• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Żydzi w XVII-wiecznym Gdańsku

Piotr Rowicki
10 kwietnia 2012 (artykuł sprzed 12 lat) 
Wśród czterech postaci zdobiących fasadę Dworu Artusa, obok Scypiona Afrykańskiego, Camillusa i  Temistoklesa, znajduje się też żydowski król Juda Machabeusz. Wśród czterech postaci zdobiących fasadę Dworu Artusa, obok Scypiona Afrykańskiego, Camillusa i  Temistoklesa, znajduje się też żydowski król Juda Machabeusz.

Nie da się precyzyjnie ustalić, kiedy Żydzi pojawili się w Gdańsku. Są przekazy mówiące, że już w XI wieku, chociaż informacje o handlu żydowskim pochodzą dopiero z wieku XIII.



Istnieje teoria, że nad Motławę trafił żydowski podróżnik, kupiec, kronikarz i szpieg Ibrahim ibn Jakub, który podróżował po krajach słowiańskich w latach 965 - 966.

Głównym powodem wędrówki ludności żydowskiej do Europy, w tym do Polski, były krucjaty krzyżowe, które doprowadziły do krwawych prześladowań tej ludności w jej ojczyźnie, czyli Palestynie.

W 1309 roku po zajęciu Pomorza przez Krzyżaków, wielki mistrz Zygfryd von Feuchtwangen wydał zarządzenie "de non tolerandis Judaeis", zakazujące Żydom pobytu i osadnictwa. Trzeba było ponad 100 lat, by te restrykcje zostały złagodzone. Co prawda w XV wieku prosperowała nad Bałtykiem żydowska spółka handlowa założona przez przybyszów z Wołynia: Hollofenego, Magdoma, SłomyDetko, ale był to wyjątek.

Dopiero Pokój Toruński (1466) sprawił, że przywrócony Polsce Gdańsk otworzył się na świat, a więc i na Żydów, a przede wszystkim - żydowskich kupców. W drugiej połowie XV wieku kilku z nich udało się otrzymać przywileje królewskie w handlu wiślanym i interes zaczął się kręcić.

Branżami szczególnie opanowanymi przez Żydów były handel pieprzem, gałką muszkatołową, suknem, futrami oraz srebrnymi i złotymi pasami. Z czasem Żydzi zaczęli specjalizować się w pośrednictwie, czyli zostali faktorami. Skupowali od polskiej szlachty drewno, zboże i inne płody rolne, a następnie magazynowali je i sprzedawali zagranicznym kontrahentom.

Według źródeł, w 1440 roku, a więc jeszcze przed Pokojem Toruńskim, istniała w Gdańsku dzielnica żydowska - Judengasse. Liczba jej mieszkańców byłaby jednak trudna do ustalenia. Dane z roku 1616 mówią o około 500 Żydach mieszkających w Gdańsku.

Żydzi osiedlali się również poza miastem, między innymi w Starych Szkotach, Chmielnikach, Winnicy i Chełmie. Byli to przybysze z Ukrainy, Wołynia, Podola i Galicji, a także Wielkopolski.

Sąsiadami Żydów byli Szkoci i emigranci z Niderlandów. Znajdowali tu oni lepsze warunki do życia i pracy, niż w samym mieście, gdzie byli niemile widziani przez Radę i cechy rzemieślnicze, które nie chciały na swoim terenie tak licznej i taniej konkurencji.

W latach 30. XVI wieku ograniczono zupełnie Żydom dostęp do Jarmarku Dominikańskiego. Wielu Żydów, nie mając możliwości zarobkowania, jako kupcy czy rzemieślnicy cechowi, rozpoczęło działalność w charakterze "partaczy" (łac. a parte paternitatis - poza cechem; przeszkodnik, szturarz dawniej rzemieślnik, nienależący do cechu).

W 1605 r. Rada Miejska zakazała spotykania się Żydów na modły oraz stawiania szałasów na święto Kuczek. Podejmowano też próby przymusowego chrztu małych dzieci i dorosłych.

W roku 1626 Żydzi z Wyspy Spichrzów otrzymali jednak przywilej stałego pobytu. To dla nich powstała tam koszerna gospoda "Złoty Pierścień".

W XVII wieku największą i najbogatszą gminą żydowską, była gmina ze Starych Szkotów. Miała własny cheder (szkoła religijna), szpital, mykwę (zbiornik z rytualną wodą), jatkę i dwie synagogi. Gminy ze Starych Szkotów i Winnicy miały wspólny kirkut, czyli cmentarz, istniejący do dziś na Chełmie, założony przypuszczalnie na przełomie XV i XVI wieku. Pierwsza wzmianka o nim w dokumentach pochodzi z 1694 r.

Najstarsza gdańska synagoga pochodziła z przełomu XVII i XVIII wieku, mieściła się w starym spichrzu, w podwórzu między domami dobudowanymi do murów obronnych i należała do gminy żydowskiej z ulicy Szerokiej.

Zastanawiający jest fakt, że choć stosunki między mieszczaństwem gdańskim a społecznością żydowską nie były najlepsze, to tematyka żydowska była wyraźnie widoczna w sztuce gdańskiej.

Wśród postaci na elewacji Dworu Artusa znalazł się m.in. żydowski król Juda Machabeusz, wyzwoliciel Judei spod panowania Seleucydów.

Jeszcze bardziej interesująca jest obecność żydowskich faktorów na obrazie Izaaka van den Blocke "Apoteoza łączności Gdańska z Polską" z roku 1608 r. Obecność ta jest tym bardziej zaskakująca, jeśli weźmie się pod uwagę fakt, że w tym czasie Żydom nie wolno było oficjalnie przebywać na terenie miasta. Ich wizerunki mogły za to całkiem swobodnie widnieć wśród szlachty, mieszczan i patrycjatu na stropie Sali Czerwonej Ratusza Głównego Miasta.

Z powyższych faktów można wyciągać różne wnioski. Podstawowy jest taki, że niechęć do Żydów nie miała tylko i wyłącznie cech antysemityzmu, chociaż i to się wówczas zdarzało, czego dowodem są pogromy. Jednak w tym czasie wyrzucani poza mury miasta byli wszyscy innowiercy i ci, którzy zagrażali miastu gospodarczo. Tak było i z katolickimi Szkotami, jak i z protestanckimi przybyszami z Niderlandów. Wszyscy traktowani byli tak samo. Tak samo źle.

O autorze

autor

Piotr Rowicki

- z wykształcenia historyk, z pasji prozaik i dramatopisarz. Jego ostatnia książka - Fatum, to zbiór opowiadań kryminalnych, których akcja dzieje się w XVII wiecznym Gdańsku. Dla trojmiasto.pl opisuje życie w Gdańsku w jego złotym wieku.

Opinie (137) ponad 10 zablokowanych

  • SUPER Zygfryd von Feuchtwangen (5)

    Super był ten Zygfryd von Feuchtwangen. żydów trzeba trzymać z dala od naszego kraju, bo żydowski jad zalewa świat. Pojawili się w Gdańsku bo wyczuli pieniądze ,w ich mowie potocznej mamonę.

    • 53 77

    • (1)

      odezwali się prawdziwi polacy. Polak - katolik, ludzie przecież wasz idol też był żydem

      • 17 17

      • Żyd Żydowi nie równy...........

        • 1 4

    • A całą masę robotników stoczniowych po wojnie to co do Gdańska przywiało jeżeli nie pieniądze?

      Ich też trzeba trzymać z dala?

      • 9 5

    • szajsum dajsum

      Aj waj przesadzasz pan z tą mamoną. Zwyczajny geszeft robili i szlus!!

      • 1 2

    • Ja bym na takiego "patriotę" nie zwracał uwagi chyba,że jest takich duży odsetek i zaniżają poziom życia całego społeczeństwa.

      • 0 0

  • Nie do końca się zgodzę (4)

    Emigranci rzeczywiście nie mieli łatwo w Gdańsku i na Żuławach, ale jednak osiedlali się, pracowali, żyli, mieszkali...mieli się całkiem dobrze..gdyż tu znajdowali azyl, czy byli traktowani źle/ Nie sądzę byli po prostu spostrzegani jako przybysze do których trzeba było się przyzwyczaić, zarówno Gdańszczanie, Pomorzanie w domyśle Kaszubi oraz Niemcy przyglądali się przybyszom a ci przecież nie próżnowali, zapracowywali na swój byt, stawiali restauracje,browary,magazyny, budowali wiatraki na Żuławach, udrażniali koryta rzeczne, handlowali drewnem z Polakami - więc czy byli traktowani źle ? To Niemcy raczej doszukiwali się animozji gdyż Niemcy uważali Gdańsk za niemieckie hanzeatyckie miasto, zasiadając w radzie miasta...ale i Niemcy zaczęli się łamać bo bez siły napędowej jaką była Polska nie daliby sobie rady. Niemcy mieli mieli pomysły na życie te pomysły posiadali także Holendrzy i Anglicy przybywający tu, wielu z nas wymieszało się ze sobą szczególnie Pomezanie i Pogezańczycy z niemieckim pospólstwem i tak powstały Prusy Królewskie Niemcy mówiący po polsku.

    • 34 9

    • (2)

      "To Niemcy raczej doszukiwali się animozji gdyż Niemcy uważali Gdańsk za niemieckie hanzeatyckie miasto, zasiadając w radzie miasta...ale Chłopie co ty wypisujesz z tym wszystkim jakie masz na to dowody - ktoś kto nie zna się na analizie źródeł jak i metedologi przedstawiania faków jak i Histori Pomorza może cui uwierzyć z tym co piszesz a ja musze stwierdzić że to co jest tu napisane jest nacechowane nacjonalizmem z twojej storny jak i złym spojrzeniem na tamte czasy - nie coeniaj ich z twojego punktu siedzenia

      • 3 4

      • ... (1)

        Historia tych ziem to nie tylko historia Pomorza - to historia Pommereli, czyli ziemi kaszubskiej będącej częścią Prus Królewskich

        • 5 1

        • Argument tylko użyty aby stwierdzić coś więcej za nazwą Historia Pomorza ( nowości nie piszesz ;) ) a nie sedno ukazania zagadnienia ;)

          • 1 1

    • Wielotomowa Historia Gdańska tom III

      ;.....Żydom nie zezwalano na stale osiedlenie się w Gdańsku.Poza okresem jarmarku dominikańskiego mogli oni w miescie nadmotławskim przebywać jedynie czasowo,i to na podstawie specjalnych glejtow(Juden-Gleite),których uzyskanie łączyło się z opłatą"-koniec cytatu.To tylko fragment ówczesnego prawa.Reasumując do rozbiorow na stale w Gdańsku zamieszkiwało dwóch Żydów,szlifierz diamentów i kucharz.Wieksza fala Żydów została sprowadzona po pierwszym rozbiorze przez Prusakow i załozyla miast Chełm (tak ten Chełm) jako konkurencję handlową dla Gdańska.Z chwilą zakończenia I wojny światowej Gdańsk zamieszkiwało okolo 1000 Żydów natomiast w latach dwudziestych ubiegłego wieku przybyło ich do miasta około 20 tysięcy.

      • 2 0

  • : ) (8)

    Brakuje trochę Żydów w Polsce jednak byli u nas ponad 700 lat.Nie rozumiem całkowicie naszego antysemityzmu.....

    • 63 36

    • (3)

      Alkoholiku, kiedy wytrzeźwiejesz i zrozumiesz, że antysemityzmu w Polsce nie ma, że jest to wymysł G-Wnianej i innych wybiórczych brukowców?! O co chodzi w tym kłamstwie? Oczywiście o pieniądze, alkoholiku.

      • 23 25

      • Ty anonimowy prostaku (2)

        jesteś najlepszym przykładem na to , że w Polsce istnieje antysemityzm.

        • 18 27

        • ty prosta kretynko, a kto strzela i porywa Żydów z nienawiści ? Kto ich zamykał w gettch już w średniowieczu ?

          Francuzi, Hiszpanie, Niemicy, Holendrzy, którzy wydawali ich Nazistom jak oszaleli. We Francji jest największy rasizm i antysemityzm, ale lewackie ścierwa cały czas robią z Polaków tych najgorszych, jesteś kretynką, która by pewnie podpisała się pod tym jakby TIMES napisał, że to Polacy rozpętali drugą wojnę co ?

          • 25 14

        • Ty anonimowa podpisująca się Marzena prostaczko. Jesteś najlepszym przykładem, że zniewolony przez brukowce umysł nie potrafi racjonalnie uzasadnić to pomówienie o jakoby istniejącym antysemityzmie w Polsce.

          Alkoholik jest przykładem nie tylko tego, ze drzazgę u kogoś widzi a belki u siebie nie widzi. Jest przykładem także tego, ze jak niestety większość Polaków w sposób bezrefleksyjny powtarza debilne stwierdzenia za lewackimi mediami o jakoby istnieniu polskiego antysemityzmu. W lewackich mediach oczywiście nie ma słowa o tym, ze ten wyimaginowany antysemityzm jest "przedsiębiorstwu holokaust" potrzebny, by wymusić na narodzie polskim miliardy odszkodowań "zadośćuczynienia za polski antysemityzm w czasie II wojny światowej".

          • 13 12

    • Ty śmieciuchu, ile razy jeszcze bd to komentował

      • 2 6

    • Opinia została zablokowana przez moderatora

    • :) (1)

      poczytaj gazetę wyborczą - wbrew pozorom najbardziej antysemicką gaZetę w Polsce.
      dlatego antysemicką? bo zaciaekle atakującą Polakwów, katolików, co na pewno nie przekłada sie na miłość w drugą stronę..

      Poziomy nienawici w GW do kościoła już dawno przekroczyły granice dzienniikarskiej przyzwoitości.
      aj waj, szechter zeitung, aj waj!

      • 16 12

      • Żeby atakować katolików nie trzeba być antysemitą, wystarczy być człowiekiem rozsądnym

        To zazwyczaj wystarcza by zrozumieć absurd istnienia kleru i plebsu, nad którym kler panuje.

        • 10 3

  • To nie jest cmentarz na Chełime (na zdjęciu) (1)

    • 21 3

    • Tylko w Sopocie...

      • 10 0

  • haha

    to jest cmentarz w sopocie na malczaka hahahaha a nie na chelmie

    • 14 3

  • Żyd jest zagadką (2)

    Ubogi w swych masach rządzi w światowych mediach, mając banki rządzi finansami świata. Rozproszony po całej ziemi, bez ojczyzny lub rządu, przedstawia mimo to jedność ciągłości rasy, jakiej nie osiągnął żaden naród.

    W Polsce mieliśmy i mamy żydów patriotów i żydów zdrajców. Ci drudzy mają swój cel. Tajemniczość ich zebrań dowodzi że szukają jednej rzeczy - skutecznego dominowania nad narodami ale symulując i pozwalając, żeby odpowiedzialność nad nieuniknionymi konsekwencjami ich czynów spadła na rządy polityczne.

    Charakterystyczna cecha żydowskiego narodu - bardzo dbają o historię i jednocześnie dążą, by inne narody świata nie dbały o historię swojego narodu.

    • 50 13

    • (1)

      W tym moim ostatnim stwierdzeniu sprostowanie - Janusz Korczak jest przykładem, ze polscy żydzi patrioci także dbali o historię polskiego narodu. Zarzut dotyczy tych żydów i nie-żydów, dla których "polskość to nienormalność".

      • 11 4

      • i z tego powodu zyskiwali taką niechęć...

        Problem jest taki, że spora grupa nie chciała się asymilować pod żadnym względem (jak Turcy w Niemczech). Prawie zawsze mówi się Żyd a rzadko Polak żydowskiego pochodzenia. Zupełnie innym przykładem jest mniejszość tatarska w Polsce, gdzie ułani potrafili przelewać krew za nasz wspólny kraj i wspierać na przykład Piłsudskiego. Problemem jest też współpraca wielu Żydów z bolszewikami i komunistami. Na wschodzie starzy ludzie pamiętają czerwoną milicję. Młodsi pamiętają Bermana, Minca i innych. Więcej powinno się też pisać o przyjaźniach żydowsko-polskich wśród zwykłych ludzi. W końcu Ci Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata nie wzięli się znikąd.

        • 13 3

  • POLAK NA ULICY ŻYD W KAMIENNICY

    • 29 16

  • Antysemityzm w Polsce to przesąd i zabobon (13)

    "Pomysłowość" takich antypolonistów jak Urban, Michnik czy Gross w wymyślaniu dowodów istnienia "skrajnego polskiego antysemityzmu" nie ma granic. Do tego kłamstwa światowych mediów o jakoby "polskich obozach koncentracyjnych". Na pytanie - faszyści byli jakiej narodowości? holokaust to dzieło jakiego narodu - większość studentów w USA, Kanadzie czy Wielkiej Brytanii odpowiadała, że to sprawka Polaków.

    • 39 14

    • Słusznie 100/100, ale niestety ta chora propaganda działa w Polsce chyba najmocniej (6)

      i sami Polacy już dawno w to uwierzyli, kretyni spod znaku PO i Bolszewi.

      • 10 4

      • (5)

        nie Polacy tylko naiwniacy, czytelnicy G-Wnianej i innych brukowców

        • 4 5

        • mój dziadek siedział w polskim obozie koncentracyjnym w Bełżcu, powiedz mu to (4)

          ludowe wojsko polskie wywoziło codziennie ciężarówkami ludzi do lasu i kulka w głowę. Materiały są dostępne w normalnych książkach historycznych. Dziadek nie był Żydem. To były obozy dla wrogów systemu komunistycznego. Działały tuż po wojnie. Często przejmowano obozy po uciekających Niemcach.

          • 4 2

          • Polacy po zgwałceniu zabijali je drewnianymi pałkami i wrzucali do płytkich dołów (3)

            • 2 2

            • wielu z nich jeszcze żyje (2)

              niektórzy się tym szczycą

              • 2 2

              • Mosze, babcia Ryfcia opowiadała ci straszne bajki na dobranoc..... (1)

                • 0 3

              • był o tym reportaż niedawno w TVP2 chyba

                tururu

                • 1 0

    • (5)

      Ich pomysłowość nie ma nic do rzeczy. Wystraczy rzucić okiem na tutejsze komentarze.

      • 0 1

      • (4)

        Tutejsze komentarze są skrajnie przeciwstawne. Jedni czerpią wiedzę z mediów polskojęzycznych, inni z polskich. Aby zmniejszyć liczebność tych "innych" lewacy dążą do likwidacji mediów polskich. Na pierwszy ogień idzie telewizja Trwam.

        • 7 5

        • (3)

          a jaka telewizja pójdzie na drugi ogień?
          nie wiem do jakiej grupy zaliczasz mnie, bo ja, podobnie jak wielu innych ludzi, czerpię wiedzę z różnych źródeł.

          • 3 1

          • (2)

            Na drugi ogień pójdzie Radio Maryja, choć próby likwidacji tego medium trwają od lat.

            Wszyscy odbiorcy polskich mediów są siłą rzeczy odbiorcami i tych lewackich. I znając opinie np. polskich pilotów na temat katastrofy smoleńskiej (piloci ci mają zakaz udzielania wywiadów i ukazują swoje spostrzeżenia wyłącznie w polskich mediach pod zmienionymi nazwiskami) odbiorcy polskich mediów wyraźnie widzą fałsz ukazywany w mediach lewackich. Powyższe to tylko przykład!!! Zresztą, w dniu dzisiejszym jak najbardziej aktualny.

            Jak myślisz, dlaczego lewackie media w ogóle unikają tego tematu? Dlaczego do dyskusji zapraszają ciągle te same osoby ukazujące ideologię i poprawność, a media polskie zapraszają osoby ukazujące fakty?!

            • 5 5

            • (1)

              To na trzeci ogień pójdzie, jak rozumiem Nasz Dziennik, i w ten sposób wyczerpie się lista polskich mediów?

              Pytania zadajesz w taki sposób, że nie ma jak Ci odpowiedzieć. "Dlaczego lewacy wciąż kłamią?" itp. I co to w ogóle za pomysł żeby dzielić media na polskie i na lewackie?

              • 4 2

              • Media polskie uczą patriotyzmu, żeby Polska nie zginęła. Polskojęzyczne patriotyzm ośmieszają.

                Ale różnice widać w wielu aspektach.

                Gazeta Polska i wszystkie katolickie. Na różne sposoby walczą z wolnością słowa. Przykładowo redaktor naczelny "Gościa Niedzielnego" ks. Marek Gancarczyk i wydawca tygodnika, czyli archidiecezja katowicka, mieli przeprosić Alicję Tysiąc i zapłacić jej 30 tys. odszkodowania. Swego czasu Sąd Apelacyjny w Katowicach orzekł, że "naruszono dobra osobiste kobiety". - Trudno nam się zgodzić z tym wyrokiem. Dlaczego sąd każe nam przeprosić za coś, czego nie napisaliśmy - powiedział tuż po rozprawie ks. Gancarczyk. - To bardzo niepokojąca wiadomość dla tych, którzy chcieliby mówić prawdę o ważnych społecznie rzeczach. To przypomina mi złe czasy, kiedy ludzie byli karani tylko za to, że mówili prawdę - komentuje Mariusz Dzierżawski z Fundacji Pro - Prawo do Życia.

                A Ty jak to skomentujesz? Bo komentarze w mediach polskich i lewackich były krańcowo odmienne i na tym przykładzie poznajemy, które są które.

                • 3 3

  • temat na 10 kwietnia (9)

    wspaniały temat na 10 kwietnia, bo przecież ani słowa o Pani Walentynowicz, jeszcze bolkowi albo heni było by przykro

    • 23 17

    • (7)

      Dość tego smoleńska.Żygać się chce

      • 11 11

      • Taaaa jeden chce czytac o zydach , drugi woli o Smoleńsku , a ty naucz sie słowa demokracja

        • 7 1

      • POkemonie - RZYGAĆ JAK COŚ !!!! (2)

        a tak przy okazji to rzygi to masz zamiast mózgu panów Michnika, Waltera i Urbana i Tuska.

        • 8 8

        • (1)

          A ty jak widzę jako katolik nie możesz znieść ,że zyją Michnik ,Walter i Urban.
          ŻYGAĆ mi się chce jak widze takie mendy katolickie jak ty

          • 3 9

          • Dla mnie język czytelny - anty-nędza umysłowa odpowiedział językiem głupca as używając tej formy dlatego, by głupiec as zrozumiał.

            Gdzie anty-nędza umysłowa napisał, że życzy śmierci czy żywi jakąś nienawiść do tych wymienionych (Michnik ,Walter i Urban) głupców?

            Tylko totalni głupcy nie wiedzą, jaki jest cel ich życia na ziemi. Nie tylko ci wymienieni nie widzą tego wyraźnie. Dodałbym chama Janusza P., dyplomatołka Władysława B. i wywodzących się z salonu wielu innych.

            • 5 3

      • (2)

        Jest Ci obojętne czy oni zginęli w katastrofie lotniczej czy zostali zamordowani? Wiadomo, że kpt. Protasiuk wydał komendę "odchodzimy" na wysokości 100 metrów. Piloci komentujący ten fakt są zgodni - to świadczy o tym, że chcieli odlecieć, tylko wydarzyło się coś takiego, co im to uniemożliwiło. Odpowiedz sam sobie na pytanie, dlaczego rosyjscy śledczy z szefem Putinem nie starają się wyjaśnić, co to było? Można dość łatwo sobie odpowiedzieć, dlaczego Rosjanie... ale dlaczego i polscy śledczy z szefem Tuskiem nie badają tego wątku?

        • 3 2

        • Siła bezwładności ?? (1)

          • 2 1

          • po prostu siła

            • 1 0

    • 10 lat

      O umarłych mówi sie tylko dobrze lub wcale,,,, dlatego o Walentynowicz nic nie ma , czego jeszcze nie rozumiesz ??

      • 0 0

  • ŻYDZI TO JEDNA Z NAJMĄDRZEJSZYCH KULTUR I NACJI NA SWIECIE ! DLATEGO WIELU ICH NIE LUBI ! (20)

    Naród Żydowski jest jednym z najzdolniejszych narodow swiata. To ludzie wielkiego intelektu i wiary . Trzeba przypomniec '' chyba tak bylo a jezeli sie myle to poprawcie'' otoz Żydzi w Polsce chyba mieli zakaz kupowania ziemi tzw. rolnej i dlatego zajeli sie innymi intersami jak handel i nieruchomosci. Zawisc i zazdrosc polakow wynikala z tego ze zydzi byli zdolniejsi i pracowitsi od nas. Zreszta po tylu latach obecnosci to juz nie byli Zydzi tylko tacy sami Polacy jak i my. W latach 50- 60 problem ich wysiedlenia z Polski byl typowym obrzydliwym pretekstem politycznym i udawaniem ze zla sytuacja ekonomiczna jest przez nich a to bzdura. Partia komunistyczna zagrabila ich majatki i nadal byla totalna glupota i bieda w kraju wiec Żydzi byli tylko pretekstem . Antysemityzm jest tez sztuczny bo ci co nawlywali przewaznie do antysemityzmu byli sami pochodzenia Zydowskiego jak np. Hitler czy kilku innych. Jak antysemita moze byc katolik skoro wierzy w Jezusa a przeciez Jezus to Żyd. Wiec Europa wywoluje sztuczne problemy w obawie przed mądroscią tej nacji. Żydzi stali sie bogaci bo byli pracowici i zdolni a skoro zabraniano im kupowac ziemie na wlasnosc to zajeli sie handlem. Wiekszosc fortun Żydow jest zbudowana na uczciwosci i moralnych zasadach i sluza one i sluzyly zawsze jako pomoc swiatu bo wieliu bogatych Zydow jest wielkimi filantropami i mimo bogactwa pomagaja innym. Zydzi maja kregoslup moralny nawet w robieniu pieniedzy , czego o nas nie mozna powiedziec. Uczmy sie od nich bo uczyc sie nalezy od zdolniejszych od siebie a nie zionąc wiecznie nienawiscia i zazdroscia!.

    • 43 44

    • no i dlatego od starożytności ich nienawidzono prawda ? :) (4)

      a tylko w Polsce mogli się zasymilować spokojnie dzięki Kazimierzowi Wielkiemu, który ożenił się z Żydówką. W gettach to oni mieszkali już w średniowiecznych miastach Europy, z Hiszpanii ich wywalili na kopach. Rzeczywiście, wszyscy ich kochają. Oni kochają tylko siebie i pieniądze. Dziękuję.

      • 15 5

      • an.'' a ty co kochasz ? bo wielka zazdrosc z ciebie wyplywa ! (3)

        Pracuj i ucz sie tak jak Żydzi to tez bedziesz mial dobrze bo chyba jestes biedakiem we wlasnym kraju ale to nie wina Zydow glupcze tylko twoja i Polakow,

        • 8 13

        • To prawda. W przeciwieństwie do nie-polaków z własnej głupoty i naiwności jesteśmy biedakami we własnym kraju, najemnikami u żydowskiego czy niemieckiego właściciela. Masz rację, to nie wina najeźdźców (Żydów, Niemców czy innych) tylko nasza Polaków wina, że dajemy się wodzić za nos. Oni mają media i tumanią. My Polacy wybierając popaprańców i innych lewaków (znanych z zabierania Polakom i rozdawania bankierom) po raz kolejny ukazaliśmy swoją naiwność.

          • 8 4

        • Ale jaja

          Hasbara na trojmiasto.pl ;-D

          • 2 1

        • Stworzyli taką klikę że nie dają nam żadnej możliwości ,perfidnie opanowali wszystkie dziedziny i pootaczali się durnymi

          gojkami którzy ich wspieraja

          • 2 4

    • :) (6)

      światowa recesja która wciąż nas dotyka, to zapewne efekt tej "uczciwości i moralnych zasad" prosto z żydowskich bnanków:))

      • 10 4

      • ...stale i wytrwale dofinansowywanych z budżetów państw, czyli z podatków znacznie mniej zdolnych (w lichwie, w okradaniu innych) goi.

        • 6 2

      • mysle ze wasza glupota wynika z niewiedzy na temat zydow ! (4)

        Dlatego o Polakach zawsze sie mowi ''' glupi jak Polak''. Potwierdzacie tylko ta teorie. Moze zacznijcie sie uczyc historii swiata bo widac ze niewiele o swiecie wiecie. Glupcem Europy i swiata jest Polska i polacy a to chyba wina polakow a nie zydow. Niemcy sie z nas smieja , Amerykanie ! a Zydow cenią wszedzie na swiecie. Widac ze nawet internet wam nie sluzy do nauki tylko ogladania chyba golych babek :) bo wasza wiedza jest marna i mierna a za taki zasob wiedzy napewno was swiat nie bedzie cenił bo swiat ceni mądrych a nie glupich pyskaczy.

        • 7 11

        • (3)

          Żyd nigdy nie bogaci się przez Żyda. Jest to punkt, od którego należy rozpocząć badania pochodzenia władzy żydowskiej. Nawet w czasach obecnych Żydzi nie ciągną zysków z Żydów lecz z tych narodów, wśród których przebywają. Prawo żydowskie pozwalało Żydowi robić interesy z nieżydami na odmiennych podstawach, niż z bratem Żydem. To, co nazywają prawem obcego, było określone, jak następuje: obcemu możesz pożyczać na lichwę, ale twojemu bratu nie będziesz pożyczał na lichwę.

          Uważasz że lichwa to uczciwy, godny polecenia sposób zarabiania pieniędzy? Robiąc interesy powinniśmy w tym ich naśladować?

          • 11 2

          • ''ja tylko pytam'' tylko potwierdzasz teorie ze jestesmy jak Polacy gorsi i glupsi ! (1)

            Bo Polacy najbardziej wyzyskuja wlasnie polakow ! Czyli Polacy nawet tak prostych zasad moralnych nie maja . Zydzi jak sam napisales przedewszystkim dbali tak ''ogolnie'' nazywajac twoja teorie '' dbali o swoj narod i bardzo dobrze ! Bardzo dobrze ze to napisales bo kazdy madry narod dba o swoich przedewszystkim . To bardzo madre co napisales bo wlasnie tak zachowuja sie najmadrzejsze narody jak Niemcy, Amerykanie, Francuzi i wlasnie Zydzi. Dlaczego Polacy nie potrafia dbac najpierw o swoich rodakow ???? czyli Zydzi , Niemcy, Amerykanie Sa od nas madrzejsi i bardzo dobrze bo skoro sa madrzy to maja silne panstwa i bogate spoleczenstwo a my glupcy jestesmy biedakami i zebrakami we wlasnym kraju a to juz skrajna glupota. Uczmy sie od Zydow , Niemcow i Amerykanow to moze bedziemy tez mieli kiedys lepiej ale polak to zwykle zaklamany oszust i cham ktory oszukuje i wyzyskuje swego brata wlasnie wiec watpliwe zeby bylo lepiej.

            • 8 0

            • Żydzi wyzyskują goi i samodzielnie myślący ludzie to widzą. Żydowskie media wmawiają naiwnym, ze "Polacy najbardziej wyzyskują Polaków" sugerując, ze wyzysk jest jakoby nieodłącznym elementem katolicyzmu. Potem naiwni te uogólnienie powtarzają tworząc kolejne mity.

              Moja rada - przestań czytać G-Wniane brukowce, dla których "polskość to nienormalność". Poznaj wspaniałych Polaków. Niektórzy z nich w tej chwili prowadzą protest przeciwko powolnej likwidacji lekcji historii ze szkół. Popiera ich rzesza wspaniałych Polaków.

              • 9 4

          • Prawda jest jedna:

            Wszystko co nie jest zabronione, jest dozwolone ! I tyle tej prawdy ! Jedyna metoda na dostatni żywot to: nauka, skromność, praca, oszczędzanie, znajomość języków i mądre zarządzanie wypracowanymi zasobami ! Zazdrość , zawiść , głupota to też cechy ludzkie i niestety b.b.mocno zakorzenione tu w Pl !

            • 1 0

    • bb, nie ma co się kopać z końmi, naprawdę...

      • 1 1

    • Nie myl mądrości (4)

      z przebiegłością i podłością

      • 9 3

      • długo nad tym myślałeś(aś)?

        • 1 6

      • wlasnie mie mylę ! bo Zydzi sa mądrzy a Polacy jak napisales przebiegli i podli. (2)

        Przebieglosc zreszta nie jest az tak zla cecha. Wszystkie dobre gospodarki zachodnie sa oparte i na Madrosci i przebieglosci . Przebieglosc wpisuje sie tez w dobra konkurencje bo zawsze np. dobre koncerny samochodowe chca byc lepsze od innych i to motywuje do pracy i lepszych wynikow. W Polakach jest przedewszystkim podlosc bo u nas '' brat brata oszukuje i wyzyskuje'' a pozniej sie wszyscy dziwimy ze zakupy robi sie w Auchanie czy lidlu czy biedronce czy innych . Czyli te koncerny sa madre bo tu maja frajerow do golenia a pieniadze ida do Francji i Niemiec. czyz nie ? Polak to zawsze glupek!. Jakos nie widac sieci Polskich hipermarketow w Niemczech czy Francji ! a dlaczego ? bo Niemcy i Francuzi sa madrzy i przebiegli ale dlatego sa bogaci i maja bogate spoleczenstwo bo dbaja o siebie.

        • 4 8

        • 100% prawdy

          • 2 1

        • Taka jest prawda !

          • 0 1

    • Słów kilka...

      1. Żydzi dominują w bankowości i finansach, bo ich podwójna moralność (żyd-człowiek i goj-nieżyd-podczłowiek) pozwalała i pozwala stosować lichwę wobec gojów itd., podczas gdy chrześcijanie tego czyniuć nie mogli, i tak żydzi zbudowli system bankowy kosztem gojów. Ten fakt np. był jednym z fundamentów antysemityzmu niemieckiego na którym potem bazował Hitler i go rozwinął dodając zagadnienia "rasowe" itd.
      2. W 1968r. w Polsce starły się dwie frakcje komunistów: "starych" de facto sowieckich komunistów żydowskiego pochodzenia zainstalowanych tu przez Stalina od 1944/45r., którzy trzymali władzę (to ci m. innymi mordowali polskich patriotów i polskie elity), i "nowych" komunistów pochodzenia słowiańskiego/polskiego, którzy przez kilka lat osiągnęli pewien poziom (w umiejętnościach, wykształceniu, administracji itd.) i zbuntowali się by przejąć władzę, co im się udało. Skutkiem tego były "czystki" i sporo żydów odsunięto od władzy, wpływów (ich rodziny też, bo gdzie drwa rąbią tam wióry lecą).Część z tych żydów nie odnalezła się w nowej rzeczywistości, skutkiem czego cześć z nich uciekła do Izraela, a część komunistów żydowskich zaczęła udawać "opozycję" (np. Michnik-Szechter, Kuroń, Geremek itd.). Potem środowiska lewacko-żydowskie stworzyły bajki o "antysemickich ekscesach, prawie "drugim holokauście" itd. a to była popprostu walka dwóch farakcji komunistów o władzę w PRL... Taka prawda...

      • 3 0

    • prawię sie zgodzę

      mają smykałkę do interesów, itd. pewnie niejeden z nas ma krew żydowską :) ale ten napalm..broń kasetowa... to mi się nie podoba

      • 0 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wydarzenia

Majówkowe zwiedzanie Stoczni vol.7

20 zł
spacer

Katalog.trojmiasto.pl - Muzea

Sprawdź się

Sprawdź się

Który klub sportowy powstał w Gdańsku jako pierwszy?

 

Najczęściej czytane