Historia
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Historia
Historia Wiadomości
Skopiowano

Zapomniane miejsce: Jägerhof, czyli Dwór Myśliwego

Jan Daniluk
30 listopada 2017 (artykuł sprzed 4 lat) 
Opinie (30)
Prawdopodobnie jedyne zachowane zdjęcie Dworu Myśliwego, czyli Jägerhofu, wykonane w 1928 r. Prawdopodobnie jedyne zachowane zdjęcie Dworu Myśliwego, czyli Jägerhofu, wykonane w 1928 r.

Prawdopodobnie jedyne zachowane zdjęcie Dworu Myśliwego, czyli Jägerhofu, wykonane w 1928 r.

ze zbiorów BG PAN

W okolicach Gdańska na przestrzeni dziejów istniało sporo różnej wielkości dworów. Niestety, niewiele z nich przetrwało. Dziś przypominamy jeden z nich: Jägerhof, czyli Dwór Myśliwego.



Dwory, które istniały (lub istnieją) na obszarze dzisiejszego Gdańska, zaczęły pojawiać się zasadniczo od XVI w. Były to z jednej strony letnie rezydencje, z czasem rozbudowane i otoczone wspaniałymi ogrodami i parkami, z drugiej zaś - posiadłości wyrastające wokół zakładów przemysłowych, z licznymi towarzyszącymi budynkami gospodarczymi. Z czasem (głównie w XIX w.) zaczęły pojawiać także i niewielkie, skromne w formie dworki, samotnie stojące w oddaleniu od zwartej zabudowy.

Przedmieścia Gdańska pełne dworów



Relatywnie najwięcej dworów istniało na terenie dzisiejszego Wrzeszcza, Zaspy, Strzyży Górnej, a także Oliwy i Przymorza. Wystarczy rzut oka na dawne mapy, by zrozumieć ten stan rzeczy. Był to obszar dobrze skomunikowany z Gdańskiem, oferujący szereg urokliwych miejsc do zamieszkania. Dodatkowo przez Wrzeszcz płynęło wiele potoków, nad którymi zakładano młyny, kuźnice i odlewnie. Jednocześnie tereny te stanowiły naturalne zaplecze dla rozrastającego się organizmu miejskiego. Wraz z jego rozwojem terytorialnym (głównie w XIX-XX w.) dawne podmiejskie dwory znalazły się w granicach Gdańska.

Fragment planu Gdańska z 1933 r. z widocznymi dworami opisanymi w artykule. Jägerhof zaznaczony jest kółkiem. Fragment planu Gdańska z 1933 r. z widocznymi dworami opisanymi w artykule. Jägerhof zaznaczony jest kółkiem.

Fragment planu Gdańska z 1933 r. z widocznymi dworami opisanymi w artykule. Jägerhof zaznaczony jest kółkiem.



Dwór Myśliwego, czyli Jägerhof



Opisywany dwór powstał właśnie jako skromna budowla, pozbawiona reprezentacyjnego otoczenia, najprawdopodobniej w drugiej połowie XIX w. Jego nazwę można przetłumaczyć jako Dwór Myśliwego lub Dwór Myśliwski.

Jägerhof położony był między pagórkami rolniczej Zaspy, na obrzeżach ówczesnego tzw. Wielkiego Placu Ćwiczeń, w bezpośrednim sąsiedztwie (jak się wydaje) starszego założenia - Dworu Młyniec (Mühlenhof, rzadziej Mühlhof).

Czytaj także: Mała Warszawa w międzywojennym Gdańsku

"Czarni huzarzy" i Jägerhof



Lokalizacja nie była przypadkowa. Okazuje się, że do 1914 r. w dworku mieszkał człowiek pełniący funkcję tzw. Fuchsführera. Opiekował się on sforą psów myśliwskich, które miał w obowiązku udostępniać na potrzebę gonitw, tzw. polowań na lisa (Fuchsjagd), urządzanych dla członków gdańskiego Towarzystwa Jeździeckiego. Gonitwy odbywały się przede wszystkim na tzw. Wielkim Placu Ćwiczeń (182 ha na północ od ul. Kościuszki i na wschód od linii kolejowej) lub na północ i północny-wschód od niego, czyli na obszarach Zaspy i Przymorza.

Zobacz opisywany teren na historycznej mapie: Mapa Gdańska z pierwszej połowy XX wieku

Czarni huzarzy na terenie swoich koszar, które mieściły się pomiędzy obecnymi ul. Słowackiego, Chrzanowskiego, Szymanowskiego i al. Grunwaldzką. Czarni huzarzy na terenie swoich koszar, które mieściły się pomiędzy obecnymi ul. Słowackiego, Chrzanowskiego, Szymanowskiego i al. Grunwaldzką.

Czarni huzarzy na terenie swoich koszar, które mieściły się pomiędzy obecnymi ul. Słowackiego, Chrzanowskiego, Szymanowskiego i al. Grunwaldzką.

Członkami wspomnianego towarzystwa byli do wybuchu I wojny światowej niemal wyłącznie słynni "Czarni Huzarzy", stacjonujący w kompleksie koszar w Strzyży Górnej.

Wspomniane towarzystwo utrzymywało zresztą zarówno psy, jak i opłacało Fuchsführera. Sama posiadłość należała do wojska.

