Zbrodnia wykuta w kamieniu

Paweł Pizuński

21 czerwca 2011 (artykuł sprzed 12 lat)

Opinie (54)

Najnowszy artykuł na ten temat Przyleciał na chwilę na Dzień Matki. Spędzi 3 lata w więzieniu

Leśniczy z Sopotu Waldemar Baranowski przy kamieniu upamiętniającym zbrodnię na jego koledze po fachu.

W głębi sopockiego lasu zobacz na mapie Sopotu , na grzbiecie wzniesienia rozdzielającego dwie doliny stoi wysoki na ok. 60 cm głaz z wyrytym napisem w języku niemieckim: "Leśniczy państwowy Waldemar Heusmann zm. 15 lipca 1919 r. zastrzelony przez kłusowników". Okoliczności śmierci leśniczego nie były dotąd znane, ale teraz udało się je wyjaśnić.

O zbrodni przypomina napis wykuty w kamieniu.

Nocne strzały w lesie nie zaniepokoiły rodziny leśniczego. Dopiero nad ranem zaczęła szukać go policja.

Leśniczy Waldemar Heusmann wyjął z szafy trójlufkę, przewiesił ją przez ramię i ruszył ku drzwiom wyjściowym leśniczówki.
- Gdzie ty idziesz? - zapytała żona.
- Do lasu idę na chwilę. Może na dziki się zasadzę... - odpowiedział.
- O tej porze? - zdziwiła się.
Heusmann spojrzał na zegarek. Było przed godz. 20.
- Takie moje obowiązki. Ludzie się skarżą. Dziki szkody na polach robią - odrzekł i wyszedł.

W rynarzewskiej leśniczówce pozostała żona Heusmanna, jego dwójka dzieci i rodzice, którzy właśnie przyjechali w odwiedziny. Po kolacji każdy zajęty był sobą. Dzieci szykowały się do snu, żona z pomocą matki Heusmanna sprzątała, a ojciec czytał gazetę. Nikt się nie zaniepokoił, gdy tuż po godz. 20 rozległa się w oddali seria trzech wystrzałów. Domownicy poczuli się zaniepokojeni, gdy zapadły ciemności. Heusmann nie wracał do domu i nie było go też nazajutrz z samego rana. Wtedy dopiero policja rozpoczęła poszukiwania.

* * *
Zwłoki leśniczego znaleziono w środę, 16 lipca, krótko po godz. 7 rano. Leżał martwy w gęstym sosnowo-bukowym zagajniku, ale policja kryminalna od razu ustaliła, że zginął w zupełnie innym miejscu.

Nieopodal często uczęszczanej przez spacerowiczów Drogi Nadleśniczych, pomiędzy 119 i 120 stanowiskiem myśliwskim znaleziono ślady krwi, zakrwawiony pień drzewa i oderwany ludzki palec nieopodal niego. Skoro nie należał on do Heusmanna, który zginął od postrzału w brzuch, to musiał to być palec któregoś ze sprawców zbrodni. Nigdzie w pobliżu nie odnaleziono też trójlufki Heusmanna, więc policja przyjęła roboczą wersję dramatu, który rozegrał się w lesie.

Krótko po wyjściu z domu leśniczy natknął się na ludzi, którzy kłusowali lub kradli drzewo w okolicy. Usiłował ich zatrzymać, ale tamci zaczęli stawiać opór, wystrzelił więc dwukrotnie w ich stronę i nawet ciężko zranił jednego z napastników w rękę, ale sam też został trafiony w brzuch. Rannemu lub zmarłemu Heusmannowi zabójcy zabrali broń, po czym zawlekli go do zagajnika, by utrudnić w ten sposób znalezienie zwłok.

Z Gdańska sprowadzono policyjnego psa. Szybko podjął on trop, ale zgubił go wkrótce i wrócił do miejsca, gdzie znaleziono martwego Heusmanna. Wtedy policjanci ruszyli po śladach krwi, które najpewniej należały do sprawcy zabójstwa, ale urywały się one nieopodal Świemirowa. Nic też nie dała wizyta w oliwskim lazarecie, gdzie - jak przypuszczano - mógł się udać ciężko ranny w rękę sprawca. Nikt tam nie pamiętał, by w ostatnim czasie przyjmowano pacjenta z roztrzaskaną dłonią.

Obiecujące były natomiast zeznania ludzi, którzy poprzedniego dnia po południu przechodzili w pobliżu miejsca zbrodni. Doskonale zapamiętali oni trzech młodych ludzi w wojskowych ubraniach, którzy kręcili się wtedy w okolicy. Jeden z nich miał prawdopodobnie broń, musieli to więc być kłusownicy. Policja zaczęła rozglądać się po okolicy, a w Świemirowie dosłownie zaroiło się od mundurowych. Szukali osobników podobnych do tych, których opisywali świadkowie i już po południu aresztowano pierwszego podejrzanego.

Otto Reinhard był robotnikiem, ale od pewnego czasu nie miał pracy. Ludzie przypomnieli sobie, że dość często widywano go w lesie, a na dodatek w dzień po zabójstwie zachowywał się dziwnie. Rozpowiadał po wsi różne rzeczy na temat zmarłego leśniczego i policjanci uznali, że o zdarzeniu, które rozegrało się w lesie musi wiedzieć znacznie więcej, niż okoliczni mieszkańcy.

Reinhard z początku nic nie chciał mówić. Twierdził, że w czasie, kiedy strzelano do Heusmanna był w domu, ale wystarczyło nim tylko trochę "wstrząsnąć", aby wyznał wszystko.
- Ja do Heusmanna nie strzelał... Mnie przy tym nawet nie było, jak to sie stało... - zapierał się.
- Kto więc strzelał. Gadaj wreszcie, bo żywy stąd nie wyjdziesz...
- To Kroll strzelał.
- Kto to jest ten Kroll?
- Kumpel z roboty. My razem poszli do lasu...
- Coście tam robili?
- Worki my przenosili...
- Co było w workach?
- Nie wiem... Jak Boga kocham, nie wiem...
- Kto jeszcze był z wami?
- Sehnke...
- Kto?
- Sehnke, też kumpel z pracy.
- Gdzie tamci są teraz?
- Nie wiem... Kroll gdzieś zniknął...
- A ten drugi?
- Nie wiem... Pewno u lekarza...
- Co mu sie stało?
- Leśniczy w ręke mu strzelił. Jak my go nieśli, to chwilami od zmysłów odchodził...

* * *
Krolla zatrzymano pod wieczór, a kilka godzin później znalazł się też Sehnke. Leczył zranioną rękę w szpitalu sióstr Diakonis w Gdańsku. Policjanci od razu zakuli go w kajdany i zabrali do więzienia sądowego, ale podobnie jak Kroll nic powiedzieć nie chciał. Twierdził, że nigdy w lesie nie kłusował, a o kontuzjowanej ręce mówił, że sam się przez przypadek postrzelił. Zeznawać zaczął, gdy go trochę postraszono i gdy uświadomiono mu, że na równi z Krollem odpowiadać może za morderstwo.

- Tego chcesz baranie!? Kat ci ten głupi łeb odrąbie i będzie po tobie! - policjant pochylił się nad nim jak sęp nad struchlałą ze strachu myszą. Widać było, że Sehnke ma dość wszystkiego.
- To nie ja strzelał. To Kroll wypalił... - wyksztusił w desperacji.
- Jak to Kroll? Przecież to u ciebie karabin widziano.
- Ja nawet przymierzyć nie zdążył, jak mi leśniczy pół ręki odstrzelił... To Kroll z pistoletu wypalił...
- Od początku gadaj jak to było!
- Boże... - jęknął odruchowo zasłaniając twarz. - Litości!
- Nie bój sie głupku! Jak prawde gadać będziesz nic ci się nie stanie...
- My pierwszy raz na lewizne poszli. W domu bieda. My nie mieli co jeść, to ja pomyślał, że dobrze będzie co z lasu przynieść...
- To ty namówił tych dwóch osłów?
- Krolla przede wszystkim, bo Reinhard broni nie miał. My tylko do pomocy go wzięli...
- Kroll miał pistolet?
- Tak.
- Kiedy wy natknęli sie na leśnego?
- My do domu już wracali, jak nas zatrzymał. Wyszedł nagle zza drzew i krzyknął "Ręce do góry!", więc ja zbaraniał. Nie pamiętam, co ja wtedy zrobił, ale zdaje mi sie, że leśny pomyślał, że chcę strzelić do niego i wypalił do mnie z fuzji.
- Ty mi tu głupot nie gadaj! - krzyknął policjant i Sehnke aż się skulił - Celować chciałeś do niego, ale leśny cię ubiegł...
- Ja nie chciał strzelać! Jak Boga kocham! Ja nie chciał strzelać!
- Dobra już dalej gadaj...
- Jak Heusmann wypalił, to ja tylko ból poczuł. W głowie mnie się zakręciło i ja tylko zobaczył jak Kroll wystrzelił z pistoletu, co go z wojska miał. Jak ja się ocknął, to leśny martwy już leżał. Wtedy zawlekli my go w te krzaki i czym prędzej do domu my poszli...
Opuścił głowę i zastygł tak na dłuższy czas. Gdy go wyprowadzano szedł posłusznie jak dziecko.

* * *
Sehnke i Kroll stanęli przed gdańskim sądem przysięgłych 3 listopada 1919 r. Obu zarzucano zabójstwo i obaj przyznali się do winy, więc proces nie trwał długo. Obrońca domagał się, by zarówno Sehnkemu, jak i Krollowi przyznać okoliczności łagodzące z uwagi na ciężkie położenie, w jakich znalazły się ich rodziny po wojnie, ale sędziowie odmówili.

- Wszyscy po wojnie są w trudnej sytuacji - zauważył prokurator. - Na rynku brakuje podstawowych produktów żywnościowych i każdy boryka się z różnorakimi kłopotami. Gdyby jednak każdy szedł z tego powodu do lasu polować na zwierzęta i strzelać do leśniczych, to wkrótce zabrakłoby zarówno tych pierwszych, jak i tych drugich. Na to nikt z nas się przecież nie godzi... - argumentował i przysięgli przyznali mu rację. Tyle, że nie zgodzili się na zaproponowany przez niego wymiar kary.

Prokurator żądał dla Krolla 15 lat, a dla Sehnkego 8 i pół roku ciężkiego więzienia, ale orzeczenie sądu brzmiało łagodniej. Kroll skazany został na 14 i 3 miesiące, a Sehnke na 6 lat i 3 miesiące ciężkiego więzienia.

O autorze

Opinie (54) ponad 20 zablokowanych

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2011-06-21 11:12

DO Panzerkampfwagen

TY TĘPY NIEUKU.POCZYTAJ HISTORIĘ , DOWIEDZ SIĘ KIEDY NARODZIŁ SIĘ NAZIZM NIEMIECKI , PORÓWNAJ DATY , NABIERZ POKORY DO WŁASNEGO NIEUCTWA I DOPIERO WTEDY ZABIERAJ GŁOS NA PUBLICZNYM FORUM!!!
DZIĘKUJĘ AUTOROWI ZA CIEKAWY ARTYKUŁ.

DAREK Z GDAŃSKA
12 lat
- 5 5
Twoja opinia

Zmień treść

TY TĘPY NIEUKU.POCZYTAJ HISTORIĘ , DOWIEDZ SIĘ KIEDY NARODZIŁ SIĘ NAZIZM NIEMIECKI , PORÓWNAJ DATY , NABIERZ POKORY DO WŁASNEGO NIEUCTWA I DOPIERO WTEDY ZABIERAJ GŁOS NA PUBLICZNYM FORUM!!! DZIĘKUJĘ AUTOROWI ZA CIEKAWY ARTYKUŁ.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2011-06-21 12:38

źródła (2)

Czy ktoś wie (może redakcja albo autor się wypowiedzą) jak jest z materiałami źródłowymi na podstawie których ta opowieść i podobne powstają?
Czy to wykracza poza sfotografowany w lesie kamień z napisami? Autor odnalazł materiały w gazetach z tamtego czasu, akta śledztwa/sądowe wyciągnął z archiwum, czy tylko puścił wodze fantazji?
Pytam, bo kilka late temu spędziłem kilka godzin na przeglądaniu mikrofilmów z gdańskich gazet tego okresu i żadnych artykułów o tym wydarzeniu nie znalazłem.

mw
12 lat
- 4 1
Twoja opinia

Zmień treść

Czy ktoś wie (może redakcja albo autor się wypowiedzą) jak jest z materiałami źródłowymi na podstawie których ta opowieść i podobne powstają? Czy to wykracza poza sfotografowany w lesie kamień z napisami? Autor odnalazł materiały w gazetach z tamtego czasu, akta śledztwa/sądowe wyciągnął z archiwum, czy tylko puścił wodze fantazji? Pytam, bo kilka late temu spędziłem kilka godzin na przeglądaniu mikrofilmów z gdańskich gazet tego okresu i żadnych artykułów o tym wydarzeniu nie znalazłem.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2011-06-21 14:22
  
  Relacje sądowe (1)
  
  Żadnej z opisanych historii niestety nie wymyśliłem. Powstają na podstawie relacji z procesów sądowych. Ponieważ źródła archiwalne są zdziesiątkowane, relacje te pochodzą głównie z ówczesnych gazet niemieckich, chociaż czasami sięgam też i do rękopisów znajdujących się w zasobach Biblioteki PAN. Co do okoliczności śmierci leśniczego Heusmanna, to ówczesna prasa niemiecka dość dokładnie je przedstawiła. Jeśli Pan ich nie znlazł, to znaczy, że źle Pan szukał.
  Pozdrawiam serdecznie.
  
  P.P.
  12 lat
  - 2 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Żadnej z opisanych historii niestety nie wymyśliłem. Powstają na podstawie relacji z procesów sądowych. Ponieważ źródła archiwalne są zdziesiątkowane, relacje te pochodzą głównie z ówczesnych gazet niemieckich, chociaż czasami sięgam też i do rękopisów znajdujących się w zasobach Biblioteki PAN. Co do okoliczności śmierci leśniczego Heusmanna, to ówczesna prasa niemiecka dość dokładnie je przedstawiła. Jeśli Pan ich nie znlazł, to znaczy, że źle Pan szukał. Pozdrawiam serdecznie.
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2011-06-21 17:13
    
    Może gdyby to były prawdziwe gazety, a nie mikrofilmy, poszło by łatwiej. Dziękuję za odpowiedź.
    
    mw
    12 lat
    
    0 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Może gdyby to były prawdziwe gazety, a nie mikrofilmy, poszło by łatwiej. Dziękuję za odpowiedź.
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2011-06-21 13:10

Dobrze ze szkopa zalatwili.

toz to on pierwszy strzelal do prawdziwych polakow. Dobrze ze szkopa zalatwili.

yo
12 lat
- 7 11
Twoja opinia

Zmień treść

toz to on pierwszy strzelal do prawdziwych polakow. Dobrze ze szkopa zalatwili.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2011-06-21 14:37

czyli w lesie trzeba bac sie ludzi (3)

a nie zwierząt! Jak ide przez las i nie widzę swojego gatunku jestem spokojna jak widze człowieka niestety zaczynam się bac prawda jest taka że wśród nas żyje wiele potworów a my nawet o tym nie wiemy. Pamiętam historię zamordowanego młodego pochodzącego z Gdańska leśnika sokolinka w latach 80 ciekawe czy bandziorów złapali czy nadal chodzą wolno

viola
12 lat
- 7 0
Twoja opinia

Zmień treść

a nie zwierząt! Jak ide przez las i nie widzę swojego gatunku jestem spokojna jak widze człowieka niestety zaczynam się bac prawda jest taka że wśród nas żyje wiele potworów a my nawet o tym nie wiemy. Pamiętam historię zamordowanego młodego pochodzącego z Gdańska leśnika sokolinka w latach 80 ciekawe czy bandziorów złapali czy nadal chodzą wolno
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2011-06-21 22:17
  
  Na pewno nadal chodzą wolno chociaz
  
  im nie wolno.
  
  Arkowiec
  12 lat
  - 1 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  im nie wolno.
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2011-06-21 22:20
  
  Czy w lesie bac sie trzeba ludzi? (1)
  
  Nie wiem, raczej nie. Sam kiedys czesto po lasach chodzilem. Mowisz ze zwierzat nie. A co bys zrobila gdybys spotkala stado wilkow?
  
  Nepomucen_M
  12 lat
  - 0 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Nie wiem, raczej nie. Sam kiedys czesto po lasach chodzilem. Mowisz ze zwierzat nie. A co bys zrobila gdybys spotkala stado wilkow?
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2011-06-23 22:33
    
    Stado wilków
    
    Proszę proszę ! Stado wilków w lasach sopockich. Naprawdę bardzo bym chciał to zobaczyć !
    
    Krist off
    12 lat
    
    1 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Proszę proszę ! Stado wilków w lasach sopockich. Naprawdę bardzo bym chciał to zobaczyć !
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2011-06-21 14:39

JakieŚ takie niemieckie.

Nie polskie.

12 lat
- 3 2
Twoja opinia

Zmień treść

Nie polskie.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2011-06-21 15:05

Zakuli mu prawie odstrzelona dłoń??

detektyff
12 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Zakuli mu prawie odstrzelona dłoń??
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2011-06-21 16:44

podczas wypełniania obowiązków (1)

zastrzelony przez dzikusów ,taki jest napis na tym pamiatkowym kamieniu

gabi
12 lat
- 1 4
Twoja opinia

Zmień treść

zastrzelony przez dzikusów ,taki jest napis na tym pamiatkowym kamieniu
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2011-06-21 22:46
  
  Wilderer to klusownik, a nie dzikus.
  
  piotrukas
  12 lat
  - 5 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Wilderer to klusownik, a nie dzikus.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2011-06-21 18:05

Poca ten głaz, jednego Niemca mniej, a ilu Polaków zaboto?

12 lat
- 1 9
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2011-06-22 07:46

prośba do autora

W każdej z interesujących historii jej bohaterowie są półanalfabetami. O ile jeszcze opowieść dotyczy czasów naprawdę dawnych, to jakoś to do siebie pasuje, ale do XXw. już nie bardzo. Mam na myśli nadużywanie form typu "ja nie strzelał", "worki my przenosili" itd.

gros major
12 lat
- 2 3
Twoja opinia

Zmień treść

W każdej z interesujących historii jej bohaterowie są półanalfabetami. O ile jeszcze opowieść dotyczy czasów naprawdę dawnych, to jakoś to do siebie pasuje, ale do XXw. już nie bardzo. Mam na myśli nadużywanie form typu "ja nie strzelał", "worki my przenosili" itd.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2011-06-22 12:40

No coz, literacko to jest slabizna. Dialogi stylizowane na mowe potoczna, z bledami jezykowymi... Wymiana zdan, bez "didaskaliow" -- czyta sie to fatalnie.
No i ten blad ortograficzny ("wyksztusil") o ktoryms ktos juz wspominal...
Coz, historyk nie musi byc literatem.

musk
12 lat
- 1 2
Twoja opinia

Zmień treść

No coz, literacko to jest slabizna. Dialogi stylizowane na mowe potoczna, z bledami jezykowymi... Wymiana zdan, bez "didaskaliow" -- czyta sie to fatalnie. No i ten blad ortograficzny ("wyksztusil") o ktoryms ktos juz wspominal... Coz, historyk nie musi byc literatem.
Regulamin dodawania opinii