tak, ale jeszcze kiedy kościołem opiekowały się siostry boromeuszki5%
tak, bo należę do tamtejszej parafii22%
tak, na mszy św., nabożeństwie lub u spowiedzi15%
tak, miałe(a)m okazję zwiedzić tę świątynię14%
nie, ale zamierzam wybrać się kiedyś do tego kościoła27%
nie potrzebuję zwiedzać tej świątyni7%
nie, z innych powodów10%
Podobno była protestantką, która przeszła na katolicyzm. Podróżowała po niemieckojęzycznych terenach i stosowała przemyślaną taktykę.
- Felicitas Tietz miała dar namawiania do hojności nawet najwyżej postawionych osób. Na przykład cesarską parę. A skoro cesarzowa okazała się szczodrą donatorką, to dworowi nie wypadało się nie dołożyć - wyjaśnia Aleksander Masłowski, popularyzator historii Gdańska i miejski przewodnik.
Kobieta zabiegała o darowizny na rzecz budowy kaplicy i rozbudowy katolickiego szpitala na Dolnym Mieście. W połowie XIX wieku obie funkcje pełnił dwór przy ul. Łąkowej . Budynek wzniesiono ok. 1800 roku jako jedną z rezydencji znanego rodu Uphagenów. Pół wieku później dwupiętrowy obiekt w stylu klasycystycznym za 4300 talarów nabył kupiec Johann Kuhn. Po czym przekazał dwór komitetowi, który działał na rzecz powstania katolickiego szpitala.
- W połowie XIX wieku gdańscy protestanci mieli wiele szpitali, a katolicy ani jednego. Pojawiła się więc idea, aby taki założyć. W tym celu powstały dwa komitety. Męskim kierował radca rządowy Heinrich Osterrath, który był katolikiem, co nie było wówczas popularne wśród pruskich urzędników. Żeńskiemu komitetowi przewodziła z kolei księżna Maria Hohenzollern-Hechingen, która była ostatnią mieszkanką Pałacu Opatów w Oliwie - opowiada Aleksander Masłowski.
Zbierano pieniądze, kompletowano wymagane pozwolenia. W 1852 roku sprowadzono także z Trewiru siostry boromeuszki, które odtąd miały pracować w szpitalu. Dwór zaadaptowano do nowej roli. W środku stanęły 24 łóżka dla chorych. Szpital im. Najświętszej Maryi Panny otwarto 19 marca 1853 roku.
- Jak na 16-tysięczną wspólnotę katolików w Gdańsku był bardzo mały. Jednak szalenie energiczna przełożona boromeuszek, Xaveria Hoefer wraz z trzema siostrami praktycznie natychmiast rozpoczęła rozbudowę. Najpierw powstało skrzydło przylegające do Dworu Uphagenów. Następnie wznoszono coraz wyższe i okazalsze budynki wzdłuż dzisiejszej ul. Kieturakisa - wyjaśnia Masłowski.
Katolicki szpital nie mógł obyć się bez własnej kaplicy. Dlatego jeszcze w 1856 roku podjęto decyzję o jej budowie. Nieoceniona okazała się pomoc obrotnej Felicitas Tietz. Dzięki darowiznom prace zakończono w 1860 r, a dwa lata później kaplica Niepokalanego Serca Marii została poświęcona. Jednak niewielki budynek stojący równolegle do ul. Łąkowej szybko zaczął pękać w szwach.
Tyle że budynek długi na osiemnaście i szeroki na 8 metrów mieścił zaledwie kilkadziesiąt osób. Przeznaczony był ponadto głównie dla pacjentów szpitala i posługujących boromeuszek. Z powodu dużego zainteresowania, z czasem powiększono więc kaplicę dobudowując prostopadłą nawę. Tak powstał kościół, który mógł pomieścić pół tysiąca wiernych.
Ściany jednonawowej świątyni ozdobione są ponad stuletnimi stacjami Drogi Krzyżowej, które namalowano na blasze. Na wiernych do dziś spoglądają także figury między innymi św. Elżbiety, św. Teresy i św. Karola Boromeusza. Ten ostatni patronował pracującym na Dolnym Mieście siostrom. Przybywało ich wraz z rozbudową szpitala, który zyskał dobrą renomę i stał się ważną placówką.
Pracujące intensywnie siostry, których liczba doszła do prawie czterdziestu, doczekały się zakonnego chóru z prawdziwego zdarzenia, gdzie mogły w spokoju modlić się i regenerować siły. Przed I wojną światową wybudowano bowiem zamknięte dla wiernych pomieszczenie, które połączone było zarówno z kościołem, jak i ze szpitalem. Jedno okno chóru wychodziło na prezbiterium, pozostałe na szpitalny ogród.
Zaprojektowane z rozmachem tereny zielone znajdowały się wewnątrz kompleksu. Ogród otaczały szpitalne gmachy, kościół, sierociniec, a także budynki pomocnicze, w których mieściły się m.in. pralnie, kotłownia i kostnica.
- Szpital postanowił także, że w ogrodzie stanie modna wówczas grota z figurą Matki Bożej wzorowana na grocie z Lourdes. Stworzył ją w 1905 roku mężczyzna nazwiskiem Braun, który określał siebie mianem budowniczego grot. Widocznie wyspecjalizował się w ich tworzeniu i jeżdżąc po klasztorach, kościołach i szpitalach takie groty budował - wnioskuje Aleksander Masłowski.
Duże zmiany przyniósł także rok 1945 i upadek III Rzeszy. Wprawdzie zarówno kościół, jak i szpital przetrwał obie wojny światowe, zmienili się jednak właściciele.
Zniknięcie boromeuszek i powstanie parafii
W kościele po wojnie słychać było dwa języki: niemiecki i polski. Mimo że świątynię przejęli polscy duchowni, mieszkający na terenie szpitalnego kompleksu niemieccy księża mogli odprawiać nabożeństwa. Z Gdańska wyjechali wraz z ostatnim transportem deportowanej ludności. Zostały boromeuszki, choć szpital przejęło polskie państwo.
- Co ciekawe mieszkały nadal na terenie szpitala. Używając eufemizmu można powiedzieć, że parę lat po wojnie ewakuowały się. Krótko mówiąc: uciekły, i to w okolicznościach, które mogłyby posłużyć za scenariusz dla filmu - twierdzi Masłowski.
Polscy duchowni organizowali więc od nowa życie religijne dzielnicy. Wśród wiernych przeważali mieszkańcy Wileńszczyzny, którzy zasiedlali Dolne Miasto. Frekwencja na mszach świętych zaczęła rosnąć. Podjęto też starania o powołanie parafii przy szpitalnej świątyni, bo nadal podlegała kościołowi św. Mikołaja w Śródmieściu.
21 stycznia 1949 r. erygowano parafię pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny. Objęła teren Dolnego Miasta i Olszynki. Jej działalność w kolejnych latach daleka była jednak od sielanki. Stan nieremontowanego kościoła stopniowo pogarszał się, brakowało pomieszczenia biurowego, a oranżerię przerobioną na salkę katechetyczną podczas opadów deszczu zalewała woda.
Do zimnego kościoła przychodziło sporo mniej wiernych niż był on w stanie pomieścić. Parafia odżyła w połowie lat 70., kiedy proboszczem został energiczny ks. Stanisław Bogdanowicz. Remontu doczekały się między innymi dach kościoła i salka katechetyczna w zakrystii. Na dachu podziemnego magazynu szpitalnego zbudowano dom parafialny. Jednocześnie zadbano o życie duchowe wiernych: reaktywowano chór i Żywy Różaniec, zaczęła działać Rodzina Franciszkańska.
Mimo to stan kościoła, podobnie jak innych budynków Dolnego Miasta, z biegiem lat pogarszał się. Remonty świątyni odbywały się sporadycznie. Na przełomie XX i XXI wieku odnowiono dawną kaplicę boromeuszek, w której po wojnie modlili się pacjenci z pobliskiego szpitala. Renowacji poddano także kościelne organy.
Kościół wymagał jednak remontu na znacznie większą skalę. Tyle że kondycja parafii związana była z sytuacją mieszkańców zaniedbanej dzielnicy. Bezrobocie i bieda - to był i jest często również dziś chleb powszedni wielu mieszkańców Dolnego Miasta.
- Wiele zakładów pracy zostało zlikwidowanych. Młodzi powyjeżdżali za pracą. Nasza parafia jest więc głównie parafią ludzi starszych. Pogrzebów więcej niż narodzin - przyznaje ks. Piotr Dobek, który od ubiegłego roku jest tu proboszczem.
Na terenie parafii zameldowanych jest prawie 8,5 tys. mieszkańców. W życiu tutejszego kościoła uczestniczy nieco ponad tysiąc. Działa Kościelna Służba Mężczyzn Semper Fidelis, Żywy Różaniec, zespół muzyczny, schola oraz Caritas i Apostolstwo Dobrej Śmierci. Pełen energii proboszcz chce tchnąć nowe życie w parafię i spróbować przywrócić kościołowi dawną świetność. W tym roku udało mu się zamontować ogrzewanie geotermalne, dzięki któremu zimą będzie wiernym cieplej. Kościół zyskał też nową posadzkę. Duchowny z nadzieją spogląda także na ulice i budynki w pobliżu świątyni.
- Dolne Miasto przez wiele lat było zaniedbywane. Cieszę się, że w końcu rozpoczęła się rewitalizacja. Ufam, że dzielnica będzie nie tylko piękniejsza, ale też, że będzie piękniej w naszych sercach i że będziemy dbali o to piękno. Dzięki temu może pojawią się młodzi ludzie, którzy będą chcieli mieszkać na Dolnym Mieście, bo miejsce jest urokliwe i przepiękne - przyznaje ks. Dobek.
Książęca para podarowała mu chrzcielnicę, gauleiter Gdańska Albert Forster wziął w nim ślub, a po ostatniej wojnie przejęli go jezuici. Zobacz neobarokowy kościół w Dolnym Wrzeszczu.
Ma podobno najdokładniejszy zegar na świecie i grób słynnego astronoma, a posługują w nim duchowni, których zakon wywodzi się z Ziemi Świętej. Zobacz kościół św. Katarzyny.
Komentarz historyczny dotyczący kośćioła i szpitala jest interesujący i warto go jeszcze bardziej rozbudować o szereg dalszych szczegółów. Warto też wzbogacić zestaw fotek archiwalnych.
Było wspaniałe, mnóstwo dzieci, bawiliśmy sie w policjantów i złodziei, dwa ognie, chłopaki grali w klipe i popychali zardzewiałe koła od rowerów zagiętymi haczykami, zjeżdżaliśmy sankami na zamrożony kanał, a repatrianci hodowali świnie w szauerkach przy kanale , w sklepie pani Ziomkowej były pyszne ogórki kiszone, oczywiście pamietam siwiuteńką panią doktor stomatolog przy kościele Św. Barbary i siwego staruszka proboszcza
Ewa
9 lat
51
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2015-03-08 21:37
Mieszkam w tej dzielnicy od 30 lat i mam jeszcze nadzieję że doczekam się przyjemnego dla oka widoku dzielnicy.Swoją drogą wspólnoty mogłyby się bardziej zaangażować w wizerunek swojego budynku. Są już wspólnoty ,które o to zadbały nie czekając ze miasto coś zrobi.Patologia jest na każdej dzielnicy, no może trochę mniej widoczna niż ta codziennie wystająca przy sklepie koło lpp,którą widuję od 30 lat . A co do kościoła to faktycznie zyskał świetnego proboszcza życzę mu dużo samozaparcia i pozdrawiam
Powróciły wspomnienia z dzieciństwa po obejrzeniu filmu. Mieszkałam na przeciwko kościoła pod nr 31 przez 5 lat. Wcześniej mieszkali dziadkowie rodzice mamy. To cudownie że kościół jest odnowiony. Będę chciała jak najszybciej go odwiedzić. Pozdrawiam Alicja.
to mój kościółek...w nim byłam chrzczona...i moje rodzeństwo...mój drogi rodzinny kosciół...uwielbiam jego klimat i wnętrze..Dziękuję proboszczowi ,ze zadbał,odnowił i przywrócił blask tej pięknej świątyni..urodziłam sie na Dolnym iescie..cudowne dziecinstwo ...sypanie kwiatów na Boze ciało,adoracja grobu pańskiego..majowe,czerwcowe itp...
Pragne podziekowsc k.Piotrowi ze tak dba o kosciol i parafian....jest wspanialym..czlowiekiem...TO NASZ PROBOSZCZ......jestem dumna z tej parafi..choc maly kosciolek..teraz zadbany..cieply.i przytulny...DZIEKUJEMY KSIEZE.PIOTRZE
TERESA
8 lat
60
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2021-05-11 10:20
Teraz obok kościoła po 150 latach będzie hotel . Smutne ,czy to poprawi kondycję dzielnicy ,zobaczymy !!
.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy