15 maja mija równo 141 lat od momentu, gdy zapadła decyzja o budowie sieci tramwajowej w Gdańsku. Rok później gdańszczanie mogli przejechać się pierwszym pojazdem tego typu, choć w przeciwieństwie do obecnych tramwajów, był on napędzany siłami końskich mięśni.
15 maja 1872 r. działalność rozpoczęło gdańskie przedsiębiorstwo tramwajowe, stanowiące filię berlińskiego towarzystwa tramwajów konnych (Deutsche Pferdeeisenbahngesellschaft). Niemalże automatycznie, wraz z jego powołaniem, rozpoczęto pierwsze prace budowlane w celu połączenia Gdańska z Oliwą (wówczas jeszcze znajdującą się poza granicami miasta).
-
Początki były trudne. Mnóstwo krytycznych uwag ze strony Fortyfikacji Miejskich, nadzoru budowlanego czy policji wymagało od berlińskich projektantów cierpliwości i wytrzymałości. To m.in. przez drobne spory, które trwały miesiącami, przez intensywną wymianę korespondencji pisemnej, uruchomienie tramwaju ciągle się opóźniało - opowiada
Sebastian Zomkowski, zastępca dyrektora Zarządu Transportu Miejskiego ds. przewozów.
Jednym ze sporów było chociażby to czy budować tramwaj po wschodniej lub zachodniej stronie
ul. 3 Maja 
. Po roku i wielu trudnościach formalnych, tramwaje ruszyły w czerwcu 1873 r. Sukces tego środka lokomocji nie był jednak natychmiastowy, bo już rok później skrócono trasę do Wrzeszcza, gdzie powstała zajezdnia
przy ul. Partyzantów (obecnie w tym miejscu stoi kompleks mieszkaniowy
Quattro Towers), zaś zajezdnia
przy ul. Pomorskiej (o której ostatnio głośno z racji fatalnego stanu technicznego) została przekształcona na fabrykę mydła.
Co ciekawe, przez pierwsze 50 lat firmą kierowała ciągle ta sama osoba - Oscar Kupferschmidt. -
Jego rola w projekcie była szczególnie ważna w początkowej fazie funkcjonowania tramwajów konnych, gdy firma padła ofiarą spekulantów i nagle znalazła się na skraju bankructwa. Oscar Kupferschmidt wierzył w przyszłość komunikacji tramwajowej w Gdańsku i energicznie walczył o kontynuację przedsięwzięcia - dodaje Zomkowski.
Tramwaje przez lata rozwoju docierają przed II wojną światową do większości dzielnic i terenów, które wówczas były zabudowane. Można nimi dojechać na Orunię Dolną (trasa rozebrana w latach 70.), Stogi, Jelitkowo, Wrzeszcz Dolny i Górny, Siedlce, Dolne Miasto (trasa zlikwidowana w 2000 r.), czy do Nowego Portu. Co ważne, tramwaje gęsto oplatały sieć śródmiejskich ulic, podczas gdy dzisiaj dotarcie np.
do Żurawia wymaga od pasażerów spaceru aż od
Huciska (do 1945 r. pod Żurawiem tramwaje kończyły bieg).
Powojenne lata odbudowy koncentrowały się głównie na odseparowaniu ruchu tramwajowego od indywidualnego, a więc przenoszenia torowisk na wydzieloną przestrzeń między jezdniami. Sieć gdańskiego tramwaju przeżyła gwałtowny rozwój wraz z zabudową Dolnego Tarasu i powstaniem blokowisk Przymorza i Zaspy. Warto jednak zwrócić uwagę, że było to właściwie połączenie dwóch dużo wcześniej wykonanych tras - wzdłuż
al. Legionów i
ul. Pomorskiej .
wielokrotnie w ciągu tygodnia, w drodze do pracy lub szkoły
55%
kilka razy w miesiącu, ale na ogół wybieram inny środek transportu
11%
sporadycznie, jak nie mam innej możliwości
18%
nie pamiętam, kiedy ostatni raz jechałem(am) tramwajem
16%
Drugi, równie owocny okres rozbudowy sieci tramwajowej przypada... na ostatnie lata. Po raz pierwszy gdańskie tramwaje pokonały potężną stromiznę wzgórz morenowych i wspięły się na
Chełm (w 2007 r.), a w 2012 r. dotarły
do skrzyżowania al. Havla i ul. Świętokrzyskiej . Są to jednocześnie trasy, które wytyczono w całości w okresie powojennym.
Ale na tym nie kończą się planowane w najbliższym czasie
inwestycje. Wreszcie po ponad 30 latach obietnic i zapowiedzi, w 2015 r. tramwaje dotrą na Piecki-Migowo, czyli dzielnicę popularnie zwaną Moreną (od nazwy osiedla). W dalszym etapie planuje się przedłużenie trasy z ul. Bulońskiej do tzw. ul. Nowej Warszawskiej. Z tej natomiast będzie można dotrzeć do al. Havla. Powstanie więc kolejna w Gdańsku potężna uliczna pętla tramwajowa.
Wątpliwe jest natomiast, by w najbliższym czasie tramwaj dojechał do portu lotniczego, choć takie plany ujęte są w studium rozwoju miasta. Powód to oczywiście Pomorska
Kolej Metropolitalna, z którą sieć tramwajowa by się dublowała. Wciąż też nie wiadomo w jakiej formie tramwaje będą pokonywać Motławę w ciągu ul. Nowej Wałowej - czy mostem zwodzonym (w sposób symboliczny byłby to powrót do czasów przedwojennych, bo niegdyś zwodzonym Mostem Zielonym tramwaje pokonywały Trakt Królewski) czy też tunelem, który byłby pierwszą konstrukcją tego typu w Polsce.
Nim jednak spełnią się marzenia planistów, trzeba zwrócić uwagę, że tramwaje cieszą się coraz większą popularnością wśród mieszkańców. Pośrednio może to być efekt rozbudowy sieci, ale również większa świadomość mieszkańców, którzy zamiast stać w korkach wybierają tramwaje.
-
W 2009 r. odnotowano w Gdańsku 147,8 mln podróży tramwajami, w roku 2010 było ich 154,9 mln, w roku 2011: 157 mln, a w ubiegłym aż 162,2 mln. - wylicza Zomkowski.
Czytaj też:Historia Gdańska tramwajami pisana"Zanim ruszą tramwaje na Morenę" - pisano 35 lat temu
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy