródłem do badania XVII-wiecznego Gdańska; są również dla nas możliwością cofnięcia się w czasie i zobaczenia gdańskiej ulicy kilka stuleci temu. Poniżej znajdą państwo zestawienie ilustracji ze współczesnymi fotografiami.

Szpital św. Ducha



Szpital św. Ducha - w XVII wieku i dziś. Szpital św. Ducha - w XVII wieku i dziś.
Szpital świętego Ducha jest najstarszą znaną nam placówką tego typu w Gdańsku. Na początku szpital funkcjonował przy ulicy św. Ducha, jednak w połowie XIV wieku instytucja została przeniesiona w okolicę ulicy Tobiasza, przy murze obronnym. Przy budynku szpitala powstała świątynia pod takim samym wezwaniem.

Niegdyś szpitale pełniły inną funkcję niż dzisiaj. Znajdowali w nim schronienie podróżni, ubodzy, sieroty, starzy oraz ci, którzy wykupili sobie w nim miejsce. Z czasem przy szpitalu oraz kościele powstały kolejne budynki należące do placówki. Szpital utrzymywał się nie tylko z datków, ale był jednocześnie właścicielem ziemskim kilku wsi. Znana dzisiaj forma szpitala pochodzi z połowy XVII wieku, podobnie jak autentyczny, barokowy portal do niego prowadzący. W XIX wieku szpital został przekształcony w przytułek.

Zarówno szpital, jak i kościół zostały bardzo uszkodzone w 1945 roku. Oba budynki odbudowano w latach pięćdziesiątych. Dawny szpital z oryginalnym portalem został przeznaczony na mieszkania, z kolei bryła kościoła została przyłączono do nowej szkoły - jej wnętrza służą jako szatnia oraz sala gimnastyczna.

Jeżeli zerkniemy na porównanie dawnej ryciny i zdjęcia, zobaczymy wiele różnic. Jedną z nich jest brak wieżyczki na dachu kościoła. Jednak przede wszystkim... inny jest przebieg ulicy Tobiasza. W miejscu, gdzie ta ulica biegła przed wojną, dzisiaj znajduje się budynek szkoły. Współcześnie ulica Tobiasza przebiega pomiędzy budynkiem szpitala a dawną świątynią. Nie ma też muru z dekoracją, który okalał cały kompleks.

Kościół św. Mikołaja



Bazylika św. Mikołaja w Gdańsku - współcześnie oraz w XVII wieku. Bazylika św. Mikołaja w Gdańsku - współcześnie oraz w XVII wieku.
Dużo więcej szczęścia miał kościół św. Mikołaja, od wieków związany z gdańskimi dominikanami. Chociaż zabudowania klasztorne w większej części już nie istnieją, to świątynia wciąż stoi.

Kościół jest unikatowy, bowiem praktycznie nie został zniszczony w 1945 roku. Tak więc patrząc na tę piękną ceglaną bryłę od południa, możemy poczuć się dokładnie tak samo, jak Peter Willer kilka wieków temu.

Chociaż niektóre części kościoła pamiętają jeszcze XIII wiek, zasadniczo kościół pochodzi z XIV wieku. Całości nadano nową formę gotyku ceglanego, a kościół został trójnawową halą nakrytą dwuspadowym dachem - i ten charakterystyczny kształt św. Mikołaja do dzisiaj jest rozpoznawalny przez gdańszczan i gości miasta.

Jeszcze na dwa elementy architektoniczne kościoła warto zwrócić uwagę. Jego przypory nie są widoczne z ulicy, ponieważ zostały wciągnięte do wnętrza świątyni. Po kolejnych przebudowach (zarówno kościół, jak i klasztor ucierpiały w pożarze z 1423 r.) dodano gwiaździste sklepienie. W ciągu kolejnych wieków zarówno kościół, jak i klasztor stanowiły katolicką wyspę w przeważająco protestanckim krajobrazie miasta.

W 1686 roku, a więc za życia Petera Willera, Gaspard de Tende w swoim dziele Relacja historyczna o Polsce zamieści małą wzmiankę:

"Przeważająca część mieszkańców Gdańska to luteranie, natomiast pozostali są kalwinistami. Jest tu jedynie kilku katolików i paru anabaptystów. (...) Katolicy mają tu własny kościół, konwent dominikanów, który pełni funkcję parafii dla wszystkich przebywających w mieście. Na przedmieściach znajduje się poza tym siedziba jezuitów oraz siedziba innych zakonników".

Tak samo jak w średniowieczu, również po drugiej wojnie światowej dominikanie przybyli do Gdańska z południa Polski. Zakonnicy którzy osiedli w mieście po wojnie, przybyli tutaj, podobnie jak pomnik Sobieskiego, ze Lwowa.

Wieża Więzienna



Pręgierz miejski na Wieży Więziennej w Gdańsku  - współcześnie i na rysunku z XVII wieku. Pręgierz miejski na Wieży Więziennej w Gdańsku  - współcześnie i na rysunku z XVII wieku.
Zarówno Wieża Więzienna, jak i Katownia pierwotnie, w średniowieczu, służyły jako brama wjazdowa do miasta. Kiedy fortyfikacje miejskie zostały przesunięte w XVI wieku, oba obiekty straciły dawną funkcjonalność.

Władze miejskie przebudowały cały kompleks na potrzeby... więzienia. W Wieży znalazło się miejsce na cele dla przestępców. Część z nich miała własne nazwy: takie jak "Lew" i "Jednorożec". Na murze Wieży zainstalowano pręgierz, zachowany do dzisiaj - podwieszano tam ręce skazańców, zaś kat bądź jego pachołek wykonywali karę chłosty.

Katownia została przebudowana, a na piętrze urządzono salę przesłuchań. Od niej powstała nazwa budynku, bowiem tortury były legalną i akceptowalną metodą pozyskiwania informacji. W Katowni znajdowały się trzy cele dla największych zbrodniarzy: "Abel i Mord Kaina", "Zając" oraz "Lis". W Katowni znajdowała się również... kuchnia, w której przygotowywano posiłki dla personelu więzienia oraz dla więźniów.

W XIX wieku cały kompleks stał się własnością państwa, a po 1861 roku więzienie przekształcono w magazyn wojskowy. Kilka dekad później budynki przekazano miastu, a na zachodniej elewacji osadzono kamieniarkę z Bramy św. Jakuba. W dawnych celach zaczęto organizować wystawy i pokazy kolekcji narzędzi tortur. Po odbudowie ze zniszczeń wojennych w kompleksie znajdowało się Muzeum Bursztynu. Muzeum planuje w środku otworzyć nowy oddział, poświęcony odbudowie miasta po 1945 roku!

Jakie są różnice pomiędzy ryciną Willera a stanem obecnym? Przede wszystkim brak "doklejonych" budynków oraz platformy przy pręgierzu.

W kolejnym artykule zobaczymy zestawienie kolejnych budynków, między innymi kościoła św. Katarzyny oraz Nowych Ogrodów.

O autorze

autor

Michał Ślubowski

Popularyzator historii Gdańska, autor bloga Gedanarium i podcastu Historia Gdańska dla każdego oraz współautor podcastu Makabreski, poświęconego mrocznym historiom z przeszłości regionu.

Opinie (201) 6 zablokowanych

Wszystkie opinie

  • Nic się nie zmieniło. (5)

    • 6 8

    • Jak to nie (1)

      Powstało jakieś składowisko, ogrodzone płotem przed kościołem Mikołaja w samym centrum miasta.

      • 3 3

      • albo nasyp na zabytkowym kanale raduni

        • 1 5

    • troche jednak tak

      pod pregiezem jest podobizna jednego nieuczciwego urzednika

      • 1 3

    • Ten pręgierz to mogli by uruchomić na nowo (1)

      • 0 3

      • a co na to gorzelak i jego pryncypałka?

        • 0 4

  • Takie artykuły powinny być codziennie (3)

    ten portal ma bardzo duże zasięgi w naszym regionie - dużo osób czerpie z niego wiedzę o swojej okolicy

    • 51 7

    • Był sobie Gdańsk albo Kosycarz. (2)

      Tylko to nie jest podane pod nos. Do tego trzeba zapłacić...

      • 7 1

      • Byl sobie Kosycarz?

        to jakis nowy album?

        a tuskowi nie bede nic placil. Sa takie ksiazki jak:

        "bedeker gdanski"
        "szkice gdanskie"
        "orunia" jerzego sampa
        "gdansk sierpien '80"

        i serwis "akademia (rz)ygaczy"

        • 0 5

      • buk zaplac

        • 3 2

  • (16)

    teras jest lepiej bo są galerie handlowe, mamy forum, alfa cętrum, medison, metropilię, galerie bałtycką, manchattan, i inne ważne miejsca a kiedyś ludzie nie mjeli gdzie chodzić i cały czas się nudzili i dlatego wybuchały wojny, to wszystko z nuduw. gdyby w latach 30 były galerie handlowe nikt by nie słuchał hitlera ani stalina bo wszyscy by byli na zabawie wa galeriach.

    • 27 77

    • ?? (1)

      A Rosjanie mają te tzw. galerie itp. a dlaczego masowo ulegają putinowi ??
      Mogliby go usunąć z urzędu .

      • 15 1

      • Jest wojna, bo Putin nie chodzi po galeriach.

        Dlatego wojnę wywołał. Reszcie się nie nudzi, bo po galeriach chodzi.

        • 5 3

    • Dobra satyra schematu "myślenia" typowej przedstawicielki pokolenia od '00 w górę.

      • 21 5

    • No i po co trolu piszesz? To jest jakiś problem psychiczny?

      • 14 6

    • Wtedy też były

      Niemcy mieli już wtedy galerie handlowe, tyle że nazywały się domami towarowymi (Kaufhaus). Takie KaDeWe w Berlinie powstało już w 1905 roku!

      • 19 0

    • Dżejsika jesteś moim Billy Idolem (2)

      • 16 5

      • a ty moim fanem (1)

        • 5 4

        • No te raczej nie... Dzejsi. Chodziło o kolor włosów.

          • 1 0

    • mondra dzejsiczka (2)

      ...szczególnie alfa cĘtrum Dzejsiczko mamy i z nuduw... Jak zostaniesz kiedyś mamą współczuje dziecku...mamo...chciałbym się uczyć...i twoja odpowiedź...ale PO CO...bez tego lepiej...

      • 4 3

      • jak pan zmondrzeje

        • 3 4

      • zrozum satyrę

        • 6 1

    • Nie karmić trola

      • 6 0

    • dobre ;)

      • 3 0

    • Dżejsika , najpierw nauka j. polskiego a potem pisanie komentarzy . (1)

      • 3 0

      • Dżesika

        naipierf naóka a potem pisańe komętaży.Na fszystko iest czaz.

        • 2 0

    • Ciekawe co by było gdyby wtedy ludzie mieli słowniki ortograficzne ? jak sądzisz ?

      • 0 0

  • To było najpiękniejsze miasto na świecie moi drodzy I kochani (21)

    Teraz powoli się odradza i znowu stanie na podium, kocham to miasto bo jest za co.

    • 35 19

    • ty blaznie

      • 7 9

    • (8)

      Zgadzam się Sven, choć dużo zależy od tego w jakim kierunku pójdzie to odradzanie:) Jak na razie jest zwykła wolna amerykanka, pożary i stawianie betonowych paszkwili typu Forum:)

      • 9 5

      • Co ci to przeszkadza, skoro ty się nie ruszasz ze swojego lawendowego zakątka? (4)

        Warto było sobie nie zatkać dla tych 300zł na m² mniej? Jeśli tak, to nie masz prawa narzekać ciołku.

        • 3 7

        • a pomysl dlaczego i po co maja sie teraz ludzie mieszkancy udawac sie do miasta (3)

          jak jest kreowane juz nie dla nich.

          • 1 4

          • Głupiś czy od Kacperka? (2)

            • 6 2

            • Pytam bo zyje tu 40 z góra? tu sie urodzilem i wlóczylem oraz uczyłem i wychowalem.

              ale dokladnie widzę to samo.

              I jak juz pytam to Jestem od Posadzkiego.

              • 1 1

            • bardziej od ługinowców

              • 2 0

      • Gildia była lepsza ? (1)

        • 4 4

        • Była. bo nie miała masy kloców betonu, nie zakrywala kanalu raduni. nie niszczyla historycznej panoramy

          Nalezala do lokalnych mieszkajacych w Gdańsku kupców. Nie kazali sobie doplacac z budzetu miasta w publiczno prywatnym dziwologa finansowania. Mozna tak wymieniac.

          • 1 5

      • Daj mu buzi i po sprawie.

        Ahahahaha

        • 0 2

    • ahahah (1)

      ładnie odleciałeś. Morena taka piękna!!!

      • 3 2

      • była

        BYła sobie Morena.
        Były Piecki i Migowo. I piekarnia

        • 1 1

    • (2)

      Gdańsk to przeciętne europejskie miasto. Każdy kto zjeździł Europe wie że Gdańsk nie jest niczym nadzwyczajnym.

      • 5 5

      • W Polsce jest oczywiście jeśli mówimy o architekturze (1)

        w Europie oczywiście Holandia ma podobną, ale tylko Holandia, więc na skalę Europy to jest jedno z wyjątkowych miejsc

        A jeśli doda się do tego całkiem inna architekturę Sopotu oraz Gdyni, to mamy dodatkowe plusy

        Jak pomyśleć o plażach i morzu, o Kaszubach, o Helu, to jednak to jest wyjątkowe miejsce, bo turyści, ale także mieszkańcy nie ograniczają się tylko i wyłącznie do kursowania pomiędzy łóżkiem i miejscem pracy

        • 3 1

        • i jeszcze las tuż obok centrum miasta

          • 3 0

    • nie wiem za co minusy (4)

      często się nie zgadzam z twoimi wpisami, ale ten akurat jet OK - a nie jestem z Gdańska

      • 4 2

      • bo turysta weekendowy w Gdansku malo wymaga (3)

        • 1 7

        • zastanawiasz się czasem co piszesz? (2)

          • 5 1

          • Zastanów sie gdzie sie urodziles i do jakich strat doprowadzono to miasto. (1)

            przez niespelna 25 lat

            • 0 5

            • co wpis to głupszy

              • 2 0

    • gdańszczanin

      Niestety dzisiaj Gdańsk jest miastem drogim i zapomniano o jego mieszkańcach np..na Ujeścisko zapomniana dzielnica dla emerytów-wieczna budowa-kto chce mieszkać na budowie przez dziesiątki lat zapraszam...

      • 0 0

  • (2)

    poznal bym historie gdanska I-XIw.,wojciechowa religia wszystko zniszczyla!!

    • 8 9

    • tak, zniszczyla ci głowe, ale komuna (1)

      • 3 2

      • o stan mojej glowy ty sie nie klopocz!,poczytaj co krzesijanie robili na podbitych i zawlaszczonych terenach,ameryka poludniowa,polnocna!

        • 1 1

  • Dobrze powspominać czasy sprzed tej bandy urzędników (6)

    • 15 16

    • w XIV, w XVII wieku to było bardzo piękne miasto

      • 0 3

    • Wtedy też byli urzędnicy, tyle że logicznie myślący i dbający o miasto i dobro mieszkańców (3)

      Dziś to niestety porażka...

      • 3 6

      • (2)

        fakt dbający o dobro mieszkańców dlatego miasto posiadało mury obronne no i nie było sadzonych drzew

        • 3 5

        • i jak za lisieckiego i adamoewicza wysylano urzednikow z siekierami na cyganów (1)

          bo urzednicy mieli przyobiecane apartamenty w jelitkowie

          • 2 3

          • POważnie....

            • 1 0

    • o moja glowe ty sie nie klopocz!!poczytaj co kresczijane budowali w miejscach kultu religijnego slowian.klasztory,zakony,koscioly,co jezuici zrobili z kultura i religia indian ameryki poludniowej,co wyznawcy chrystusa zrobili z indianami ameryki polnocnej!!

      • 1 0

  • Opinia wyróżniona

    Nasz piękny Gdańsk, miasto tajemnic i ciekawostek (20)

    Szkoda, że większość Gdańszczan przechodzi obok tych cudownych, starych i interesujących budowli tak obojętnie. Większość nie zna historii, nie interesuje ich to, a jedyne co rozpoznają to Fontanna Neptuna i Żuraw. Z drugiej strony nie widac żadnych starań władz miasta, by wiedzę o średniowiecznym Gdańsku przekazywać. Nie ma widocznych przewodników, tablic, informacji. I tak ci ludzie chodzą nieświadomie po tysiącletnim Gdańsku...

    • 101 19

    • (1)

      Czemu akurat średniowiecznym? Największy rozkwit miasta miał miejsce akurat w innych stuleciach

      • 9 8

      • sredniowiecze to czas ciemnoty

        oswiecenie i renesans oraz barok to byly epoki warte uwagi.

        • 7 2

    • (5)

      a starozytny gdansk?,slowianski gdansk!!

      • 5 10

      • a gdansk za czasów chrystusa i p.ne.? (4)

        • 7 1

        • (2)

          o to pytam, gdansk przed wojciezhem,przed chrysusem,slowianski gdansk.wojciechowe przybycie wszystko ,,zdeptalo".

          • 4 1

          • Tutaj mieszkali Goci.

            • 0 1

          • "rence opadają"

            Jak się czyta wypociny takich tłuków.

            • 1 0

        • 1000 lat temu to był obwarowany gród na wysepce w rejonie dzisiejszych ulic Rycerskiej, Sukienniczej

          • 5 0

    • xxx (6)

      Brak pręgieża, może urzędnicy miejscy, baliby się kary i nie wydawali bezmyślnie pieniędzy podatnika;)

      • 7 4

      • pod pregiezem jest podobizna jednego nieuczciwego urzednika

        • 5 3

      • Taaa, wszystkiemu winni urzędnicy. W innym wydaniu to wina Tuska. Plebs zawsze niewinny.

        • 7 2

      • Drelich, najbardziej nieuczciwy, ten co trzy lata temu jak była Nawałnica w Borach Tucholskich

        nie chciał wydać sprzętu z magazynu kryzysowego i nie chciał wysyłać wojska do zamiatania liści

        • 5 2

      • radcy miejscy (1)

        budowa 1700 metrów lini tramwajowej trwa kilka lat to śmiech na sali(nowa linia tramwajowa -warszawska )-rajcy lubią męczyć gdańszczan-zapraszam na ujeścisco-nieszczęsną dzielnicę super gdańska-niejedna wioska wygląda lepiej....radni i zarząd miasta pod sąd!!!!

        • 0 3

        • Buuuuuahahahaha!!!!!!!!!

          • 0 0

      • Karać radnych..

        Jak to w Polsce -tak samo w Gdańsku -jest zbrodnia a kary brak!!! Drożyzna i bałagan latami ,a kary brak -plac i płacz -bo Polak musi się męczyć całe życie przez d**ilna władze-myslaca tylko o sobie!!!

        • 1 3

    • I tak mamy szczęście

      Porównaj sobie jak odbudowano Gdańsk, a jak Szczecin.

      • 10 1

    • Ok,

      tylko to nie fontanna Neptuna, tylko Studnia Neptuna. Taką funkcję pełniła i taką nazwę ma obecnie

      • 5 1

    • ciekawostka (1)

      Ciekawostką jest to,że planiści miasta nie potrafią zbudować drogi i chodnika tam,gdzie jest potrzebny!!!Buduje się dziesiątki betonowych klocków ,a drogi i dojazdy do nich za 10 lat-miasto d**ili..!!

      • 2 1

      • Klasyka w psychiatrii klinicznej, każdy d...l widzi wokół siebie samych d....i.

        • 0 1

    • Bo sie spiesza na manify tynczowe

      • 0 0

  • Opinia wyróżniona

    Dawne religie (32)

    Ciekawe czy siła, rozwój i pozycja ówczesnego miasta Gdańska wynikała z dominujących wyznań innych niż wyznanie rzymskokatolickie? Czy dominacja protestantów i kelwinów w mieście mogła mieć dominujący wpływ na bogactwo jego mieszkańców?

    • 65 24

    • (8)

      Całkiem możliwe. Protestanci mają etos pracy wpisany w religię.

      • 26 6

      • a co z religia slowian?,zdeptana przez wojcichowych ,,halabardnikow",starsz jest od wyznawcow chrystusa!!

        • 15 9

      • xxx (4)

        Najwięcej spalonych w imię wiary z chrześcijan(czarownice, magia itp) mają właśnie Protestanci;) To tez mają wpisane w etos?

        • 12 9

        • oni w brame obozów wpisali: arbait macht frei (3)

          • 10 7

          • Ci to raczej wyznawali Hitlera i starogermańskich bogów.

            • 9 4

          • A na klamrach pasków "Gott mit uns".

            • 6 3

          • arbeit macht frei

            • 0 0

      • tak szczegolnie to ich hasełko "praca czyni wolnym" (1)

        etos jak ta lala.

        • 6 5

        • Hitleryzm i chrześcijaństwo? Chyba na lekcjach nie uważałeś.

          • 4 8

    • dzis dominacja dewelopanów

      i jest coraz bardziej jednowymiarowo.

      • 11 8

    • kalwinów a nie kelwinów! (1)

      nie ma prostego przełożenia w XVIII i XIX w. Gdańsk był już upadłym miastem na dalekich peryferiach (tak jaki dzisiaj), a protestanci nadal dominowali w jego składzie społecznym

      • 10 5

      • i pascalów nie pascali

        • 4 2

    • (1)

      Kalwinistów.

      • 6 2

      • onanistów

        • 2 7

    • xxx (10)

      Gdyby nie to, ze Gdańsk był pośrednikiem w handlu Rzeczpospolitej ze światem, nie miałby żadnego bogactwa;)

      • 15 4

      • Marek wie, bo wtedy żył. (6)

        • 3 7

        • Marek to rzeczywiscie Mariusz

          Bo Darek to Dariusz.

          • 3 5

        • Marek ma rację (3)

          W Gdańsku handlowano przede wszystkim zbożem, a to zboże pochodziło z terenów całej Rzeczpospolitej, i spływało do Gdańska Wisłą. To dlatego mamy Wyspę Spichrzów i Wielki Młyn.

          • 11 1

          • Wielki Młyn to akurat Krzyżacy (2)

            Nieco chybiłeś

            • 0 3

            • (1)

              A to niby nie Gdańsk?

              • 2 1

              • Ale nie handel polskim zbożem.

                • 1 0

        • xxx

          Pod Grunwaldem tez nie byłem, ale potrafię czytać;) Ty nie?

          • 7 0

      • A czymże niby Rzeczpospolita ze światem handlowała? (2)

        • 2 12

        • a w jakim celu była ponad setka potężnych spichrzów w Gdańsku? Wisłą z Polski towary przypływały do Gdańska (1)

          a potem były przeładowywane na statki i płynęły w Świat. Ze Świata towary przypływały do gdańskich spichlerzy były przeładowywane na inne środki transportu i trafiały do Polski

          • 14 0

          • W Świat ???