Dwór Myśliwego w okresie międzywojennym



Po utworzeniu Wolnego Miasta Gdańska i jego demilitaryzacji sytuacja uległa zmianie. Działka z dworkiem została nabyta (jako mienie popruskie) przez władze gdańskie. Psów już tu nie trzymano. Jägerhof pełnił jedynie funkcje mieszkalne. W dworku zameldowane były w okresie międzywojennym trzy-cztery osoby: robotnicy, okresowo szofer, fryzjer i kołodziej. Adres został przypisany administracyjnie do Brzeźna.

Dawne dwory Przymorza i Zaspy



W okolicy istniało do 1945 r. kilka dworów. Najdalej na północ (rejon adresu ul. Dąbrowszczaków 20 zobacz na mapie Gdańska) położone blisko siebie stały Czerwony Dwór (Rothof) oraz Czarny Dwór (Schwarzhof). Na południe od nich (rejon adresu ul. Anastazego Wika-Czarnowskiego 12 zobacz na mapie Gdańska) funkcjonował Biały Dwór (Weißhof), zaś dalej jeszcze, w miejscu szpitala na Zaspie - Królewski Dwór (Königshof). Do dziś przetrwał jedynie Dwór Rozstaje (Eckhof) - stoi pod adresem ul. Chrobrego 94 zobacz na mapie Gdańska.

Wszystkie one dały nazwy osiedlom lub ulicom.

Po Jägerhofie nie pozostał natomiast żaden, nawet najmniejszy ślad. Najpewniej został on zniszczony w toku działań wojennych w 1945 r. Dworek istniał w rejonie ul. Pilotów (najbliżej znajduje się adres ul. Pilotów 23A zobacz na mapie Gdańska).

Prezentowana w artykule ilustracja prasowa to unikat - jedyna dziś znana fotografia dawnego Jägerhofu.

O autorze

autor

Jan Daniluk

- doktor historii, badacz historii Gdańska w XIX i XX w., oraz ziem polskich wcielonych do Rzeszy i Prus Wschodnich w latach 1933-1945

Zobacz także

Więcej w kategorii Historia

Opinie (30)

  • 2017-11-30 12:21

    bardzo ciekawe, gratuluję odkrycia zdjęcia.

    Rh-

    4 lata

    • 41 1

  • 2017-11-30 12:40

    Po polsku mówi się dwór myśliwski albo myśliwski dwór

    I tak bym przetłumaczył niemieckie Jaegerhof

    germanista po kądzieli

    4 lata

    • 13 12

  • 2017-11-30 12:45

    Też tak myślałem czytając ten artykuł po raz pierwszy

    Ale gdy doczytałem do miejsca, w którym tłumaczy się czym dokładnie był ten obiekt, to podzieliłem zdanie autora, że konstrukcja Dwór Myśliwego jest logicznie uprawniona

    Stanisław

    4 lata

    • 10 1

  • 2017-11-30 15:21

    Tlumaczyc nazwe po holere te niemieckie nazwy?

    Mieszkamy w Polsce i darujcie sobie opisywac historie niemieckich ssmanow mordercow kobiet dzieci i starców. Wystarczy polski język.

    4 lata

    • 8 62

  • 2017-11-30 15:40

    zgadzam się i dziękuję autorowi

    Cały cykl traktujący o przeszłości naszego miasta jest interesujący. Ilustrujące go dawne fotografie są jak wisienka na torcie. Szkoda tylko, że budzi tak małe zainteresowanie i nie może się przebić wśród tematów, które nakręcają tu gorące dyskusje.

    gobi

    4 lata

    • 4 0

  • 2017-11-30 15:51

    Kolejny interesujący artykuł. Dziękuję!

    4 lata

    • 18 3

  • 2017-11-30 15:56

    darmowa nauka Niemca?

    4 lata

    • 2 16

  • 2017-11-30 15:58

    z kąd wy takie

    Staruchy zdjęcia bierzecie?!?
    od najezcow za zachoda?

    Poniemieckie

    4 lata

    • 1 13

  • 2017-11-30 16:03

    Nazwę "Jaegerhof" należy raczej tłumaczyć jako "Dwór Myśliwski",

    zgodnie z duchem nazewnictwa niemieckiego. Jeżeli : "Rothof" , Schwarzhof" - czyli : jaki (Czerwony,Czarny) , to również : Myśliwski. Poza tym Dwór ten nie "został zniszczony w trakcie działań wojennych" (jak pisze Autor). Jednostki rosyjskie pierwszej linii frontu posuwały się od strony Sopotu tylko i wyłącznie wzdłuż obecnej ul. Grunwaldzkiej , co potwierdzają wszystkie żródła z relacji walk. Ogólnie jednak - bardzo ciekawy artykuł. Czekamy na następne !

    MG42

    4 lata

    • 14 1

  • 2017-11-30 16:52

    Cholera pisze sie przez "ch"

    To nie jest polskie slowo...

    ...do janej cholery

    4 lata

    • 13 1

1
2
3

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Tego nie czytałeś

Wydarzenia

Strajkowe wspomnienia Sierpniowe Strajkowe wspomnienia Sierpniowe

Strajkowe wspomnienia Sierpniowe

spacer
sie 6-28
g. 11:00, 14:00
Gdańsk, Plac Solidarności
Wstęp wolny
więcej (1)

TV Filmy

Jarmark na filmie z 1982 roku

3351
więcej (1442)

Muzea

więcej

Sprawdź się

Sprawdź się

Na Westerplatte znajdowało się 6 wartowni. Ile z nich jest udostępnionych dla zwiedzających?

 

Najczęściej czytane