• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Żydzi w XVII-wiecznym Gdańsku

Piotr Rowicki
10 kwietnia 2012 (artykuł sprzed 12 lat) 
Wśród czterech postaci zdobiących fasadę Dworu Artusa, obok Scypiona Afrykańskiego, Camillusa i  Temistoklesa, znajduje się też żydowski król Juda Machabeusz. Wśród czterech postaci zdobiących fasadę Dworu Artusa, obok Scypiona Afrykańskiego, Camillusa i  Temistoklesa, znajduje się też żydowski król Juda Machabeusz.

Nie da się precyzyjnie ustalić, kiedy Żydzi pojawili się w Gdańsku. Są przekazy mówiące, że już w XI wieku, chociaż informacje o handlu żydowskim pochodzą dopiero z wieku XIII.



Istnieje teoria, że nad Motławę trafił żydowski podróżnik, kupiec, kronikarz i szpieg Ibrahim ibn Jakub, który podróżował po krajach słowiańskich w latach 965 - 966.

Głównym powodem wędrówki ludności żydowskiej do Europy, w tym do Polski, były krucjaty krzyżowe, które doprowadziły do krwawych prześladowań tej ludności w jej ojczyźnie, czyli Palestynie.

W 1309 roku po zajęciu Pomorza przez Krzyżaków, wielki mistrz Zygfryd von Feuchtwangen wydał zarządzenie "de non tolerandis Judaeis", zakazujące Żydom pobytu i osadnictwa. Trzeba było ponad 100 lat, by te restrykcje zostały złagodzone. Co prawda w XV wieku prosperowała nad Bałtykiem żydowska spółka handlowa założona przez przybyszów z Wołynia: Hollofenego, Magdoma, SłomyDetko, ale był to wyjątek.

Dopiero Pokój Toruński (1466) sprawił, że przywrócony Polsce Gdańsk otworzył się na świat, a więc i na Żydów, a przede wszystkim - żydowskich kupców. W drugiej połowie XV wieku kilku z nich udało się otrzymać przywileje królewskie w handlu wiślanym i interes zaczął się kręcić.

Branżami szczególnie opanowanymi przez Żydów były handel pieprzem, gałką muszkatołową, suknem, futrami oraz srebrnymi i złotymi pasami. Z czasem Żydzi zaczęli specjalizować się w pośrednictwie, czyli zostali faktorami. Skupowali od polskiej szlachty drewno, zboże i inne płody rolne, a następnie magazynowali je i sprzedawali zagranicznym kontrahentom.

Według źródeł, w 1440 roku, a więc jeszcze przed Pokojem Toruńskim, istniała w Gdańsku dzielnica żydowska - Judengasse. Liczba jej mieszkańców byłaby jednak trudna do ustalenia. Dane z roku 1616 mówią o około 500 Żydach mieszkających w Gdańsku.

Żydzi osiedlali się również poza miastem, między innymi w Starych Szkotach, Chmielnikach, Winnicy i Chełmie. Byli to przybysze z Ukrainy, Wołynia, Podola i Galicji, a także Wielkopolski.

Sąsiadami Żydów byli Szkoci i emigranci z Niderlandów. Znajdowali tu oni lepsze warunki do życia i pracy, niż w samym mieście, gdzie byli niemile widziani przez Radę i cechy rzemieślnicze, które nie chciały na swoim terenie tak licznej i taniej konkurencji.

W latach 30. XVI wieku ograniczono zupełnie Żydom dostęp do Jarmarku Dominikańskiego. Wielu Żydów, nie mając możliwości zarobkowania, jako kupcy czy rzemieślnicy cechowi, rozpoczęło działalność w charakterze "partaczy" (łac. a parte paternitatis - poza cechem; przeszkodnik, szturarz dawniej rzemieślnik, nienależący do cechu).

W 1605 r. Rada Miejska zakazała spotykania się Żydów na modły oraz stawiania szałasów na święto Kuczek. Podejmowano też próby przymusowego chrztu małych dzieci i dorosłych.

W roku 1626 Żydzi z Wyspy Spichrzów otrzymali jednak przywilej stałego pobytu. To dla nich powstała tam koszerna gospoda "Złoty Pierścień".

W XVII wieku największą i najbogatszą gminą żydowską, była gmina ze Starych Szkotów. Miała własny cheder (szkoła religijna), szpital, mykwę (zbiornik z rytualną wodą), jatkę i dwie synagogi. Gminy ze Starych Szkotów i Winnicy miały wspólny kirkut, czyli cmentarz, istniejący do dziś na Chełmie, założony przypuszczalnie na przełomie XV i XVI wieku. Pierwsza wzmianka o nim w dokumentach pochodzi z 1694 r.

Najstarsza gdańska synagoga pochodziła z przełomu XVII i XVIII wieku, mieściła się w starym spichrzu, w podwórzu między domami dobudowanymi do murów obronnych i należała do gminy żydowskiej z ulicy Szerokiej.

Zastanawiający jest fakt, że choć stosunki między mieszczaństwem gdańskim a społecznością żydowską nie były najlepsze, to tematyka żydowska była wyraźnie widoczna w sztuce gdańskiej.

Wśród postaci na elewacji Dworu Artusa znalazł się m.in. żydowski król Juda Machabeusz, wyzwoliciel Judei spod panowania Seleucydów.

Jeszcze bardziej interesująca jest obecność żydowskich faktorów na obrazie Izaaka van den Blocke "Apoteoza łączności Gdańska z Polską" z roku 1608 r. Obecność ta jest tym bardziej zaskakująca, jeśli weźmie się pod uwagę fakt, że w tym czasie Żydom nie wolno było oficjalnie przebywać na terenie miasta. Ich wizerunki mogły za to całkiem swobodnie widnieć wśród szlachty, mieszczan i patrycjatu na stropie Sali Czerwonej Ratusza Głównego Miasta.

Z powyższych faktów można wyciągać różne wnioski. Podstawowy jest taki, że niechęć do Żydów nie miała tylko i wyłącznie cech antysemityzmu, chociaż i to się wówczas zdarzało, czego dowodem są pogromy. Jednak w tym czasie wyrzucani poza mury miasta byli wszyscy innowiercy i ci, którzy zagrażali miastu gospodarczo. Tak było i z katolickimi Szkotami, jak i z protestanckimi przybyszami z Niderlandów. Wszyscy traktowani byli tak samo. Tak samo źle.

O autorze

autor

Piotr Rowicki

- z wykształcenia historyk, z pasji prozaik i dramatopisarz. Jego ostatnia książka - Fatum, to zbiór opowiadań kryminalnych, których akcja dzieje się w XVII wiecznym Gdańsku. Dla trojmiasto.pl opisuje życie w Gdańsku w jego złotym wieku.

Opinie (137) ponad 10 zablokowanych

  • WSTYD MI (1)

    Wstydzę się za każdego, kto występuje przeciwko drugiemu człowiekowi po czasach zalegalizowanego ludobójstwa, jakim był Holocaust. Na Westerplatte, na pomniku jest napis : "Nigdy więcej wojny". Wojna zaczyna się zawsze w sercach i głowach. I to piszę do ludzi, którzy jako pierwsi na tym forum rozpoczęli kampanię nienawiści. Wojna zaczyna się od takich postaw jak wasze. Rośnie w siłę aż końcu zbiera swoje ofiary. Uważajcie, co mówicie i piszecie, bo czytają to inni, a najlepiej po prostu przemyślcie sobie każde słowo, zanim je wypowiecie, czy to w domu, czy publicznie.

    • 4 2

    • ,,,,,I nawzajem.

      • 0 0

  • Bardzo dziękuję

    Ten artykuł jest dla mnie bardzo ważny, bo pochodząc z Krakowa, wychowując się obok i wśród Żydów, bardzo brakowało mi na Pomorzu śladów, smaków, kultury i cudowności naszych Braci, współtwórców potęgi Polski w jej Złotym Wieku.

    • 0 0

  • W swoim długim życiu spotkałem wielu głupich moich rodaków ale Żydów takich to palców jednej ręki za dużo.

    • 0 1

  • Dlaczego na swiecie zawsze sie mowi "" GLUPI JAK POLAK'' ???? (8)

    Czy polacy lubia byc glupcami ? Zydow ceni caly swiat a dlaczego polacy chca byc glupi ?

    • 15 8

    • (4)

      Dziwne ja sie z tym powiedzeniem nie spotkalem nigdy, a troche jezdze po swiecie... z reguly mowia o nas: dobry jak Polak, romantyczny jak Polak, waleczny jak Polak, goscinny jak Polak, pracowity i zaradny jak Polak...

      • 8 1

      • W TV jest taki serial angielski pt "Co ludzie powiedzą", jednym z "bohaterów" jest Polak o nazwisku Powolniak, ograniczony i leniwy nigdzie nie pracujący.
        Polecam oglądać w UPC .

        • 0 1

      • w Niemczech czy USA zawsze mowia '' glupi jak polak'' , '' tepe robole z Polski bo za najnizsze stawki nam buty czyszcza (2)

        chyba ''globetrotter malo byles w swiecie lub tylko przejazdem w hotelu bywales. Skoro my tacy niby jak mowisz zaradni to dlaczego dymamy jak szmaciarze u Niemcow a w kraju mamy biede i syf ?

        • 1 9

        • Głupców nie sieją, sami się rodzą! Cwaniaczków szybko się rozpoznaje ...

          Będąc za granicą zabierz się za naukę, rozszerz kwalifikacje, zmień zawód, zapisz się na wieczorowe studia, pokaż co jesteś warty i ludzie wszędzie na świecie będą Ciebie szanować i dobrze płacić !

          • 1 0

        • Bo za dużo w Polsce takich kretynów jak ty

          którzy myślą, że jak będą całować niemieckie i inne tyłki to będą żyli w pokoju i dobrobycie. Masz jeszcze jakieś pytania?

          • 5 0

    • Głupi jak Polak? (1)

      To chyba z Wyborczej albo TVN

      • 6 2

      • raczej z życia wzięte

        • 2 2

    • myślę że dzięki ich kłamstwom i układom i propagandzie ludzie sie ich boją a nie ich cenią!

      • 0 1

  • SUPER Zygfryd von Feuchtwangen (5)

    Super był ten Zygfryd von Feuchtwangen. żydów trzeba trzymać z dala od naszego kraju, bo żydowski jad zalewa świat. Pojawili się w Gdańsku bo wyczuli pieniądze ,w ich mowie potocznej mamonę.

    • 53 77

    • Ja bym na takiego "patriotę" nie zwracał uwagi chyba,że jest takich duży odsetek i zaniżają poziom życia całego społeczeństwa.

      • 0 0

    • szajsum dajsum

      Aj waj przesadzasz pan z tą mamoną. Zwyczajny geszeft robili i szlus!!

      • 1 2

    • (1)

      odezwali się prawdziwi polacy. Polak - katolik, ludzie przecież wasz idol też był żydem

      • 17 17

      • Żyd Żydowi nie równy...........

        • 1 4

    • A całą masę robotników stoczniowych po wojnie to co do Gdańska przywiało jeżeli nie pieniądze?

      Ich też trzeba trzymać z dala?

      • 9 5

  • po koronawirusie będzie tu budowany Wielki Izrael

    • 0 0

  • temat na 10 kwietnia (9)

    wspaniały temat na 10 kwietnia, bo przecież ani słowa o Pani Walentynowicz, jeszcze bolkowi albo heni było by przykro

    • 23 17

    • 10 lat

      O umarłych mówi sie tylko dobrze lub wcale,,,, dlatego o Walentynowicz nic nie ma , czego jeszcze nie rozumiesz ??

      • 0 0

    • (7)

      Dość tego smoleńska.Żygać się chce

      • 11 11

      • (2)

        Jest Ci obojętne czy oni zginęli w katastrofie lotniczej czy zostali zamordowani? Wiadomo, że kpt. Protasiuk wydał komendę "odchodzimy" na wysokości 100 metrów. Piloci komentujący ten fakt są zgodni - to świadczy o tym, że chcieli odlecieć, tylko wydarzyło się coś takiego, co im to uniemożliwiło. Odpowiedz sam sobie na pytanie, dlaczego rosyjscy śledczy z szefem Putinem nie starają się wyjaśnić, co to było? Można dość łatwo sobie odpowiedzieć, dlaczego Rosjanie... ale dlaczego i polscy śledczy z szefem Tuskiem nie badają tego wątku?

        • 3 2

        • Siła bezwładności ?? (1)

          • 2 1

          • po prostu siła

            • 1 0

      • POkemonie - RZYGAĆ JAK COŚ !!!! (2)

        a tak przy okazji to rzygi to masz zamiast mózgu panów Michnika, Waltera i Urbana i Tuska.

        • 8 8

        • (1)

          A ty jak widzę jako katolik nie możesz znieść ,że zyją Michnik ,Walter i Urban.
          ŻYGAĆ mi się chce jak widze takie mendy katolickie jak ty

          • 3 9

          • Dla mnie język czytelny - anty-nędza umysłowa odpowiedział językiem głupca as używając tej formy dlatego, by głupiec as zrozumiał.

            Gdzie anty-nędza umysłowa napisał, że życzy śmierci czy żywi jakąś nienawiść do tych wymienionych (Michnik ,Walter i Urban) głupców?

            Tylko totalni głupcy nie wiedzą, jaki jest cel ich życia na ziemi. Nie tylko ci wymienieni nie widzą tego wyraźnie. Dodałbym chama Janusza P., dyplomatołka Władysława B. i wywodzących się z salonu wielu innych.

            • 5 3

      • Taaaa jeden chce czytac o zydach , drugi woli o Smoleńsku , a ty naucz sie słowa demokracja

        • 7 1

  • Katolic power (2)

    W niedzielę świąteczną w kościele pełno ludzi bo przecież trzeba się pokazać innym ,że jest on katolikiem a na co dzień je w piątek mięsko i nawet w wielki piątek do mc donalda po hamburgera a w sobotę idzie święcić jajca.
    W kościele pokaz mody bo wiadomo trzeba się pokazać

    • 10 10

    • Czerwono/białe "orły" idą

      do kościoła głównie aby się pokazać jakim/jaką to modnisią jestem !

      • 0 1

    • Opisujesz siebie i swoją rodzinę, to zrozumiałe.....

      • 0 2

  • ŻYDZI TO JEDNA Z NAJMĄDRZEJSZYCH KULTUR I NACJI NA SWIECIE ! DLATEGO WIELU ICH NIE LUBI ! (20)

    Naród Żydowski jest jednym z najzdolniejszych narodow swiata. To ludzie wielkiego intelektu i wiary . Trzeba przypomniec '' chyba tak bylo a jezeli sie myle to poprawcie'' otoz Żydzi w Polsce chyba mieli zakaz kupowania ziemi tzw. rolnej i dlatego zajeli sie innymi intersami jak handel i nieruchomosci. Zawisc i zazdrosc polakow wynikala z tego ze zydzi byli zdolniejsi i pracowitsi od nas. Zreszta po tylu latach obecnosci to juz nie byli Zydzi tylko tacy sami Polacy jak i my. W latach 50- 60 problem ich wysiedlenia z Polski byl typowym obrzydliwym pretekstem politycznym i udawaniem ze zla sytuacja ekonomiczna jest przez nich a to bzdura. Partia komunistyczna zagrabila ich majatki i nadal byla totalna glupota i bieda w kraju wiec Żydzi byli tylko pretekstem . Antysemityzm jest tez sztuczny bo ci co nawlywali przewaznie do antysemityzmu byli sami pochodzenia Zydowskiego jak np. Hitler czy kilku innych. Jak antysemita moze byc katolik skoro wierzy w Jezusa a przeciez Jezus to Żyd. Wiec Europa wywoluje sztuczne problemy w obawie przed mądroscią tej nacji. Żydzi stali sie bogaci bo byli pracowici i zdolni a skoro zabraniano im kupowac ziemie na wlasnosc to zajeli sie handlem. Wiekszosc fortun Żydow jest zbudowana na uczciwosci i moralnych zasadach i sluza one i sluzyly zawsze jako pomoc swiatu bo wieliu bogatych Zydow jest wielkimi filantropami i mimo bogactwa pomagaja innym. Zydzi maja kregoslup moralny nawet w robieniu pieniedzy , czego o nas nie mozna powiedziec. Uczmy sie od nich bo uczyc sie nalezy od zdolniejszych od siebie a nie zionąc wiecznie nienawiscia i zazdroscia!.

    • 43 44

    • :) (6)

      światowa recesja która wciąż nas dotyka, to zapewne efekt tej "uczciwości i moralnych zasad" prosto z żydowskich bnanków:))

      • 10 4

      • mysle ze wasza glupota wynika z niewiedzy na temat zydow ! (4)

        Dlatego o Polakach zawsze sie mowi ''' glupi jak Polak''. Potwierdzacie tylko ta teorie. Moze zacznijcie sie uczyc historii swiata bo widac ze niewiele o swiecie wiecie. Glupcem Europy i swiata jest Polska i polacy a to chyba wina polakow a nie zydow. Niemcy sie z nas smieja , Amerykanie ! a Zydow cenią wszedzie na swiecie. Widac ze nawet internet wam nie sluzy do nauki tylko ogladania chyba golych babek :) bo wasza wiedza jest marna i mierna a za taki zasob wiedzy napewno was swiat nie bedzie cenił bo swiat ceni mądrych a nie glupich pyskaczy.

        • 7 11

        • (3)

          Żyd nigdy nie bogaci się przez Żyda. Jest to punkt, od którego należy rozpocząć badania pochodzenia władzy żydowskiej. Nawet w czasach obecnych Żydzi nie ciągną zysków z Żydów lecz z tych narodów, wśród których przebywają. Prawo żydowskie pozwalało Żydowi robić interesy z nieżydami na odmiennych podstawach, niż z bratem Żydem. To, co nazywają prawem obcego, było określone, jak następuje: obcemu możesz pożyczać na lichwę, ale twojemu bratu nie będziesz pożyczał na lichwę.

          Uważasz że lichwa to uczciwy, godny polecenia sposób zarabiania pieniędzy? Robiąc interesy powinniśmy w tym ich naśladować?

          • 11 2

          • Prawda jest jedna:

            Wszystko co nie jest zabronione, jest dozwolone ! I tyle tej prawdy ! Jedyna metoda na dostatni żywot to: nauka, skromność, praca, oszczędzanie, znajomość języków i mądre zarządzanie wypracowanymi zasobami ! Zazdrość , zawiść , głupota to też cechy ludzkie i niestety b.b.mocno zakorzenione tu w Pl !

            • 1 0

          • ''ja tylko pytam'' tylko potwierdzasz teorie ze jestesmy jak Polacy gorsi i glupsi ! (1)

            Bo Polacy najbardziej wyzyskuja wlasnie polakow ! Czyli Polacy nawet tak prostych zasad moralnych nie maja . Zydzi jak sam napisales przedewszystkim dbali tak ''ogolnie'' nazywajac twoja teorie '' dbali o swoj narod i bardzo dobrze ! Bardzo dobrze ze to napisales bo kazdy madry narod dba o swoich przedewszystkim . To bardzo madre co napisales bo wlasnie tak zachowuja sie najmadrzejsze narody jak Niemcy, Amerykanie, Francuzi i wlasnie Zydzi. Dlaczego Polacy nie potrafia dbac najpierw o swoich rodakow ???? czyli Zydzi , Niemcy, Amerykanie Sa od nas madrzejsi i bardzo dobrze bo skoro sa madrzy to maja silne panstwa i bogate spoleczenstwo a my glupcy jestesmy biedakami i zebrakami we wlasnym kraju a to juz skrajna glupota. Uczmy sie od Zydow , Niemcow i Amerykanow to moze bedziemy tez mieli kiedys lepiej ale polak to zwykle zaklamany oszust i cham ktory oszukuje i wyzyskuje swego brata wlasnie wiec watpliwe zeby bylo lepiej.

            • 8 0

            • Żydzi wyzyskują goi i samodzielnie myślący ludzie to widzą. Żydowskie media wmawiają naiwnym, ze "Polacy najbardziej wyzyskują Polaków" sugerując, ze wyzysk jest jakoby nieodłącznym elementem katolicyzmu. Potem naiwni te uogólnienie powtarzają tworząc kolejne mity.

              Moja rada - przestań czytać G-Wniane brukowce, dla których "polskość to nienormalność". Poznaj wspaniałych Polaków. Niektórzy z nich w tej chwili prowadzą protest przeciwko powolnej likwidacji lekcji historii ze szkół. Popiera ich rzesza wspaniałych Polaków.

              • 9 4

      • ...stale i wytrwale dofinansowywanych z budżetów państw, czyli z podatków znacznie mniej zdolnych (w lichwie, w okradaniu innych) goi.

        • 6 2

    • Nie myl mądrości (4)

      z przebiegłością i podłością

      • 9 3

      • wlasnie mie mylę ! bo Zydzi sa mądrzy a Polacy jak napisales przebiegli i podli. (2)

        Przebieglosc zreszta nie jest az tak zla cecha. Wszystkie dobre gospodarki zachodnie sa oparte i na Madrosci i przebieglosci . Przebieglosc wpisuje sie tez w dobra konkurencje bo zawsze np. dobre koncerny samochodowe chca byc lepsze od innych i to motywuje do pracy i lepszych wynikow. W Polakach jest przedewszystkim podlosc bo u nas '' brat brata oszukuje i wyzyskuje'' a pozniej sie wszyscy dziwimy ze zakupy robi sie w Auchanie czy lidlu czy biedronce czy innych . Czyli te koncerny sa madre bo tu maja frajerow do golenia a pieniadze ida do Francji i Niemiec. czyz nie ? Polak to zawsze glupek!. Jakos nie widac sieci Polskich hipermarketow w Niemczech czy Francji ! a dlaczego ? bo Niemcy i Francuzi sa madrzy i przebiegli ale dlatego sa bogaci i maja bogate spoleczenstwo bo dbaja o siebie.