            • 0 1

    • Kalwini to też protestanci. (2)

      Luteranie i Kalwini oraz wszelkie późniejsze odłamy, jak np kwakrzy.

      • 7 1

      • fuj kwakrzy (1)

        i reszta wermachtu.

        • 0 9

        • Kwakrzy to raczej USA obecnie. Filadelfia i okolice.

          Dlatego jest tam częściowa prohibicja. Ale jak uważasz.

          • 7 2

    • Myślę, że bardziej przyczyniła się do tego monopolistyczną pozycja handlu, a w stosunkach wewnętrznych niemal zupełny brak wolności gospodarczej, drobiazgową reglamentacja każdej kwestii, typu długość lady, i brak konkurencji.

      • 2 1

    • Zupełnie nie

      Gdańsk, jak miasto portowe, bogacił się od dawna m.in. dzięki transportowi zboża z głębi Polski, do luteranizmu było jeszcze daleko.

      • 5 1

    • Za dużo sobie dopowiadasz

      Gdańsk miał monopol, przywileje i sieć autostrad (Wisła, Bug, San) zbiegała się właśnie tu.

      • 0 0

    • Sprawdź, jak jest w Bawarii

      • 0 0

  • Fajnie było może kiedyś (4)

    obecnie poziom głupoty zarządzających miastem i kilka innych pobocznych czynników sprawiają, że lepiej omijać gdansk szerokim łukiem, nie bede wypisywał tu wszstkiego o co chodzi konkretnie bo to raczej wsztscy wiedzą a prąd w cenie
    Największa porażka to ta galeria-market zasłaniająca Gdańsk jak się wjeżdża od strony chełmu, po co komu ten betonowy kloc w srodku miasta i niby jak długo to jeszcze bedzie miało stać w tym miejscu ?
    Inne to płatne parkingi i ich brak, ludzie jezdza w kolko i szukaja miejsca - tym samym sami sie korkują od lat a przy okazji innych ktorzy tylko chca przejechać, po co bus pasy jak jeżdżą obok tramwaje (mozna by sie zdecydowac w koncu albo tramwaje albo autobsy) a nie srodkiem tramwaj a obok buspasy narobione a przepustowosc zmiejszona o 1/3. Nagonka strazy miejskiej itp itd
    rece opadaja

    • 24 17

    • raczej głupoty rządzących z pisu (1)

      • 7 2

      • z pisu?

        a co mowi na to twoj lekarz?

        ze tam gdzie chciwi cynicy rzadza 23 lata ty widzisz jakas rozsadna opozycje jako wroga twego miasta?

        • 2 5

    • (1)

      a linia kolejowa dzieląca miasto na pół ci nie przeszkadza? a po co metalowe słupki stawiane gdzie popadnie? A może zburzmy parę budynków które zasłaniają Stare Miasto byś mógł podziwiać panoramę? Masz rację ręce opadają.

      • 6 2

      • masz linie kolejowa, tramwaj

        niech ktoś wytłumaczy po co w tej sytuacji jeszcze te bus-pasy

        • 0 0

  • Leniuszki (1)

    Ten turystyczny punkt informacyjny w Bramie Wyżynnej nie spełnia żadnej roli. Tablica informacyjna przyklejona do muru, jakby się wstydzili, że tam się mieszczą. A miasto piękne.

    • 21 3

    • kto chce ten się dowie, dopyta, poszuka. Prawie wszystko jest w sieci

      • 2 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7 (1 opinia)

(1 opinia)
20 zł
spacer

Vivat Gdańsk! Rekonstrukcje historyczne na Górze Gradowej

pokaz, spacer

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Sprawdź się

Sprawdź się

Na Targu Rakowym w Gdańsku znajduje się pomnik jednej z ofiar stanu wojennego. Kogo upamiętnia?

 

Najczęściej czytane