Historia
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Historia
Dodaj raport
Historia Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Zabytki Gdańska, które udało się uratować

Rafał Borowski
16 września 2018 (artykuł sprzed 5 lat) 
Opinie (205)

Pod koniec marca 1945 roku zabytkowe centrum Gdańska obróciło się w stertę gruzu. Historycy szacują, że straty sięgały 80-90 proc. znajdujących się na tym terenie budynków, w tym wielu zabytkowych budowli. Ostatecznie część z nich udało się uratować i do dzisiaj są symbolami Gdańska.



Niedawno pożegnaliśmy prof. Wiesława Gruszkowskiego, architekta i urbanistę zaangażowanego w powojenną odbudowę Gdańska. To dzięki uporowi m.in. takich osób udało się odtworzyć wiele zabytkowych budynków, mimo że skala zniszczeń wymagała podjęcia ogromnego wysiłku.

1. Ratusz Głównomiejski zobacz na mapie Gdańska



3
  • Ratusz Głównomiejski obecnie.

źródło: fotopolska.eu



W wyniku działań wojennych, hełm wieży i drewniane stropy XIV-wiecznej budowli zostały strawione przez płomienie, a mury zostały dodatkowo osłabione wybuchami pocisków artyleryjskich i bomb lotniczych. Ratusz Głównomiejski znajdował się w tak katastrofalnym stanie, że w każdej chwili groziło mu zawalenie i pierwotnie rozważano jego rozbiórkę.

2. Złota Kamieniczka zobacz na mapie Gdańska



3
  • Złota Kamieniczka.

fot. Zbigniew Kosycarz/kfp.pl


W 1945 roku, z jednej z najpiękniejszych kamienic Gdańska pozostało praktycznie dymiące rumowisko. Ocalał jedynie fragment fasady, sięgający trzeciego piętra. Na szczęście, XVII-wieczny budynek został pieczołowicie zrekonstruowany, wykorzystując przy tym możliwie jak najwięcej zachowanych elementów.

3. Zielona Brama zobacz na mapie Gdańska



2
  • Zielona Brama obecnie.

fot. Zbigniew Kosycarz/kfp.pl


W 1945 roku jej wnętrze zostało doszczętnie wypalone, a górne partie murów uległy zawaleniu. Jej rekonstrukcja rozpoczęła się dopiero w 1950 roku i trwała trzy lata, ale ostatecznie udało się wiernie odtworzyć jej XVI-wieczny wygląd.

4. Kościół Mariacki zobacz na mapie Gdańska



4
  • Bazylika Mariacka.

źródło: fotopolska.eu


Lista zniszczeń gmachu największego, ceglanego kościoła w Europie przedstawia się następująco: całkowite wypalenie wieży, zerwanie wszystkich dachów, spalenie siedmiu bocznych wieżyczek oraz dwóch sygnaturek, zburzenie 40 proc. sklepień oraz zniszczenie wszystkich okien i bram. W zasadzie ocalały jedynie mury zewnętrze oraz część filarów i podtrzymywanych przez nie sklepień.

5. Zespół Przedbramia zobacz na mapie Gdańska



2
  • Zespół Przedbramia obecnie.

źródło: fotopolska.eu


Zniszczenia Zespołu Przedbramia, czyli Wieży Więziennej, Katowni i łączącej je szyi były tak znaczne, że tu również poważnie rozważano rozbiórkę ruin. Zniszczeniu uległ hełm Wieży Więziennej, górna kondygnacja Katowni została zburzona, a wnętrze zostało całkowicie strawione przez płomienie. O innych uszkodzeniach murów nawet nie warto wspominać.

6. Wielka Zbrojownia zobacz na mapie Gdańska



2
  • Wielka Zbrojownia.

źródło: fotopolska.eu


Całkowicie zburzone wnętrza, a także zniszczone hełmy wież i część szczytów fasady. Tak przedstawiał się bilans strat Wielkiej Zbrojowni, czyli najwspanialszego, świeckiego przykładu architektury manierystycznej w Gdańsku. Zasadnicza odbudowa trwała w latach 1947-1965, zaś w latach 2000-2005 zrekonstruowano ostatnie, brakujące elementy elewacji, np. dekoracyjne rzygacze.

7. Wielki Młyn zobacz na mapie Gdańska



4
  • Wielki Młyn obecnie.

źródło: fotopolska.eu


Ze wzniesionego przez Krzyżaków w 1350 roku młyna wodnego pozostały w zasadzie resztki murów. Patrząc na zdjęcia wykonane wkrótce po wojnie aż trudno uwierzyć, że zdecydowano się na jego odbudowę. Warto jednak pamiętać, że to nie tylko jeden z najstarszych obiektów na terenie Gdańska, ale również jeden z największych obiektów przemysłowych średniowiecznej Europy.

Zobacz także

Więcej w kategorii Historia

Opinie (205) ponad 20 zablokowanych

  • 2018-09-17 16:16

    Jak równo położony bruk koło młyna. A dzisiejsze ul. starego miasta ?

    Grzegorz

    5 lat

    • 3 0

  • 2018-09-16 15:03

    Dobrze że wtedy (4)

    Nie przechodził tam żaden "roztargniony" sędzia...

    5 lat

    • 124 52

    • 2018-09-16 19:20

      Julian Tuwim: Nazwać kogoś idiota to nie obraza to diagnoza. (1)

      5 lat

      • 12 7

      • 2018-09-17 14:26

        Julian Tuwim nazwał cię idiotą?

        5 lat

        • 3 2

    • 2018-09-17 11:19

      Ależ ci TVpis zryła beret :(

      5 lat

      • 6 6

    • 2018-09-17 10:06

      tabletki nie działają ?

      zmień lekarza

      5 lat

      • 6 4

  • 2018-09-17 11:14

    Współcześnie wszystko by sprzedano deweloperom (1)

    Ruiny niestety bez wyjątku same z siebie by się porozpadały, a w ich miejsce powstałaby "współczesna architektura szanująca tradycję i odpowiadająca oczekiwaniom oraz potrzebom mieszkańców". Już widzę oczami wyobraźni ocalały fragment Złotej Kamieniczki wkomponowany w jakiegoś szklanego kloca centrum handlowego

    5 lat

    • 6 0

    • 2018-09-17 13:55

      Dobrze, że wtedy nie było budynia.

      5 lat

      • 1 0

  • 2018-09-17 06:32

    A ile doprowadzono z tych które zostały oryginalne do ruiny? (2)

    Łąkowa 4 - rozebrany
    Łąkowa 50, 51, 52 - zrujnowany
    Ułańska 11 - zrujnowany
    Ułańska - budynki po blaszance - rozebrany
    Sadowa 4 - rozebrany
    Reduta Żbik 7a-e - zrujnowany
    Długie Ogrody 30 - zrujnowany
    Plac Wałowy 13 - ruina
    Pod Zrębem 6 - ruina
    Owsiana 1-3 I 6 - ruina
    Wspornikowa 12 i 13 - ruina
    Mam wymieniać dalej?
    Tak się w Gdańsku dba o zabytki?
    Każdy może to sam sprawdzić.
    Hipokryzja i nic więcej
    Tereny postoczniowe tak samo rozgrabione z budynków które były oryginalne, przetrwały wojnę, tylko nie udało im się przetrwać i ówcześnie rządzącym włodarzom, którzy liczą zyski wraz z deweloperami....
    Trudno ocenić czy przez zaniedbanie czy celowo nie wpisano budynków na listę konserwatora zabytków, fakt jest jednak taki, że brak tego wpisu spowodował, że budynki te pozostały bez żadnej ochrony. Każdy może z nimi zrobić co zechce.

    Mieszkanka - obserwatorka

    5 lat

    • 18 1

    • 2018-09-17 13:53

      Robi się to celowo w imię interesu deweloperów.

      A wiadomo kto w UM na tym zyskuje.

      5 lat

      • 3 0

    • 2018-09-17 06:42

      do tej listy dodać należy kamienice we Wrzeszczu i Oliwie!

      i to jest celowe działanie

      urzędnicy mają swoje sprawdzone sposoby i tym się nie krępują nawet gdy ktoś im zwraca uwagę udają pelikana....są bezkarni!

      5 lat

      • 7 1

  • 2018-09-16 16:52

    (2)

    Jedna z umów z pisiorami na tworzenie tysięcy fałszywych kont z których prowadzony jest troling została ujawniona. Stawki można sprawdzić

    A to wszystko z naszych podatków

    5 lat

    • 24 23

    • 2018-09-17 13:40

      Budyń nam płaci prawie 4 mln rocznie,

      więc go wychwalamy i staramy się ośmieszać jego krytykantów na różnych forach.

      Centrum Multimedialne Gdańska

      5 lat

      • 1 0

    • 2018-09-17 07:46

      Boli cię że hejtujesz za niższą stawkè?

      5 lat

      • 3 0

  • 2018-09-16 15:17

    Dobry artykuł. (10)

    Proponuję kontynuację pt. "Co ostało się uratować z ducha miasta i jego estetyki po 20 latach prezydentury Adamowicza". Proponuję zająć się takimu obiektami jak Forum, Bastion Wałowa czy zabudowa Wyspy Spichrzów wraz z mostem deweloperskim . Albo ogólnie takimi zjawiskami jak rozbudowa Głównego Miasta dyktowana potrzebami deweloperów i rynku najmu krótkoterminowego oraz maksymalizacją ich zysków. Wszystko kosztem jakości życia mieszkańców i ich potrzeb i poprzez wysyp kiepskiej architektury.

    5 lat

    • 151 67

    • 2018-09-16 15:22

      Ksiazka (2)

      Ja proponuje artykuł” jak niemotą Plazynski dorwał się do władzy i Niszczył Gdańsk „ a potem przeniósł Westerplatte i wysiwdlil gdańszczan .

      Jam

      5 lat

      • 12 29

      • 2018-09-17 13:34

        Aleś ty durny.

        5 lat

        • 2 0

      • 2018-09-16 15:37

        Ok, ale ja mówię o lliteraturze faktu, a ty o historii alternatywnej:)

        5 lat

        • 26 3

    • 2018-09-16 21:01

      most deweloperski na przedłużeniu Świętego Ducha? (1)

      większej masakry nie ma i nie będzie, chyba że dostaniemy ponownie Kozikowskim

      5 lat

      • 7 2

      • 2018-09-16 21:24

        Kolejne 5 lat Budynia to cały wór podobnych prezentów

        5 lat

        • 7 2

    • 2018-09-16 16:52

      (1)

      Rodzice musieli bic cie po glowie w dziecinstwie

      5 lat

      • 7 15

      • 2018-09-16 18:55

        ofiara księdza

        5 lat

        • 5 9

    • 2018-09-16 16:10

      (2)

      Kiedys dpoeoduje wypadek bo wjezdzajac do Oliwy od strony sopotu po prostu zamykam oczy. Jedyna ddirlnica co w miare nienaruszonym stanie przetrwala wojne, xniszczona przez adamowicza. Ten szklany kosxmarny knut zniszczyl stara, zabytkowa dzielnice.

      5 lat

      • 17 10

      • 2018-09-16 16:45

        (1)

        Gdzie kupiłeś te dopalacze?

        5 lat

        • 5 12

        • 2018-09-16 18:55

          w Petersburgu

          pełno ich tutaj

          5 lat

          • 1 3

  • 2018-09-17 12:11

    pokazywać te fotografie niemieckim dzieciom niech wiedza i otworzą oczy na historię

    może otworzą oczy na przyszłość.

    5 lat

    • 2 0

  • 2018-09-17 09:39

    Mieszczniec (2)

    Przy każdym odbudowanym zabytku, kamienicy, ulicy .... powinna być jakaś tablica ze zdjęciem (zdjęciami) sprzed odbudowy, najlepiej tuż powojenne. Każdy powinien zobaczyć jak wiele włożono by odbudować wszystko ze zgliszczy. Szczególnie w kontekście słyszalnych głosów negujących zakres prac i trudu oraz by unaocznić wszystkim wysiłek i koszty całego narodu w kontekście prób odzyskania mienia przedwojennego przez "potomków"....

    5 lat

    • 6 0

    • 2018-09-17 11:16

      (1)

      Zdjęcie sprzed może nie (po co się dołować przypominaniem, ze to tylko rekonstrukcje), ale fajnie gdyby było info o najważniejszych osobach zaangażowanych w ramach odbudowy

      5 lat

      • 1 1

      • 2018-09-17 11:27

        Jakie rekonstrukcje!

        Czytaj ze zrozumieniem,to były odbudowy.Rekonstrukcje są od podstaw!

        5 lat

        • 1 0

  • 2018-09-17 10:10

    Czytam Wasze tzw.wypowiedzi i jestem przerażony poziomem intelektu (1)

    Jakie wyście szkoły kończyli,Panie i Panowie Nauczyciele,jak Wy uczyliscie Waszych wychowanków ortografii.Ja w latach 70 tych skończyłem technikum, które notabene było niżej klasyfikowane jak liceum,ale wydaje mi się że Pani Profesor Lesińska nasza wychowawczyni nauczyła nas języka polskiego wyśmienicie.Jak czytam Wasze komentarze to mi reszta włosów na głowie staje.Jak można takich niedouczków w dorosłe życie wypuszczać!!!Swoją drogą moderatorzy Trójmiasta.pl powinni odrzucać takie teksty nie dlatego by wyprowadzać cenzurę, ale by zapobiegać rozprzestrzenianiu nieuctwa

    Mieczysław Cholewa

    5 lat

    • 8 4

    • 2018-09-17 10:34

      mnie bardziej przeraża poziom intelektualny tutejszych trolli, a nie językowy

      bo to można wybaczyć w internecie na forach, ale pisanie totalnych idiotyzmów, pełnych nienawiści i często łamiących prawo - i akceptowanie tego przez portal, to jest dopiero upadek

      5 lat

      • 2 3

  • 2018-09-16 15:12

    (10)

    I pomyśleć że Gdańsk był największym portem,tętnił życiem niczym dziś Tokjo albo Szikago.Teraz kiepsko,niestety.Wrocław i Poznań wygrywają. A port słabo.

    Sven Sku.....en

    5 lat

    • 51 115

    • 2018-09-16 15:56

      (3)

      Poznań? Wrocław owszem ,ale z pyrami to pojechaleś po bandzie .

      5 lat

      • 21 5

      • 2018-09-16 16:07

        (2)

        Poza dostepem fo morza Poznan wygrywa z Gdanskirm w kazdej dziedzinir. Taka jest prawda. A zwlaszcza pod wzgledem komfortu zycia

        5 lat

        • 4 36

        • 2018-09-16 19:03

          nie wiem z kim na ten temat rozmawiałeś/-aś i czy w ogóle... (1)

          przebywałam ostatnio kilkakrotnie w Poznaniu i podczas rozmów poznaniacy (nie studenciaki tylko osoby w średnim wieku) pomścili na mnóstwo rzeczy :P np. drogi w centrum są zwężane, bo rowery muszą ulicami jeździć, zdzierany jest asfalt i po kocich łbach muszą jeździć, brak miejsc parkingowych i parkingów wielopoziomowych w centrum... to tylko niektóre bolączki więc nie wiem o jakim komforcie życia napisałeś/-aś

          5 lat

          • 9 4

          • 2018-09-17 10:22

            Wspomniałeś tylko o jednym fakcie

            Czyli ludzie chcą jeździć szerokimi ulicami do centrum i tam parkować na parnkigach wielkopoziomowych? Niczym w Houston? To nie jest dobry kierunek.
            I to nie jest bolączka Poznania. :)

            5 lat

            • 0 0

    • 2018-09-16 16:25

      (3)

      Do tej pory jest znaczącym i jednym z największych portów!!! Zanim coś napiszesz wcześniej sprawdź.

      Portowiec

      5 lat

      • 16 1

      • 2018-09-16 16:38

        (2)

        Cierpliwości, nasz rząd wspiera budowę Via Carpatia z Kłajpedy do Salonik, więc niebawem Gdański port będzie już mniej znaczący.

        Ludzka hiena

        5 lat

        • 14 7

        • 2018-09-16 17:00

          Dałem łapkę do góry, ale (1)

          mam tylko jedną uwagę, ten nierząd nie jest nasz.

          Jachu

          5 lat

          • 13 11

          • 2018-09-16 18:54

            to rząd sowiecki i watykański

            polska jest na kolanach

            5 lat

            • 11 8

    • 2018-09-16 16:10

      Więc może byś się tam wyprowadził?
      Dam ci na bilet

      5 lat

      • 20 3

    • 2018-09-16 15:54

      widocznie Poznań i Wrocław mają lepsze porty

      5 lat

      • 35 2

1
2
3
4
5

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

TV Filmy

XVIII-wieczne dzwony wróciły do Gdańska (182)

więcej (1573)

Katalog.trojmiasto.pl - Muzea

więcej

Sprawdź się

Sprawdź się

W którym roku powstała pierwsza wyższa uczelnia techniczna w Gdańsku?

 

Najczęściej czytane