• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

IPN wznawia śledztwo ws. śmierci działacza antykomunistycznego

Aleksandra Nietopiel
30 czerwca 2023, godz. 20:00 
Opinie (135)
Jan Samsonowicz, 1944-1983 Jan Samsonowicz, 1944-1983

Instytut Pamięci Narodowej wznawia śledztwo ws. śmierci Jana Samsonowicza. Działacz antykomunistyczny, związany m.in. z Ruchem Młodej Polski, zmarł w niejasnych okolicznościach 40 lat temu w Gdańsku. - Był ofiarą systemu komunistycznego - mówił dzisiaj w Gdańsku prezes IPN. - Są nowe dokumenty i możliwości. W tej sprawie może się wiele zmienić - dodał.



Czy powrót do zbrodni z lat komunistycznych ma dzisiaj sens?

Powrót do śledztwa odbywa się w ramach zapoczątkowanego w 2022 r. projektu Archiwum Zbrodni. Prokuratorzy IPN, archiwiści i naukowcy ponownie przyglądają się wybranym śledztwom z lat 80. Do tej pory wznowiono już 17 spraw.

- Dziś spotkamy się w Gdańsku, by rozpocząć śledztwo dotyczące śmierci śp. Jana Samsonowicza, którego ciało znaleziono 30 czerwca 1983 r. przy stadionie Robotniczego Klubu Sportowego Stoczniowiec. Jan Samsonowicz był jednym z czołowych działaczy opozycji antykomunistycznej w Gdańsku. Jeszcze przed sierpniem 1980 r. był członkiem legalnych struktur "Solidarności" - mówił dziś w Gdańsku prezes IPN, Karol Nawrocki.
Zniknęła tablica poświęcona Annie Walentynowicz. Szuka jej policja Zniknęła tablica poświęcona Annie Walentynowicz. Szuka jej policja

Inwigilowany przez 12 lat



Jan Samsonowicz był przez ponad dekadę inwigilowany przez komunistów.

- Na początku lat 70., kiedy pracował na terenie Portu Gdańskiego, był w kręgu zainteresowania Służb Bezpieczeństwa Polski Komunistycznej, gdzie rozpatrywano go jako kandydata na tajnego współpracownika. Wówczas Janowi Samsonowiczowi udało się tej współpracy uniknąć. W roku 1976 (...) został podjęty kolejny wysiłek operacyjny i obserwacyjny ze strony Wydziału IV Komendy Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej. Była to druga udana próba inwigilacji Jana Samsonowicza - dodał prezes.
Jan Samsonowicz był współzałożycielem Ruchu Młodej Polski, współpracownikiem Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża, Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela, a także studenckich komitetów "Solidarności".

O wznowieniu śledztwa dot. śmierci Jana Samsonowicza poinformował w Gdańsku prezes IPN Karol Nawrocki O wznowieniu śledztwa dot. śmierci Jana Samsonowicza poinformował w Gdańsku prezes IPN Karol Nawrocki
- Przed rokiem 1980 był to człowiek rozpracowywany już przez centralę Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Po sierpniu 1980 r. Jan Samsonowicz, jako pracownik Akademii Medycznej w Gdańsku, włączył się w nurt "Solidarności". Jego nazwisko przewija się w sprawach operacyjnych, obiektowych, nadal poddawany był inwigilacji, a w aktach IPN zachowało się donosy tajnych współpracowników - dodaje Nawrocki.

Nowe możliwości i nowe dokumenty



O podjęciu śledztwa ws. śmierci Jana Samsonowicza na nowo zdecydował prokurator Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Łodzi. Wcześniej sprawa prowadzona była przez Prokuraturę Powszechną.

- Ta decyzja była poprzedzona wnikliwą analizą materiału dowodowego z tamtego postępowania i prokurator uznał, że ta inicjatywa dowodowa nie została do końca wyczerpana. Dostrzegamy dziś nowe możliwości dowodowe, takie jak przepadanie śladów kryminalistycznych, zasięgniecie opinii zakładów medycyny sądowej, opinii z zakresu toksykologii. Chcemy też zweryfikować dane, które się pojawiają i wykluczają samobójczą wersję śmierci Jana Samsonowicza, mówiące, że było to zabójstwo motywowane politycznie - mówi prok. Andrzej Pozorski, Dyrektor Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. 



"Państwo ma obowiązek wyjaśnić tego typu sprawy"



Na rzetelne śledztwo i wyjaśnienie okoliczności śmierci Jana Samsonowicza nadzieję ma także jego syn - Maciej, który w 1983 r. był kilkuletnim dzieckiem.

- W dniu tragedii, kiedy znaleziono ojca powieszonego na płocie stoczni, miałem 5 lat. To jest tragedia wielowymiarowa. W naszej rodzinie, kiedy tylko zostałem wtajemniczony w to, co się działo z ojcem, kim był, pierwsze co usłyszałem, to to, że ojciec tuż przed śmiercią rozmawiał z mamą i powiedział jej, że gdyby coś mu się stało np. gdyby wpadł pod tramwaj albo gdyby go znaleziono, to żeby w to nie wierzyła, bo on nie ma zamiaru sobie nic zrobić. Takie były wtedy czasy - że ludzie ginęli w Polsce. Prosił też mamę, by nigdy nie dochodziła, co się z nim stało, bo ludzie, którzy są skłonni zrobić mu krzywdę, na pewno są skłonni zrobić też krzywdę innym. Po 40 latach proces jest wznawiany, za co jestem bardzo wdzięczny. Uważam, że w wolnej Polsce państwo ma obowiązek wyjaśnić tego typu sprawy, ma obowiązek ścigać i znaleźć winnych. To sprawa bardzo osobista i ważna dla mojej rodziny, ale też dla kraju, któremu mój ojciec poświęcił życie - mówił syn opozycjonisty, Maciej Samsonowicz.
Jan Michał Samsonowicz, ur. w 1944 roku w Gorlicach, współpracował z Ruchem Obrony Praw Człowieka i Obywatela oraz Wolnymi Związkami Zawodowymi Wybrzeża. W 1979 r. był jednym z założycieli Ruchu Młodej Polski.

Internowany 13 grudnia 1981 r., osadzony w Ośrodku Odosobnienia w Strzebielinku, a następnie w zakładach karnych w Iławie i Kwidzynie. Po zwolnieniu z więzienia 16 lipca 1982 r. prowadził działalność opozycyjną, uczestnicząc w spotkaniach członków "Solidarności" i organizując pomoc dla zagrożonych aresztowaniem działaczy. Wczesnym rankiem 30 czerwca 1983 r. powieszone zwłoki Jana Samsonowicza zostały odnalezione przy płocie stadionu klubu SKS Stoczniowiec w Gdańsku. Pogrzeb Jana Samsonowicza 6 lipca 1983 r. przerodził się w manifestację patriotyczną zwolenników "Solidarności".

Źródło: IPN

Opinie wybrane

Wszystkie opinie (135)

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7 (2 opinie)

(2 opinie)
20 zł
spacer

Vivat Gdańsk! Rekonstrukcje historyczne na Górze Gradowej

pokaz, spacer

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Katalog.trojmiasto.pl - Muzea

Sprawdź się

Sprawdź się

W którym roku trafił do Gdańska obraz "Sąd Ostateczny" Hansa Memlinga?

 

Najczęściej czytane