Historia
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Historia
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Historyczny obelisk z Emaus odkrył swoją tajemnicę

Katarzyna Moritz
20 kwietnia 2011 (artykuł sprzed 13 lat) 
Opinie (112)
Najnowszy artykuł na ten temat Łostowicka: kierowcy więdzą, jak usprawnić ruch

Robotnicy budowlani przypadkowo odkryli tajemnicę obelisku, który stanął w gdańskim Emaus prawie 90 lat temu.



Niepozorny i nadgryziony zębem czasu obelisk, stojący od lat u zbiegu ul. Kartuskiej i Łostowickiej zobacz na mapie Gdańska w Gdańsku, odsłonił swoją tajemnicę. We wtorek, podczas usuwania jego fundamentu, znaleziono w nim metalową tuleję z monetami, dokumentami i gazetą z 1923 roku.



Pod tym obeliskiem znaleziono dokumenty z 1923 roku. Pod tym obeliskiem znaleziono dokumenty z 1923 roku.

Pod tym obeliskiem znaleziono dokumenty z 1923 roku.

fot. Forum Dawny Gdańsk

Od kilku miesięcy skrzyżowanie Kartuskiej, Łostowickiej i Nowolipie jest królestwem robotników budowlanych. Poszerzają oni ul. Łostowicką, kładą tory tramwajowe na Morenę, powiększają skrzyżowanie. Plac budowy ciągle się przesuwa, niedawno objął także stojący od lat przy ul. Kartuskiej kamienny obelisk upamiętniający mieszkańców tych okolic poległych podczas I wojny światowej.

- Mieliśmy przygotować to miejsce do budowy sieci wodociągowej. W sobotę zdemontowaliśmy obelisk i zabezpieczyliśmy go. We wtorek rano rozbieraliśmy fundament, na którym stał. Wtedy okazało się, że natknęliśmy się na niespodziankę - opowiada Piotr Koprowiak, kierownik robót drogowych z firmy Strabag.

W betonowej skrzyni, która była częścią fundamentu, robotnicy znaleźli metalową rurę. - Nic nie wskazywało na to, że coś jest w skrzyni. Cienki beton, którym była pokryta, odkrył swoją zawartość dopiero wtedy, gdy skrzynię podniosła koparka. Rurę otworzyliśmy, bo byliśmy ciekawi, co w niej jest. Okazało się, że wewnątrz są spisane ręcznie w języku niemieckim dokumenty z datą z 1923 roku - opowiada znalazca, Krzysztof Kudon, pracownik firmy Strabag.

Dokumenty zachowały się w dość dobrym stanie. Choć lekko zawilgocone, pozostały czytelne. W gazecie "Berliner Illustrirte Zeitung" z 1 lipca 1923 roku widać nawet, jak ktoś zapisał sobie hasła pomocne do rozwiązania krzyżówki. W dokumentach jest też spisana odręcznie lista 111 nazwisk, z których każde opatrzone jest datą, począwszy od 1905 do 1923 roku. Większość jest niemieckich, ale wiele z nich ma też polskie brzmienie: są tu Kołakowski Joseph czy Kamiński Artur. Jest także kilkustronicowy dokument opatrzony pieczęcią z napisem "Emaus" i podpisami. To jednak nie wszystko.

Jakie znaczenie mają dla nas gdańskie dokumenty sprzed 90 lat?

- W papierowym zawiniątku znajdowało się 17 monet. Co ciekawe, wszystkie były pruskie, a nie z Wolnego Miasta Gdańska. Są to głównie aluminiowe fenigi i marki - wyjaśnia Marcin Tymiński z biura Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, do którego trafiło znalezisko.

Po wstępnej analizie dokumentów można ustalić, że jest to lista nazwisk weteranów wojennych z Emausu, którzy ufundowali obelisk poświęcony pochodzącym z tej gminy ofiarom I wojny światowej. - Z dokumentu zapewne precyzyjnie dowiemy się, dlaczego go ustawiono i poznamy historię okolicy - dodaje Tymiński.

Po przetłumaczeniu dokumentów, zostaną one przekazane do któregoś z gdańskich muzeów - konserwator jeszcze nie zdecydował, do którego.

