• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Drugi zniszczyli Niemcy, a trzeci komuniści. Dzieje krzyży na Kamiennej Górze

Piotr Weltrowski
27 stycznia 2024, godz. 09:00 
Opinie (398)
25-metrowy krzyż na Kamiennej Górze to jeden z symboli Gdyni. W dzisiejszym kształcie stoi na wzniesieniu już od 30 lat. 25-metrowy krzyż na Kamiennej Górze to jeden z symboli Gdyni. W dzisiejszym kształcie stoi na wzniesieniu już od 30 lat.

Mierzący 25 metrów wysokości i ważący 25 ton metalowy krzyż stojący na Kamiennej Górze to z pewnością jeden z symboli Gdyni. Nie każdy jednak wie, że górujący nad miastem zobacz na mapie Gdyni kolos jest piątym krzyżem postawionym w tym miejscu, a zarazem najdłużej stojącym.





Nad Gdynią miała górować bazylika



Ile razy byłe(a)ś w życiu na Kamiennej Górze?

Historia gdyńskiego krzyża sięga czasów międzywojennych. Na początku lat 30. ubiegłego wieku pojawił się pomysł, aby na szczycie Kamiennej Góry zbudować Bazylikę Morską.

I to właśnie w intencji budowy świątyni ustawiono pierwszy, jeszcze niewielki krzyż w 1931 roku. Teren wokół niego ogrodzono, właśnie z myślą o planach budowy bazyliki.

W 1934 roku, w ramach obchodów Święta Morza, wmurowano nawet w tym miejscu kamień węgielny rzeczonej świątyni, a także ustawiono nowy, zdecydowanie większy krzyż, który w nocy oświetlała specjalna iluminacja.

Niemcy zniszczyli krzyż, otworzyli obok siedzibę Gestapo



Przedwojenny krzyż na Kamiennej Górze. Zdjęcie wykonane w roku 1935. Przedwojenny krzyż na Kamiennej Górze. Zdjęcie wykonane w roku 1935.
Ostatecznie bazylika nie powstała w tym miejscu - po części dlatego, że zabrakło funduszy na jej budowę, a po części dlatego, że plany pokrzyżował kilka lat później wybuch II wojny światowej.

Na samym początku okupacji hitlerowcy przemianowali zresztą Kamienną Górę na Steinberg, a sam krzyż zdemontowali i zniszczyli. Niedaleko tego miejsca - przy ul. Korzeniowskiego zobacz na mapie Gdyni, przemianowanej na Prinz Eugenstrasse - utworzono za to... terenową placówkę Gestapo.

Złamany przez wichurę, spiłowany przez władze



Po wojnie Kamienna Góra znów została Kamienną Górą, wrócił też krzyż, choć drewniany i stosunkowo niewielki. Już latem 1945 roku ustawił go ks. Józef Miszewski, proboszcz parafii Najświętszej Marii Panny Królowej Polski.

Tak po niedawnej rewitalizacji wygląda Kamienna Góra

Niektóre źródła - w tym np. wydana w 2011 roku książka "Gdyńskie kapliczki, figury i krzyże" autorstwa Barbary MikołajczukMoniki Zakroczymskiej - podają, że w 1958 roku ustawiony po wojnie krzyż został złamany przez wichurę. Wtedy też zdecydowano się go skrócić, ale pozostawiono na miejscu.

Kilka lat później zniknął jednak. I to na długo.

Odkrycie badacza Gdyni



Wiele źródeł - jak choćby "Bedeker Gdyński" Kazimierza Małkowskiego - podaje, że spiłowano go w 1961 roku na polecenie ówczesnych władz. Datę tę podważył jednak kilkanaście lat temu badacz i miłośnik Gdyni, a także autor około 200 publikacji na jej temat - Michał Sikora.



Dotarł on do zdjęcia z 1963 roku, na którym krzyż wciąż był widoczny. Znalazł także inne, z 1967 roku, na którym w tym samym miejscu zamiast krzyża stała już wieża triangulacyjna. Krótko mówiąc, krzyż zniknął z Kamiennej Góry między rokiem 1963 a 1967.

Narodziny 25-tonowego kolosa



Zdjęcie wykonane w 1963 roku, a więc w teorii dwa lata po rzekomym usunięciu krzyża. Zdjęcie wykonane w 1963 roku, a więc w teorii dwa lata po rzekomym usunięciu krzyża.
Już po transformacji, na samym początku lat 90., na Kamiennej Górze ponownie pojawił się niewielki, drewniany krzyż, który jednak szybko został zastąpiony znanym dziś 25-tonowym kolosem.

Jego rozmiary w pewien sposób wymusiła natura - przez lata szczyt Kamiennej Góry porastał drzewami, więc aby pomnik był widoczny, musiał być wyższy.



Nowy - już metalowy - krzyż zaprojektowało dwóch architektów: Wojciech Dworski oraz Janusz Jarzębowicz. Sam pomnik wykonano zaś w Stoczni Remontowej "Nauta" w Gdyni.

Oficjalnie za datę jego ustawienia uznaje się 3 maja 1994 roku. Tak naprawdę sam krzyż stanął na Kamiennej Górze nieco wcześniej. 3 maja został po prostu oficjalnie poświęcony przez arcybiskupa Tadeusza Gocłowskiego.

Krzyż stoi już od 30 lat



  • Panorama pokazująca m.in. aktualnie istniejący krzyż kilka miesięcy po jego ustawieniu.
  • Lokalne media o krzyżu informowały... z pewną dozą fantazji, przypisując mu wysokość 73 metrów.
Krzyż wykonano ze stali węglowej o zwiększonej wytrzymałości oraz dodatkowo obłożony został blachą nierdzewną. Wszystko po to, aby konstrukcja była odporna na wpływ surowego, nadmorskiego klimatu oraz działanie wiatrów, które na Kamiennej Górze potrafią być naprawdę silne.

Podobnie jak krzyż ustawiony przed wojną, jest on iluminowany nocą, przez co praktycznie przez całą dobę jest widoczny z morza, pełniąc poniekąd rolę punktu orientacyjnego. Jako ciekawostkę podać można - co zresztą zaznaczono także na jednej z tablic przy pomniku - że jego fundament ma aż 5 metrów głębokości.

Opinie (398) ponad 20 zablokowanych

Wszystkie opinie

  • Ale po co on tam? (5)

    • 38 61

    • Bydleta tak teren naznaczają

      • 0 0

    • Symbol buta watykańskiego

      • 3 0

    • symbol

      To symbol buta watykańskiego

      • 5 0

    • symbol (1)

      buta watykańskiego

      • 16 6

      • a twój wpis jest symbolem twojej nieograniczonej głupoty!

        • 5 5

  • Teraz zdemontują ten krzyż POkomuniśći (6)

    • 54 38

    • Bledne postrzeganie (2)

      To napisz do Donalda czy zdemontuje krzyż na Kamiennej Górze a jak ci odpowie że nie to się zamknij w swojej niewiedzy

      • 10 2

      • wiesz (1)

        gdzie oni maja krzyż . gęby pełne wiary a w życiu dla własnej pislamskiej polityki

        • 4 3

        • Co ma wiara do patyków , wiesz co to tajemnica wiary ?

          • 0 0

    • I co z tego?

      I co z tego? Miejsce krzyża jest w kościele.

      • 2 0

    • oby jak najszybciej

      • 2 2

    • jesteś

      Polakiem czy watykańskim wasalem

      • 10 14

  • (3)

    Już niedługo oprócz Niemców i komunistów, dołączą współcześni włodarze, bo ich razi w oczy i sumienie...

    • 49 33

    • Szczurek nie pozwoli (1)

      Ale ten z PO na pewno zlikwiduje

      • 10 7

      • Może kukłe zimnego L umiejscowią na kwrzyżu ? Miesiączki by można fasować

        • 0 0

    • Po ośmiu latach teraz budzi się u pislamistów sumienie.

      Trochę za późno.

      • 4 1

  • Paranoja (26)

    Każda inna inicjatywa a szczycie przyciągałaby ludzi. Ale oczywiście musiał być krzyż. Las krzyży najlepiej, albo od razu cmentarz. Kamienna Góra, w każdym innym miejscu świata byłaby hitem, ale nie Gdyni. Nikt nie potrafi jej zagospodarować.

    • 77 161

    • Kamienna Góra (2)

      Malkontent z ciebie,pamiętam popularną Kamionkę od lat 50 tych, zmieniła się bardzo na korzyść,jest ciekawym miejscem Gdyni. Prowadzi do niej kilka ładnych ulic świetnych na spacery.Teraz czekam na odnowię bulwaru (najwyższy czas) ,razem z górą to dobry kompleks spacerowy,komu nie pasuje ma na wyciągnięcie ręki lasy redłowskie lub witomińskie.A krzyż umieszczony jest w świetnym miejscu i oby stał tam wiecznie i nigdy nie zagroziła mu postępującą islamizacja Europy.

      • 11 1

      • Na podwórku lub pod blokiem sobie postaw , podziwiaj ,podlewaji itp

        • 0 0

      • Islamizacje Europy to miałeś w czasie ciagłych Tureckich najazdów albo podbój półwyspu Iberyjskiego :D

        • 0 1

    • Nie no lepiej, żeby hanuka tam stała (3)

      • 5 1

      • (1)

        A może nic nie stać?

        • 1 3

        • To nikt terenu nie naznaczy ?

          • 0 0

      • A zamiast świeczki żydek Mosiek ?

        • 0 0

    • a chciałbyś mieć knajpę pod krzyżem? (4)

      • 4 11

      • I to świecącym jak latarnia morska, niech zainstalują na tym krzyżu stroboskopy i lasery, plus bicie dzwonów co godzinę. (1)

        We wspaniałej szwajcarii są regiony gdzie nap..lają dzwonami co godzinę chyba.

        • 1 19

        • I jaśka z pawełem takie plastingowe podobizny aby na wietrze trzepały

          • 0 0

      • Pod krzyżem jeszcze nie ległem. (1)

        • 3 6

        • Prędzej, czy później ci go postawią.

          • 1 1

    • (3)

      Standardowo katolicy znaczą teren krzyż na każdym wzniesieniu, krzyż w szkole, krzyż w szpitalu, krzyż w sejmie

      • 5 15

      • A wiesz, że (krainiec B0dnar wyrzucił krzyż ze swego gabinetu tuż przed wizytą yd ówki Goldberg z New York Timesa? (1)

        Od dawna zwanego New Yewish Times.

        • 8 4

        • Też bym przez okno wywalił. Z pilotem

          • 1 0

      • a zydzi chanuka w sejmie

        • 8 1

    • Jezus w Rio jakos przyciąga ludzi.

      No i Twoja teoria upadła..

      • 2 1

    • (4)

      Nie flagi LGBT powiesić bo akurat to jest taka grupa że wszędzie musi zaznaczyć
      że do tego ugrupowania przynależy.
      Akurat na cmentarzu każdy się znajdzie prędzej czy później także to puenta życia.

      • 16 4

      • (3)

        Czy dostrzegasz różnice między manifestowaniem czegoś przez pojedyncze osoby a zawłaszczaniem przestrzeni publicznej?

        • 4 16

        • Myśląc tak, można powiedzieć, że... (2)

          Rowerzyści zawłaszczyli w pip przestrzeni publicznej:chodniki dla pieszych, jezdnie. Daj żyć innym i żyj.

          • 8 1

          • (1)

            Szkoda, że katolicy nie stosują się do tego żeby dawać żyć innym zgodnie z tym jak chcą tylko próbują swój sposób widzenia świata narzucić wszystkim

            • 3 11

            • Znowu wpis nawiedzonego neo bolszewickiego junaka, który w życiu ma jedną obsesję.

              • 0 2

    • Dokładnie pan Szczurek reprezentuje odpowiednik skrajnie prawego skrzydłą PIS, tylko się nie przyzna do tego. (1)

      Gdynia to taka upudrowana rumia, w rumi urząd miasta od 50 lat mieści się w zgniłych barakach a z głośników puszczają bicie dzwonów. Gdynia upada ostatnio cepelię na placu kaszubskim zastąpił lumpeks, normalne banki zastępowali restauracjami które teraz upadły, zostały lumpeksy i żabki. PRzypomnę że część tych lokali to efekt reprywatyzacji lat 90, dętej i oszukańczej, poza tym polityka czynszowa miasta także zabija normalne biznesy.

      • 8 8

      • Moja Gdynia

        Zgadzam się, Gdynia łumpeksem stoi,może nowe wybory coś zmienią.Czekam kiedy w moim mieście pojawi się galeria sztuki z prawdziwego zdarzenia,co do wypasionej księgarni nie mam już nadziei,rynek rządzi więc to się ne wrati, poszła w zapomnienie świetna kawiarnia "Pod Aniołem" (czy jakoś tak), to reanimowanie kulturowo Hali Targowej (podziemia) to jakaś pomyłka,centrum staje się coraz bardziej zapyziałe,szkoda.

        • 3 2

    • Nie, nie każda.

      • 0 0

    • Obsesja jakas

      A to pewno ty jesteś tą osobą która nie była dawno na Kamiennej Górze? Szkoda bo w amfiteatrze całkiem fajne imprezy się odbywają tylko trzeba wiedzieć kiedy

      • 24 6

  • Ładny wido

    Zamiast krzyża powinni postawić znak uni europy i i innych wyznań jak np. pó księżyca muzułmańskiego

    • 0 0

  • Czemu te wszystkie krzyże muszą być takie wielkie? (7)

    Mam wrażenie, że to trochę jak ze samochodami w kryzysie wieku. Albo jak z wujkiem z piaskownicy który jest silniejszy od twojego taty!