        • 4 8

        • Taka jest prawda !

          • 0 1

        • 100% prawdy

          • 2 1

      • długo nad tym myślałeś(aś)?

        • 1 6

    • prawię sie zgodzę

      mają smykałkę do interesów, itd. pewnie niejeden z nas ma krew żydowską :) ale ten napalm..broń kasetowa... to mi się nie podoba

      • 0 0

    • Słów kilka...

      1. Żydzi dominują w bankowości i finansach, bo ich podwójna moralność (żyd-człowiek i goj-nieżyd-podczłowiek) pozwalała i pozwala stosować lichwę wobec gojów itd., podczas gdy chrześcijanie tego czyniuć nie mogli, i tak żydzi zbudowli system bankowy kosztem gojów. Ten fakt np. był jednym z fundamentów antysemityzmu niemieckiego na którym potem bazował Hitler i go rozwinął dodając zagadnienia "rasowe" itd.
      2. W 1968r. w Polsce starły się dwie frakcje komunistów: "starych" de facto sowieckich komunistów żydowskiego pochodzenia zainstalowanych tu przez Stalina od 1944/45r., którzy trzymali władzę (to ci m. innymi mordowali polskich patriotów i polskie elity), i "nowych" komunistów pochodzenia słowiańskiego/polskiego, którzy przez kilka lat osiągnęli pewien poziom (w umiejętnościach, wykształceniu, administracji itd.) i zbuntowali się by przejąć władzę, co im się udało. Skutkiem tego były "czystki" i sporo żydów odsunięto od władzy, wpływów (ich rodziny też, bo gdzie drwa rąbią tam wióry lecą).Część z tych żydów nie odnalezła się w nowej rzeczywistości, skutkiem czego cześć z nich uciekła do Izraela, a część komunistów żydowskich zaczęła udawać "opozycję" (np. Michnik-Szechter, Kuroń, Geremek itd.). Potem środowiska lewacko-żydowskie stworzyły bajki o "antysemickich ekscesach, prawie "drugim holokauście" itd. a to była popprostu walka dwóch farakcji komunistów o władzę w PRL... Taka prawda...

      • 3 0

    • no i dlatego od starożytności ich nienawidzono prawda ? :) (4)

      a tylko w Polsce mogli się zasymilować spokojnie dzięki Kazimierzowi Wielkiemu, który ożenił się z Żydówką. W gettach to oni mieszkali już w średniowiecznych miastach Europy, z Hiszpanii ich wywalili na kopach. Rzeczywiście, wszyscy ich kochają. Oni kochają tylko siebie i pieniądze. Dziękuję.

      • 15 5

      • an.'' a ty co kochasz ? bo wielka zazdrosc z ciebie wyplywa ! (3)

        Pracuj i ucz sie tak jak Żydzi to tez bedziesz mial dobrze bo chyba jestes biedakiem we wlasnym kraju ale to nie wina Zydow glupcze tylko twoja i Polakow,

        • 8 13

        • Stworzyli taką klikę że nie dają nam żadnej możliwości ,perfidnie opanowali wszystkie dziedziny i pootaczali się durnymi

          gojkami którzy ich wspieraja

          • 2 4

        • Ale jaja

          Hasbara na trojmiasto.pl ;-D

          • 2 1

        • To prawda. W przeciwieństwie do nie-polaków z własnej głupoty i naiwności jesteśmy biedakami we własnym kraju, najemnikami u żydowskiego czy niemieckiego właściciela. Masz rację, to nie wina najeźdźców (Żydów, Niemców czy innych) tylko nasza Polaków wina, że dajemy się wodzić za nos. Oni mają media i tumanią. My Polacy wybierając popaprańców i innych lewaków (znanych z zabierania Polakom i rozdawania bankierom) po raz kolejny ukazaliśmy swoją naiwność.

          • 8 4

    • bb, nie ma co się kopać z końmi, naprawdę...

      • 1 1

  • Swieta racja!

    Zgadzam się w 100proc. z każdym Twoim zdaniem , Żydzi są absolutnie najlepsi , zawsze tak uważałam!!!

    • 2 1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

20 zł
spacer

Gdynia wielu narodowości

spotkanie, wykład

Sprawdź się

Sprawdź się

Ile lat ma Gdynia?

 

Najczęściej czytane