• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Zabytki Gdańska, które udało się uratować

Rafał Borowski
16 września 2018 (artykuł sprzed 5 lat) 

Pod koniec marca 1945 roku zabytkowe centrum Gdańska obróciło się w stertę gruzu. Historycy szacują, że straty sięgały 80-90 proc. znajdujących się na tym terenie budynków, w tym wielu zabytkowych budowli. Ostatecznie część z nich udało się uratować i do dzisiaj są symbolami Gdańska.



Niedawno pożegnaliśmy prof. Wiesława Gruszkowskiego, architekta i urbanistę zaangażowanego w powojenną odbudowę Gdańska. To dzięki uporowi m.in. takich osób udało się odtworzyć wiele zabytkowych budynków, mimo że skala zniszczeń wymagała podjęcia ogromnego wysiłku.

1. Ratusz Głównomiejski zobacz na mapie Gdańska



  • Ratusz Głównomiejski obecnie.


W wyniku działań wojennych, hełm wieży i drewniane stropy XIV-wiecznej budowli zostały strawione przez płomienie, a mury zostały dodatkowo osłabione wybuchami pocisków artyleryjskich i bomb lotniczych. Ratusz Głównomiejski znajdował się w tak katastrofalnym stanie, że w każdej chwili groziło mu zawalenie i pierwotnie rozważano jego rozbiórkę.

2. Złota Kamieniczka zobacz na mapie Gdańska



  • Złota Kamieniczka.

W 1945 roku, z jednej z najpiękniejszych kamienic Gdańska pozostało praktycznie dymiące rumowisko. Ocalał jedynie fragment fasady, sięgający trzeciego piętra. Na szczęście, XVII-wieczny budynek został pieczołowicie zrekonstruowany, wykorzystując przy tym możliwie jak najwięcej zachowanych elementów.

3. Zielona Brama zobacz na mapie Gdańska



  • Zielona Brama obecnie.

W 1945 roku jej wnętrze zostało doszczętnie wypalone, a górne partie murów uległy zawaleniu. Jej rekonstrukcja rozpoczęła się dopiero w 1950 roku i trwała trzy lata, ale ostatecznie udało się wiernie odtworzyć jej XVI-wieczny wygląd.

4. Kościół Mariacki zobacz na mapie Gdańska



  • Bazylika Mariacka.

Lista zniszczeń gmachu największego, ceglanego kościoła w Europie przedstawia się następująco: całkowite wypalenie wieży, zerwanie wszystkich dachów, spalenie siedmiu bocznych wieżyczek oraz dwóch sygnaturek, zburzenie 40 proc. sklepień oraz zniszczenie wszystkich okien i bram. W zasadzie ocalały jedynie mury zewnętrze oraz część filarów i podtrzymywanych przez nie sklepień.

5. Zespół Przedbramia zobacz na mapie Gdańska



  • Zespół Przedbramia obecnie.

Zniszczenia Zespołu Przedbramia, czyli Wieży Więziennej, Katowni i łączącej je szyi były tak znaczne, że tu również poważnie rozważano rozbiórkę ruin. Zniszczeniu uległ hełm Wieży Więziennej, górna kondygnacja Katowni została zburzona, a wnętrze zostało całkowicie strawione przez płomienie. O innych uszkodzeniach murów nawet nie warto wspominać.

6. Wielka Zbrojownia zobacz na mapie Gdańska



  • Wielka Zbrojownia.

Całkowicie zburzone wnętrza, a także zniszczone hełmy wież i część szczytów fasady. Tak przedstawiał się bilans strat Wielkiej Zbrojowni, czyli najwspanialszego, świeckiego przykładu architektury manierystycznej w Gdańsku. Zasadnicza odbudowa trwała w latach 1947-1965, zaś w latach 2000-2005 zrekonstruowano ostatnie, brakujące elementy elewacji, np. dekoracyjne rzygacze.

7. Wielki Młyn zobacz na mapie Gdańska



  • Wielki Młyn obecnie.

Ze wzniesionego przez Krzyżaków w 1350 roku młyna wodnego pozostały w zasadzie resztki murów. Patrząc na zdjęcia wykonane wkrótce po wojnie aż trudno uwierzyć, że zdecydowano się na jego odbudowę. Warto jednak pamiętać, że to nie tylko jeden z najstarszych obiektów na terenie Gdańska, ale również jeden z największych obiektów przemysłowych średniowiecznej Europy.

Opinie (205) ponad 20 zablokowanych

  • Na każdym odrestaurowanym zabytku powinno wisieć zdjęcie, pokazujące stan obiektu bezpośrednio po II Wojnie Światowej. (2)

    To by uzmysłowiło wszystkim oglądającym ogrom pracy jaki został włożony w odbudowę zabytków Gdańska.

    • 26 0

    • i tak też piękną mamy starówkę w Gdańsku! (1)

      • 3 0

      • Starówka jest w Warszawie

        • 0 2

  • i dlatego też dzisiaj mamy w Gdańsku (3)

    - starówkę -.

    Do niej za kilkaset lat dołączy i Forum Radunia ?

    • 2 13

    • starówka jest w Toruniu. w Gdańsku nie ma starówki

      Jest Główne Miasto

      • 4 3

    • W Gdańsku nie ma

      starówki.

      • 2 5

    • nie dołączy

      prędzej czy później, jakaś ulewa da radę.
      I będzie basen dla karpi.
      Tłustych.

      • 5 1

  • Ci cholerni komuniści.

    • 2 2

  • Panie Rafale Borowski. (5)

    To nie zakon krzyżacki zbudował Wielki Młyn. Młyn zbudowali gdańszczanie. Młyn był największym zakładem produkcyjnym Europy w tamtych czasach. Zakon wtedy ściągał podatki należne Gdańskowi.
    Kanał Raduni zbudowali gdańszczanie, a nie zakon. Panie Rafale pomyśl zanim napiszesz artykuł.

    • 20 7

    • Wielki Młyn i Kanał Raduni

      zbudowano w okresie panowania Krzyżaków w Gdańsku. Tam gdzie panował Zakon powstało wiele manufaktur i budowli hydrotechnicznych. Przypadek?

      • 5 1

    • no pewnie, że nie Krzyżacy kopali kanał i budowali młyn (2)

      Do tego było ich zbyt mało. Jest oczywiste, że prace te wykonali miejscowi pracownicy. Ale zamierzenie i nadzór (finansowanie) tego przedsięwzięcia był jak najbardziej krzyżackiego pochodzenia. Jak również, ogólnie, zagospodarowanie Żuław, gdzie Krzyżacy gospodarowali setki lat.
      I nie ma co ściemniać, te prace są podstawą późniejszej zamożności i sukcesu Gdańska jako centrum handlu - głównie zbożem.
      Jako ojca tych inwestycji (bo to były inwestycje przez duże I) uważa się komtura gdańskiego von Vehren i obie pracowały pod nadzorem Zakonu od połowy XIVw. W połowie XV wieku, po osłabieniu wpływów zakonnych, za pośrednictwem Związku Pruskiego, do dochodów w tej intratnej działalności dobrali sie gdańszczanie. Przy udziale polskiego króla, który liczył na kasę na dalszą wojnę...

      • 10 2

      • Finansowanie młyna i kanału Raduni. (1)

        Krzyżacy nie gospodarowali na pomorzu setki lat. To miasto finansowało wszelkie budowle. Krzyżacy ze swojego zamku brali podatki od miasta w latach 1308-1454.
        Gdańsk stał się na wiele lat najbogatszym miastem Polski- gdy wygonił zakon.

        • 2 2

        • gdy przejął (Gdańsk) jego (Zakonu) interesy

          nie ma się czego wstydzić, to normalne z polityce.
          W tym miejscu istniały wcześniej podobne instalacje ale w czasach gdy zarządzali tym terenem Krzyżacy, sprawy nabrały tempa i skali. Oczywiście, że zarządcy kasę na to wyciągali z podległego miasta. Znowu nie ma sie o co oburzać, po to zostali tutaj sprowadzeni (z Bliskiego Wschodu... ;) ).
          A że nie robili tego zgodnie z oczekiwaniami mecenasów... To już zupełnie inna historia.
          Suma summarum, Gdańsk ich i tak oszwabił (! ;) ) i wyszedł na tym do przodu. Jak później na kolejnych uchodźcach, czyli mennonitach

          • 4 1

    • Budowali Kaszubi pod nadzorem Krzyżaków.

      • 5 0

  • Transport

    Może zamiast, albo przynajmniej obok tablic typu: tu się urodził Daniel Gabriel Fahrenheit , powiesić na rok zdjęcia kamienicy z wiosny 1945 r. Niemcy w centrum Berlina pozostawili kościół pamięci, my nic.

    • 9 0

  • recenzje niektóre no coment

    Rosjanie tak spalili miasto i zdewastowali. Bo traktowali je jako niemieckie. Chwała ludziom że teraz jest piękne i dotyczy to wszystkich bez względu na opcje polityczne.
    A tych pseudo recenzentów to bym wysłał do szkoły żeby nauczyli się pisowni i historii.

    • 13 1

  • Zabytki.

    W Gdańsku po wojnie więcej zabytków zniknęło niż zostało odbudowanych. Taka jest niestety smutna prawda. Polecam świetny felieton "na przykładzie Gdańska". Niestety obecna władza w d*p... ma zabytki i ich ratowanie. Liczy się deweloperska i wpływy z podatków. Ja tak się zastanawiam skoro miasto posiada jakiś teren w centrum miasta to dlaczego samo nie odbuduje tego co tam stało a nie sprzedaje w przetargach a później narzeka że deweloper stawiam tam gniota... Wiem że miasto nie jest od budowy mieszkań ale przecież funkcjonuje coś takiego jak budownictwo komunalne.

    • 12 5

  • Zabytki.

    W Gdańsku po wojnie więcej zabytków zniknęło niż zostało odbudowanych. Taka jest niestety smutna prawda. Polecam świetny felieton "na przykładzie Gdańska". Niestety obecna władza w d*p... ma zabytki i ich ratowanie. Liczy się deweloperska i wpływy z podatków. Ja tak się zastanawiam skoro miasto posiada jakiś teren w centrum miasta to dlaczego samo nie odbuduje tego co tam stało a nie sprzedaje w przetargach a później narzeka że deweloper stawiam tam gniota...

    • 9 6

  • to teraz artykuł o zabytkach, których nie udało się uratować

    a wręcz celowo zniszczono. możemy zawęzić okres do ostatnich 20 lat...

    • 14 5

  • brama nizinna

    brakuje bramy nizinnej

    • 4 1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Katalog.trojmiasto.pl - Muzea

Sprawdź się

Sprawdź się

Kto otrzymał pierwszy numer telefoniczny w Gdańsku?

 

Najczęściej czytane