    • 14 24

    • Dla tych co na morzu, (5)

      żeby szczęśliwie powrócili.

      • 8 1

      • Rozumiem, że im większy tym szczęśliwiej powracają? (2)

        Skoro to symboliczne, to po co takie wielkie? Czemu ludzie nie noszą na łańcuszkach wielkich krzyży?

        • 1 6

        • Jak się przypatrzysz (1)

          To biskupi noszą takie prawie kilogramowe.

          • 1 1

          • Złote a skromne :)

            • 0 0

      • Na Giewoncie pewnie to taka latarnia dla powracających baców (1)

        • 1 7

        • a może baranów od baców?

          • 0 0

    • dokładnie... :O)

      • 2 7

  • Tępy naród wolski (14)

    od ponad tysiąca lat pod jarzmem vatykańczyków polskojęzycznych.

    • 29 61

    • Tępi widzowie tvnu (4)

      Od lat wpajana nienawiść do wszystkiego co się kojarzy z Polskością

      • 19 7

      • 966 (2)

        niemcy dali ci krzyż a potem mordowali nas

        • 7 7

        • Krzyż. (1)

          Mieszko I wziął krucyfiks od Czechów.

          • 7 2

          • Poczytaj głąbie

            • 0 0

      • Z polskością kojarzy mi się biały orzeł na czerwonym tle,krzyż i parę innych symboli z okupantem,pachołku watykanski!

        Ja

        • 2 1

    • Bo mamy krzyz to jestesmy tepi ?

      A co powiesz Niemcom Anglikom którzy mają pełno muzułmanów i modlą się na środku ulicy?

      • 0 1

    • Ubogi człowieku (4)

      Wiesz czym różni się człowiek od zwierzęcia ? No tak , ty i tak nie odpowiesz.

      • 1 8

      • Tym się różni, że zwierze nie atakuje jeśli jest najedzone lub niezagrożone (3)

        natomiast człowiek z krzyżem i mieczem w ręku owszem tak.

        • 11 9

        • Najedzeni tal ibowie takich jednych "uczyli latać". Z dachów, z 4-go czy 5-go piętra. Krzyża tam nikt nie widział

          Wiesz, o czym mówię, czy udawać będziesz, że nie?

          • 1 4

        • W punkt

          • 4 4

        • brawo

          • 7 4

    • dobrze, że nie nawołują do powrotu dziesięciny (1)

      • 5 4

      • Płacisz znacznie wiecej podatków

        Niż dziesięcinę

        • 3 1

    • Ty za to zaostrzony sierpem i młotem ️

      • 1 4

  • Niszczyli Niemcy i komuniści...

    ...i co z tego,teraz w reżimowym rządzie ryżego dyktatora mnóstwo komunistów...w nagrodę(???)

    • 1 0

  • Kiedys niemcy, potem komunisci a dzis lewica.

    • 2 0

  • Opinia wyróżniona

    Ładny widok tamtego Obłuża i kawałka Oksywia na zdjęciu z 1935 r. (4)

    Kilkanaście domków na krzyż, a dalej szczere pole. Nawet Szkoły Podchorążych MW (dzisiejszej AMW) jeszcze nie widać. I porównajcie to sobie z obecnym widokiem, jak bardzo się tam pobudowało, a jak słabo są tam rozwinięte drogi. Prawie żadnych zmian w ulicach od prawie 80 lat. Dopiero teraz próbują coś poprawić.

    • 99 5

    • Kaczy Dół

      Pan trochę myli miejsca.
      W tle widać Obłuże, tzw. Kaczy Dół.
      Obecnie jest to ul. Cechowa.

      • 0 0

    • ...

      Coś poprawić ?
      W Gdyni? Już lepiej niech nic nie próbują poprawiać.

      Poczekajmy na wybory. Następcy może zdołają co nieco posprzątać.

      • 4 1

    • I jedynie poprawić, a potrzeba wiele, najlepiej dodatkowego mostu nad portem. Gdyby miasto nie miało dziwnego zwyczaju ignorowania północnych dzielnic, to byłby to poważny projekt, nad którym by już dawno pracowano.

      • 3 6

    • ciekawe sa te widoki sprzed lat

      nawet w latach 60 miejscami w centrum były pustki

      • 15 1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Sprawdź się

Sprawdź się

Która gdyńska ulica była w czasie II wojny światowej ulicą Gotów?

 

Najczęściej czytane