Historia
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Historia
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Okulary VR pomogą poznać historię Polaków z Wolnego Miasta Gdańska

Rafał Borowski
6 stycznia 2022 (artykuł sprzed 2 lat) 
Opinie (86)
Jedno ze zdjęć dokumentujących przedwojenną działalność Klubu Sportowego Gedania. W tle zabudowania ul. Kościuszki. Jedno ze zdjęć dokumentujących przedwojenną działalność Klubu Sportowego Gedania. W tle zabudowania ul. Kościuszki.

Jedno ze zdjęć dokumentujących przedwojenną działalność Klubu Sportowego Gedania. W tle zabudowania ul. Kościuszki.

źródło: Muzeum Gdańska

Spacery z wykorzystaniem technologii VR, rowerowy rajd czy montaż figurek w kształcie orłów - w ten niecodzienny sposób opowiedziana zostanie historia Polaków żyjących w Wolnym Mieście Gdańsku. A wszystko w związku z 100. rocznicą powstania Klubu Sportowego Gedania. Wydarzenia będą rozłożone na cały rok.



Czy wiesz cokolwiek o historii przedwojennych polskich gdańszczan?

Zapewne niemal każdy z czytelników wie, że przedwojenny Gdańsk - a właściwie quasi-państwo Wolne Miasto Gdańsk - było zdominowane przez Niemców, ale żyli tu także Polacy. Byli oni żywym dowodem na związki naszego kraju z miastem nad Motławą, które w czasach przedrozbiorowych nazywano "perłą w koronie Rzeczypospolitej".

Historycy szacują, że liczebność Polaków w przedwojennym Gdańsku oscylowała w granicach nie więcej niż 9-10 proc.

Jednak gdyby zadać naszym czytelnikom pytania o dzieje gdańskiej Polonii - np. wymienienie nazwisk najbardziej zasłużonych działaczy czy wskazanie budynków, w których funkcjonowały polskie organizacje - wiele osób miałoby problem z udzieleniem odpowiedzi.

Gdański oddział Instytutu Pamięci Narodowej postanowił to zmienić. Z okazji przypadającej w tym roku 100. rocznicy powołania do życia Klubu Sportowego Gedania historycy zorganizowali cykl różnego rodzaju inicjatyw, które mają upamiętnić najbardziej zasłużonych Polaków z Wolnego Miasta Gdańska i tym samym rozpropagować w społeczeństwie wiedzę o nich.

Gedania zrzeszała gdańskich Polaków



Dlaczego właśnie ta rocznica skłoniła do zorganizowania akcji? Mieszcząca się przy ul. Kościuszki 49 we Wrzeszczu Gedania była czymś więcej niż tylko wielosekcyjnym klubem sportowym - była jednym z filarów polskości w zdominowanym przez Niemców mieście. Jak opisywali dawni członkowie, klub zrzeszał całe rodziny gdańskich Polaków, które były mu oddane na dobre i na złe. Był jednym z niewielu miejsc, gdzie mogli bez skrępowania manifestować swój patriotyzm i za pomocą sportu krzewić go w kolejnych pokoleniach.

Czytaj również: Wspomnienia przedwojennych Polaków z Gdańska

- Historia Gedanii, klubu ściśle związanego z instytucjami Państwa Polskiego, dalece wykracza poza aktywność sportową. W ramach Gedanii prowadzona była działalność kulturalna, oświatowa, charytatywna, konspiracyjna. Polacy mieszkający w Wolnym Mieście Gdańsku byli szykanowani w okresie po 1918 r., eksterminowani po 1939 r. i brutalnie represjonowani po 1945 r. Ponosili straszną ofiarę z powodu swojego przywiązania do polskości. Nasz oddział w roku 100. rocznicy powstania Gedanii o wielu tych postaciach przypomni - tłumaczy prof. Mirosław Golon, dyrektor gdańskiego oddziału IPN.

Każdy znajdzie coś dla siebie



Rocznicowe wydarzenia nie odbędą się jednego konkretnego dnia, ale zostaną one rozłożone na cały 2022 r. Poniżej przedstawiamy najciekawsze z nich:


  • Kalendarz ścienny na 2022 r., zatytułowany "Nie rzucim ziemi skąd nasz ród... Polacy w Wolnym Mieście Gdańsku", który przedstawia biogramy 15 wybitnych Polaków prowadzących działalność polityczną, społeczną, kulturalną w Wolnym Mieście Gdańsku, np. Antoniego Lendziona, Franciszka Kręckiego, Balbiny i Michała Bellwonów czy ks. Bronisława Komorowskiego. Kalendarz będzie można bezpłatnie otrzymać w siedzibie IPN od 10 stycznia do wyczerpania zapasów.
  • Plenerowa wystawa pod hasłem "Polacy w Wolnym Mieście Gdańsku", która będzie sukcesywnie prezentowana w różnych lokalizacjach związanych z historią gdańskiej Polonii, np. przy kościele św. Stanisława we Wrzeszczu.
  • Spacery z przewodnikami śladami polskich instytucji i firm w Wolnym Mieście Gdańsku. Co ciekawe, podczas spacerów będzie wykorzystana technologia rzeczywistości wirtualnej, dzięki której uczestnicy będą mogli zobaczyć, jak zmieniły się oglądane budynki czy ulice. Dla przykładu, wyposażeni w okulary VR będą mogli zobaczyć, jak wyglądał i gdzie dokładnie znajdował się nieistniejący obecnie budynek hotelu Continental przy Podwalu Grodzkim, czyli jedyny polski hotel w przedwojennym Gdańsku, albo nieistniejący budynek gdańskiego parlamentu (właściwie Zgromadzenia ludowego, niem. Volkstag) przy ul. 3 Maja.
  • Rajd rowerowy śladami Polaków w Wolnym Mieście Gdańsku. W przeciwieństwie do wspomnianych wcześniej spacerów jego trasa nie będzie ograniczona wyłącznie do obecnego miasta Gdańska, ale także innych terytoriów, wchodzących w skład wspomnianego quasi-państwa: dawnego powiatu miejskiego Sopot oraz dawnych powiatów ziemskich Gdańskie Wyżyny, Gdańskie Niziny oraz Wielkie Żuławy.
  • Montaż niewielkich pomników na budynkach związanych z gdańskimi Polakami. Będą one miały zróżnicowaną i zaskakującą formę. Oprócz zazwyczaj spotykanych tablic planuje się także postawienie przy upamiętnianych miejscach wykonanych z brązu... figurek orłów. Co ciekawe, każda z figurek orłów będzie ozdobiona atrybutem upamiętnionego działacza. Dla przykładu, przy dawnym domu działacza ZHP orzeł będzie miał harcerską rogatywkę, przy dawnym domu piłkarza Gedanii - piłkę nożną, a obok domu dziennikarza - egzemplarz "Gazety Gdańskiej".
  • Aplikacja na smartfony, w której będzie można zapoznać się z biogramami polskich działaczy oraz związanymi z nimi miejscami, dzięki czemu będzie można zorganizować własny spacer historyczny.
  • Książka popularnonaukowa poświęcona sportowcom i działaczom Klubu Sportowego Gedania. Jej publikacja została zaplanowana we wrześniu.

O szczegółowych terminach realizacji wszystkich inicjatyw Instytut Pamięci Narodowej będzie informował w terminie późniejszym. Aby ich nie przegapić, najlepiej śledzić na bieżąco facebookowy profil instytucji.


Quiz Historyczne ciekawostki Trójmiasta. Przekonaj się, ile wiesz Średni wynik 63%

Historyczne ciekawostki Trójmiasta. Przekonaj się, ile wiesz

Rozpocznij quiz

Miejsca

Zobacz także

Więcej w kategorii Historia

Opinie (86) 4 zablokowane

  • 2022-01-06 19:32

    Wolne miasto gdańsk to hańba ! (5)

    Nazwa wolne miasto gdańsk powinna być zakazana tak samo jak komunizm, hitler, stalin, bolszewizm !

    2 lata

    • 17 21

    • 2022-01-06 23:23

      a wiesz (1)

      że ta ideę i nazwe to wymyślił Napoleon Bonaparte w 1807. Z reszta I WMG było tak samo kiepskim pomysłem jak II WMG

      2 lata

      • 0 1

      • 2022-01-07 06:41

        ?

        nie było czegoś takiego jak I i II Wolne Miasto Gdańsk. Ktoś sobie wymyślił taką nomenklaturę i np. Gedanopedia ją od lat promuje... To ahistoryczne podejście. Jeżeli ktoś, kto ma się za historyka nie dostrzega różnicy znaczeń, to słabo.

        miś

        2 lata

        • 0 0

    • 2022-01-06 22:49

      I kaczyński

      2 lata

      • 2 4

    • 2022-01-06 20:54

      Nadal jest wolny

      Ja

      2 lata

      • 3 6

    • 2022-01-06 19:57

      Nazwa była przejściowa

      Od początku miasto "pod mandatem Ligi Narodów" miało przejsć docelowo do Niemiec, tak samo jak Memel.

      2 lata

      • 7 1

  • 2022-01-06 18:13

    Teren Gedanii sprzedany developerowi. (1)

    Zasługa w tym Kacpra i prezesa Gedanii.

    2 lata

    • 26 16

    • 2022-01-07 06:35

      raczej

      prezydenta Adamowicza...

      br

      2 lata

      • 2 2

  • 2022-01-07 05:39

    Czy dzięki vr będę mógł zobaczyć...

    .... Teren Gedanii z odbudowanymi po pożarze deweloperskim budynkami i bez nawiezionych tam hałd ziemi?

    Kościotrup z forum

    2 lata

    • 2 1

  • 2022-01-06 23:28

    Czy wiesz cokolwiek o historii przedwojennych polskich gdańszczan? (3)

    Nie. Moi przodkowie to Niemcy z Frei Stadt Danzig. Polscy gdańszczanie z Wolnego Miasta tak mnie interesują jak Ukraińcy na Marsie.

    Alexander

    2 lata

    • 2 18

    • 2022-01-07 02:26

      (1)

      A chleb na codzień to jaki zresz. Polski czy Niemiecki?

      2 lata

      • 2 0

      • 2022-01-07 03:42

        chleba teraz coraz mniej się je

        Częściej makaron, włoski?

        2 lata

        • 0 2

    • 2022-01-07 00:48

      Może nauczyłbys się języka przodków, bo to żadne Frei, tylko Freie Stadt Danzig, psuedoniemiecki trollu.

      2 lata

      • 4 1

  • 2022-01-07 02:28

    Mam nadzieję, że zostanie uhonorowany Henryk Piekarczyk, trener, dla którego Gedania była całym jego życiem. Zmarł w 2020 roku mając 71 lat. Poznałem go w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku, pracując w dziale narzędziowni "Bimetu" w Oliwie. Wspaniały pracownik, tryskający energią i tę energię dając innym. Dziękuję Heniu, że byłeś, dla mnie zawsze będziesz.

    równolatek

    2 lata

    • 12 0

  • 2022-01-06 18:42

    Obchody 100-lecia Gedanii której teren został sprzedany deweloperowi (3)

    Budowa palmiarni w której wycięto 180-letnią palmę.
    Cdn.

    2 lata

    • 33 9

    • 2022-01-06 20:42

      palmy się wycina jak skończą 100 lat (1)

      2 lata

      • 1 8

      • 2022-01-06 23:21

        Chyba jak sie ma Pełowskie nieudacznictwo....

        2 lata

        • 3 2

    • 2022-01-06 23:20

      Czyli Budyniowe lody dalej...

      2 lata

      • 4 2

  • 2022-01-06 23:05

    Najwięcej ujadają na Gdańsk, których potomkowie przywlekli się tutaj za armią czerwoną

    I dla których wszystko co na zachód od Buga było wrogie, obce

    2 lata

    • 12 13

  • 2022-01-06 20:01

    Politykom z PO nie podoba się przypominanie o Polakach w Gdańsku przed wojną (5)

    Bo jak głoszą to złe słowo Polaka wg nich rozpoczęło IIWŚ i wypędzenie Niemców

    2 lata

    • 25 14

    • 2022-01-06 20:48

      konkretnie komu? jakieś nagrania? dokumentacja tych oszczerstw (3)

      2 lata

      • 3 9

      • 2022-01-06 21:52

        (1)

        wiceprezydent Gdańska Grzelak w przemówieniu na Westerplatte użył tych słów

        Hans

        2 lata

        • 9 1

        • 2022-01-06 22:43

          Przed pomnikiem O Polskość Gdańska, na niczym się nie zna i jest którymś vice prezydentem Gdańska. W Gdańsku więcej vice prezydentów niż w USA .

          2 lata

          • 6 2

      • 2022-01-06 20:53

        nie dyskutuj z trollem

        2 lata

        • 4 9

    • 2022-01-06 20:43

      co za brednie!

      2 lata

      • 5 9

  • 2022-01-06 19:54

    Niemieckie miasto (1)

    Wtedy więcej Polaków mieszkało w Hamburgu niż w Gdańsku.

    2 lata

    • 16 12

    • 2022-01-06 21:12

      Wielu miało wtedy polskie pochodzenie ale

      siedzieli cicho bo bali się. Rozmawiałem kiedyś z starszym panem, który urodził się na Kaszubach przed wojną i twierdził, że jego zdaniem nawet połowa miała polskie korzenie. Jeździł do rodziny w Gdańsku i w domu rozmawiali po polsku na ulicy po niemiecku. Tak jest do dzisiaj w Niemczech. Najgorszej jest wbrew pozorom bliżej pogranicza francuskiego i holenderskiego. Znajomi mieszkają w Niemczech Zachodnich od lat 70 tych i tam boją się używać publicznie języka polskiego z obawy przed dyskryminacją.

      2 lata

      • 8 3

  • 2022-01-06 18:18

    (1)

    Coś chyba faktycznie jest nie tak, jeśli na każdym kroku teraz ktoś próbuje dowieść polskości Gdańska. Żałosne.

    2 lata

    • 16 31

    • 2022-01-06 20:40

      historii nie da się zakłamać, było jak było

      2 lata

      • 3 0

1
2
3

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

TV Filmy

XVIII-wieczne dzwony wróciły do Gdańska (182)

więcej (1573)

Katalog.trojmiasto.pl - Muzea

więcej

Sprawdź się

Sprawdź się

Który mieszczanin ufundował bibliotekę w kościele św. Jana w Gdańsku?

 

Najczęściej czytane