• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

43 lata temu wybuchł strajk, który zmienił bieg historii

bra
14 sierpnia 2023, godz. 07:00 
Opinie (382)
Strajk w Stoczni Gdańskiej, który wybuchł 14 sierpnia 1980 r., zakończył się podpisaniem porozumień obejmujących 21 postulatów. Strajk w Stoczni Gdańskiej, który wybuchł 14 sierpnia 1980 r., zakończył się podpisaniem porozumień obejmujących 21 postulatów.

14 sierpnia 1980 r. załoga Stoczni GdańskiejMapka przerwała pracę. Bezpośrednią przyczyną było zwolnienie Anny Walentynowicz. Mało kto zdawał sobie wówczas sprawę, że strajk stoczniowców zmieni raz na zawsze bieg historii nie tylko Polski.



Załamanie gospodarki PRL-u w drugiej dekadzie lat 70. XX wieku, brak podstawowych artykułów w sklepach, przerwy w dostawach prądu, a potem radykalne podwyżki cen spowodowały wybuch strajków w zakładach pracy w całym kraju.

Szacuje się, że w lipcu 1980 r. strajkowało ok. 80 tys. osób w 177 zakładach.

Strajkujący żądali nie tylko podwyżek płac, ale również zmian w funkcjonowaniu związków zakładowych i gwarancji bezpieczeństwa. Skala strajków zmusiła władze PRL do pójścia na ustępstwa. Delegacje rządowe podpisywały z poszczególnymi komitetami porozumienia, które w znacznej mierze spełniały żądania strajkujących.

Fala strajków zaczęła opadać. Wydawało się, że rządzący są na dobrej drodze do wyciszenia wszystkich niepokojów społecznych. Jednak jedno wydarzenie dolało oliwy do ognia.

Zwolnienie z pracy 5 miesięcy przed emeryturą



Chodziło o zwolnienie z pracy Anny Walentynowicz - suwnicowej i działaczki Wolnych Związków Zawodowych - i to na 5 miesięcy przed osiągnięciem wieku emerytalnego.

Z tego powodu 14 sierpnia 1980 r. załoga Stoczni Gdańskiej im. Lenina przerwała pracę. Na czele komitetu strajkowego stanął inny działacz WZZ - Lech Wałęsa.

Kierowany przez niego komitet sformułował następujące postulaty:

  • przywrócenie zwolnionych pracowników stoczni do pracy,
  • podwyżkę płac i zasiłków,
  • zgodę na budowę pomnika upamiętniającego masakrę stoczniowców w Grudniu '70,
  • zagwarantowanie bezpieczeństwa strajkującym.


Dwa dni później komitet strajkowy Stoczni Gdańskiej podpisał porozumienie z dyrekcją, która zobowiązała się do spełnienia żądań.

Strajkujący formułują listę 21 postulatów



  • Lista 21 postulatów wypisanych na tablicy
  • Lista 21 postulatów wypisanych na tablicy
Lech Wałęsa obwieścił koniec strajku, ale wówczas obecni w Gdańsku przedstawiciele innych strajkujących zakładów zażądali jego kontynuowania. Powodem był fakt, iż władze PRL nie podjęły żadnych negocjacji w rodzimych zakładach przedstawicieli. I tylko zdecydowana postawa trzech kobiet: Aliny Pienkowskiej, Anny Walentynowicz i Ewy Ossowskiej, zdołała powstrzymać wychodzących ze stoczni robotników.

Wałęsa zmienił decyzję i ogłosił okupacyjny strajk solidarnościowy. 17 sierpnia powołano Międzyzakładowy Komitet Strajkowy. Tego samego dnia gdański MKS ogłosił słynną listę 21 postulatów. Otwierało ją żądanie utworzenia wolnych związków zawodowych. Kolejne postanowienia dotyczyły m.in. przestrzegania konstytucyjnych praw i wolności, zniesienia przywilejów partyjnych oraz poprawy warunków bytowych społeczeństwa.

Po tygodniu w Gdańsku i Gdyni strajkowało już ok. 130 tys. pracowników ze 140 zakładów, zaś w Szczecinie - ok. 60 tys.

Podpisanie porozumień i narodziny Solidarności



Podpisanie porozumień sierpniowych w sali BHP Podpisanie porozumień sierpniowych w sali BHP
31 sierpnia, w sali BHP Stoczni GdańskiejMapka, Lech Wałęsa oraz wicepremier Mieczysław Jagielski podpisali jedno z czterech porozumień, które przeszły do historii jako porozumienia sierpniowe (podobne układy zawarto również w Szczecinie, Jastrzębiu Zdroju oraz Dąbrowie Górniczej). Władze PRL zgodziły się na wszystkie 21 sformułowanych w Gdańsku postulatów.

To właśnie te wydarzenia umożliwiły narodziny Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego "Solidarność", który walnie przyczynił się do upadku komunizmu nie tylko w Polsce, ale w całej Europie Środkowo-Wschodniej.
bra

Opinie wybrane

Wszystkie opinie (382)

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

20 zł
spacer

Vivat Gdańsk! Rekonstrukcje historyczne na Górze Gradowej

pokaz, spacer

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Sprawdź się

Sprawdź się

W którym roku powstało Towarzystwo Przyrodnicze w Gdańsku?

 

Najczęściej czytane