• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Wille Trójmiasta: Bajkowa willa z Jaśkowej Doliny

Jan Daniluk
19 listopada 2023, godz. 09:00 
Opinie (157)

Bajkowa willa z Jaśkowej Doliny stoi przy ul. Stanisława Pawłowskiego 2.

Bajkowa willa w Jaśkowej Dolinie - to z całą pewnością jedna z najbardziej charakterystycznych willi położonych w tej dzielnicy. Willa HenkenhafaMapka (Villa Henkenhaf) - bo o niej mowa - swoim wyglądem przypomina dom z bajek. W cyklu "Wille Trójmiasta" opiszemy więcej takich zabytkowych obiektów w Gdyni, Sopocie i Gdańsku.




Willa Henkenhafa w Jaśkowej Dolinie



Willa swoją nazwę zawdzięcza pierwszemu mieszkańcowi, a jednocześnie właścicielowi, inwestorowi i projektantowi w jednej osobie - Johannowi Friedrichowi Henkenhafowi (1848-1908). Nowy, okazały dom z charakterystyczną, zakończoną spiczastym hełmem wieżyczką został zbudowany w latach 1899-1900.

  • Willa Henkenhaf na zdjęciu z 2019 r.
  • W głębi willa Henkenhaf, na pierwszym planie budynek przy ul. Pawłowskiego 5.

Działalność Henkenhafa w Badenii i Niderlandach



Architekt działał początkowo przede wszystkim na terenie Badenii i Niderlandów, gdzie razem ze wspólnikiem Friedrichem Ebertem (1850-1914) prowadził firmę architektoniczną, a później także budowlaną Henkenhaf&Ebert. Do bodaj najważniejszych, a na pewno najsłynniejszych ich realizacji (razem z Jakobem Henkenhafem, jednym z młodszych braci) należy zaliczyć okazały Hotel Dom Zdrojowy w Scheveningen (1884-1885), dzielnicy Hagi. Poza tym zaprojektował (ze wspólnikiem lub sam) synagogę w Bruchsal pod Karlsruhe (1881) i Hotel Victoria w Amsterdamie (1890), którego zresztą był krótko pierwszym dyrektorem.

Dzieła Henkenhafa w Gdańsku i na Helu



Po pobycie w Berlinie (zamieszkał tam w 1892 r.), w 1896 r. Henkenhaf przeprowadził się do Gdańska. Zanim wprowadził się do tytułowej willi, mieszkał na obecnej ul. Matki PolkiMapka we Wrzeszczu.

Widok na dawną Parkweg (dziś ul. Pawłowskiego) z zamykającą perspektywę, charakterystyczną willą Henkenhafa, około 1902 r. Ze zbiorów K. Gryndera. Widok na dawną Parkweg (dziś ul. Pawłowskiego) z zamykającą perspektywę, charakterystyczną willą Henkenhafa, około 1902 r. Ze zbiorów K. Gryndera.
Jedna z hipotez zakłada, że Henkenhaf zaprojektował budynek nowej elektrowni miejskiej na Ołowiance (1897-1898), który obecnie służy za siedzibę Polskiej Filharmonii Bałtyckiej w Gdańsku. Niewykluczone więc, że właśnie dlatego zdecydował się osiąść w mieście nad Motławą (otworzył tu zresztą swoje nowe biuro architektoniczne, na Wyspie Spichrzów).

Henkenhaf zaprojektował także kamienicę na Dolnym Mieście (na ul. Łąkowej 5Mapka) oraz nowy Dom Zdrojowy (Kurhaus) w Helu (1898-1899). W okresie międzywojennym, kiedy Hel należał do Polski, był to Dom Zdrojowy Hotel "Polonia", gdzie stałym gościem był m. in. pisarz Stefan Żeromski. Budynek został zniszczony w 1945 r.

Widok na Jaśkową Dolinę z jednego szczytów Góry Jana, około 1910 r. Willę Henkenhafa można bez trudu rozpoznać po charakterystycznej, zakończonej spiczastym hełmem wieży. Ze zbiorów K. Gryndera. Widok na Jaśkową Dolinę z jednego szczytów Góry Jana, około 1910 r. Willę Henkenhafa można bez trudu rozpoznać po charakterystycznej, zakończonej spiczastym hełmem wieży. Ze zbiorów K. Gryndera.
Z mniejszych realizacji warto wspomnieć o jednym z pawilonów we wspomnianym już parku Jaśkowej Doliny, który powstał w celu upamiętnienia zmarłego w 1899 r. lokalnego aktywistę Ottona von Rozynskiego. Pawilon niestety także nie przetrwał do naszych czasów.

Upamiętnienie wybitnego, polskiego geografa



Willa stanęła nie przy samej dzisiejszej ul. Jaśkowa Dolina, ale nieco w głębi, przy nowo wytyczonej w 1899 r. Parkweg, czyli Parkowej (pod numerem 2)Mapka. Pierwotna nazwa była oczywiście nawiązaniem do znajdującego się wokół parku Jaśkowej Doliny.

Dawna Parkweg (dziś ul. S. Pawłowskiego) w zimowej odsłonie, około 1904 r. Ze zbiorów K. Gryndera. Dawna Parkweg (dziś ul. S. Pawłowskiego) w zimowej odsłonie, około 1904 r. Ze zbiorów K. Gryndera.
Dziś to ulica Stanisława Pawłowskiego (1882-1940). Powojenna nazwa upamiętnienia wybitnego, polskiego geografa, profesora Uniwersytetu Poznańskiego, członka Polskiej Akademii Umiejętności i Międzynarodowej Unii Geograficznej. Jako polski uczony, aktywista społeczny i autorytet naukowy został przez Gestapo aresztowany i rozstrzelany w Forcie VII w Poznaniu,

Willa Henkenhafa - jedna z ikon Jaśkowej Doliny



Dom zaprojektowany przez Henkenhafa niemal natychmiast stał się jedną z najchętniej portretowanych - początkowo na pocztówkach, następnie zdjęciach - willi w okolicy. I trudno się temu dziwić. Urody budynkowi nie można odmówić.

Willa Henkenhafa około 1900 r. Ze zbiorów K. Gryndera. Willa Henkenhafa około 1900 r. Ze zbiorów K. Gryndera.
Tytułowa willa szczęśliwie przetrwała nie tylko II wojnę światową, ale także okres powojenny, kiedy niejedna zabytkowa budowla popadła w ruinę z powodu braku należytej uwagi (i środków) na jej renowację. Obecnie znajduje się w prywatnych rękach. Tak jak w przeszłości tak i dziś niezmiernie cieszy oko.

O autorze

autor

Jan Daniluk

- doktor historii, adiunkt na Wydziale Historycznym UG, badacz historii Gdańska w XIX i XX w., oraz historii powszechnej (1890-1945).

Opinie (157) ponad 10 zablokowanych

Wszystkie opinie

  • (2)

    Sama biefota tam mieszka ,

    • 6 13

    • No raczej mogą duchy zmarłych

      • 1 0

    • Bo przeszło na własność państwa/miasta i zrobili mieszkania komunalne.

      • 10 0

  • Opinia do filmu

    Zobacz film Bajkowa willa z Jaśkowej Doliny

    Willa (4)

    A ja znam historie tej willi od roku 47 do dziś.( przynajmniej górnego piętra wraz z wierzyczkami)
    Mieszkali tam moi dziadkowie, rodzice, a teraz mieszka moja siostra.
    Dla naprawdę zainteresowanych historią, a nie szukaniem sensacji i chorych insynuacji, to jeszcze pamięć mnie nie zawodzi i mogę się tą wiedzą podzielić.
    Miłego popołudnia

    • 13 0

    • Opinia do filmu

      Zobacz film Bajkowa willa z Jaśkowej Doliny

      sm (1)

      Bardzo chętnie bym wysłuchała!!!

      • 2 1

      • Opinia do filmu

        Zobacz film Bajkowa willa z Jaśkowej Doliny

        Podaj jakiś kontakt (tel, WhatsApp), to się dogadamy.

        • 3 0

    • Opinia do filmu

      Zobacz film Bajkowa willa z Jaśkowej Doliny

      dot. Willa

      Miło poczytać o tak pięknej budowli. Bardzo dziękuję :-)

      • 2 1

    • Opinia do filmu

      Zobacz film Bajkowa willa z Jaśkowej Doliny

      bt

      Witam
      Trzymajcie tę historię, nie tylko w pamieci ale też zapiszcie ją gdziekolwiek. Coraz mniej jest gdańszczan i coraz mniej historii, ale sa ludzie którzy chcą te tematy zgłębiać.
      Pozdrawiam
      Mariusz

      • 5 0

  • Piękna willa, piękna okolica. (6)

    W Trójmieście nie brak urokliwych dzielnic Jaśkowa dolina, Wrzeszcz, Oliwa, Górny Sopot, Orłowo wymarzone miejsca do zamieszkania.

    • 103 10

    • (1)

      Co widzisz fajnego w Orłowie?

      • 0 3

      • tylko sprawdzałem twoją czujność

        • 0 3

    • No raczej dlatego tu mieszkam.a biedota na szadulkach w karton gipsach i ze smrodem za oknem buahaaaa (2)

      • 6 22

      • Mniej buty i arogancji, w życiu każdemu może się powinąć noga

        A wtedy mieszkanie na Szadółkach może pozostać w sferze marzeń.

        • 20 3

      • Lecz się .

        • 18 3

    • Racja, ale ktoś musi mieszkać w Szadółkach, aby wszyscy docenili Jaśkową Dolinę...

      • 11 6

  • Opinia do filmu

    Zobacz film Bajkowa willa z Jaśkowej Doliny

    W latach 80

    Były tam zwykłe mieszkania. Kolega tam mieszkał. W środku już wtedy krzyczało o dofinansowanie.

    • 10 0

  • Opinia do filmu

    Zobacz film Bajkowa willa z Jaśkowej Doliny

    Bogaci żyją inaczej.

    • 5 0

  • W wieżyczce był generator do pozyskiwania energii elektrycznej z atmosfery (2)

    Potem przyszły czasy, że to zniszczono i zmuszono do kupna prądu przez kabel. Każda taka willa to miała. Poszukajcie w okolicy budynków z wieżyczkami i pomyślcie. Jaśniej?

    • 11 9

    • UFO jest tym napędzane.

      • 2 0

    • O, a na jakiej podstawie minusy?

      Wolna elektryczność się nie podoba? A może umysły zbyt wąsko widzące? Takie rzeczy były i elektryczność, jak fale radiowe jest w atmosferze. Zorza jest taką jarzeniówką, gdzie gołym okiem widać, że świeci gaz, przez który przenika elektryczność.

      • 2 0

  • Opinia do filmu

    Zobacz film Bajkowa willa z Jaśkowej Doliny

    Podatek katastralny obowiązuje między innymi w Austrii, Szwecji, Holandii, Czechach, Włoszech i Słowacji.

    Na chwilę obecną w Polsce nie wprowadzono jeszcze podatku katastralnego zamiast niego obowiązuje wspomniany już podatek naliczany od powierzchni nieruchomości.

    • 6 1

  • ile mniej więcej wyniósłby podatek katastralny w Niemczech za ów pałacyk z ogrodem? (11)

    • 30 16

    • nie podano metrażu - ile zł należałoby uzbierać na ten pałacyk? (2)

      • 9 2

      • (1)

        to nie jest ogloszenie o sprzedazy

        • 5 10

        • gdybym Ciebie zapytał z ciekawości, ile wart jest Twój aamochód, to odpowiedziałbyś podobnie, czyli nie na temat?

          • 0 3

    • pisia logika? (5)

      • 3 24

      • nie, raczej ciekawość (4)

        w Niemczech też rozrabia PiS?

        • 15 5

        • dalej brniesz (3)

          • 6 14

          • owszem, brnę z ciekawości, a Ty wiele nie masz do napisania... (2)

            • 14 4

            • W zasadzie nic (1)

              • 4 5

              • bo dyskwalifikuje cie przywolana pisia logika

                • 4 5

    • czy jest tu ktoś, fachowiec? od p. katastralnego? tylu Polaków mieszka w N. i nie mamy info na ten temat?

      • 8 4

    • Dostał by dotację

      na utrzymanie zabytku.

      • 9 4

  • (21)

    Obecnie willa znajduje się w prywatnych rękach, kto jest właścicielem? Jak wszedł w jej posiadanie, czy nie było to w czasach słusznie mienionych kiedy to ktoś otrzymywał takie cuda na własność z tytułu przynależności do władzy? tak tylko pytam bo to chyba ważne, a na pewno nie kupił tego budynku ktoś od niemieckiego właściciela?

    • 174 52

    • Tam są mieszkania (3)

      Byłem w jednym na samej górze , klitka z kiblem na klatce

      • 44 9

      • byłeś to chyba we śnie i nie w tym budynku

        • 1 0

      • Kłamiesz. Nigdy tam nie byłeś bo na górze jest jedno duże mieszkanie, a schody są wewnątrz wokół. Ciekawe gdzie tam widziałeś kibelek.

        • 12 9

      • Bo to pewnie było mieszkanie dla służby.

        • 40 3

    • willa nie jest w prywatnych rękach autor nie ma o niej pojęcia i pisze bzdury

      • 2 0

    • Było to w 1945 roku zaraz po tym, gdy Polacy (2)

      mogli już osiedlać się w Gdańsku po Niemcach w porzuconych przez nich domach.

      Oczywiście ludzie władzy komunistycznej mogli więcej.

      Ale generalnie na zasadzie kto pierwszy ten lepszy. Cwaniactwa oczywiście nie brakowało, np. przez umieszczanie na drzwiach wielu mieszkań tabliczek z własnym nazwiskiem, dopóki ten ktoś nie dokonał ostatecznego wyboru.