- Najważniejsze, że znalezisko nie zgubiło się przy pracach budowlanych. To w ogóle cud, że ten obelisk przetrwał przy tak ruchliwej ulicy - cieszy się Tymiński.

Takich obelisków, jak ten z Emaus, w Gdańsku i okolicach było sporo. Zaliczano je do tzw. Kriegerdenkmal, czyli pomników, które stawiano poległym uczestnikom różnych wojen w ich rodzinnych gminach. Ten z ul. Kartuskiej, choć zdewastowany i tuż po II wojnie światowej pozbawiony przez Rosjan tablicy pamiątkowej, figuruje w wykazie gdańskich pomników pod pozycją nr 37.

Obelisk z Emaus zostanie odnowiony i zaopatrzony w nową tablicę pamiątkową. Jesienią wróci na skrzyżowanie, ale w nowe miejsce. Stanie na wysepce, którą będą mijać kierowcy i kierujący się w poszerzoną ulicę Łostowicką.

Zdjęcia: remont Łostowickiej

10 Zobacz zdjęcia

Zobacz także

remont Łostowickiej (17)

Opinie (112) ponad 10 zablokowanych

  • 2011-04-20 22:43

    FAJNE KIEDYS MIELI PISMOO HE : )

    leeeeon

    13 lat

    • 2 3

  • 2011-04-20 19:57

    moja tesciowa opowiadala dawno temu,ze w tym miejscu byl pochowany żolnierz- a ja widziałem po zdjęciu obeliska ten fundament i uważam ze był za duży jak na taką rurkę . krzysiek

    13 lat

    • 1 3

  • 2011-04-20 10:48

    KTO wymyślił aby toto remontować? (3)

    O tym trzeba głośno mówić!!!
    Dlaczego my Polacy mamy wydawać własne pieniądze na niemieckie pomniki?
    Kto z nas robi idiotów?
    Won z takimi pomnikami które są utrapieniem.

    wywal

    13 lat

    • 9 34

    • 2011-04-20 19:45

      tak

      i won z polskimi pomniakmi na litwie?tak myslisz?-chbya nie myslisz antku bosy

      gdanszczanin

      13 lat

      • 1 1

    • 2011-04-20 13:23

      a jakie na tych ziemiach mają być Polskie pomniki?
      Jak te ziemie zostały dopiero po 1945 roku zamieszkane przez ludność napływową nie tylko z Polski.

      Jeżeli twoi przodkowie pochodzą z tych ziem to się dziwie twojej

      13 lat

      • 4 3

    • 2011-04-20 11:00

      Tego już tam nie ma

      to było rozbierane.

      13 lat

      • 0 1

  • 2011-04-20 17:21

    (1)

    Usunąć i ładną kostkę brukową położyć. Tworzymy nowe czasy.
    Żaden niemiec nie stawiał by nam pomników i zacierał by ślady po takowych.

    sztanbach erika

    13 lat

    • 4 7

    • 2011-04-20 19:42

      pomyśl

      a nie przeszkadza tobie usuwanie polskich pomnikow na wchodzie?Szanujmy innych to i mu bedziemy szanowani.Z reszta w tamtych czasach Polacy sluzyli w armii niemieckiej,rosyjskiej i austriackiej-wiec i im nalezy sie pamiec.

      gdanszczanin

      13 lat

      • 3 1

  • 2011-04-20 18:49

    To nie zdjęli Rosjanie zdjęli tablicę (1)

    Tablicę pamiątkową zdjęli Polacy. Była na obelisku jeszcze po uruchomieniu tego małego zakątka handlowego - chyba w latach dziewięćdziesiątych. Po przebudowie rejonu skrzyżowania znalazł się on blisko chodnika i został ładnie wyeksponowany. No i długo nie trzeba było czekać na zniknięcie tablicy. Rosjanie mają dużo za paznokciami, ale nie wzmiankowanej tablicy pamiątkowej. To Polacy, niestety.

    Zbyszek spod Gdańska

    13 lat

    • 11 2

    • 2011-04-20 18:56

      Dokładnie w internecie można poczytać bzdury, tablica była jeszcze w latach 90tych, a prawda jest taka, że był tam w pobliżu jakiś sklep monopolowy, lub knajpa, gdzie pod sklepem zbierały się szumowiny, pewnie ktoś ukradł tablicę, ze względu na dużą wartość w tamtych czasach białego marmuru.

      13 lat

      • 1 1

  • 2011-04-20 18:24

    Pomnik (1)

    Proszę przestańcie kłamać!
    Na tym pomniku jeszcze w latach 60 znajdowały się marmurowe tablice to co pamiętam z napisami w języku niemieckim pisane w tzw gotyku.

    Waldek J.

    13 lat

    • 6 1

    • 2011-04-20 18:52

      Na początku lat 90tych

      była co najmniej jeszcze jedna tablica

      13 lat

      • 1 0

  • 2011-04-20 10:26

    Po co stawiać ponownie obelisk poswiecony wojującym bez litości Niemcom (3)

    ten obelisk to przykład niemieckiego militaRYZMU i germańskiej mentalności podbojów. Taki kawałek gruzu to mozna sobie ustawić gdzieś na uboczu a nie wokół ruchliwej drogi. Cackanie się z tym obeliskiem to obraza dla ofiar wojen którzy gineli w słusznej sprawie. Trudno się w tym dopatrzeć jakis głebszych historycznych wartości.

    obserwer

    13 lat

    • 8 30

    • 2011-04-20 12:37

      ??? (1)

      w I wojnie światowej Polacy walczyli po stronie każdego z zaborców, kogo więc masz na myśli? poddanych cara? a czy poznaniacy lub kaszubi to już gorsi Polacy? a skąd ty wogóle jesteś? z Sybiru przyjechałeś i historii nie znasz.....?

      alojzy

      13 lat

      • 10 1

      • 2011-04-20 18:52

        na Sybirze lepiej znają historie Polski niż niektórzy po maturze

        nie martw się

        13 lat

        • 4 2

    • 2011-04-20 13:18

      Jaka to jest słuszna sprawa twoim zdaniem?

      Słuszność sprawy zawsze zależy od danej strony biorącej udział w

      13 lat

      • 1 3

  • 2011-04-20 18:48

    fajnie

    na pewno jeszcze wiele jest do odkrycia :)

    :)

    13 lat

    • 3 1

  • 2011-04-20 06:47

    emaus, to nazwa, która powinna być dobrze znana każdemu chrześcijaninowi (2)

    zwłaszcza w kontekście Zmartwychwstania Pańskiego
    to siara zajrzeć do Wielkiej Encyklopedii Lemingów i nie znaleźć nic o emaus w NT

    g@llux

    13 lat

    • 31 43

    • 2011-04-20 07:50

      ta encyklopedia lemingów to coś o twoich przodkach ? (1)

      co za pajac

      13 lat

      • 13 11

      • 2011-04-20 18:33

        Łożesz Matko Boska Czestochoska!

        Wialky Ksześcijanin napisał Emaus z małej litery xD

        nie pajac a LEMING xD

        13 lat

        • 8 2

  • 2011-04-20 10:15

    Te ofiary I wojny światowej to byli Niemcy, ale mogli być też Kaszubi - rdzenna ludność tych ziem (2)

    Obelisk nie może stać na skrzyżowaniu - to jest niebezpieczne .

    alex

    13 lat

    • 4 12

    • 2011-04-20 17:22

      Gdańsk nie leży na Kaszubach, tylko na Żuławach

      poucz się najpierw geografii i historii

      GD

      13 lat

      • 2 2

    • 2011-04-20 10:57

      Kaszuby nie są rdzennymi mieszkańcami Gdańska

      Nie obrażaj nas

      kto?

      13 lat

      • 2 7

1
2
3
4
5

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

TV Filmy

XVIII-wieczne dzwony wróciły do Gdańska (182)

więcej (1573)

Katalog.trojmiasto.pl - Muzea

więcej

Sprawdź się

Sprawdź się

Który ze statków został zbudowany jako pierwszy w powojennej Polsce?

 

Najczęściej czytane