Zabytek ukryty przed oczami przechodniów

Michał Ślubowski

20 marca 2023 (artykuł sprzed 1 roku)

Opinie (32)

Fotografia z publikacji Danzig und Seine Bauten przedstawiająca ujęcie wody na ul. Polanki.

Na terenie dzielnicy VII Dwór znajduje się niezwykle ciekawy zabytek, który jest ukryty przed oczami przechodniów. Jest związany z niezwykłą kartą w dziejach miasta.

Czy zabytki z Gdańskiego Szlaku Wodociągowego są dla Ciebie atrakcyjne?

tak, widziałe(a)m co najmniej jeden z tych obiektów nie wiem, bo jeszcze żadnego nie widziałe(a)m nie, ale rozumiem, że dla innych to może być interesujące

W latach 60. XIX w urząd nadburmistrza piastował w Gdańsku Leopold von Winter. Ten zasłużony dla miasta polityk wprowadził Gdańsk w nową epokę: rozwinął się transport kolejowy, powstawały zakłady przemysłowe, zwiększyła się liczba mieszkańców, którzy zajmowali wyrastające pierzeje nowych kamienic.

Jednym z najważniejszych osiągnięć von Wintera była poprawa zdrowia i jakości życia gdańszczan. Osiągnął to, zakładając sieć kanalizacyjną, oczyszczalnię ścieków i doprowadzając do miasta czystą wodę pitną. Projekt opracował Eduard Friedrich Wiebe. Rurociąg doprowadzał wodę do miasta z Pręgowa. Całe założenie wodociągowo-kanalizacyjne było osiągnięciem w skali Europy.

Częścią projektu była budowa infrastruktury. W 1869 r. wzniesiono zbiornik wody Stara Orunia - tutaj spływała woda z Pręgowa, która dalej była dostarczana do domów gdańszczan. Zbiornik został wyłączony z użytkowania dopiero w latach 80. XX w, a dzisiaj jest siedliskiem nietoperzy i ciekawym punktem na trasie Gdańskiego Szlaku Wodociągowego.

Zbiornik wody Stara Orunia jest jedną z atrakcji Gdańskiego Szlaku Wodociągowego.

W ramach tej trasy możemy zobaczyć również dwa inne ciekawe obiekty. Pierwszym z nich jest zbiornik wody Stary Sobieski, znajdujący się na Górze Szubienicznej we Wrzeszczu. Konstrukcja została ukończona w 1911 r. Drugim z nich jest zbiornik wody Kazimierz, który został oddany do użytku w 2014 r. na Wyspie Sobieszewskiej. Ten ostatni do dzisiaj służy miastu.

Dzięki temu wielkiemu projektowi znacznie poprawiła się jakość życia mieszkańców: najbardziej widocznym tego dowodem był spadek śmiertelności podczas wybuchów epidemii.

Ujęcie wody przy Polankach

W 1878 r. zbudowano kolejny obiekt - drenażowe ujęcie wody i zbiorniki przy Polankach, dzisiaj na terenie dzielnicy VII Dwór. W 1893 r. dołączył do nich kolejny zbiornik.

W 1911 r. w publikacji "Danzig und seine Bauten" opublikowano fotografię obiektu oraz jego krótki opis: "Obszar zakładu znajduje się przy obniżeniu terenu pomiędzy VI a VII Dworem (...) uwarunkowania geologiczne są podobne do tych, które spotykamy w rejonie Pręgowa". Wytłumaczono również zasadę działania drenażu: "przez szerokie krawędzie woda dostaje się do dwóch zbiorników, zaprojektowanych jako filtry. Wytrącające się w tym procesie żelazo opada, natomiast czysta woda wpływa do kolejnego, wyższego zbiornika dzięki dwóm pompom (...). System jest napędzany silnikiem elektrycznym". W 1903 r. w okolicy ulicy Antoniego Abrahama wybudowano kolejne ujęcie wody.

W 2022 r. dokonano modernizacji zbiorników wody Polanki. Jak czytamy w oficjalnym komunikacie, "w ramach zadania wykonano izolację wierzchu zbiorników 1 i 2 oraz montaż stalowej konstrukcji podpierającej arkady i sklepienia oraz wykonanie izolacji wierzchu zbiornika nr 3. Wykonane zadanie miało na celu zapobieganie dalszej degradacji obiektów, a także poprawę nośności i stateczności zbiorników". Niestety obecnie nie przewiduje się udostępnienia obiektu do zwiedzania.

Dla chętnych, którzy chcą poznać tego typu zabytki techniki, pozostają punkty na Gdańskim Szlaku Wodociągowym. Kazimierza i Starego Sobieskiego można zwiedzać od maja do września, z kolei Starą Orunię od czerwca do sierpnia.

O autorze

Opinie wybrane

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2023-03-20 08:50

(3)

Świetny i ciekawy artykuł, oby takich więcej!

1 rok
- 57 2
Twoja opinia

Zmień treść

Świetny i ciekawy artykuł, oby takich więcej!
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2023-03-20 09:47
  
  Trzy akapity (2)
  
  No super materiał.
  
  1 rok
  - 3 6
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  No super materiał.
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2023-03-20 16:12
    
    Oczywiście łatwiej napisać pięć zgryźliwych słów, które nie składają się nawet w pełne zdanie. No super komentarz.
    
    1 rok
    
    5 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Oczywiście łatwiej napisać pięć zgryźliwych słów, które nie składają się nawet w pełne zdanie. No super komentarz.
    Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2023-03-20 14:25
    
    Długich treści prawie nikt dzisiaj nie czyta.
    
    Artykuł napisany krótko i treściwie. Jeśli temat kogoś zainteresuje, to poszuka gdzie indziej. Takie czasy... ;-)
    
    1 rok
    
    5 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Artykuł napisany krótko i treściwie. Jeśli temat kogoś zainteresuje, to poszuka gdzie indziej. Takie czasy... ;-)
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2023-03-20 10:05

Niestety są już forsowane plany "utwardzania" terenu powyżej ujęcia wody przy Polankach, przy Abrahama - powyżej kościoła...

Dlaczego to miasto nieustannie ingeruje w szczęśliwie jeszcze zachowane tereny biologicznie czynne? Za mało nawierzchni jezdnych (np. przy Polankach pomiędzy nasypem PKM i Abrahama nie remontowana od 30 lat) i chodników do remontu?

1 rok
- 66 5
Twoja opinia

Zmień treść

Dlaczego to miasto nieustannie ingeruje w szczęśliwie jeszcze zachowane tereny biologicznie czynne? Za mało nawierzchni jezdnych (np. przy Polankach pomiędzy nasypem PKM i Abrahama nie remontowana od 30 lat) i chodników do remontu?
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2023-03-20 08:59

Na terenie Głównego Miasta jest mnóstwo zasłoniętych zabytków (1)

Na terenie Głównego Miasta jest mnóstwo zasłoniętych zabytków. Zasłaniają je parasole piwne, które rozłożone są wszędzie. Pieszy spacerując miastem widzi praktycznie tylko te parasole.

Jakub z Wrzeszcza
1 rok
- 91 11
Twoja opinia

Zmień treść

Na terenie Głównego Miasta jest mnóstwo zasłoniętych zabytków. Zasłaniają je parasole piwne, które rozłożone są wszędzie. Pieszy spacerując miastem widzi praktycznie tylko te parasole.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2023-03-20 13:14
  
  Piszesz o tych budynkach z lat 50-tych udających dawne renesansowe kamienice?
  
  1 rok
  - 13 8
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii