Stare żarna w Wielkim Młynie

Rafał Borowski

16 października 2020 (artykuł sprzed 3 lat)

Opinie (62)

Najnowszy artykuł na ten temat Fundamenty dawnych kamienic pod skwerem Heweliusza

Fragmenty żarna, odnalezionego w Wielkim Młynie.

Podczas prac archeologicznych w Wielkim Młynie odkryto dwa fragmenty żarna, czyli kamiennego dysku, służącego do mielenia ziarna. Archeolodzy szacują, że znaleziska pochodzą z początku XVIII wieku. Muzeum Gdańska zamierza wyeksponować je na wystawie, która znajdzie się w średniowiecznym zabytku, adaptowanym właśnie na Muzeum Bursztynu.

Czy zamierzasz odwiedzić Muzeum Bursztynu w Wielkim Młynie?

tak, gdy tylko zostanie otwarte tak, ale bez pośpiechu być może, nie wykluczam tego nie, to nie dla mnie

Odkrycie reliktów dawnego wyposażenia Wielkiego Młyna nastąpiło podczas wymiany instalacji węzła centralnego ogrzewania. Pod pochodzącą z lat 90. skrzynką elektryczną, w warstwie gruzu, znajdowały się dwa kamienne fragmenty dysku, z charakterystycznym otworem w środku.

Archeolodzy, którzy sprawują nadzór przed przebudową, bez trudu rozpoznali w nich relikty żarna, czyli przyrządu służącego do mielenia ziarna. Wbrew pozorom odnalezione fragmenty nie są aż tak stare, jak mogłoby się wydawać. Zdaniem fachowców żarno zostało celowo rozbite i umieszczone jako wzmocnienie konstrukcji przekaźnika prądu.

Nie ze średniowiecza, ale z epoki nowożytnej

- Odkrycie fragmentów żarna nie powinno być dla nikogo zaskoczeniem. Kamiennych dysków używano tu do przemiału zboża w mąkę aż do 1880 r., gdy zamontowano turbiny parowe. Proces przemiału ziarna zachodził pomiędzy dwoma ocierającymi się o siebie żarnami, dolne, czyli tzw. leżak, było nieruchome, a górne, czyli biegun - ruchome. Z tego względu kamienie często wymieniano na nowe. Fragmenty odnalezionego przyrządu raczej należy wiązać z epoką nowożytną, być może z zainstalowanym tu ok. 1709-1710 r. młynem kieratowym, którego siłą napędową była nie woda, a konie. Takie rozwiązania stosowano powszechnie w okresach wojen oraz podczas XVII-wiecznego minimum klimatycznego. Młyn kieratowy zapewniał ciągłość pracy, marginalizował ryzyko wstrzymania dopływu wody przez kanał Raduni oraz wskutek silnych mrozów - wyjaśnia Monika Kasprzak, archeolog nadzorująca prace w Wielkim Młynie.
Władze Muzeum Gdańska wystąpią do pomorskiego wojewódzkiego konserwatora zabytków z wnioskiem o przejęcie znaleziska, które zgodnie z prawem stanowi własność Skarbu Państwa. Jeśli wniosek zostanie uznany - a zapewne będzie to jedynie formalność - muzealnicy planują umieścić fragmenty żarna na wystawie poświęconej historii Wielkiego Młyna, która znajdzie się w Muzeum Bursztynu.

Remont Wielkiego Młyna odbywa się pod nadzorem archeologów.

To być może nie ostatnie odkrycie

Archeolodzy nie wykluczają, że w toku prac zostaną dokonane kolejne odkrycia. W przyziemiu budowli kryje się jeszcze sporo gruzu, który pozostał po adaptacji na centrum handlowe.

- Obszar, w którym prowadzimy badania, został silnie zmodyfikowany po II wojnie światowej, a następnie w latach 90. XX wieku podczas adaptacji zabytkowego budynku pod przyszłe centrum handlowe. Pod nią znajduje się gruz, najpewniej są to pozostałości z prowadzonych wówczas prac. Mimo ograniczonego charakteru prac archeologicznych udało się nam odkryć fragment muru wystający poza obrys odbudowanego Wielkiego Młyna i to właśnie jemu poświęcimy więcej uwagi w nadchodzących tygodniach - uzupełnia Kasprzak.

Otwarcie Wielkiego Młyna 26 czerwca

Kapitalny remont Wielkiego Młyna rozpoczął się w lipcu tego roku. Jak już wielokrotnie informowaliśmy, celem prac jest adaptacja budynku na nową siedzibę Muzeum Bursztynu, które znajduje się obecnie z tzw. Katowni, czyli Zespole Przedbramia. Zgodnie z harmonogramem remont powinien potrwać od końca marca przyszłego roku.

Z końcem marca powinna się również rozpocząć wyprowadzka zbiorów z Katowni do nowej siedziby. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, uroczyste otwarcie Muzeum Bursztynu w Wielkim Młynie powinno nastąpić 26 czerwca. Wyznaczona data nie jest przypadkowa. Tego dnia przypada bowiem Światowy Dzień Bursztynu.

Otwarcie Muzeum Bursztynu w Wielkim Młynie zostało zaplanowane na 26 czerwca 2021 r.

Rafał Borowskir.borowski@trojmiasto.pl

Miejsca

Wielki Młyn Gdańsk, Wielkie Młyny 16
Muzeum Gdańska Gdańsk, Długa 46/47

Opinie (62) ponad 10 zablokowanych

Sortowanie
- Od najnowszych
- Od najstarszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-10-16 15:00

Archeolodzy to lenie

Archeolodzy to niechlujne lenie. Odkąd pamietam przy każdym remoncie zabytków siedzą miesiącami na budowie wstrzymując postęp prac. Przecież w latach 90 tych też byli a mimo to:
"Zdaniem fachowców żarno zostało celowo rozbite i umieszczone jako wzmocnienie konstrukcji przekaźnika prądu".

MadMax
3 lata
- 2 1
Twoja opinia

Zmień treść

Archeolodzy to niechlujne lenie. Odkąd pamietam przy każdym remoncie zabytków siedzą miesiącami na budowie wstrzymując postęp prac. Przecież w latach 90 tych też byli a mimo to: "Zdaniem fachowców żarno zostało celowo rozbite i umieszczone jako wzmocnienie konstrukcji przekaźnika prądu".
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-10-16 09:30

Jeszcze 140 lat temu. (2)

Jeszcze 140 lat temu mielono ziarna jak za "króla Ćwieczka". Jak przez ostatnie lata świat zmienił się technologicznie.

3 lata
- 13 1
Twoja opinia

Zmień treść

Jeszcze 140 lat temu mielono ziarna jak za "króla Ćwieczka". Jak przez ostatnie lata świat zmienił się technologicznie.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2020-10-16 09:41
  
  (1)
  
  6000 tat temu w Egipcie wykonywano trepanacje czaszki w warunkach pustynnych. Teraz tez wykonują trepanacje ale co do pozytywnych wyników to daleko im do tamtych z przed wieków.
  
  3 lata
  - 7 7
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  6000 tat temu w Egipcie wykonywano trepanacje czaszki w warunkach pustynnych. Teraz tez wykonują trepanacje ale co do pozytywnych wyników to daleko im do tamtych z przed wieków.
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2020-10-16 14:59
    
    6000 lat temu tam nie było pustyni.
    
    3 lata
    
    4 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    6000 lat temu tam nie było pustyni.
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-10-16 09:28

(1)

Fascynująca historia i ciekawa lektura do kawki w pracy.

Dr Sven
3 lata
- 11 7
Twoja opinia

Zmień treść

Fascynująca historia i ciekawa lektura do kawki w pracy.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2020-10-16 14:29
  
  jo, ale tytuł powinien być:
  
  znaleziono połamany kamień żarnowy zutylizowany w epoce jako gruz.
  
  majster
  3 lata
  - 3 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  znaleziono połamany kamień żarnowy zutylizowany w epoce jako gruz.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-10-16 14:07

Super

Widzial bym je obok uboota ze stoczni

3 lata
- 0 3
Twoja opinia

Zmień treść

Widzial bym je obok uboota ze stoczni
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-10-16 13:53

tam pierwszy raz zagrałem na symulatorze f1, to były czasy.

3 lata
- 2 0
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-10-16 09:27

(6)

Na prawdę, mega odkrycie, w młynie znaleziono żarno.

Aaa
3 lata
- 38 8
Twoja opinia

Zmień treść

Na prawdę, mega odkrycie, w młynie znaleziono żarno.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2020-10-16 10:21
  
  Dla Ciebie to szok tłuku pancerny. (1)
  
  W twojej Gdyni, najwyżej porwane spróchniałe sieci rybackie można znaleźć.
  
  3 lata
  - 3 11
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  W twojej Gdyni, najwyżej porwane spróchniałe sieci rybackie można znaleźć.
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2020-10-16 13:48
    
    Aż tylu minusuje?
    
    To po co tu zaglądacie mieszkańcy Gdyni? Chcecie się ogrzać w blasku wielkiego miasta Gdańska?
    
    3 lata
    
    2 2
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    To po co tu zaglądacie mieszkańcy Gdyni? Chcecie się ogrzać w blasku wielkiego miasta Gdańska?
    Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2020-10-16 11:54
  
  co innego jakby znalezli ziarno konopii
  
  sie pisze
  3 lata
  - 0 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2020-10-16 10:00
  
  ,które będzie
  
  zabrane do muzeum.....
  
  3 lata
  - 0 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  zabrane do muzeum.....
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2020-10-16 09:36
  
  A może na niby?
  
  3 lata
  - 1 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  A może na niby?
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2020-10-16 09:31
  
  No
  
  Nie samowite
  
  3 lata
  - 2 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Nie samowite
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-10-16 13:19

Straż pożarna - tak przeczytałem ;-)

3 lata
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-10-16 09:30

Noo, jak by był jeszcze młynarz... (2)

3 lata
- 18 1
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2020-10-16 10:14
  
  Albo młynareczka. (1)
  
  3 lata
  - 2 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2020-10-16 12:02
    
    jak widać niektórzy wolą młynarzy
    
    ale nie wolno osądzać. Ma takie prawo póki co
    
    :)
    3 lata
    
    4 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    ale nie wolno osądzać. Ma takie prawo póki co
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-10-16 11:59

Powinnismy odtworzyc kola z boku Wielkiego mlyna.

3 lata
- 5 0
Twoja opinia

Zmień treść

Powinnismy odtworzyc kola z boku Wielkiego mlyna.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-10-16 09:20

(6)

A czego się spodziewali w młynie?

3 lata
- 70 2
Twoja opinia

Zmień treść

A czego się spodziewali w młynie?
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2020-10-16 11:54
  
  we młynie
  
  we młynie.. moj mosci panie
  
  sie pisze
  3 lata
  - 0 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  we młynie.. moj mosci panie
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2020-10-16 11:22
  
  Młynarek. Znaczy - córek młynarza.
  
  3 lata
  - 1 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2020-10-16 10:15
  
  Mąki!
  
  ...
  
  ftw
  3 lata
  - 1 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  ...
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2020-10-16 09:52
  
  Myszy?
  
  3 lata
  - 0 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2020-10-16 09:38
  
  Dolarów lub euro!
  
  3 lata
  - 3 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Dolarów lub euro!
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2020-10-16 09:35
  
  Co najmniej Bursztynowej Komnaty...
  
  3 lata
  - 10 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii