• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Dawna katastrofa na przejeździe w Przejazdowie. Gwóźdź do trumny wąskotorówki w Gdańsku

Maciej Naskręt
26 grudnia 2013 (artykuł sprzed 10 lat) 

Przypominamy kulisy zderzenia autokaru i kolejki wąskotorowej w Przejazdowie, w której zginęły cztery osoby, a aż 27 zostało rannych. Katastrofa przyczyniła się 40 lat temu do zamknięcia lewobrzeżnej części kolei wąskotorowej, która kursowała z Gdańska.



To było pogodne piątkowe popołudnie - 17 sierpnia 1973 roku. Autobus marki Jelcz (tzw. "ogórek") Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w Słupsku jechał z ok. 30 osobami dzisiejszą drogą krajową nr 7 (Gdańsk - Elbląg). Pojazd zmierzał do Łeby, a pasażerami byli pracownicy Starachowickiej Fabryki Samochodów Ciężarowych. Autokar właśnie minął Koszwały i zbliżał się do rogatek Gdańska. Za kierownicą pojazdu siedział 32-letni Zbigniew Łubiński.

Chwilę wcześniej ze stacji Gdańsk Wąskotorowy przy ul. Zawodników zobacz na mapie Gdańska wyruszyła kolejka, której stacją docelową była miejscowość Cedry Wielkie. Po drodze pociąg miał się zatrzymać jeszcze w miejscowości Koszwały, ale niestety skład tam nie dotarł.

O godz. 17:28 na 10. kilometrze drogi do Gdańska - w miejscu obecnego Węzła Gdańsk Wschód zobacz na mapie Gdańska - kierowca autobusu wjechał na przejazd kolejowy. Nie minęło nawet pół sekundy, gdy w prawą część autokaru wjechał wagon motorowy i rozpruł poszycie samochodu.

Po wypadku rozpoczęła się akcja ratownicza. W ówczesnym czasie było to wyjątkowo trudne. Służby ratownicze nie posiadały przenośnych pił, czy rozwieraków do stali, a straż pożarna była przygotowana głównie do gaszenia pożarów. Ci pasażerowie, którzy wyszli z wypadku bez poważniejszych obrażeń, uwalniali gołymi rękami ciężej poszkodowanych i zakleszczonych towarzyszy podróży z wnętrza autokaru, jak i pociągu. Na ratunek poszkodowanym wyjechały karetki z Gdańska, Pruszcza Gdańskiego, a nawet Sopotu. Rannych przewożono do gdańskich szpitali.

Następnego dnia w lokalnej prasie pojawiły się apele m.in. do mieszkańców Trójmiasta, o oddawanie krwi osobom poszkodowanym w katastrofie.

Niestety w zderzeniu śmierć poniosły trzy pasażerki autokaru, mieszkanki Starachowic: 49-letnia Ewa Gałka, 13-letnia Maria Guzak, a także 42-letnia Janina Guzak. Wśród ofiar był także pracownik Stoczni Gdańskiej, Wacław Kieloch, który tego dnia podróżował kolejką wąskotorową. Lekarze naliczyli 27 osób rannych, w tym pięć ciężko. Cało z wypadku wyszedł kierowca autokaru.

Co było przyczyną katastrofy? Sprawę badała Komenda Powiatowa MO i Prokuratura Rejonowa w Pruszczu Gdańskim. Już na wstępnym etapie śledztwa ustalono, że kierowca doskonale znał drogę, na której doszło do wypadku. Być może rutyna spowodowała, że zbagatelizował znak ostrzegawczy o przejeździe kolejowym i wjechał na torowisko nie zachowując "szczególnej ostrożności".

Czy podróżowałeś kiedykolwiek koleją wąskotorową?

Od początku lat 70 trwała dyskusja na temat przyszłości Gdańskiej Kolei Dojazdowej. Już w pierwszych latach tej dekady chciano likwidować jej lewobrzeżną część, ale mieszkańcy przekonywali ówczesnego zarządcę linii - Dyrekcję Okręgową Kolei Państwowych - o jej dużym znaczeniu dla Żuław. Jednak po katastrofie w Przejazdowie rozgorzała na nowo dyskusja na temat losów linii, ale tym razem głos mieszkańców, w wyniku sierpniowej tragedii, nie był już tak donośny.

Miesiąc po wypadku w Przejazdowie zapadła decyzja o zawieszeniu kursów lewobrzeżnej względem Wisły Gdańskiej Kolei Dojazdowej. Ostatecznie składy wąskotorowe przestały kursować z Gdańska 31 grudnia 1973 r. Tym samym za klika dni minie 40 lat od tego wydarzenia.

Ustalono, że pracownicy zostaną zatrudnieni m.in. w składach opału przy obsłudze normalnotorowych parowozów, a plac (m.in. przy ul. Zawodników) po dawnej stacji trafi w ręce Państwowej Komunikacji Autobusowej. Mieszkańcom okolicznych miejscowości zaproponowano w zastępstwie kolei autobusy podmiejskie.

Gdańska Kolej Dojazdowa

Dziś to już nieistniejąca linia kolei wąskotorowej (750 mm) na obszarze Gdańska i powiatu gdańskiego nazywana też Lewobrzeżną Żuławską Koleją Dojazdową. Linia powstała na Żuławach w ekspresowym tempie. Tylko w 1905 r. połączono takie miejscowości, jak Cedry Wielkie, Koszwały, Świbno, a także Gdańsk.

W okresie międzywojennym, pod rządami Zachodniopruskiej Spółki Małych Kolei, koleją wąskotorową można było dojechać pociągiem pospiesznym z Gdańska do Malborka przez m.in. Nowy Dwór Gdański.

W okresie II Wojny Światowej linia została uszkodzona na wielu odcinkach. Połączenia przywrócono dopiero w 1948 r. Wiosną 1965 obsługę pociągów pasażerskich przejęły wagony motorowe zbudowane w warsztatach w Lisewie i kolejka zaczęła przeżywać swój renesans. Z kolei w 1971 r. zawieszono w wyniku błędnej polityki transportowej kursowanie pociągów na odcinkach Koszwały - Lewy Brzeg Wisły i Prawy Brzeg Wisły - Stegna, a w 1974 roku zlikwidowano całą lewobrzeżną (gdańską) część sieci.

Dziękuję za pomoc w przygotowaniu artykułu Grzegorzowi Fey.
Źródło: Dziennik Bałtycki, wydanie z 18 i 19 sierpnia 1973 r.; Głos Wybrzeża, wydanie z 20 sierpnia 1973 r.

Opinie (121) ponad 10 zablokowanych

  • już nigdy nie będzie tak jak było

    jest i będzie coraz gorzej

    • 15 4

  • m (1)

    mamy stan wojenny

    • 4 6

    • gdzie

      Czołgi są.

      • 4 0

  • W latach 60 jeździliśmy kolejką z ojcem i sąsiadem na jerzyny. (14)

    Zbierało się do kanek.Jerzyn nad brzegiem Wisły nie brakowało.Tylko jednego roku pamiętam nie obrodziły.Ludzie zamiast zbierać czekali na kolejkę powrotną leżąc w trawie,niektórzy urządzali szczekanie do pustych kanek,kto głośniej dla zabawy.Dzisiaj nie ma już kolejki,rodzice odeszli,pozostało tylko zrzędząc babsko w domu aż żyć się nie chce.

    • 54 0

    • bez litości (8)

      Może napiszesz dla tych młodych wykształconych co to jest kanka, przeciez to są niedorozwoje.

      • 23 4

      • Wikipedia (4)

        Kanka - metalowa, gumowa lub plastikowa rurka stosowana w medycynie, służąca jako końcówka przyrządów do wykonywania irygacji jelit lub pochwy. Z jednej strony miękko zakończona w celu łatwego wprowadzania do jam ciała, z drugiej strony ma najczęściej gwint służący do podłączenia z gruszką lub kroplówką. Kanka doodbytnicza ma pojedynczy, centralny otwór na końcu, podczas gdy kanka służąca do irygacji pochwy ma otwory umiejscowione po bokach rurki. Istnieją również specjalne nadmuchiwane kanki, umożliwiające rozluźnianie zwieracza odbytu podczas irygacji, wykorzystywane do praktyk seksualnych, jak np. BDSM.

        • 8 16

        • za co te minusy? (1)

          "Ludzie zamiast zbierać czekali na kolejkę powrotną leżąc w trawie,niektórzy urządzali zabawy..." BDSM za pomocą Kanki.

          • 12 7

          • od razu poznać owoce tych zabaw... te zakapiorskie twarze dzisiejszych Gdańszczan...

            • 2 9

        • niezła prowokacja, ale średnio udana (1)

          Do niektórych nie dociera, że jedno słowo może mieć wiele znaczeń... Oto co wiktionary . org mówi o słowie "kanka":
          kanka (język polski)

          kanki (1.1) do mleka
          wymowa:
          IPA: , AS: , zjawiska fonetyczne: nazal. -nk-
          znaczenia:
          rzeczownik, rodzaj żeński
          (1.1) duży pojemnik na płyn, np. mleko
          (1.2) pot. dzbanek
          (1.3) reg. białost. konewka
          (1.4) reg. pozn. bańka (na mleko)
          (1.5) slang. marihuana
          (1.6) med. zakończenie irygatora np. gumowej gruszki do wlewów doodbytniczych

          • 3 1

          • do niektórych nie dociera, że to żart

            • 1 2

      • Młodzi wykształceni wiedzą,

        co to jest kanka. W dodatku wiedzą, że są jeżyny, a nie jerzyny...

        • 7 3

      • ojej, nie tak!

        Przecież tu chodzo o kanki - metalowe pojemniki w formie walca, z drucianym uchwytem i częstą derwnianą rączką, do transportu np. mleka (nalewano je w sklepie chochelką/miarką z dużej stągwi (kany) , zupy z baru mlecznego, itp... Jerzyny w takiej kance nie ulegały zgnieceniu.

        • 3 0

      • errata! ;)

        Hi hi... błąd! Oczywiście, pisze się jeżyny!!! Nie inaczej!!!

        • 1 1

    • A ja ze swoją dziewczyną (2)

      (obecnie moje zrzędzące babsko) wyprawiałem się tą kolejką,płynącą przez łany zboża, na niedzielne wycieczki...Braliśmy ze sobą rowery;super się jeżdziło po idealnie płaskich,CAŁKOWICIE PUSTYCH drogach. Potem był powrót ciuchcią na filigranowy dworzec Gdańsk Wąskotorowy i winko Warna w wynajętym pokoiku...

      • 27 0

      • (1)

        Bardzo fajnie opisana historia.

        • 11 0

        • Życzę Ci , młody

          Podróżowania taką kolejką,takich pustych dróg i takiego zrzędzącego babska
          na starość,jaka mi się trafiła.Będziesz mógł wtedy powiedzieć,że życie ci się udało...

          • 9 0

    • jeŻyny

      ...

      • 5 0

    • A co to sa jerzyny ? Chyba tez juz ich ie ma

      • 0 0

  • wąskotorówka (4)

    Jeżdziłam czasem jako dziecko z rodzicami wąskotorówką, stacja poczatkowa była w okolicach stadionu żużlowego i rynku w Gdańsku aż do Świbna, trwało to kilka godzin, można było wysiąść w biegu i potem dogonić ją. W Świbnie odczepiano lokomotywę i przepływała ona promem do Mikoszewa a potem doczepiano wagony i pociąg turlał się dalej. To była cała wyprawa.

    • 40 0

    • więcej o wąskotorówce na koncie FB Żuławska Kolej Dojazdowa

      na szczęście została jeszcze spuścizna tej kolei w postaci Żuławskiej Kolei Dojazdowej.
      Więcej na ww.ptmkz.pl oraz koncie na FB Żuławska Kolej Dojazdowa
      Tą kolej tworzą pasjonaci i dzięki nim ona jeszcze istnieje ! Doceńmy to !

      • 20 0

    • wspomnienia

      Tak dogonić, znasz babciu powiedzenie ze mozna w biegu wyskoczyć wy****ć córkę drużnika i wskoczyć. To nie było pewnie "Pendolino "ale było fajnie.

      • 2 7

    • zarąbIŚCIE!!

      kurde, że nam nie dana jest taka na wypasie podróż!

      • 4 0

    • Super! Jakże cudnie byłoby to reaktywować!

      • 2 0

  • A nową kolej jedyną budowaną w Polsce (4)

    po 40 latach chce wstrzymać jeden pazerny profesor. Dlaczego tym nikt się nie oburza, tylko żal Wam tego czego nie ma.

