Historia
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Historia
Dodaj raport
Historia Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Czy kamień graniczny wróci do Wrzeszcza?

Rafał Borowski
18 lipca 2021 (artykuł sprzed 2 lat) 
Opinie (81)
Kamień graniczny znajduje się obecnie przy Małej Zbrojowni przy pl. Wałowym w Gdańsku, w której mieści się siedziba Wydziału Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych. Kamień graniczny znajduje się obecnie przy Małej Zbrojowni przy pl. Wałowym w Gdańsku, w której mieści się siedziba Wydziału Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych.

Kamień graniczny znajduje się obecnie przy Małej Zbrojowni przy pl. Wałowym w Gdańsku, w której mieści się siedziba Wydziału Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych.

fot. Edyta Steć/Trojmiasto.pl

Czy kamień graniczny z XVIII wieku powróci do Wrzeszcza, gdzie został odkryty siedem lat temu? Wszystko zależy od tego, czy znajdą się społecznicy, którzy zrealizują ten pomysł. - Na przykład radni dzielnicy mogą w każdej chwili zwrócić się do nas z prośbą o zgodę na przekazanie tego kamienia. Nie widzimy w tej kwestii żadnych przeciwwskazań - zapewnia rzecznik prasowy wojewódzkiego konserwatora zabytków.



Czy kamień graniczny powinien trafić do Parku Kuźniczki?

Przypomnijmy: w 2014 r. informowaliśmy o interesującym odkryciu archeologicznym, którego dokonano przy ul. ks. Zator-PrzytockiegoMapka we Wrzeszczu. Podczas przebudowy biegnącego wzdłuż ulicy nasypu kolejowego robotnicy natrafili na granitowy głaz.

Z początku nikt nie zwrócił na niego uwagi. Sytuacja uległa zmianie, gdy deszcz zmył pokrywające głaz błoto i odsłonił wyrytą inskrypcję.

Czytaj więcej: Kamień graniczny sprzed 250 lat odkryto na budowie we Wrzeszczu

Jej treść brzmi następująco: "D.H. A8 1756 D 2 APRIL GRAENTZSTEIN". Wynika z niej, że był to kamień wytyczający niegdyś granice. Uściślijmy, że nie chodzi o granice Gdańska - który w dużym uproszczeniu zajmował wówczas obszar dzielnicy Śródmieście - ale o granice podmiejskich posiadłości, które znajdowały się na terenie dzisiejszego Wrzeszcza.

Przybliżenie na inskrypcję, wyrytą na kamieniu. Przybliżenie na inskrypcję, wyrytą na kamieniu.

Przybliżenie na inskrypcję, wyrytą na kamieniu.

fot. Edyta Steć/Trojmiasto.pl

Granica między Nowymi Szkotami i Brunowem



Jak tłumaczy dr Jan Daniluk, pełnomocnik dyrektora Hevelianum ds. historii i dziedzictwa kulturowego, badacz historii Gdańska i Pomorza w XIX i XX wieku, to kamień, który prawdopodobnie wyznaczał granicę między dawnymi majątkami Nowe Szkoty (niem. Neuschottland) i Brunów (Brunshof). Wyryta data to po prostu data jego ustawienia.

Jako ciekawostkę warto wspomnieć, że do końca II wojny światowej na mapie Wrzeszcza znajdowały się ulice, które upamiętniały wspomniane majątki. Mowa o ulicach Wyspiańskiego i Waryńskiego, których niemieckojęzyczne nazwy brzmiały odpowiednio Neuschottland (pol. Nowe Szkoty) oraz Brunshöferweg (Brunowa droga).

- Natrafiłem na artykuł w gdańskiej prasie z 1929 r., w którym opisywano pozostałości dawnego Wrzeszcza. Już w okresie międzywojennym takie kamienie należały do rzadkości. W artykule wspomniano m.in. o dużym kamieniu granicznym, który znajdował się - kierując się współczesną topografią - pomiędzy akademikami przy ul. Leczkowa. A skądinąd wiem od robotników, że ten kamień nie znajdował się pierwotnie przy nasypie kolejowym. Robotnicy twierdzili, że został on przeniesiony tam właśnie z rejonu akademików. Wydaje się niemal pewne, że to ten kamień, o którym mowa we wspomnianym artykule, ale podkreślam - pewności nie ma - kontynuuje dr Daniluk.
Wspomniane ulice na mapie Wrzeszcza z 1940 r. Wspomniane ulice na mapie Wrzeszcza z 1940 r.

Wspomniane ulice na mapie Wrzeszcza z 1940 r.

źródło: polona.pl


Dlaczego wybór padł na park Kuźniczki?



Wkrótce po odkryciu kamienia pojawił się pomysł, aby nie "przepadł" w składnicy konserwatorskiej, ale został wyeksponowany w reprezentacyjnym miejscu we Wrzeszczu. Jako najbardziej odpowiednie miejsce wskazywano park Kuźniczki przy skrzyżowaniu ulic Wajdeloty i KilińskiegoMapka. Dlaczego zaproponowano właśnie tę lokalizację?

- To logiczne, bo park znajduje się we Wrzeszczu, gdzie odnaleziono ten kamień. Mówimy o przestrzeni, gdzie ten kamień z jednej strony nie będzie nikomu przeszkadzał, a z drugiej strony będzie mógł być należycie wyeksponowany. Dobrze byłoby go opatrzyć tablicą informacyjną. Stawianie kamienia tam, gdzie prawdopodobnie pierwotnie stał, mija się z celem. Takie relikty trzeba umieszczać w miejscach, gdzie mogą z powodzeniem służyć celom kulturalno-edukacyjnym. Poza tym, park Kuźniczki wydaje się miejscem dobrze zabezpieczonym - uzupełnia dr Daniluk.
Niestety, pomysł umieszczenia kamienia we wrzeszczańskim parku spalił na panewce. Co stało się ze znaleziskiem? Wojewódzki konserwator zabytków porozumiał się z władzami Akademii Sztuk Pięknych, które zgodziły się przechować kamień na swoim terenie. W ten oto sposób znalazł się on na dziedzińcu przy Małej Zbrojowni przy pl. WałowymMapka, w której mieści się Wydział Rzeźby ASP i pozostaje tam do dziś.

3
  • Park Kuźniczki we Wrzeszczu.
  • Park Kuźniczki we Wrzeszczu.
  • Park Kuźniczki we Wrzeszczu.

Park Kuźniczki we Wrzeszczu.

fot. Dominik Staniszewski/Trojmiasto.pl


Konserwator jest otwarty na przekazanie kamienia



O niezrealizowanym pomyśle wyeksponowania kamienia we Wrzeszczu przypomniał niedawno na swoim facebookowym profilu Jarosław Wasielewski, popularyzator historii wspomnianej dzielnicy i autor artykułów historycznych w Trojmiasto.pl. Sprawdziliśmy, czy ta inicjatywa ma szanse powodzenia.

Wszystkie artykuły Jarosława Wasielewskiego w Trojmiasto.pl



Nasze ustalenia można streścić krótko - wojewódzki konserwator zabytków, który dysponuje kamieniem, nie widzi żadnych przeciwwskazań. Aby znalezisko zostało wyeksponowane we wrzeszczańskim parku, musi się znaleźć tylko grupa społeczników, która wystosuje odpowiedni wniosek i zorganizuje we własnym zakresie transport oraz pozwolenie od zarządcy parku, czyli Gdańskiego Zarządu Dróg i Zieleni.

- Od początku nie chcieliśmy, aby kamień trafił na stałe do którejś z naszych składnic. Społecznicy, np. radni dzielnicy, mogą w każdej chwili zwrócić się do nas z prośbą o zgodę na przekazanie tego kamienia. I mogą liczyć na pozytywne rozpatrzenie, gdyż popieramy pomysł, by ten zabytek był ogólnodostępny. Jedyne, czego oczekujemy, to zapewnienie, że kamień będzie zdeponowany w bezpiecznym miejscu, z którego nie mógłby zostać łatwo skradziony. Z cała pewnością, park Kuźniczki spełnia nasze wymagania - zapewnia Marcin Tymiński, rzecznik prasowy pomorskiego wojewódzkiego konserwatora zabytków.
Na koniec pojawia się pytanie - która rada dzielnicy zwróci się do konserwatora o wydanie kamienia? Na pierwszy rzut oka to zadanie dla radnych Wrzeszcza Górnego, gdyż kamień został znaleziony przy ul. ks. Zator Przytockiego, który leży właśnie w tej dzielnicy. Z drugiej strony, park Kuźniczki oraz pierwotna - choć niepotwierdzona z całą pewnością - lokalizacja kamienia przy ul. Leczkowa znajdują się we Wrzeszczu Dolnym.

Quiz Zielone zakątki Trójmiasta. Czy kojarzysz wszystkie? Średni wynik 45%

Zielone zakątki Trójmiasta. Czy kojarzysz wszystkie?

Rozpocznij quiz

Miejsca

Zobacz także

Więcej w kategorii Historia

Opinie (81) ponad 20 zablokowanych

  • 2021-07-18 09:31

    super (9)

    pomysl
    i nie bedzie trzeba ocieplać sciany szczytowej jak w przypadku muralu z sp prezydentem

    Heniek

    2 lata

    • 36 39

    • 2021-07-18 09:36

      Policz ile nas kosztowały pomniki/ulice/ronda/mosty/parki.. Kaczyńskiego w każdym mieście, miasteczku, wsi.. (5)

      2 lata

      • 27 17

      • 2021-07-18 09:51

        Odpowiem - dziesiątki milionów złotych zostały wyrzucone w błoto! Ile przedszkoli, żłobków można za to wybudować? (3)

        Ten prezydent jak żaden wcześniej nie zasłużył na ani jeden pomnik - niczym się nie wyróżniał poza tym że jątrzył :)

        Technik Maliniak z Nowogrodzkiej

        2 lata

        • 22 6

        • 2021-07-18 14:03

          Odwal się od Adamowicza. (1)

          2 lata

          • 6 6

          • 2021-07-18 22:18

            Bo co?Tęczowy święty.Z tęczowa aureola?

            2 lata

            • 3 4

        • 2021-07-18 10:20

          taki kamien to cie uderzyl w glowe

          i raczej nie raz ...

          czytelnik

          2 lata

          • 4 11

      • 2021-07-18 10:05

        Nie tylko pomniki/ulice/ronda/mosty/parki Lecha Kaczyńskiego.

        A co z ulicami/pomnikami/rondami/mostami/parkami Jadwigi Kaczyńskiej z której robi się bohaterkę Powstania Warszawskiego ? Jadwiga Kaczyńska w czasie Powstania Warszawskiego mieszkała u ciotki w Skarżysku Kamiennej i nie brała udziału w Powstaniu. Skąd pomysł na pomniki?

        2 lata

        • 24 2

    • 2021-07-18 09:58

      to "śp" (2)

      w przypadku złośliwości typowej dla opcji która prezentujesz ,jest zupełnie zbędne choć do osób o tym wyznaniu pasuje jak ulał bo...."modli sie pod figurą a diabła ma za skórą"

      cc

      2 lata

      • 8 3

      • 2021-07-18 10:54

        A czego ty się spodziewasz po ludziach którzy nie uznają Papieża, tylko ojca tranzystorystę? (1)

        2 lata

        • 16 3

        • 2021-07-18 12:28

          jeden z tych panów wart drugiego

          2 lata

          • 3 5

  • 2021-07-18 10:45

    (3)

    Cokolwiek by nie napisano - zadam!!? żeby kamień wrocil do Wrzeszcza,bo ja tam mieszkam.Zostal znaleziony we Wrzeszczu.! Koniec kropka.

    2 lata

    • 10 6

    • 2021-07-18 20:33

      Znaleziono go na Leczkowa, niech tam wraca ! Jest miejsce przy nowej altance u studentów.

      2 lata

      • 1 3

    • 2021-07-18 11:49

      on jest z Moreny (1)

      czytelnik

      2 lata

      • 1 2

      • 2021-07-18 12:01

        No to bedziemy(ow kamien) pozyczac Morenie!

        2 lata

        • 3 1

  • 2021-07-18 18:34

    Dobry pomysł!

    Pamięć to najważniejsze co po nas zostaje, trzeba o nią dbać i pielęgnować nawet jeśli chodzi o takie drobiazgi.

    Hanai

    2 lata

    • 19 3

  • 2021-07-18 18:01

    Apeluje

    Apeluje o zwrot kamienia z kierunkowskazem Wrzeszcz -Oliwa wyrytego w języku niemieckim,przywłaszczone go na prywatną posesję w Gdańsku oliwie.Kamien leżał od lat w lesie przy drodze idącej w górę od wejścia z ul Abrahama.

    58

    2 lata

    • 4 1

  • 2021-07-18 15:18

    kiedys ten kamien drgnie i poleci na UM

    oł je oł je!!

    czytelnik

    2 lata

    • 3 0

  • 2021-07-18 11:05

    I teraz macie obraz radnych dzielnicy nieudaczniki I nie piszcie społecznicy bo dostali obecnie 100% podwyzka z kasy miasta! (2)

    Teraz trzeba do nich pisac przez media bo sami sie nie zainteresują własna dzielnicą.Rada dzielnicy w kazdej dzielnicy jest tylko poczekalnią dla nich do awansu politycznego do rady miasta.

    2 lata

    • 9 8

    • 2021-07-18 14:45

      Rada dzielnicy nie jest od transportu kamieni wywiezionych ukradkiem na śmietnik. Niech wszechwładny i wszechmądry wojewódzki konserwator się tym zajmie.

      2 lata

      • 1 2

    • 2021-07-18 13:37

      kolega przegrał w wyborach

      2 lata

      • 2 2

  • 2021-07-18 11:32

    Wyreczanie sie spolecznikami, czekanie na inicjatywe, na skinienie reka, pomysly na lokalizacje (3)

    a za co Ty trutniu bierzesz pieniadze na urzedowym etacie? Podrzucic kukulcze jajco na Plac Walowy i czekac na paruzje?

    2 lata

    • 7 3

    • 2021-07-18 13:12

      Hipopkryto sklerotyku takie zachowanie jest normalne u władz miasta i urzedników miasta od x lat!!! (2)

      2 lata

      • 1 3

      • 2021-07-18 13:39

        Hipokryto sklerotyku wojewódzki konserwator podlega pod organy centralne czyli rząd. (1)

        2 lata

        • 1 2

        • 2021-07-18 14:31

          trolu miastem rzadzi PO wiec niech one sobie zabiera to co chce usiebie postawic

          2 lata

          • 1 0

  • 2021-07-18 11:19

    oddac go niemcom za 10 ton zlota zrabowanym Polakom z Gdanska przez niemicka (3)

    nazistowska bande.

    r5

    2 lata

    • 13 12

    • 2021-07-18 14:25

      Akurat złoto to sobie Angole przywłaszczyli.

      2 lata

      • 3 3

    • 2021-07-18 14:07

      Minus jedna walizka złota,

      która się odnalazła w piwnicy małżonki Świętego.

      2 lata

      • 5 2

    • 2021-07-18 14:05

      Moze byc ciężko Panna i Tusk sie obrażą

      2 lata

      • 5 4

  • 2021-07-18 13:47

    Zarząd Dzielnicy Wrzeszcz Dolny

    zwrócił się do Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o zwrot kamienia granicznego do dzielnicy Wrzeszcz Dolny

    2 lata

    • 4 1

  • 2021-07-18 13:30

    A dlaczego ten kamień

    został wywieziony z Wrzeszcza, przecież tam go znaleziono?

    e600

    2 lata

    • 3 1

1
2
3

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Gdynia wielu narodowości Gdynia wielu narodowości

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład
maj 16
czwartek, g. 17:30
Gdynia, Biblioteka Wiedzy
Wstęp wolny
więcej (1)

TV Filmy

1642

Włoski okręt ITS Rizzo wychodzi na Bałtyk (19)

więcej (1572)

Katalog.trojmiasto.pl - Muzea

więcej

Sprawdź się

Sprawdź się

Kto był sponsorem tytularnym Klubu koszykarskiego Krajowa Grupa Spożywcza Arka Gdynia w 1995r?

 

Najczęściej czytane