Z kościoła św. Józefa wydobywały się potężne kłęby czarnego, smolistego dymu. Kościół św. Elżbiety również zaczynał płonąć, a sąsiadująca z nim duża kamienica objęta była ogniem. Wszyscy siedzieli skuleni ze strachu, bo pociski latały nad głową, a od czasu do czasu któryś uderzał w budynek dzisiejszej prokuratury - opowiada 81-letni Jan Małgorzewicz. W kolejnym odcinku cyklu Trójmiejskie opowieści wspomnieniami dzieli się przedwojenny mieszkaniec Gdańska.
, którego proboszczem był późniejszy błogosławiony ks. Franciszek Rogaczewski. Po wybuchu wojny, jeszcze przez pewien czas chodzili do tej świątyni, choć była już wtedy w posiadaniu niemieckich pallotynów. . Uczestniczyli w codziennych, porannych mszach świętych, na które zabierali i mnie, kiedy w 1945 r. przerwano naukę. Dziadkowie z pewnością byli poinformowani przez miejscowych księży, aby w razie zagrożenia czy utraty domu szukać schronienia przy kościele albo i w środku. . Przebywała tam już spora grupa ludności, która szukała schronienia. Pamiętam dobrze miejsce, w którym usiedliśmy. Widziałem stamtąd prześwit między kościołem św. Elżbiety a budynkiem dzisiejszej prokuratury . . Uderzenie, potężny tuman kurzu, a za chwilę widać było dziurę. . Pomieszczenie schronu było częściowo zalane, brakowało oświetlenia. Płonęły jedynie pojedyncze świeczki. Ludzie siedzieli na prymitywnych drewnianych ławkach. Nie wchodziliśmy głęboko, zatrzymaliśmy się przy wyjściu. 
2017-04-09 12:02
Taka jest smutna prawda
2017-04-09 13:34
do czasu wybuchu wojny żyło im się bardzo dobrze . To wojna czy konflikty religijne dzielą ludzi .
2017-04-09 20:59
Bardzo dobrze ? Poczytaj relacje, książki historyczne a potem się wypowiadaj.
2024-04-09 21:12
No na pewno! Zwłaszcza tym napadanym przez bojówkarzy SA lub n/n sprawców. Ps-proponuję poczytać ile razy i z jakiego powodu interweniował w Prezydium Policji lub Senacie itp.Komisarz Generalny R.P.
2017-04-10 07:45
a żeby było lepiej co niektórzy "polacy" chwalą morderców ich rodzin z lat II wojny światowej i nadaja im honorowe obywatelstwa, nazywają ulice i udaja ze 6 milionów pomordowanych polaków to nic takiego w porównaniu z kasą jaką teraz moga zarobic u niemca.
2017-04-10 13:39
O tym polaku co piszesz to pochodz zza Buga,wiec niektorych spraw nie jest w stanie ppojac.
2017-04-10 14:36
A budynie i inne platfusy nadal włażą w d.pe szwabowi, temu szwabowi co ich dziadków mordował. Kasa jednak jest kasa a groby za Bugiem.
2017-04-10 12:52
Ten Jan. Lato czy zimna a chlopina jakiś taki rozebrany
2017-04-11 09:47
no właśnie to dziecko chyba marzło w sweterku na śniegu.
2017-04-09 12:08
zapewne kompleks niższości wobec poprzednich gospodarzy
2017-04-09 17:34
Nigdy nie mogłem pokapować tego różnicowania. Dla mnie I Gdańsk i Gdynia i Sopot były bardzo atrkacyjne i do dzisiaj denerwuje mnie porównywanie ich bo to bez sensu tak różne to sa miasta.
2017-04-09 21:36
Poczytaj opinie pod każdym artykułem zobaczysz zakpmpleksienie Gdańszczan,kolega wyżej tylko o tym wspomniał,a ty bez zrozumienia o tym o czym czytasz pojechałeś po nim.
2017-04-10 09:36
Kompleksy to chyba Gdynia ma patrz -> Szczurek i Lotnisko
2017-04-17 11:15
spraw karnych w sądach także nie ma,nie pisz więc bzdur że mamy względem budynia mieć kompleks.Fakt,prezydent Szczurek się już wypalił...nie robi już dla miasta tyle co kiedyś i chyba czas na zmianę prezydenta ale nie zmienia to faktu że nie mamy powodu zazdrościć wam budynia.Co do lotniska,nie ruszyło dzięki Gdańskowi i POmylonym...gdyby nie to już dawno by działało....a wy powinniście zmienić tą waszą nazwę wstydu lotniska w Rębiechowie.
2017-04-10 12:53
Buraku z Sopotu
2017-04-10 20:44
Prawda
2017-04-11 07:30
Chłopie, nie myl zwykłych kibicowskich niesnasek z normalnym ludzkim zachowaniem.Kibole to tylko promil prawdziwych kibiców i Gdańszczan. Chyba że obracasz się w ich środowisku, a to wypacza osąd. Jestem kibicem LG, i co prawda nie przepadam za Waszym klubem, co zrozumiałe, ale to nie ma nic do rzeczy w kontekście Gdyni lub Gdynian.
2017-04-09 12:21
2017-04-09 12:23
2017-04-09 17:49
Czyli mieszkac chce tam mniej ludzi niz w Gdansku czy Sopocie (cena jest nizsza) oraz pracy jest mniej. Moze i wiele osob chcialoby tam pracowac - stad srednia zarobki nizsze.
Gdynia niestety zostala silnie w tyle za Gdanskiem. Jeszcze 10 lat temu probowala rownowazyc Gdansk.
2017-04-17 11:20
poczytaj choćby na facebooku na stronach Gdyni co piszą ludzie z różnych miiast Polski,ilu chciałoby w Gdyni mieszkać,ilu co roku przyjeżdża bo zakochali się w tym mieście...a ilu też udało się marzenie o mieszkaniu w Gdyni zrealizować.
2017-04-09 20:15
tak grabowek chylonia pieknie bezrobocie w stoczniach zlodziejstwo
2020-04-16 20:31
Marzyciele czekaja na czasy gdy odejdzie ekipa Szczurka
2017-04-09 12:34
niestety
2017-04-09 12:40
to przez przesiedlonych tam bosych antków zza Buga
2017-04-09 13:16
To się wyprowadź, jak ci źle. Żyjemy w wolnym kraju. Ja tam nie narzekam
2017-04-09 13:19
Mają to prawda, bo Litwini i Ukraińcy, którzy walczyli w armii niemieckiej i bali się wrócić do miejsca zamieszkania, bo tam Rosjanie nie patyczkowali się ze zdrajcami ZSRR. Teraz ich potomkowie plują na Polaków W Gdańsku.
2017-04-09 14:29
2017-04-09 14:43
Nie tylko w Gdańsku ale to nie wina Niemców tylko naszego byłego ustroju ,zobacz do czego ten ustrój doprowadził w Rosji.
2017-04-11 09:28
2017-04-09 17:38
2017-04-09 12:44
że rosjanie zachowywali się jak bestie, gwałcili, grabili, mordowali- wielu ocalałych Gdańszczan wspomina ich jeszcze gorzej od niemców, to były zwyczajne dzikie hordy i zwyrodnialcy
2017-04-09 13:13
generalizowanie
2017-04-09 17:43
Potrafisz sobie wyobrazić, skąd oni szli i przez co? Tylko twardzi, bezwzględni wojownicy mogli dać radę. Wrażliwcy polegli pierwszego dnia, gdy tylko stawili się na froncie, od zabłąkanych kul, albo padli na zawał.
2017-04-10 13:50
Oraz do czego służył Stuthof
2017-04-09 12:57
Za Niemca w Gdańsku to były piękne czasy. Przywrócić niemieckie nazwy i odbudować zniszczone w czasie wojny budynki!!
2017-04-09 13:17
Nie trolluj tak, bo prawilni dostaną apopleksji!
2017-04-10 07:48
Znajdziesz zatrudnienie w takim obozie a jak nie to miejsce na pewno.
2017-04-09 13:54
Kiedyś na forum gdańskim zaproponowałem, aby na ulice Starówki powróciły nazwy z niemieckimi ulicami, oczywiście nie nazistowskimi. Langgasse, Breitgasse, Englischer Damm, Dominikswall, Heumarkt - ale zostałem "wyklęty".
2017-04-09 22:50
2017-04-10 09:17
2017-04-10 13:53
W rocznicę Piaśnicy najlepiej.
2017-04-09 17:45
skoro tak się skończyły. Proste.
2017-04-11 09:52
a niby dlaczego wracać do czasów niemieckich, przecież Gdańsk to miasto o słowiańskich korzeniach przez wieki silnie związane z Polską.
2017-04-09 13:36
to nie te miejsce - wracajcie do Warszawy tu My Niemcy i Polacy żyliśmy w zgodzie zanim niemieccy czy polscy nacjonaliści nie zaczeli mieszać.
2017-04-09 13:57
ot historyk
2017-04-10 09:19
Zdziwiony to raczej jest cały naród ze takie pohitlerowskie cos śmie dyktowac polkowo co ma robic w swoim kraju.
2017-04-09 17:16
Byliście i jesteście zaborcami i mordecami
2017-04-09 18:09
Do szkoły marsz
2017-04-10 13:43
podczas intelligenzaktion w pierwszych miesiącach wojny. Więc teraz lepiej siedźcie cicho.
Wielokultorowość i tolerancja kwitły tutaj ale w czasach pierwszej Rzeczypospolitej. Po nadejściu Prusaków nawet niemieckojęzyczni gdańszczanie się stąd wynieśli (np. rodzina Schopenhauerów). Po Piaśnicy nie ma tu już miejsca dla hitlerowców.
2017-04-11 09:58
nawet nie masz odwagi przyznać, że za to wszystko straszne co stało się w Gdańsku odpowiedzialni są Niemcy, jeszcze śmiesz mieszać w odpowiedzialność za to Polaków.
2017-04-09 13:47
Polecam - znakomity cykl o przedwojennym i wojennym Danzig oraz powojennym Gdańsku.
http://lubimyczytac.pl/ksiazka/87446/wspomnienia-gdanskiego-bowki
Należy również pamiętać, że to dumne i piękne miasto budowały różne nacje: Niemcy, Polacy, Szwedzi, Szkoci, Holendrzy - było jednym z ważniejszych grodów Związku Hanzeatyckiego.
2017-04-09 13:55
Günter Grass opisał w "Blaszanym bębenku" śmierć miasta w następujących słowach:
"Główne Miasto, Stare Miasto, Korzenne Miasto, Stare Przedmieście, Młode Miasto, Nowe Miasto i Dolne Miasto, budowane łącznie ponad siedemset lat, spłonęły w trzy dni. Nie był to pierwszy pożar Gdańska. Pomorzanie, Brandenburczycy, Krzyżacy, Polacy, Szwedzi i znów Szwedzi, Francuzi, Prusacy i Rosjanie, także Sasi już przedtem, tworząc historię, co parę dziesiątków lat uznawali, że trzeba to miasto spalić - a teraz Rosjanie, Polacy, Niemcy i Anglicy wspólnie wypalali po raz setny cegły gotyckich budowli, nie uzyskując w ten sposób sucharów. Płonęła Straganiarska, Długa, Szeroka, Tkacka i Wełniarska, płonęła Ogarna, Tobiasza, Podwale Staromiejskie, Podwale Przedmiejskie, płonęły Wały i Długie Pobrzeże. Żuraw był z drzewa i płonął szczególnie pięknie. Na ulicy Spodniarzy ogień kazał sobie wziąć miarę na wiele par uderzająco jaskrawych spodni. Kościół Najświętszej Marii Panny płonął od środka i przez ostrołukowe okna ukazywał uroczyste oświetlenie. Pozostałe, nie ewakuowane jeszcze dzwony Świętej Katarzyny, Świętego Jana, Świętej Brygidy, Barbary, Elżbiety, Piotra i Pawła, Świętej Trójcy i Bożego Ciała stapiały się w dzwonnicach i skapywały bez szmeru. W Wielkim Młynie mielono czerwoną pszenicę. Na Rzeźnickiej pachniało przypaloną niedzielną pieczenią. W Teatrze Miejskim dawano prapremierę "Snów podpalacza" dwuznacznej jednoaktówki. Na ratuszu Głównego Miasta postanowiono podwyższyć po pożarze, z ważnością wstecz, pensje strażaków. Ulica Świętego Ducha płonęła w imię Świętego Ducha, Radośnie płonął klasztor franciszkanów w imię Świętego Franciszka, który przecież kochał i opiewał ogień. Ulica Mariacka płonęła równocześnie w imię Ojca i Syna. Że spłonął Targ Drzewny, Targ Węglowy, Targ Sienny, to samo przez się zrozumiałe. Na Chlebnickiej chlebki już nie wyszły z pieca. Na Stągiewnej kipiało w stągwiach. Tylko budynek Zachodniopruskiego Towarzystwa Ubezpieczeń od Ognia z czysto symbolicznych względów nie chciał spłonąć."
2017-04-09 15:18
2017-04-11 11:05
Źródło poproszę.
2017-04-09 15:21
Budowali jak najbardziej. Niemcy byli deweloperami, a Polacy nosili cegły.
2017-04-09 22:51
Mocno ostudził mój entuzjazm do siebie (jako patrioty i piewcy polskości) w części opisującej jego "pracę" w firmach państwowych po wojnie. Pełna bumelka pracownika biurowego, którą wstyd się chwalić, niezależnie od systemu politycznego i warunków bytowych tamtych lat. Szkoda..
2017-04-09 15:21
Choc sierota, widac ze zdjec, ze dziecinstwo mial szczesliwe. Trafil na porzadna rodzine, co sie nim zajela, jak mogla. A zajela sie, jak widac, bardzo dobrze !
2017-04-09 15:26
Poczytajcie co to był Selbschutz, niemieccy cywile, którzy wymordowali swoich Polskich sąsiadów, a "my" kręcimy filmy za Polskie pieniądze o Jedwabnem...
Poznajcie historię a włosy staną wam dęba,
2017-04-09 18:27
trzeba niestety ze smutkiem dodać, że Ci którzy przeżyli Niemców i Sowietów często nie wytrzymywali życia pod butem polskich komunistów. Gdańscy Polacy więzieni w niemieckich obozach koncentracyjnych po wojnie często uciekali do Niemiec szukać normalnego życia... (zob. "Gdańsk Miasto od Nowa"). Za polscy dla Niemców, za niemieccy dla Polaków. Okropne to były czasy :(
2017-04-10 13:57
Wszyscy ucierpieli przez okupację sowiecką (np. Inka) ale trudno to porównywać do masowych mordów na tle narodowym w Piaśnicy lub Stuthowie.
Ludzie uciekali "na Zachód" od "komuny". Tak to działało.
2017-04-10 15:02
Jednak sytuacja polskich gdańszczan byla szczególna. Od razu znaleźli się na celowniku władz komunistycznych, bo to reakcja, mają we krwi kapitalizm itd. Ludność napływowa traktowała ich jak Niemców. Zwykli ludzie z pod Wilna czy Mazowsza ich gnebili, bo to Niemcy. Może jeszcze ludność Pomorza rozumiała ich sytuację, ale ich w Gdańsku nie było ich aż tak wielu. Proszę poczytać książkę, która wymieniłem w poprzednim komentarzu. To wstrząsające, ale komuniści przegrali więcej polskich gdańszczan niż Niemcom udało się wymordowac.
2017-04-11 11:55
Problem polega na tym, że życie w komunie nie miało nic wspólnego z normalnością (szczególnie do 1956 roku).
Prawie każdej grupie społecznej jakoś komuna dokuczała, wytwarzała konflikty pomiędzy różnymi grupami. Każdy czuł się SZCZEGÓLNIE poszkodowany. A prawda jest taka, że w stalinizmie nie mieliśmy okazji żeby jakoś ułożyć sobie normalnie życie.
Coś co mnie szczególnie drażni to wyzłośliwianie się na "zwykłych ludzi spod Wilna". Jak myślisz skąd oni się tu wzięli? Co ich tu przygnało? Zastanowiłeś się kiedyś? Postaw się w ich sytuacji. Byli wśród nich przecież tacy co cudem uszli z życiem (np. z Wołynia), osieroceni, ograbieni, zaszczuci, a w swoim nowym miejscu do życia, w Polsce przecież, byli wyzywani od "bosych antków". Taka też była ówczesna codzienność.
Jeśli wydaje ci się, że gdańszczanie byli jakoś szczególnie oskarżani o "reakcjonizm" czy też "sympatie to kapitalizmu" to już zwyczajnie błądzisz. Śledzikówna gdzie się urodziła?
2017-04-11 12:01
Coś co mnie całkowicie załamuje to umniejszanie niemieckich zbrodni. Intelligenzaktion spowodowało okrutną śmierć kilkudziesięciu tysięcy pomorzan już w pierwszych miesiącach wojny. I zrobili to nie jacyś "przyjezdni naziści", ale tutajsi sąsiedzi, "dzielni" chłopcy z selbschutzu. A to był tylko początek ...
2017-04-11 10:10
ja wiem z opowieści , że nijaka Inka razem z innymi Przeklętymi wybiła pół wsi pod starą kiszewą bo wieśniaki krowy nie chciały oddać jedynej co była we wsi , więc zrobili im czystki - przeklęci"przeklęci"
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.
Tzw. Wielki Przywilej Gdańsk otrzymał w roku:
Filmy