    • 24 10

    • chamstwo (1)

      Ciekawe ile masz lat??Czy chcecie juz zabrać nam nasze wspomnienia?Powinno wam być przykro ze coś takiego nie przeżywaliście, było biednie ale fajnie a teraz tylko macie biednie

      • 5 4

      • I jak Święta?

        Wszystkiego najlepszego w 2014r.

        • 1 1

    • (1)

      Jakby Ci zbudowali kolejke pod oknem to bys pewnie skakal z radosci, ze sie miasto rozwija!

      • 4 2

      • nie "buduje" a odbudowuje. Taki inteligent jak "profesor" i nie widział śladów dawnej kolejki. Mało tego - 2008 rok zabudowy działki to już pan profesor doskonale wiedział, ze dostanie pieniążki za kupioną działeczkę. I tak właśnie wygląda ta tworzona na znajomościach "nowa arystokracja finansowa".

        • 3 0

  • O Żuławskiej Kolei Dojazdowej

    dowiecie się więcej na stronie przewoźnika i pasjonatów ją jeszcze tworzącą czyli Pomorskie Towarzystwo Miłośników Kolei Żelaznych
    http://www.ptmkz.pl
    oraz na facebook`u wpiszcie Żuławska Kolej Dojazdowa

    • 12 0

  • Na pewno Przejazdowo???RUDNIKI!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! (1)

    Taka pomyłka...

    • 1 2

    • a kto tam wie, gdzie granice po wsiach idom...

      • 3 1

  • Opadające liście 1967

    Rajd studentów Politechniki Gdańskiej "Opadające liście 1967" prowadził trasą z Sobieszewa do Katów Rybackich. Udział brało około 500 osób, które po zakończeniu rajdu przewieziono wąskotorówką z Kątów Rybackich do Mikoszewa dalej promem przez Wisłę do Gdańska (obok stadionu GKS). Jechaliśmy zabytkowymi wagonami do Gdańska chyba ze cztery godziny. Był to wspaniały rajd, z którego piosenki śpiewane przez "Kwiatka" pamiętam do dzisiaj. Kierownikiem rajdy był kolega Markowski. Szczególny był przemarsz kolumny rajdowej o północy od Dworca Gdańsk Wąskotorowa do Neptuna na Długim Targu i dalej do akademików na Wyspiańskiego. Aż dziw ,że nie interweniowała Milicja !

    • 18 0

  • Warte do poczytania o obejrzenia o wąskotorówkach

    Polska Makieta Kolei Wąskotorowej
    as.rumia.edu.pl/pmkw/

    Dampfbahn Furka - kolej wąskotorowa w Szwajcarii
    nostalgiazapara.pl/dampfbahn-furka

    Kolej wąskotorowa w Bułgarii
    nostalgiazapara.pl/wyprawy-bulgarska-waskotorowka-septemvri-dobriniszte

    Kolej wąskotorowa w Serbii - Ósemka Szargańska
    nostalgiazapara.pl/node/2471

    Forum dyskusyjne o kolejkach wąskotorowych
    750mm.pl/

    Miłego czytania i oglądania
    Pozdrowienia, Krzysztof

    • 10 3

  • Upadek Wyspy Sobieszewskiej ....

    można mierzyć również likwidacją tej kolejki. Potem było tylko gorzej. włączenie w granice Gdańska, wyprowadzenie ujścia ścieków, składowisko popiołów, zniszczenie środowiska, odpływ turystów, upadek ośrodków wypoczynkowych.
    Władze Gdańska zawsze traktowały ten zakątek, ja wrzód na tej części ciała, gdzie plecy kończą swą szlachetną nazwę i tak jest do dzisiaj.
    Mógłby to być jeden z najładniejszych zakątków Gdańska i jeden z najbardziej dochodowych. Trochę chęci i wizji, od tej władzy nie można jednak tego wymagać, jak nie potrafi doliczyć się ona nawet liczby prywatnych mieszkań jakie posiada.

    • 17 1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

20 zł
spacer

Vivat Gdańsk! Rekonstrukcje historyczne na Górze Gradowej

pokaz, spacer

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Sprawdź się

Sprawdź się

Który gdański kościół został nazwany Kościołem Solidarności?

 

Najczęściej czytane