      W ten sposób mój poczciwy dziadek zamiast zająć porządne minimum czteropokojowe mieszkanie dla swojej 7-osobowej rodziny bał się czy nie chciał zajmować pustych lokali - pukał, jednak nikt nie otwierał (sprawdzał wieczorową porą czy palą się jakieś lampy - nie paliły się) - z polskimi już tabliczkami na drzwiach. W efekcie zajął dwupokojową klitkę w Sopocie przy Bitwy pod Płowcami.

      Później wielu znajomych powiedziało mu prawdę o zajmowaniu mieszkań - trzeba było nie przejmować się tymi tabliczkami, tylko wyłamać zamki, zająć lokal i zamieszkać w nim i pójść zaraz do urzędu zalegalizować przejęcie (właściciele tabliczek jak się zjawiali po tym fakcie, to tylko mogli jedynie zabrać tę swoją tabliczkę od legalnych już mieszkańców). Jakby nie dało rady - mieszkanie urzędowo już zajęte, co było w tymże 1945 roku (od maja) bardzo rzadkie to próbować do skutku.

      Tak to było.

      • 22 3

      • Piękne czasy (1)

        Za darmo można było przytulić mieszkanie w sopockiej kamienicy. A teraz młodych nie stać na kredyt żeby wziąć klitkę u patodewelopera.

        • 6 1

        • Niekoniecznie za darmo. Przykład - mój dziadek znalazł w 1945 nieduży dom w Gdańsku, ale musiał go odbudować, zbierając materiały wśród gruzów. Zresztą wtedy było prawo pozwalające właśnie na przejęcie nieruchomości pod warunkiem jej odbudowania. Przez pewien czas jego rodzina mieszkała tam razem z niemieckimi właścicielami. Gdy dom został odbudowany - to... został zabrany przez państwo i zakwaterowano tak razem 4 rodziny. Potem w latach 60-tych łaskawie pozwolono go wykupić. Czyli państwo najpierw dało ruinę, po odbudowie dom zabrało - a potem pozwoliło od siebie odkupić...

          • 4 0

    • Ludzie systemu zajmowali bardziej okazałe wille po wojnie. (1)

      W wielu wypadkach wyganiając Kaszubów/lokalnych Polaków. Dużo tych tradycyjnie Gdańskich rodzin z Wilna miało za przodków zwykłych złodziejaszków.

      • 18 2

      • Niewiele wiesz o sytuacji w Gdańsku po II wojnie światowej.

        • 0 2

    • tak jak najbardziej chroniona willa w Polsce usytuowana na Żoliborzu (3)

      za co Rajmund dostał od władz PRL taką fajną willę będąc wcześniej w AK?
      jego dawni koledzy z AK byli prześladowani i torturowani a ten dostał willę, wyjazdy zagraniczne, a jego dzieci rolę w filmie
      nie dziwi że obecny właściciel tej willi tak bardzo tęskni za PRL

      • 32 11

      • ciekawe, czy to zostanie kiedykolwiek wyjaśnione...

        • 1 1

      • Willa

        Zapewne ty jako autor tegoż paszkwilu ,piszesz o Jaruzelu,którego już nie ma ale nie zwrócił tej willi.Mieszka tam jego klon.

        • 4 3

      • Obsesja ?

        • 6 12

    • A zaraz obok mieszka słynny Jacek Bąk

      Wiadomo kogo synek

      • 5 4

    • Willa na Jaśkowej Dolinie

      Warto sprawdzić czy przypadkiem nie agenturalny tatuś , drobnymi ze skarbonki ,zakupił dla Józefa Bąka tę POsiadłość?

      • 7 8

    • to że jest w prywatnych rękach, nie oznacza jednego właściciela

      tam są mieszkania, więc możliwe że mieszkańcy wykupili je i stali się współwłaścicielami całości. To też prywatna własność, ale nie w posiadaniu jednej osoby.

      • 18 2

    • Wille przy ulicy Ikara w Warszawie miały jeszcze ciekawsze historie...

      • 6 3

    • racja, tak willę otrzymał ojciec księżycowych bliźniaków od ludowej władzy, a był ponoć w... AK.

      • 32 14

    • Prawda

      Prominenci każdej władzy zawsze coś sobie przygarną. Taka prawda. A szaraki mogą tylko dyskutować PRL nadal góruje i ich scheda rodzinna.

      • 23 11

    • A co Ciebie to? Doszukujesz się sensacji, czemu nie założysz ,że ktoś uczciwie nabył tę nieruchomość. Już tylko spisek i jad. A jeśli nawet to co z tym zrobisz, będziesz musiał z tym żyć. Warto się tak męczyć?

      • 38 51

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Sprawdź się

Sprawdź się

Jaki król utworzył królewską flotę kaperską w Gdańsku?

 

Najczęściej czytane